Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Azak Deniz Muharebesi, Osmanlı-Kazak mücadelesinde evre.
| Azak Deniz Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Osmanlı Donanmasının Karadeniz'de Kazaklarla mücadelesi | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Osmanlı İmparatorluğu | Don Kazakları | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| | ?? | ||||||
| Güçler | |||||||
| 60 şayka ve kadırga | 40-50 şayka | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Hafif | Ağır | ||||||
Osmanlı donanmasının Karadeniz filosu komutanı Sinop'u bastıktan sonra esirlerle dönen Kazak filosunu Kasım 1614'te Don nehrinin Azak Denizi'ne döküldüğü yerde mağlup etti.
Muharebe öncesi
Kaptan-ı derya Kayserili Halil Paşa komutasındaki Osmanlı donanması 1614 yılında Akdeniz'de faaliyet icra edip Malta, Trablusgarp ve 'de başarılar kazanırken Osmanlılar hiç beklemedikleri bir yerden darbe yediler. Nitekim, Don Kazakları Ağustos 1614'te Azak Denizi üzerinden Karadeniz'e açılarak Sinop'a ulaştılar ve şehrin kalesine ansızın taarruz ettiler. Surları ve burçları aşan Kazaklar, içeriye girerek evleri ve konakları ateşe verdiler. Pek çok kişiyi katledip, şehri yağma ve talan ettiler. Şehre büyük zarar veren Kazaklar yağmaladıkları malları beraberlerine alarak geri dönüşle geçtiler.
Sinop Baskını o zamana kadar Karadeniz'i bir Türk gölü olarak gören Osmanlıları şaşkınlığa uğrattı ve Sadrazam Nasuh Paşa'nın gözden düşmesine neden oldu. Zira, Nasuh Paşa Sinopluların Padişaha gönderdikleri şikayetnâmeyi örtbas etmeye çalışmış, Padişahın sorusu üzerineyse vakayı önemsiz bir olaymış gibi yansıtmıştı. Ancak, Nasuh Paşa'yla ihtilaflı olan Şeyhülislam Hocazade Mehmed Efendi Padişaha gerçekleri ayrıntıları ile açıkladı. 17 Ekim 1614 tarihinde I. Ahmed Cuma selamlığına çıkmadı ve Saray çevresinde koruma önlemleri aldırdı. Sadrazam ikametgâhı olan Paşakapısı'na ise Bostancıbaşı Ohrili Hüseyin Ağa ve silahlı 100 kadar bostancı gönderildi ve Sadrazam Nasuh Paşa Bostancıbaşının eliyle boğulup idam edildi.
Muharebe
Baskın haberinin duyulması üzerine, Osmanlılar Tuna ve Karadeniz sahillerini korumakla görevli komutasındaki 60 parçalık filoyu 24 Ekim'de Karadeniz'e gönderdiler. İbrahim Paşa, Kazak filosunu aramaktansa Azak Denizi'ne girerek filosunu geri döneceklerini bildiği Don ağzına demirletti.
Buna mukabil Kazaklar, Kasım başında bölgeye ulaştıklarında İbrahim Paşa'nın pususundan haberdar olarak bir kısım şaykalarını karadan kızaklar vasıtasıyla nehrin yukarısına çıkarmaya çalıştılar. Denizdeki şaykalar Osmanlı filosunun, karaya çıkanlar ise Kırım atlılarının taarruzuna uğradı. Çarpışmalarda birçok Kazak öldürülürken, bir bölümü de esir alındı. İbrahim Paşa bu sayede Sinop baskınında yağma edilen malları, kadınları ve çocukları kurtarmayı başardı ve esirlerin 20'sini de zaferinin nişanesi olarak İstanbul'a getirdi.
Muharebe sonrası
Osmanlı donanmasının bu zaferi Kazakların Osmanlılarda şaşkınlık yaratan Sinop Baskınında verdikleri hasarların telafi edilmesi açısından önemliydi.
Buna mukabil, Kazakların gelecekteki taarruzları için yeterli önlemler de alınamadı. Nitekim, Kazakların Don nehrindeki geçiş yolunun iki yakasına kale inşası için bir hatt-ı hümayun gönderilmişse de Rumeli Beylerbeyi Ahmed Paşa bu işi gerçekleştiremeden geri çağrıldı.
Kaynakça
- ^ Naima Mustafa Efendi, (H.1281-1283) Tarih-i Naima, İstanbul c.2 s.123 (Osmanlıca)
- ^ Uzunçarsılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım, XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN 978-975-16-0010) say.365-367
- ^ Sakaoğlu, Necdet (1999), Bu Mülkün Sultanları, İstanbul: Oğlak Yayınları s.205
- ^ "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.8, s.157
- ^ "Osmanlı Tarih Yazarlarına Göre Sultan I. Ahmed Devri Deniz Muharebeleri (1603-1617)", Dr. Ali Sinan Bilgili, Atatürk Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, sy.26, Erzurum (2004), s.244
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Azak Deniz Muharebesi Osmanli Kazak mucadelesinde evre Azak Deniz MuharebesiOsmanli Donanmasinin Karadeniz de Kazaklarla mucadelesiTarihKasim 1614BolgeAzak Kalesi aciklari Azak DeniziSonucKesin Osmanli zaferiTaraflarOsmanli ImparatorluguDon KazaklariKomutanlar ve liderler Gucler60 sayka ve kadirga40 50 saykaKayiplarHafifAgir Osmanli donanmasinin Karadeniz filosu komutani Sinop u bastiktan sonra esirlerle donen Kazak filosunu Kasim 1614 te Don nehrinin Azak Denizi ne dokuldugu yerde maglup etti Muharebe oncesiKaptan i derya Kayserili Halil Pasa komutasindaki Osmanli donanmasi 1614 yilinda Akdeniz de faaliyet icra edip Malta Trablusgarp ve de basarilar kazanirken Osmanlilar hic beklemedikleri bir yerden darbe yediler Nitekim Don Kazaklari Agustos 1614 te Azak Denizi uzerinden Karadeniz e acilarak Sinop a ulastilar ve sehrin kalesine ansizin taarruz ettiler Surlari ve burclari asan Kazaklar iceriye girerek evleri ve konaklari atese verdiler Pek cok kisiyi katledip sehri yagma ve talan ettiler Sehre buyuk zarar veren Kazaklar yagmaladiklari mallari beraberlerine alarak geri donusle gectiler Sinop Baskini o zamana kadar Karadeniz i bir Turk golu olarak goren Osmanlilari saskinliga ugratti ve Sadrazam Nasuh Pasa nin gozden dusmesine neden oldu Zira Nasuh Pasa Sinoplularin Padisaha gonderdikleri sikayetnameyi ortbas etmeye calismis Padisahin sorusu uzerineyse vakayi onemsiz bir olaymis gibi yansitmisti Ancak Nasuh Pasa yla ihtilafli olan Seyhulislam Hocazade Mehmed Efendi Padisaha gercekleri ayrintilari ile acikladi 17 Ekim 1614 tarihinde I Ahmed Cuma selamligina cikmadi ve Saray cevresinde koruma onlemleri aldirdi Sadrazam ikametgahi olan Pasakapisi na ise Bostancibasi Ohrili Huseyin Aga ve silahli 100 kadar bostanci gonderildi ve Sadrazam Nasuh Pasa Bostancibasinin eliyle bogulup idam edildi MuharebeBaskin haberinin duyulmasi uzerine Osmanlilar Tuna ve Karadeniz sahillerini korumakla gorevli komutasindaki 60 parcalik filoyu 24 Ekim de Karadeniz e gonderdiler Ibrahim Pasa Kazak filosunu aramaktansa Azak Denizi ne girerek filosunu geri doneceklerini bildigi Don agzina demirletti Buna mukabil Kazaklar Kasim basinda bolgeye ulastiklarinda Ibrahim Pasa nin pususundan haberdar olarak bir kisim saykalarini karadan kizaklar vasitasiyla nehrin yukarisina cikarmaya calistilar Denizdeki saykalar Osmanli filosunun karaya cikanlar ise Kirim atlilarinin taarruzuna ugradi Carpismalarda bircok Kazak oldurulurken bir bolumu de esir alindi Ibrahim Pasa bu sayede Sinop baskininda yagma edilen mallari kadinlari ve cocuklari kurtarmayi basardi ve esirlerin 20 sini de zaferinin nisanesi olarak Istanbul a getirdi Muharebe sonrasiOsmanli donanmasinin bu zaferi Kazaklarin Osmanlilarda saskinlik yaratan Sinop Baskininda verdikleri hasarlarin telafi edilmesi acisindan onemliydi Buna mukabil Kazaklarin gelecekteki taarruzlari icin yeterli onlemler de alinamadi Nitekim Kazaklarin Don nehrindeki gecis yolunun iki yakasina kale insasi icin bir hatt i humayun gonderilmisse de Rumeli Beylerbeyi Ahmed Pasa bu isi gerceklestiremeden geri cagrildi Kaynakca Naima Mustafa Efendi H 1281 1283 Tarih i Naima Istanbul c 2 s 123 Osmanlica Uzuncarsili Ismail Hakki 1954 Osmanli Tarihi III Cilt 2 Kisim XVI Yuzyil Ortalarindan XVII Yuzyil Sonuna kadar Ankara Turk Tarih Kurumu Altinci Baski 2011 ISBN 978 975 16 0010 say 365 367 Sakaoglu Necdet 1999 Bu Mulkun Sultanlari Istanbul Oglak Yayinlari ISBN 975 329 2999 s 205 Buyuk Osmanli Tarihi Joseph von Hammer c 8 s 157 Osmanli Tarih Yazarlarina Gore Sultan I Ahmed Devri Deniz Muharebeleri 1603 1617 Dr Ali Sinan Bilgili Ataturk Universitesi Turkiyat Arastirmalari Enstitusu Dergisi sy 26 Erzurum 2004 s 244