Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
2021 Myanmar darbesi veya 1 Şubat Myanmar Askerî darbesi, Myanmar ordusunun 1 Şubat 2021 tarihinde iktidardaki lidere ve kabinesine karşı gerçekleştirdiği askerî darbe. Ülkede 10 yıllık demokrasi, bu darbeyle birlikte bozulmuştur.
| 2021 Myanmar darbesi | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Myanmar'daki ve siyasi krizin bir parçası | |||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||
| Myanmar Eyalet Müşaviri Aung San Suu Kyi (solda) ve Kıdemli General Min Aung Hlaing (sağda) | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Ordu, önemli bakanlıkların sandalyelerin %25'ini oluşturmasına rağmen tepki göstererek darbe gerçekleştirdi. Cunta, ülke yönetimini ise 1 yıl süreyle yöneteceğini açıkladı. 2 Şubat 2021'de Myanmar Genelkurmay Başkanı Min Aung Hlaing başkanlığında, 8 üst düzey askerden ve 3 sivilden oluşan ve yürütme yetkisine sahip olan Devlet İdare Konseyi kuruldu.
Arka plan
Burma olarak da bilinen Myanmar, 1948'de İngiltere'den bağımsızlığını ilan ettiğinden beri siyasi istikrarsızlıkla uğraşmaktadır. 1958 ile 1960 arasında, ordu, ülkenin demokratik olarak seçilmiş Başbakanı U Nu'nun emriyle siyasi çatışmayı çözmek için geçici bir koruyucu hükûmet kurdu. Ordu, 1960 Burma genel seçimlerini yaptıktan sonra gönüllü olarak sivil hükûmeti restore etti. İki yıldan kısa bir süre sonra, Ne Win liderliğindeki 1962 darbesinde ordu iktidarı ele geçirdi ve 26 yıl boyunca ülkeyi yönetti.
1988'de ülkede ülke çapında protestolar patlak verdi. olarak adlandırılan sivil huzursuzluk, kötü ekonomik yönetimle alevlendi ve Ne Win'in istifa etmesine yol açtı. Eylül 1988'de ordunun üst düzey liderleri, Devlet Hukuku ve Düzeni Restorasyon Konseyini (SLORC) kurdu ve bu kurul daha sonra iktidarı ele geçirdi.
Ülkenin modern kurucusu Aung San'ın kızı Aung San Suu Kyi, bu dönemde kayda değer bir demokrasi yanlısı aktivist oldu. 1990'da, ordunun halk desteğinden yararlandığı varsayımı altında, ordu serbest seçimlere izin verdi. Nihayetinde seçimler, Aung San Suu Kyi'nin partisi olan Ulusal Demokrasi Ligi (Birliği) için ezici bir zaferle sonuçlandı. Ancak, ordu iktidarı bırakmayı reddetti ve onu ev hapsine aldı.
Ordu, Myanmar'ın 2008 Anayasası'nın hazırlandığı demokrasiye giden yol haritasının ardından, 2011'e kadar 22 yıl daha iktidarda kaldı. 2011 ile 2015 arasında, geçici bir demokratik geçiş başladı ve 2015'te yapılan seçimler, Aung San Suu Kyi'nin partisi Ulusal Demokrasi Ligi (NLD) için bir zaferle sonuçlandı. Bununla birlikte, ordu, tüm parlamento üyelerinin 1⁄4'ünü atama hakkı da dahil olmak üzere, önemli bir gücü elinde tuttu.
2021 darbesi, NLD'nin parlamentodaki 476 sandalyeden 396'sını kazandığı 8 Kasım 2020 genel seçimlerinin ardından gerçekleşti, bu 2015 seçimlerinden daha büyük bir zafer idi. Ordunun vekil partisi Birlik Dayanışma ve Kalkınma Partisi sadece 33 sandalye kazandı.
Ordu, oylamanın hileli olduğunu iddia ederek sonuçlara itiraz etti. Darbe girişimi birkaç gün söylentiler halinde dolaşmış ve Birleşik Krallık, Fransa, Amerika Birleşik Devletleri ve Avustralya gibi Batılı ülkelerden endişe verici açıklamalar gelmiştir.
Darbe
Darbe 1 Şubat 2021 sabahı, Myanmar'ın iktidar partisi olan Ulusal Demokrasi Birliği'nin (NLD) demokratik olarak seçilmiş üyelerinin, iktidarı bir stratokrasiye veren (Myanmar'ın ordusu) tarafından görevden alınmasıyla başladı. Tatmadaw bir yıl boyunca olağanüstü hal ilan etti ve yetkisinin Savunma Hizmetleri Başkomutanı Min Aung Hlaing'e verildiğini ilan etti. Kasım 2020 genel seçim sonuçlarının geçersiz olduğunu'da ilan eden ordu Myanmar halkının çoğu seçim sonuçlarından memnun olmasına rağmen olağanüstü halin sonunda yeni bir seçim yapma niyetini belirtti. Darbe, Myanmar Parlamentosu'nun 2020 seçimlerinde seçilen üyelerde küfür etmesi ve bu darbenin gerçekleşmesini engellemesinden bir gün önce meydana geldi. Başkan Win Myint ve Eyalet Danışmanı Aung San Suu Kyi, bakanlar, yardımcıları ve milletvekilleri ile birlikte gözaltına alındı.
Darbe günü NLD sözcüsü, Myo Nyunt, Aung San Suu Kyi, Win Myint, Han Tha Myint ve diğer parti liderlerinin sabahın erken saatlerinde düzenlenen bir baskında "kaçırıldığını" söyledi. Nyunt, kısa süre içinde gözaltına alınmasını beklediğini de sözlerine ekledi. Ardından çok sayıda iletişim kanalı çalışmayı durdurdu. Başkent Naypyidaw'a giden telefon hatları kesildi, devlet tarafından işletilen MRTV "teknik sorunlar" nedeniyle yayın yapamadığını söyledi ve sabah 3 civarında yaygın İnternet kesintileri bildirildi. Ordu, daha önce Chin ve Rakhine Eyaletlerindeki savaş bölgelerinde kullanılan "öldürme anahtarı" taktiklerini yansıtarak ülke genelinde hücresel hizmetleri kesintiye uğrattı. Myanmar Bankacılık Derneği bünyesindeki tüm üye bankalar finansal hizmetlerini askıya aldı.
Yaklaşık 400 seçilmiş milletvekili, Naypyidaw'daki bir hükûmet konut kompleksinde hapsedilerek ev hapsine alındı. Darbenin ardından NLD, milletvekillerinin 6 Şubat'a kadar komplekste kalmasını sağladı. Sosyal medya kullanıcıları, grup Anayasa'nın yeterli sayı şartlarını karşıladığı için milletvekillerini bir hükûmet konukevinde parlamento oturumu düzenlemeye çağırmaya başladı. Buna cevaben ordu, milletvekillerine konukevi binasını terk etmeleri için 24 saat veren başka bir emir yayınladı. 4 Şubat'ta 70 NLD milletvekili, darbeye açık bir şekilde karşı bir yemin etti.
2 Şubat 2021'de Min Aung Hlaing, yürütme yönetim organı olarak 11 üyeli Devlet İdare Konseyi'ni kurdu. 3 Şubat 2021'de Myanmar polisi, Aung San Suu Kyi'ye başkentteki evine baskın düzenledikten sonra güvenlik detayları tarafından kullanılan lisanssız iletişim cihazlarını ithal ettiği iddiasıyla İhracat ve İthalat Yasasını ihlal etmekle suçlandı. İhracat ve İthalat Yasası, potansiyel olarak 3 yıl hapis cezası veya para cezası içermekte ve daha önce 2017'de gazetecileri Birlik Meclisinin üzerinde drone uçurdukları için yargılamak için kullanılıyordu. Bu arada Win Myint, özellikle Eylül 2020'de oradan geçen bir NLD konvoyuna el sallamak, COVID-19 salgını sırasında seçim kampanyalarına karşı kuralları ihlal etmekle ve Doğal Afet Yönetimi Yasasını ihlal etmekle suçlandı. 6 Şubat 2021 tarihinde ise Avustralya sivil hükûmetin ekonomi danışmanı Sean Turnell tutuklandı.
8 Şubat 2021 ve 9 Şubat 2021'de, askeri hükûmet Yangon'da ve diğer büyük şehirlerde akşam 8:00'den 4:00'e kadar sokağa çıkma yasağı getirme ve kamusal alanlarda 5 veya daha fazla kişinin toplanmasını kısıtlama emri verdi. 9 Şubat 2021'de NLD'nin Yangon'daki karargahı Myanmar polisi tarafından basıldı. Myanmar askeri rejimi, tartışmalı Siber Güvenlik Yasası taslağını internet hizmet sağlayıcılarına dağıtarak 15 Şubat 2021'e kadar yorum yapmalarını istedi. Yasa, vatandaşları dijital gözetim altına alarak ve özgürlüğü ciddi şekilde kısıtlayarak insan haklarını ihlal ettiği için BT toplulukları tarafından geniş çapta eleştirildi. Çin'in güvenlik duvarının inşasına katılımıyla ilgili haberler, protestocuları Çin Büyükelçiliği dışında gösteri yapmaya sevk eden Myanmar sosyal medya kullanıcıları arasında geniş çapta dolaşıma girdi. Çin, haberi söylenti olarak yalanladı.
10 Şubat 2021'de, Kayah Eyaletindeki memurlar, amirlerinin işe dönme emrini reddettiklerinde orada bulunan polis memurlarının da dahil olduğu darbeyi protesto etti.
12 Şubat 2021'de gece yarısı Myanmar ordusu ve polisi, hükûmet bakanlarını, seçim yetkililerini, NLD'nin kıdemli üyelerini, aktivistleri ve eski bir generali tutukladı.
13 Şubat 2021'de, internetteki viral bir gönderi, ordunun yönettiği Enformasyon Bakanlığı'nın (MOI) ordunun özgürlüğü kısıtlamaya yönelik ilk girişiminde medyada "cunta" ve "rejim" kelimelerini kullanmaması için basına baskı yaptığını gösterdi. Askeri rejim, Min Ko Naing de dahil olmak üzere yedi tanınmış aktivist ve etkileyiciye, ulusun barış sürecini bozacak şekilde sosyal medyada yazı ve konuşma yaymak için şöhretlerini kullandıkları için tutuklama emri çıkardı.
15 Şubat 2021'de ordu, ülkedeki gösterileri susturmak amacıyla şehirler boyunca zırhlı araçlar konuşlandırdı. Myanmar'ın farklı şehirlerindeki binlerce protestocu, Aung San Suu Kyi'nin serbest bırakılması için çağrı yaptı. 16 Şubat'ta protestolar devam ederken, Aung San Suu Kyi'ye ülkenin Ulusal Afet Yasasını ihlal ettiği iddiasıyla yeni bir suçlama verildi.
17 Şubat 2021'de ordu, memurları sivil itaatsizlik hareketine katılmaya çağırdığı için altı ünlü hakkında tutuklama emri çıkardı.
26 Şubat 2021'de Myanmar'ın BM Büyükelçisi Kyaw Moe Tun, Tatmadaw tarafından yapılan darbeyi kınadı, ertesi gün görevinden alındı. Aynı gün, Yuki Kitazumi adlı bir Japon serbest gazeteci, Sanchaung ilçe polis karakolunda Myanmar memurları tarafından gözaltına alındı, ancak Kitazumi'nin kendisini açıkça bir muhabir olarak tanımladığını açıklamasından saatler sonra serbest bırakıldı.
8 Mart 2021'de devlet kontrolündeki MRTV, Enformasyon Bakanlığı'nın beş yerel medya kuruluşunun lisanslarını iptal ettiğini duyurdu: Mizzima, Myanmar Now, DVB, 7 Day News ve Khit Thit Media. Duyuru, satış noktalarının her türlü medyada ve her türlü teknolojiyi kullanarak yayın yapmasının ve yayın yapmasının yasaklandığını belirtti. 9 Mart 2021'de, Birmanya'nın Birleşik Krallık büyükelçisi Kyaw Swar Min, Tatmadaw'ı darbeden dolayı kınadıktan sonra geri çağırdı.
Tepkiler
Türkiye Dışişleri Bakanlığı darbeyle alakalı yaptığı açıklamada, "Myanmar Silahlı Kuvvetlerinin bugün yönetime el koymasını derin endişeyle karşılıyor ve şiddetle kınıyoruz. Türkiye her türlü darbeye ve askeri müdahaleye karşıdır. Gözaltına alındığı bildirilen tüm seçilmiş liderlerin, siyasi şahsiyetlerin ve sivillerin derhal serbest bırakılmalarını bekliyoruz." dedi.
ABD Beyaz saray sözcüsü Jen psaki darbeyle ilgili yaptığı açıklamada, "ABD, Myanmar ordusunun, Devlet Konseyi Başkanı ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii ile diğer sivil yetkilileri gözaltına alması dahil ülkedeki demokratik geçiş sürecinin altını oymak üzere attığı adımlardan endişe duyuyor." dedi.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres darbeyi ve gözaltıları kınadığını belirtti.
İngiltere Başbakanı Boris Jahnson "halkın oylarına saygı duyulması ve sivil liderlerin serbest bırakılması" çağrısında bulundu.
Japonya Kabine Baş Sekreteri "Myanmar için demokrasi çağrısında bulundu."
Endonezya "mevcut durumlara karşı ülkedeki tarafları diyalog kurmaya" çağırdı.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mart 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mart 2021.
- ^ . BBC News Türkçe. 1 Şubat 2021. 1 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2021.
- ^ . The Myanmar Times. 2 Şubat 2021. 2 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . The Irrawaddy (İngilizce). 26 Eylül 2020. 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ Butwell, Richard; von der Mehden, Fred (1960). "The 1960 Election in Burma". Pacific Affairs. 33 (2): 144-157. doi:10.2307/2752941. ISSN 0030-851X. 29 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ a b . Time. 8 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ . Human Rights Watch (İngilizce). 26 Mayıs 2010. 5 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ "As Myanmar opens to the world, the mess inside becomes more apparent". Bloomberg.com (İngilizce). 16 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ Beech, Hannah (31 Ocak 2021). "Myanmar's Leader, Daw Aung San Suu Kyi, Is Detained Amid Coup". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 24 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ . www.abc.net.au (İngilizce). 29 Ocak 2021. 29 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ . NPR.org (İngilizce). 1 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2021.
- ^ Strangio, Sebastian. . thediplomat.com (İngilizce). 8 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2021.
- ^ Foundation, Thomson Reuters. . news.trust.org. 1 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ . NetBlocks (İngilizce). 31 Ocak 2021. 31 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ . Human Rights Watch (İngilizce). 2 Şubat 2021. 2 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ . The Myanmar Times. 1 Şubat 2021. 1 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ . www.thenews.com.pk (İngilizce). 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ . The Irrawaddy (İngilizce). 3 Şubat 2021. 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ . Frontier Myanmar (İngilizce). 4 Şubat 2021. 4 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ [CDM hareketine dahil olan hemşireler, ülkenin huzur ve istikrarını bozmak amacıyla Ceza Kanunu'nun 505-A maddesi kapsamında yargılandı (23-5-2021)]. dsinfo.org. 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ . The Myanmar Times. 2 Şubat 2021. 2 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ a b . Frontier Myanmar (İngilizce). 3 Şubat 2021. 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ Coates, Matthew Tostevin, Grant McCool and Stephen (3 Şubat 2021). . The Age (İngilizce). 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ . CNA (İngilizce). 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ . Time. 30 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ . CNA (İngilizce). 6 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ . www.facebook.com. 17 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ . The Japan Times (İngilizce). 10 Şubat 2021. 10 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ . Frontier Myanmar (İngilizce). 11 Şubat 2021. 11 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ . The Irrawaddy (İngilizce). 11 Şubat 2021. 11 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ . CTVNews (İngilizce). 10 Şubat 2021. 11 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ . Myanmar NOW (İngilizce). 12 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ . The Irrawaddy (İngilizce). 13 Şubat 2021. 13 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ . The Independent (İngilizce). 15 Şubat 2021. 15 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ . AP NEWS. 16 Şubat 2021. 16 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ . The Irrawaddy (İngilizce). 17 Şubat 2021. 17 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ . UN News (İngilizce). 26 Şubat 2021. 26 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ NEWS, KYODO. . Kyodo News+. 26 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
- ^ . Sky News (İngilizce). 9 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
2021 Myanmar darbesi veya 1 Subat Myanmar Askeri darbesi Myanmar ordusunun 1 Subat 2021 tarihinde iktidardaki lidere ve kabinesine karsi gerceklestirdigi askeri darbe Ulkede 10 yillik demokrasi bu darbeyle birlikte bozulmustur 2021 Myanmar darbesiMyanmar daki ve siyasi krizin bir parcasiMyanmar Eyalet Musaviri Aung San Suu Kyi solda ve Kidemli General Min Aung Hlaing sagda Tarih 1 Subat 2021 gunumuzYer MyanmarSonuc Darbe basarili oldu Sivil yonetim sona erdi ve askeri yonetim basa gecti Win Myint ve Aung San Suu Kyi gozaltina alindi ve gorevden alindi Yirmi dort bakan ve milletvekili gorevden alindi Birlik Meclisi uyelerinin yemin etmeleri engellendi Bir yil sureyle olaganustu hal ilan edildi Min Aung Hlaing in baskanliginda Devlet Idare Konseyi Baskani kuruldu Myint Swe Baskan vekili makamina yukseldi Yeni kabine kuruldu Yeni yurutme yonetim organi Devlet Idare Konseyi kuruldu 2021 Myanmar protestolari ve sivil direnis cabalari ulke genelinde yayildi Taraflar Myanmar Hukumeti Myanmar Ulusal Demokrasi Birligi Myanmar Ordusu Tatmadaw Cin iddia One cikan kisiler Myanmar Baskani Myanmar Eyalet Musaviri Aung San Suu Kyi Myanmar Savunma Hizmetleri Baskomutani Min Aung Hlaing Myanmar Baskan Yardimcisi Myint SweKayiplar510 Sivil halk Ordu onemli bakanliklarin sandalyelerin 25 ini olusturmasina ragmen tepki gostererek darbe gerceklestirdi Cunta ulke yonetimini ise 1 yil sureyle yonetecegini acikladi 2 Subat 2021 de Myanmar Genelkurmay Baskani Min Aung Hlaing baskanliginda 8 ust duzey askerden ve 3 sivilden olusan ve yurutme yetkisine sahip olan Devlet Idare Konseyi kuruldu Arka planUlusal Demokrasi Ligi 2020 Myanmar genel secimlerinde ezici bir zafer kazandi Burma olarak da bilinen Myanmar 1948 de Ingiltere den bagimsizligini ilan ettiginden beri siyasi istikrarsizlikla ugrasmaktadir 1958 ile 1960 arasinda ordu ulkenin demokratik olarak secilmis Basbakani U Nu nun emriyle siyasi catismayi cozmek icin gecici bir koruyucu hukumet kurdu Ordu 1960 Burma genel secimlerini yaptiktan sonra gonullu olarak sivil hukumeti restore etti Iki yildan kisa bir sure sonra Ne Win liderligindeki 1962 darbesinde ordu iktidari ele gecirdi ve 26 yil boyunca ulkeyi yonetti 1988 de ulkede ulke capinda protestolar patlak verdi olarak adlandirilan sivil huzursuzluk kotu ekonomik yonetimle alevlendi ve Ne Win in istifa etmesine yol acti Eylul 1988 de ordunun ust duzey liderleri Devlet Hukuku ve Duzeni Restorasyon Konseyini SLORC kurdu ve bu kurul daha sonra iktidari ele gecirdi Ulkenin modern kurucusu Aung San in kizi Aung San Suu Kyi bu donemde kayda deger bir demokrasi yanlisi aktivist oldu 1990 da ordunun halk desteginden yararlandigi varsayimi altinda ordu serbest secimlere izin verdi Nihayetinde secimler Aung San Suu Kyi nin partisi olan Ulusal Demokrasi Ligi Birligi icin ezici bir zaferle sonuclandi Ancak ordu iktidari birakmayi reddetti ve onu ev hapsine aldi Ordu Myanmar in 2008 Anayasasi nin hazirlandigi demokrasiye giden yol haritasinin ardindan 2011 e kadar 22 yil daha iktidarda kaldi 2011 ile 2015 arasinda gecici bir demokratik gecis basladi ve 2015 te yapilan secimler Aung San Suu Kyi nin partisi Ulusal Demokrasi Ligi NLD icin bir zaferle sonuclandi Bununla birlikte ordu tum parlamento uyelerinin 1 4 unu atama hakki da dahil olmak uzere onemli bir gucu elinde tuttu 2021 darbesi NLD nin parlamentodaki 476 sandalyeden 396 sini kazandigi 8 Kasim 2020 genel secimlerinin ardindan gerceklesti bu 2015 secimlerinden daha buyuk bir zafer idi Ordunun vekil partisi Birlik Dayanisma ve Kalkinma Partisi sadece 33 sandalye kazandi Ordu oylamanin hileli oldugunu iddia ederek sonuclara itiraz etti Darbe girisimi birkac gun soylentiler halinde dolasmis ve Birlesik Krallik Fransa Amerika Birlesik Devletleri ve Avustralya gibi Batili ulkelerden endise verici aciklamalar gelmistir DarbeDarbe 1 Subat 2021 sabahi Myanmar in iktidar partisi olan Ulusal Demokrasi Birligi nin NLD demokratik olarak secilmis uyelerinin iktidari bir stratokrasiye veren Myanmar in ordusu tarafindan gorevden alinmasiyla basladi Tatmadaw bir yil boyunca olaganustu hal ilan etti ve yetkisinin Savunma Hizmetleri Baskomutani Min Aung Hlaing e verildigini ilan etti Kasim 2020 genel secim sonuclarinin gecersiz oldugunu da ilan eden ordu Myanmar halkinin cogu secim sonuclarindan memnun olmasina ragmen olaganustu halin sonunda yeni bir secim yapma niyetini belirtti Darbe Myanmar Parlamentosu nun 2020 secimlerinde secilen uyelerde kufur etmesi ve bu darbenin gerceklesmesini engellemesinden bir gun once meydana geldi Baskan Win Myint ve Eyalet Danismani Aung San Suu Kyi bakanlar yardimcilari ve milletvekilleri ile birlikte gozaltina alindi Darbe gunu NLD sozcusu Myo Nyunt Aung San Suu Kyi Win Myint Han Tha Myint ve diger parti liderlerinin sabahin erken saatlerinde duzenlenen bir baskinda kacirildigini soyledi Nyunt kisa sure icinde gozaltina alinmasini bekledigini de sozlerine ekledi Ardindan cok sayida iletisim kanali calismayi durdurdu Baskent Naypyidaw a giden telefon hatlari kesildi devlet tarafindan isletilen MRTV teknik sorunlar nedeniyle yayin yapamadigini soyledi ve sabah 3 civarinda yaygin Internet kesintileri bildirildi Ordu daha once Chin ve Rakhine Eyaletlerindeki savas bolgelerinde kullanilan oldurme anahtari taktiklerini yansitarak ulke genelinde hucresel hizmetleri kesintiye ugratti Myanmar Bankacilik Dernegi bunyesindeki tum uye bankalar finansal hizmetlerini askiya aldi Yaklasik 400 secilmis milletvekili Naypyidaw daki bir hukumet konut kompleksinde hapsedilerek ev hapsine alindi Darbenin ardindan NLD milletvekillerinin 6 Subat a kadar komplekste kalmasini sagladi Sosyal medya kullanicilari grup Anayasa nin yeterli sayi sartlarini karsiladigi icin milletvekillerini bir hukumet konukevinde parlamento oturumu duzenlemeye cagirmaya basladi Buna cevaben ordu milletvekillerine konukevi binasini terk etmeleri icin 24 saat veren baska bir emir yayinladi 4 Subat ta 70 NLD milletvekili darbeye acik bir sekilde karsi bir yemin etti Mandalay Bolgesi Hukumet Dairesine giden yolun askeri ablukakasi 2 Subat 2021 de Min Aung Hlaing yurutme yonetim organi olarak 11 uyeli Devlet Idare Konseyi ni kurdu 3 Subat 2021 de Myanmar polisi Aung San Suu Kyi ye baskentteki evine baskin duzenledikten sonra guvenlik detaylari tarafindan kullanilan lisanssiz iletisim cihazlarini ithal ettigi iddiasiyla Ihracat ve Ithalat Yasasini ihlal etmekle suclandi Ihracat ve Ithalat Yasasi potansiyel olarak 3 yil hapis cezasi veya para cezasi icermekte ve daha once 2017 de gazetecileri Birlik Meclisinin uzerinde drone ucurduklari icin yargilamak icin kullaniliyordu Bu arada Win Myint ozellikle Eylul 2020 de oradan gecen bir NLD konvoyuna el sallamak COVID 19 salgini sirasinda secim kampanyalarina karsi kurallari ihlal etmekle ve Dogal Afet Yonetimi Yasasini ihlal etmekle suclandi 6 Subat 2021 tarihinde ise Avustralya sivil hukumetin ekonomi danismani Sean Turnell tutuklandi 8 Subat 2021 ve 9 Subat 2021 de askeri hukumet Yangon da ve diger buyuk sehirlerde aksam 8 00 den 4 00 e kadar sokaga cikma yasagi getirme ve kamusal alanlarda 5 veya daha fazla kisinin toplanmasini kisitlama emri verdi 9 Subat 2021 de NLD nin Yangon daki karargahi Myanmar polisi tarafindan basildi Myanmar askeri rejimi tartismali Siber Guvenlik Yasasi taslagini internet hizmet saglayicilarina dagitarak 15 Subat 2021 e kadar yorum yapmalarini istedi Yasa vatandaslari dijital gozetim altina alarak ve ozgurlugu ciddi sekilde kisitlayarak insan haklarini ihlal ettigi icin BT topluluklari tarafindan genis capta elestirildi Cin in guvenlik duvarinin insasina katilimiyla ilgili haberler protestoculari Cin Buyukelciligi disinda gosteri yapmaya sevk eden Myanmar sosyal medya kullanicilari arasinda genis capta dolasima girdi Cin haberi soylenti olarak yalanladi 10 Subat 2021 de Kayah Eyaletindeki memurlar amirlerinin ise donme emrini reddettiklerinde orada bulunan polis memurlarinin da dahil oldugu darbeyi protesto etti 12 Subat 2021 de gece yarisi Myanmar ordusu ve polisi hukumet bakanlarini secim yetkililerini NLD nin kidemli uyelerini aktivistleri ve eski bir generali tutukladi 13 Subat 2021 de internetteki viral bir gonderi ordunun yonettigi Enformasyon Bakanligi nin MOI ordunun ozgurlugu kisitlamaya yonelik ilk girisiminde medyada cunta ve rejim kelimelerini kullanmamasi icin basina baski yaptigini gosterdi Askeri rejim Min Ko Naing de dahil olmak uzere yedi taninmis aktivist ve etkileyiciye ulusun baris surecini bozacak sekilde sosyal medyada yazi ve konusma yaymak icin sohretlerini kullandiklari icin tutuklama emri cikardi 15 Subat 2021 de ordu ulkedeki gosterileri susturmak amaciyla sehirler boyunca zirhli araclar konuslandirdi Myanmar in farkli sehirlerindeki binlerce protestocu Aung San Suu Kyi nin serbest birakilmasi icin cagri yapti 16 Subat ta protestolar devam ederken Aung San Suu Kyi ye ulkenin Ulusal Afet Yasasini ihlal ettigi iddiasiyla yeni bir suclama verildi 17 Subat 2021 de ordu memurlari sivil itaatsizlik hareketine katilmaya cagirdigi icin alti unlu hakkinda tutuklama emri cikardi 26 Subat 2021 de Myanmar in BM Buyukelcisi Kyaw Moe Tun Tatmadaw tarafindan yapilan darbeyi kinadi ertesi gun gorevinden alindi Ayni gun Yuki Kitazumi adli bir Japon serbest gazeteci Sanchaung ilce polis karakolunda Myanmar memurlari tarafindan gozaltina alindi ancak Kitazumi nin kendisini acikca bir muhabir olarak tanimladigini aciklamasindan saatler sonra serbest birakildi 8 Mart 2021 de devlet kontrolundeki MRTV Enformasyon Bakanligi nin bes yerel medya kurulusunun lisanslarini iptal ettigini duyurdu Mizzima Myanmar Now DVB 7 Day News ve Khit Thit Media Duyuru satis noktalarinin her turlu medyada ve her turlu teknolojiyi kullanarak yayin yapmasinin ve yayin yapmasinin yasaklandigini belirtti 9 Mart 2021 de Birmanya nin Birlesik Krallik buyukelcisi Kyaw Swar Min Tatmadaw i darbeden dolayi kinadiktan sonra geri cagirdi Tepkiler Turkiye Disisleri Bakanligi darbeyle alakali yaptigi aciklamada Myanmar Silahli Kuvvetlerinin bugun yonetime el koymasini derin endiseyle karsiliyor ve siddetle kiniyoruz Turkiye her turlu darbeye ve askeri mudahaleye karsidir Gozaltina alindigi bildirilen tum secilmis liderlerin siyasi sahsiyetlerin ve sivillerin derhal serbest birakilmalarini bekliyoruz dedi ABD Beyaz saray sozcusu Jen psaki darbeyle ilgili yaptigi aciklamada ABD Myanmar ordusunun Devlet Konseyi Baskani ve Disisleri Bakani Aung San Suu Cii ile diger sivil yetkilileri gozaltina almasi dahil ulkedeki demokratik gecis surecinin altini oymak uzere attigi adimlardan endise duyuyor dedi Birlesmis Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres darbeyi ve gozaltilari kinadigini belirtti Ingiltere Basbakani Boris Jahnson halkin oylarina saygi duyulmasi ve sivil liderlerin serbest birakilmasi cagrisinda bulundu Japonya Kabine Bas Sekreteri Myanmar icin demokrasi cagrisinda bulundu Endonezya mevcut durumlara karsi ulkedeki taraflari diyalog kurmaya cagirdi Kaynakca Arsivlenmis kopya 22 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mart 2021 Arsivlenmis kopya 30 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mart 2021 BBC News Turkce 1 Subat 2021 1 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Subat 2021 The Myanmar Times 2 Subat 2021 2 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi The Irrawaddy Ingilizce 26 Eylul 2020 26 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 Butwell Richard von der Mehden Fred 1960 The 1960 Election in Burma Pacific Affairs 33 2 144 157 doi 10 2307 2752941 ISSN 0030 851X 29 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mart 2021 a b Time 8 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 Human Rights Watch Ingilizce 26 Mayis 2010 5 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 As Myanmar opens to the world the mess inside becomes more apparent Bloomberg com Ingilizce 16 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mart 2021 Beech Hannah 31 Ocak 2021 Myanmar s Leader Daw Aung San Suu Kyi Is Detained Amid Coup The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 24 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mart 2021 www abc net au Ingilizce 29 Ocak 2021 29 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 NPR org Ingilizce 1 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mart 2021 Strangio Sebastian thediplomat com Ingilizce 8 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mart 2021 Foundation Thomson Reuters news trust org 1 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 NetBlocks Ingilizce 31 Ocak 2021 31 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 Human Rights Watch Ingilizce 2 Subat 2021 2 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 The Myanmar Times 1 Subat 2021 1 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 www thenews com pk Ingilizce 3 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 The Irrawaddy Ingilizce 3 Subat 2021 3 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 Frontier Myanmar Ingilizce 4 Subat 2021 4 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 CDM hareketine dahil olan hemsireler ulkenin huzur ve istikrarini bozmak amaciyla Ceza Kanunu nun 505 A maddesi kapsaminda yargilandi 23 5 2021 dsinfo org 3 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 The Myanmar Times 2 Subat 2021 2 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 a b Frontier Myanmar Ingilizce 3 Subat 2021 3 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 Coates Matthew Tostevin Grant McCool and Stephen 3 Subat 2021 The Age Ingilizce 3 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 CNA Ingilizce 3 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 Time 30 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 CNA Ingilizce 6 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 www facebook com 17 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 The Japan Times Ingilizce 10 Subat 2021 10 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 Frontier Myanmar Ingilizce 11 Subat 2021 11 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 The Irrawaddy Ingilizce 11 Subat 2021 11 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 CTVNews Ingilizce 10 Subat 2021 11 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 Myanmar NOW Ingilizce 12 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 The Irrawaddy Ingilizce 13 Subat 2021 13 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 The Independent Ingilizce 15 Subat 2021 15 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 AP NEWS 16 Subat 2021 16 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 The Irrawaddy Ingilizce 17 Subat 2021 17 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 UN News Ingilizce 26 Subat 2021 26 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 NEWS KYODO Kyodo News 26 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021 Sky News Ingilizce 9 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2021