Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Azerbaycan'ın uluslararası politikaları ve ilişkileri, Azerbaycan'ın diğer devletler, fikir akımları ve uluslararası teşkilatlarla olan ilişkilerinin tamamına verilen addır. Azerbaycan Devleti dış ilişkilerde Azerbaycan Cumhuriyeti'nin taraf olduğu ve kabul ettiği uluslararası yasal düzenlemelere bağlıdır.
Azerbaycan'ın bulunduğu bölge jeostratejik ve ekonomik açıdan dünyanın politik haritasında çok önemli bir yer almaktadır. Bu yönden Azerbaycan hem komşu politikasında hem de diğer bölgelerdeki ülkelerle olan ilişkilerinde denge politikası yürütmektedir. Burada tüm ülkelerle aynı mesafede olmak, ilk olarak Azerbaycan ulusal çıkarlarının dış politikanın temeli olarak kabul ediliyor. Diğer ülkelerle ilişkilerde denge politikasının baz alınması Azerbaycan'ın bulunduğu bölgenin son derece hassas olmasından kaynaklanıyor.
Tarih
Azerbaycan'ın uluslararası politikaları ve ilişkilerinin ilk temelleri 1918 ile 1920 yılları arasında Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti döneminde atıldı. Kısa ömürlü Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, altı ülke ile diplomatik ilişkiler kurmayı başardı ve Ankara Hükûmeti, Alman İmparatorluğu ile Finlandiya'ya diplomatik temsilciler gönderdi.
Azerbaycan Cumhuriyeti'in bugünkü bağımsız dış politikası Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla, Azerbaycan'ın bağımsızlığını elde etmesi ile şekillenmiştir. 1920 yılında Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Sovyetler Birliği tarafından işgal edilip ilhak edildikten sonra, diğer Sovyetler Birliği cumhuriyetlerinde de olduğu gibi Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin iç ve dış siyasetini Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin yönetim kurulu belirtmekte idi. Ancak 18 Ekim 1991 yılında Azerbaycan bağımsızlığını ilan etti ve böylece ülkenin bağımsız iç ve dış politikasının temeli atıldı.
Sovyetler Birliği'nin çökmesinden sonra kurulan Azerbaycan Cumhuriyeti'nin uluslararası platformda tanınması ise yaklaşık bir yılı buldu, çünkü bağımsızlığının ilk yıllarında ülkede yönetim sık sık el değiştiriyordu ve bu da dış politikayı olumsuz yönde etkiliyordu. Misyonların karşılıklı değişimi de dahil olmak üzere tam diplomatik ilişkiler, ilk kez Türkiye, Pakistan, Amerika Birleşik Devletleri, İran ve İsrail ile kuruldu.Azerbaycan-Türkiye ilişkilerinin önemini özellikle vurguladı. İki devlet, birbiri arasındaki ilişkiler için "İki Devlet, Tek Millet" (İki dövlət, tək millət) ibaresini kullanmaktadır. Azerbaycan'ı 6 Kasım 1996 tarihinde tanıyan Bahreyn, ülkeyi tanıyan en son ülke oldu.
Bağımsızlığını kazanmasıyla Azerbaycan Birleşmiş Milletler, Bağımsız Devletler Topluluğu, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı gibi uluslararası örgütlere üye olmuştur. Bu örgütlerden Dünya Ticaret Örgütü'nde gözlemci statüsüne sahiptir. 9 Mayıs 2006 tarihinde Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından üyeliğine seçilmiştir. Azerbaycan, bugüne kadar 179 ülke ile diplomatik ilişkiler kurmuştur ve 38 uluslararası örgüte üyedir.
Azerbaycan Cumhuriyeti'nin dış politikasının amaçları
Azerbaycan Cumhuriyeti'nin dış politikasının amaçları şunlardır: Azerbaycan Devleti'nin bağımsızlığını, egemenliğini ve ülke bütünlüğünü ve güvenliğini korumak, tüm bunları uluslararası güvenlik sistemleri ile bağlamak; Azerbaycan'ın ulusal çıkarları ile örtüşen ülkelerle daha sıkı iş birliği içerisinde olmak, müttefiklik yapmak, bu imkanları kullanarak uluslararası sistemde kendi duruşunu sağlamlaştırmak; Bölgede yaşanmış herhangi bir gerginliğin veya anlaşmazlığın giderilmesi için çaba göstermek; Halkın çıkarları doğrultusunda ekonomik siyaset yürütmek, ülke ekonomisini uluslararası ekonomik sistemde temsil etmek; Yabancı ülkelerle bilimsel, kültürel, insani ilişkiler kurmak ve bu doğrultuda çalışan kuruluşlarda faaliyet göstermek.
Azerbaycan Cumhuriyeti'nin dış politikasının öncelikleri
Azerbaycan'ın dış politikasının öncelikleri şunlardır: Her şeyden önce toprak bütünlüğünün korunması; Dağlık Karabağ ve işgal edilmesi sorunlarının ortadan kaldırılması; Avrupa ve Avrupa-Atlantik yapısına uyum; uluslararası güvenliğe katkı; uluslararası örgütlerle iş birliği; bölgesel iş birliği ve ikili ilişkiler; savunmanın güçlendirilmesi; iç politika sayesinde güvenliğin teşviki; demokrasinin güçlendirilmesi; ahlaki değerlerin bilimsel, eğitimsel ve kültürel politikalarla korunması; etnik ve dini hoşgörünün korunması; ekonomik ve sosyal kalkınma; iç güvenliği ve sınır güvenliğini artırmak; göç, enerji ve ulaşım güvenliği politikası.
2007 yılının sonlarında Azerbaycan Hükûmeti, Ermeni işgali altındaki Dağlık Karabağ toprakları üzerinde uzun zamandır devam eden anlaşmazlığın çözülmemesi halinde yeni bir savaşın körükleneceğinin neredeyse kesin olduğunu belirtti. Hükûmet, askeri bütçesini artırma sürecindedir. Ayrıca, Azerbaycan ve Türkiye arasında Gürcistan üzerinden Bakü-Tiflis-Kars demiryolu'nun 2016 açılması, Ermenistan'ı işgal ettiği Dağlık Karabağ'dan çekilmeye zorlayacağını düşünen Ermeni diasporası, Avrupa Birliği ve ABD'deki lobiler bu projenin karşısında olduklarını açıkça dile getirmektedirler.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c . Azerbaijans.com. 29 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2007.
- ^ a b "Azerbaijan – Foreign Relations". Country Studies. 25 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2007.
- ^ Lenk, Arthur (7 Mart 2007). "15th Anniversary of Israel-Azebraijan Diplomatic Relations" (PDF). Ministry of Foreign Affairs of Israel. 17 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 21 Mart 2008.
- ^ Kardas, Saban. "Turkey Develops Special Relationship with Azerbaijan". Eurasia Daily Monitor Volume. 9 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Aralık 2010.
- ^ Katik, Mevlut. "Azerbaijan and Turkey Coordinate Nagorno-Karabakh Negotiation Position". EurasiaNet. 9 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Aralık 2010.
- ^ "2 devlet tek millet tek yürek". Hürriyet. 26 Ekim 2011. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Nisan 2013.
- ^ "Bilateral relations". Ministry of Foreign Affairs. 4 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mayıs 2007.
- ^ a b "Azerbaijan: Membership of international groupings/organisations:". British Foreign & Commonwealth Office. 9 Haziran 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mayıs 2007.
- ^ "Elections & Appointments – Human Rights Council". United Nations. 20 Aralık 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Eylül 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2017.
- ^ a b c "National Security Concept of the Republic of Azerbaijan" (PDF). United Nations. 23 Mayıs 2007. 13 Ocak 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 23 Mayıs 2007.
- ^ Selim Özertem, Hasan. "Independence of Kosovo and the Nagorno-Karabakh Issue". TurkishWeekly. 3 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2008.
- ^ "Armenia opposes Turkish-Azeri railway". ISN Zurich. 14 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Temmuz 2006.
Dış bağlantılar
- Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı 16 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Azerice) (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Azerbaycan in uluslararasi politikalari ve iliskileri Azerbaycan in diger devletler fikir akimlari ve uluslararasi teskilatlarla olan iliskilerinin tamamina verilen addir Azerbaycan Devleti dis iliskilerde Azerbaycan Cumhuriyeti nin taraf oldugu ve kabul ettigi uluslararasi yasal duzenlemelere baglidir Azerbaycan in diplomatik iliskilerde bulundugu ulkeler Azerbaycan in bulundugu bolge jeostratejik ve ekonomik acidan dunyanin politik haritasinda cok onemli bir yer almaktadir Bu yonden Azerbaycan hem komsu politikasinda hem de diger bolgelerdeki ulkelerle olan iliskilerinde denge politikasi yurutmektedir Burada tum ulkelerle ayni mesafede olmak ilk olarak Azerbaycan ulusal cikarlarinin dis politikanin temeli olarak kabul ediliyor Diger ulkelerle iliskilerde denge politikasinin baz alinmasi Azerbaycan in bulundugu bolgenin son derece hassas olmasindan kaynaklaniyor TarihAzerbaycan in uluslararasi politikalari ve iliskilerinin ilk temelleri 1918 ile 1920 yillari arasinda Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti doneminde atildi Kisa omurlu Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti alti ulke ile diplomatik iliskiler kurmayi basardi ve Ankara Hukumeti Alman Imparatorlugu ile Finlandiya ya diplomatik temsilciler gonderdi Azerbaycan Cumhuriyeti in bugunku bagimsiz dis politikasi Sovyetler Birligi nin dagilmasiyla Azerbaycan in bagimsizligini elde etmesi ile sekillenmistir 1920 yilinda Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Sovyetler Birligi tarafindan isgal edilip ilhak edildikten sonra diger Sovyetler Birligi cumhuriyetlerinde de oldugu gibi Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti nin ic ve dis siyasetini Sovyetler Birligi Komunist Partisi nin yonetim kurulu belirtmekte idi Ancak 18 Ekim 1991 yilinda Azerbaycan bagimsizligini ilan etti ve boylece ulkenin bagimsiz ic ve dis politikasinin temeli atildi Sovyetler Birligi nin cokmesinden sonra kurulan Azerbaycan Cumhuriyeti nin uluslararasi platformda taninmasi ise yaklasik bir yili buldu cunku bagimsizliginin ilk yillarinda ulkede yonetim sik sik el degistiriyordu ve bu da dis politikayi olumsuz yonde etkiliyordu Misyonlarin karsilikli degisimi de dahil olmak uzere tam diplomatik iliskiler ilk kez Turkiye Pakistan Amerika Birlesik Devletleri Iran ve Israil ile kuruldu Azerbaycan Turkiye iliskilerinin onemini ozellikle vurguladi Iki devlet birbiri arasindaki iliskiler icin Iki Devlet Tek Millet Iki dovlet tek millet ibaresini kullanmaktadir Azerbaycan i 6 Kasim 1996 tarihinde taniyan Bahreyn ulkeyi taniyan en son ulke oldu Bagimsizligini kazanmasiyla Azerbaycan Birlesmis Milletler Bagimsiz Devletler Toplulugu Avrupa Guvenlik ve Isbirligi Teskilati gibi uluslararasi orgutlere uye olmustur Bu orgutlerden Dunya Ticaret Orgutu nde gozlemci statusune sahiptir 9 Mayis 2006 tarihinde Birlesmis Milletler Genel Kurulu tarafindan uyeligine secilmistir Azerbaycan bugune kadar 179 ulke ile diplomatik iliskiler kurmustur ve 38 uluslararasi orgute uyedir Azerbaycan Cumhuriyeti nin dis politikasinin amaclariAzerbaycan Cumhuriyeti nin dis politikasinin amaclari sunlardir Azerbaycan Devleti nin bagimsizligini egemenligini ve ulke butunlugunu ve guvenligini korumak tum bunlari uluslararasi guvenlik sistemleri ile baglamak Azerbaycan in ulusal cikarlari ile ortusen ulkelerle daha siki is birligi icerisinde olmak muttefiklik yapmak bu imkanlari kullanarak uluslararasi sistemde kendi durusunu saglamlastirmak Bolgede yasanmis herhangi bir gerginligin veya anlasmazligin giderilmesi icin caba gostermek Halkin cikarlari dogrultusunda ekonomik siyaset yurutmek ulke ekonomisini uluslararasi ekonomik sistemde temsil etmek Yabanci ulkelerle bilimsel kulturel insani iliskiler kurmak ve bu dogrultuda calisan kuruluslarda faaliyet gostermek Azerbaycan Cumhuriyeti nin dis politikasinin oncelikleriAzerbaycan in dis politikasinin oncelikleri sunlardir Her seyden once toprak butunlugunun korunmasi Daglik Karabag ve isgal edilmesi sorunlarinin ortadan kaldirilmasi Avrupa ve Avrupa Atlantik yapisina uyum uluslararasi guvenlige katki uluslararasi orgutlerle is birligi bolgesel is birligi ve ikili iliskiler savunmanin guclendirilmesi ic politika sayesinde guvenligin tesviki demokrasinin guclendirilmesi ahlaki degerlerin bilimsel egitimsel ve kulturel politikalarla korunmasi etnik ve dini hosgorunun korunmasi ekonomik ve sosyal kalkinma ic guvenligi ve sinir guvenligini artirmak goc enerji ve ulasim guvenligi politikasi 2007 yilinin sonlarinda Azerbaycan Hukumeti Ermeni isgali altindaki Daglik Karabag topraklari uzerinde uzun zamandir devam eden anlasmazligin cozulmemesi halinde yeni bir savasin korukleneceginin neredeyse kesin oldugunu belirtti Hukumet askeri butcesini artirma surecindedir Ayrica Azerbaycan ve Turkiye arasinda Gurcistan uzerinden Baku Tiflis Kars demiryolu nun 2016 acilmasi Ermenistan i isgal ettigi Daglik Karabag dan cekilmeye zorlayacagini dusunen Ermeni diasporasi Avrupa Birligi ve ABD deki lobiler bu projenin karsisinda olduklarini acikca dile getirmektedirler Ayrica bakinizAzerbaycan in dis temsilcilikleri Azerbaycan daki diplomatik temsilcilikler listesiKaynakca a b c Azerbaijans com 29 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mayis 2007 a b Azerbaijan Foreign Relations Country Studies 25 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2007 Lenk Arthur 7 Mart 2007 15th Anniversary of Israel Azebraijan Diplomatic Relations PDF Ministry of Foreign Affairs of Israel 17 Subat 2012 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 21 Mart 2008 Kardas Saban Turkey Develops Special Relationship with Azerbaijan Eurasia Daily Monitor Volume 9 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2010 Katik Mevlut Azerbaijan and Turkey Coordinate Nagorno Karabakh Negotiation Position EurasiaNet 9 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2010 2 devlet tek millet tek yurek Hurriyet 26 Ekim 2011 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Nisan 2013 Bilateral relations Ministry of Foreign Affairs 4 Mayis 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mayis 2007 a b Azerbaijan Membership of international groupings organisations British Foreign amp Commonwealth Office 9 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mayis 2007 Elections amp Appointments Human Rights Council United Nations 20 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2009 Arsivlenmis kopya 29 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2017 a b c National Security Concept of the Republic of Azerbaijan PDF United Nations 23 Mayis 2007 13 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 23 Mayis 2007 Selim Ozertem Hasan Independence of Kosovo and the Nagorno Karabakh Issue TurkishWeekly 3 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2008 Armenia opposes Turkish Azeri railway ISN Zurich 14 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Temmuz 2006 Dis baglantilarAzerbaycan Disisleri Bakanligi 16 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Azerice Ingilizce