Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çamur volkanları, volkanik çamur materyallerinden oluşan, zirvesinde bir krateri bulunan düz koni şeklindeki tepelerdir (yüksekliği 400 metreye kadardır). Sürekli ya da aralıklı olarak çamur, gaz, kaya parçacıkları ve su (bazen petrol karışımıyla) püskürtür. Azerbaycan’ın petrol ve doğal gaz bölgelerinde 300’den fazla çamur volkanı ve çamur volkanı oluşumu bulunmaktadır. Bunların çoğu yoğun grifon-salza aktivitesiyle karakterize edilir ve yeryüzüne hidrokarbon gazları, mineralli sular, petrol emülsiyonlu çamur çıkarır.
Genellikle çamur volkanının püskürmesi, güçlü bir yer altı uğultusu ve patlamayla başlar. Yeraltının derin katmanlarından çıkan gazlar yüzeye ulaşınca tutuşur. Bazen volkanın üzerindeki alev 1000 metre yüksekliğe kadar ulaşır (Karasu çamur volkanı). Çamur volkanının gazları çoğunlukla metandan, kısmen ağır hidrokarbonlardan ve inert gazlardan oluşur. Volkanın suyu iyot, brom, bor gibi elementler içerir ve hidrokarbonatlı-sodyumlu özellik taşır. Çamurda bor, cıva, manganez, bakır, baryum, stronsiyum, lityum gibi birçok mikro element bulunur.
Azerbaycan'da her yıl 2 ila 5, bazen daha fazla püskürme olur. Geçen yüzyılın farklı yıllarında çamur volkanlarının aktivitesinde artış kaydedilmiş ve püskürmelerin sayısı olağan dönemlerden fazla olmuştur. Azerbaycan'da 220'den fazla çamur volkanı bulunmaktadır (Abşeron Yarımadası, Gobustan, güneydoğu Şirvan ovası, Samur-Deveçi ovası, Abşeron ve Bakü takımadalarında). En büyükleri Kalmas, Torağay, Büyük Kenizdağ gibi volkanlardır. Yükseklikleri 20-400 metre, taban çapları ise 100-4500 metre arasında değişir. 2007 yılında "Bakü ve Abşeron Yarımadası Çamur Volkanları Grubu Devlet Doğa Koruma Alanı" oluşturularak 52 çamur volkanına devlet doğa koruma alanı statüsü verilmiştir.
Abşeron- Çamur Volkanlarının Bölgesi
Azerbaycan, dünya çapında çamur volkanlarının benzersiz ve klasik bir gelişim bölgesi olarak tanınmıştır. Yeryüzünde bilinen 2000'den fazla çamur volkanından 344'ü Azerbaycan'ın doğusunda ve ona komşu Hazar denizi havzasında yer almaktadır. Çamur volkanlarının çoğu Bakü ve Abşeron Yarımadası'nda yayılmış olup, bazıları doğal anıt olarak şekillenmiştir. Azerbaycan'ı tam anlamıyla çamur volkanlarının diyarı olarak adlandırmak mümkündür.
Çamur volkanları, petrol ve doğal gaz yataklarının belirlenmesinde ücretsiz bir keşif kuyusu rolü oynamaktadır. Ayrıca, çamur volkanlarının kili değerli bir maden olarak kabul edilmektedir. Aynı zamanda çamur, sinir sistemi, cilt ve eklem hastalıklarının tedavisinde başarıyla kullanılmaktadır. Volkanlar, sismik olaylarla sıkı bir ilişkiye sahip oldukları için depremlerin oluşmasını ve bu tür olayların tahmin edilmesini kolaylaştırmaktadır.
Son yıllarda, Bakü ve Abşeron Yarımadası'nda bulunan çamur volkanlarına artan insan etkileri nedeniyle bu alanlar tahrip edilmektedir. Yoğun inşaat çalışmaları yapılmakta, volkanların patlama riski olan bölgelerde konutlar inşa edilmektedir. Bu sebeple, ülkede var olan çamur volkanlarının korunmasını sağlamak ve doğanın bu nadir olaylarına daha özenle yaklaşmak büyük önem arz etmektedir. Azerbaycan'ın çamur volkanlarının korunması: Bakü ve Abşeron Yarımadası'nda bulunan çamur volkanlarına insan etkilerinin azaltılması ve korunmasının sağlanması, bu doğal zenginliklerin korunarak gelecek nesillere aktarılması ve ülkemizin doğal mirasının geniş çapta tanıtılması amacıyla, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in 15 Ağustos 2007 tarihli 2315 sayılı kararnamesiyle "Bakü ve Abşeron Yarımadası Çamur Volkanları Grubu Devlet Doğa Koruma Alanı" oluşturularak 52 çamur volkanına devlet doğa koruma alanı statüsü verilmiştir.
Bununla bağlantılı olarak, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı'nın 15 Ağustos 2007 tarihli 2315 sayılı kararnamesinden doğan sorunların çözümü amacıyla Ekoloji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı'nın 14 Eylül 2007 tarihli 512/ü sayılı emri ile ilgili Eylem Planı onaylanmıştır.
Eylem Planına göre, Çamur Volkanları Grubu Devlet Doğa Koruma Alanı'nın yönetmelik taslağının hazırlanarak Bakanlar Kuruluna sunulması, çamur volkanları grubuna dâhil olan volkanların yer aldığı bölgelerin incelenmesi ve envanter çalışmasının yapılması, alanın sınırlarının belirlenerek harita şemasının hazırlanması, koruma alanı ilan edilen çamur volkanlarından en çok insan etkisine maruz kalanlarının (Pirekeşkül, Keyreki, Karadağ, Daşgil, Bozdağ, Gobu, Hökmeli vb.) mevcut durumunun değerlendirilmesi ve korunmalarının güçlendirilmesi için sınırlarının belirlenmesi, koruma altına alınan çamur volkanlarının korunmasının sağlanması, bilimsel olarak kapsamlı bir şekilde incelenmesi ve bu alanlarda yapılan inşaat çalışmalarının durdurulması amacıyla çalışmalar yürütülmektedir.
Şu anda Eylem Planına uygun olarak, Ekoloji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı tarafından "Bakü ve Abşeron Yarımadası Çamur Volkanları Grubu Devlet Doğa Koruma Alanı"nın yönetmelik taslağı hazırlanmış, ilgili kurumlarla onaylanmış, Bakanlar Kuruluna sunulmuş ve koruma statüsü verilen çamur volkanlarının şematik jeolojik haritaları hazırlanmıştır. Şu anda, devlet doğa koruma alanı statüsü verilmiş çamur volkanlarının korunması ve incelenmesi yönünde diğer tedbirler de ardışık olarak gerçekleştirilmektedir.
Azerbaycan sınırları içinde çamur volkanı oluşumları Hazar kıyısı – Kuba, Şamahı – Gobustan, Küryanı, Abşeron bölgelerinde, Bakü takımadalarında ve Kür ile Gabırrı nehirleri arasında geniş bir alana yayılmıştır. Çamur volkanları, Abşeron Yarımadası'nın batı kesiminde, Güney ve Orta Kobustan'da ve Hazar Denizi'ne kavuşan güneydoğu kısmında en çok gelişmiştir. Çamur volkanizmasının zayıf belirtileri, Büyük Kafkaslar'ın güney yamacında Girdimançay'ın başlangıcının doğusunda, Heftesaib, Zengi köyleri yanında, Lahıc yakınlarında ve Baskal köyü çevresinde kaydedilmektedir.
Hazar kıyısı – Kuba bölgesi: Büyük Kafkaslar'ın güneydoğu çöküntüsünün geniş kuzey etek şeridini ve Hazar kıyısı düzlüklerini kapsamaktadır. Kaynarca volkanının dışında, bölge sınırları içinde küçük sopka, grifon ve salza oluşumlarına rastlanır.
Şamahı – Gobustan bölgesi: Büyük Kafkaslar'ın güneydoğu kısmını kapsamaktadır. Bölgenin kuzey kesiminde Şıgzegirli, Merez, Şıxıqaya, Şeytanud, Qırqışlaq ve diğer volkanlar bulunur. Güney kesimde Torağay, Büyük Kenizedağ, Küçük Kenizedağ, Develidağ, Ütelgi, Ayaz – Ağıtirme, Nardaran – Ağıtirme, Haciveli ve diğer volkanlar yer alır. Elet sırtı boyunca Daşmerdan, Solaxay, Ayrantöken, Qoturdağ, Qırdağ ve diğer büyük çamur volkanları yerleşmiştir.
Küryanı petrol ve gaz bölgesi: Bu bölge sınırları içinde Kalmas, Mişovdağ, Kırovdağ, Durovdağ, Hamamdağ, Ağzıbir, Kürsengi gibi büyük çamur volkanları bulunmaktadır.
Kür ve Gabırrı nehirleri arası: Orta Kür çöküntüsü sınırlarında çamur volkanı oluşumları sopka, grifon ve salza biçimindedir.
Abşeron bölgesi: Bu bölge aynı adlı yarımadayı ve Hazar Denizi'nin kıyıya birleşen sahil şeridini kapsar. Çamur volkanları, bölgenin batı ve merkezi kesiminde daha yaygındır. Bölgenin batı ve merkezi kesiminde Hökmeli, Binegedi, Saray, Novhanı, Zigilpiri, Keyreki, Abih, Boğboğa, Büyüktaş, Otman-Bozdağı, Lökbatan, Şongar, Guşhana gibi çok büyük volkanlar yer almaktadır. Zığ ve Bibiheybet bölgelerinde gömülü çamur volkanları da bulunmaktadır. Abşeron takımadaları sınırlarında Buzovna Sopkası, Çamur Sopkası, Neft taşları ve diğer büyük çamur volkanları vardır.
Bakü takımadaları bölgesi: Bu bölge, Güney Hazar'ın kuzeyde Balıkçı Burnu'ndan başlayıp güneyde Kızılağac Körfezi'ne kadar uzanan geniş batı kısmını kapsamaktadır. Bu bölgedeki çamur volkanları, su yüzeyinden yükselen ada (Bulla, Oblivnoy, Los, Svinoy, Glinyannı vb.) ya da su altı yükseltilerinden (Kornilov-Pavlov yükseltileri, Poqorelaya Plita resifi, Golovaçev yükseltisi vb.) oluşmaktadır. Bakü takımadalarının deniz çamur volkanları, antiklinal kuşakların devamı olarak zincir şeklinde sıralanmıştır. Çamur volkanı kökenli bazı su altı yükseltiler -Yupiter, 1906 yılı yükseltisi, 1933 yılı yükseltisi, Makarov yükseltisi ve diğerleri- Abşeron Yarımadası'nın güneyinde yer alır.
Azerbaycan'da çamur volkanları düzensiz bir şekilde dağılmıştır. Bunlar büyük ya da küçük yüksekliklere sahip olup, Büyük Kafkaslar'ın güneydoğu çöküntüsü, Küryanı ovası, Bakü takımadaları, Abşeron Yarımadası ve Abşeron takımadalarının güncel arazilerinin oluşumunda önemli bir rol oynamaktadırlar. Morfolojik olarak, çamur volkanları, nisbi yüksekliği 5-150 metreden 400-500 metreye kadar değişen kesik koni biçimindedir ve dış görünüş olarak magmatik volkanlara benzemektedirler. Tepe kısımları, krater adı verilen çöküntülere sahiptir. Krater çapı 400-500 metre, temel çapı ise 6.000-10.000 metre ve daha fazla olabilir. Kuzey ve Orta Gobustan'daki çamur volkanları, çoğunlukla Kretase ve Paleojen çökelleri üzerinde yer almaktadır. Bu bölgelerin güneyinde, yani Güney Gobustan, Küryanı ovası ve Abşeron bölgesinde volkanlar nispeten daha aktif durumdadır. Hazar Denizi'nin su alanında da büyük volkanlara rastlanmaktadır.
Abşeron bölgesi morfolojik olarak kuzeybatı, güneybatı, doğu ve Hazar Denizi su alanı olmak üzere dört kısma ayrılmaktadır. Batı bölgesinde Keyreki, Zigilpiri, Kobu-Bozdağı, Güzdek-Bozdağı ve diğer çamur volkanları yer alır. Güneybatı bölgesi, Abşeron Yarımadası'nın merkezi ve batı kısımlarını kapsamaktadır. Bu bölgede Lökbatan, Kuşhana, Torpaklı-Ağıtirme ve diğer volkan konileri yükselmektedir. Yarımadanın doğu bölgesi, en alçak doğu kısmını kapsamaktadır ve bölgenin arazisi, hafif bir dislokasyona uğramış Abşeron kireçtaşları örtüsü ile belirlenmiştir. Bu bölgede Boğboğa, Gırmaku ve diğer küçük volkan konileri bulunmaktadır. Abşeron Yarımadası, derinliği 30-50 metreye kadar olan Hazar Denizi su alanı ile çevrilidir. Bu bölgede Pirallahi, Cilov, Kum Adaları, Darvin, Neft Taşları, İkikardeş Taşları, Grigorenko su altı yükseltileri bulunmaktadır. Tektonik olarak, yarımada Büyük Kafkaslar'ın güneydoğu çöküntüsünde yer alır. Yarımada sınırları içinde 36 çamur volkanı, Abşeron Yarımadası'nda ve 8 çamur volkanı ise Abşeron takımadalarında incelenmiş ve tanımlanmıştır.
Çamur volkanlarının kökeni
Çamur volkanlarının kökeni hakkında ilk kez H.V. Abih fikir beyan etmiştir. Abih, şu sonuca varmıştır: Çamur volkanları yüzeye çıkmak için gerekli olan ısı enerjisini magmadan, breş oluşturan kırıntı kayalarını yarılma (kırılma) bölgesinden, suyu denizden, gazı bitümlü kayalardan, çamur volkanlarının faaliyetinin başlaması için gerekli olan dürtüyü ise depremlerden alır. Diğer jeolog bilim insanları, çamur volkanlarının oluşum sebebini jeodinamik süreçlerle, yani kıvrımların, boşlukların ve çatlakların oluşumu ve gelişimi ile ilişkilendirirler. Petrol jeologlarına göre ise çamur volkanları, petrol yataklarında biriken hidrokarbon gazlarının aşırı basıncı sonucunda meydana gelir.
Çamur volkanları, çevredeki alandan 400-500 metreye kadar yükselen, taban çapı 100 ile 350 metre arasında değişen kesik koni şekline sahiptir. Volkanın zirvesi, krateri ile eşleşir ve düz kabarıklıktan derin çukura kadar çeşitli şekillerde olabilir. Krater genellikle volkanın merkezinde bulunur. Sopka breşi ve onu izleyen gaz ile su, bir kanal yoluyla dışarı çıkar ve zamanla toplanarak volkanın konisinin yamaçlarından aşağıya doğru akar, üzerinde yer alan volkanın tacını örter ve gizler. Krateri kadeh şeklinde olan çamur volkanları da vardır. Çamur volkanları, yeryüzünde veya deniz tabanında toplanmış sopka materyalinden oluşmuştur. Volkan atıkları arasında bazen çapı 1-2 metre olan daha büyük kaya parçalarına da rastlanır.
Volkan bacası genellikle dikey yönlüdür ve sopka breşinin dışarı çıkmasını sağlar. Volkan bacası iki ana bölümden oluşur: ana kanaldan ve damarlardan. Çamur volkanlarının konileri, "sopka breşi" adı verilen bir kaya kütlesinden meydana gelir. Sopka breşi, genellikle çevredeki kayalara yabancı olan sert kaya kırıntıları ile kil kütlesinin karışımından ibarettir. Sopka breşi sert olduğunda volkan konisinin yamaçları dik (Otman-Bozdağı, Kalmas, Torağay, vb.), su ile zengin olduğunda ise koni alçak ve yassı, krater ise tabak benzeri bir şekle sahip olur. Çamur volkanları, sopka breşini yeryüzüne çıkaran bacalardır. Sopka breşi ile birlikte gaz ve mineralleşmiş su da çıkar. Bu sırada ana püskürme kütlesi genellikle volkan kraterinden zaman zaman şiddetli püskürmeler (paroksizmler) şeklinde dışarı atılır. Paroksizm dönemleri arasında genellikle volkanın zirvesinde veya yamaçlarında yer alan parazit kraterlerden (grifonlar ve salzalar) zayıf gaz, su ve çoğu zaman az miktarda sopka çamuru çıkar. Sopka breşi, büyük yelpaze veya dil şeklinde çevreye yayılır ve kısa sürede kurur. Bu akıntıların genişliği birkaç yüz metre, uzunluğu birkaç kilometre, kalınlığı ise bazen 10 metreyi aşar. Sopka breşi akıntıları çoğu zaman birbirini örter.
Kaynakça
- ^ "GEOLOGIC-GEOCHEMICAL INVESTIGATIONS OF MUD VOLCANOES OF THE SOUTH GOBUSTAN DUE TO OIL PRESENCE Ph.D. thesis defended in Geology Institute Scientific adviser: Prof. Ad.A. Aliyev". Erişim tarihi: 14 Eylül 2024.
- ^ "Dünyanın nadir turizm məkanı - Abşeronun palçıq vulkanları". Erişim tarihi: 14 Eylül 2024.
- ^ "Azərbaycanın palçıq vulkanları". Erişim tarihi: 14 Eylül 2024.
- ^ "Palçıq vulkanlarının neft-qaz yataqları ilə əlaqəsi" (PDF). Erişim tarihi: 14 Eylül 2024.
- ^ "Palçıq vulkanları". Erişim tarihi: 14 Eylül 2024.
- ^ "Palçıq vulkanları". Erişim tarihi: 13 Eylül 2024.
- ^ "Azeri mud volcano flares". Erişim tarihi: 14 Eylül 2024.
- ^ "Palçıq Vulkanları Turizm Kompleksi". Erişim tarihi: 14 Eylül 2024.
- ^ "Palçıq vulkanları qrupu DTQ". Erişim tarihi: 14 Eylül 2024.
- ^ "İlham Əliyev Palçıq Vulkanları Turizm Kompleksinin açılışında iştirak edib". Erişim tarihi: 14 Eylül 2024.
- ^ "Palçıq Vulkanları Turizm Kompleksi açıldı". Erişim tarihi: 14 Eylül 2024.
- ^ "PALÇIQ VULKANLARI". Erişim tarihi: 14 Eylül 2024.
- ^ "Palçıq Vulkanları Turizm Kompleksinə səyahət". Erişim tarihi: 14 Eylül 2024.
- ^ "Çamur Volkanları (Mud Volcanoes - Azərbaycanın palçıq vulkanları), Gobustan". Erişim tarihi: 14 Eylül 2024.
- ^ "Palçıq vulkanları". Erişim tarihi: 14 Eylül 2024.
- ^ "Abşeron yarımadasının palçıq vulkanları" (PDF). Erişim tarihi: 14 Eylül 2024.
- ^ "Azərbaycan möcüzələri - Palçıq vulkanları". Erişim tarihi: 14 Eylül 2024.
- ^ "Elmi fəaliyyət Palçıq vulkanları". Erişim tarihi: 14 Eylül 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Camur volkanlari volkanik camur materyallerinden olusan zirvesinde bir krateri bulunan duz koni seklindeki tepelerdir yuksekligi 400 metreye kadardir Surekli ya da aralikli olarak camur gaz kaya parcaciklari ve su bazen petrol karisimiyla puskurtur Azerbaycan in petrol ve dogal gaz bolgelerinde 300 den fazla camur volkani ve camur volkani olusumu bulunmaktadir Bunlarin cogu yogun grifon salza aktivitesiyle karakterize edilir ve yeryuzune hidrokarbon gazlari mineralli sular petrol emulsiyonlu camur cikarir Azerbaycan da bulunan camur volkaniAzerbaycan da bulunan camur volkani Genellikle camur volkaninin puskurmesi guclu bir yer alti ugultusu ve patlamayla baslar Yeraltinin derin katmanlarindan cikan gazlar yuzeye ulasinca tutusur Bazen volkanin uzerindeki alev 1000 metre yukseklige kadar ulasir Karasu camur volkani Camur volkaninin gazlari cogunlukla metandan kismen agir hidrokarbonlardan ve inert gazlardan olusur Volkanin suyu iyot brom bor gibi elementler icerir ve hidrokarbonatli sodyumlu ozellik tasir Camurda bor civa manganez bakir baryum stronsiyum lityum gibi bircok mikro element bulunur Azerbaycan da her yil 2 ila 5 bazen daha fazla puskurme olur Gecen yuzyilin farkli yillarinda camur volkanlarinin aktivitesinde artis kaydedilmis ve puskurmelerin sayisi olagan donemlerden fazla olmustur Azerbaycan da 220 den fazla camur volkani bulunmaktadir Abseron Yarimadasi Gobustan guneydogu Sirvan ovasi Samur Deveci ovasi Abseron ve Baku takimadalarinda En buyukleri Kalmas Toragay Buyuk Kenizdag gibi volkanlardir Yukseklikleri 20 400 metre taban caplari ise 100 4500 metre arasinda degisir 2007 yilinda Baku ve Abseron Yarimadasi Camur Volkanlari Grubu Devlet Doga Koruma Alani olusturularak 52 camur volkanina devlet doga koruma alani statusu verilmistir Abseron Camur Volkanlarinin BolgesiGobustan da bulunan camur volkani Azerbaycan dunya capinda camur volkanlarinin benzersiz ve klasik bir gelisim bolgesi olarak taninmistir Yeryuzunde bilinen 2000 den fazla camur volkanindan 344 u Azerbaycan in dogusunda ve ona komsu Hazar denizi havzasinda yer almaktadir Camur volkanlarinin cogu Baku ve Abseron Yarimadasi nda yayilmis olup bazilari dogal anit olarak sekillenmistir Azerbaycan i tam anlamiyla camur volkanlarinin diyari olarak adlandirmak mumkundur Camur volkanlari petrol ve dogal gaz yataklarinin belirlenmesinde ucretsiz bir kesif kuyusu rolu oynamaktadir Ayrica camur volkanlarinin kili degerli bir maden olarak kabul edilmektedir Ayni zamanda camur sinir sistemi cilt ve eklem hastaliklarinin tedavisinde basariyla kullanilmaktadir Volkanlar sismik olaylarla siki bir iliskiye sahip olduklari icin depremlerin olusmasini ve bu tur olaylarin tahmin edilmesini kolaylastirmaktadir Son yillarda Baku ve Abseron Yarimadasi nda bulunan camur volkanlarina artan insan etkileri nedeniyle bu alanlar tahrip edilmektedir Yogun insaat calismalari yapilmakta volkanlarin patlama riski olan bolgelerde konutlar insa edilmektedir Bu sebeple ulkede var olan camur volkanlarinin korunmasini saglamak ve doganin bu nadir olaylarina daha ozenle yaklasmak buyuk onem arz etmektedir Azerbaycan in camur volkanlarinin korunmasi Baku ve Abseron Yarimadasi nda bulunan camur volkanlarina insan etkilerinin azaltilmasi ve korunmasinin saglanmasi bu dogal zenginliklerin korunarak gelecek nesillere aktarilmasi ve ulkemizin dogal mirasinin genis capta tanitilmasi amaciyla Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaskani Ilham Aliyev in 15 Agustos 2007 tarihli 2315 sayili kararnamesiyle Baku ve Abseron Yarimadasi Camur Volkanlari Grubu Devlet Doga Koruma Alani olusturularak 52 camur volkanina devlet doga koruma alani statusu verilmistir Bununla baglantili olarak Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaskani nin 15 Agustos 2007 tarihli 2315 sayili kararnamesinden dogan sorunlarin cozumu amaciyla Ekoloji ve Dogal Kaynaklar Bakanligi nin 14 Eylul 2007 tarihli 512 u sayili emri ile ilgili Eylem Plani onaylanmistir Eylem Planina gore Camur Volkanlari Grubu Devlet Doga Koruma Alani nin yonetmelik taslaginin hazirlanarak Bakanlar Kuruluna sunulmasi camur volkanlari grubuna dahil olan volkanlarin yer aldigi bolgelerin incelenmesi ve envanter calismasinin yapilmasi alanin sinirlarinin belirlenerek harita semasinin hazirlanmasi koruma alani ilan edilen camur volkanlarindan en cok insan etkisine maruz kalanlarinin Pirekeskul Keyreki Karadag Dasgil Bozdag Gobu Hokmeli vb mevcut durumunun degerlendirilmesi ve korunmalarinin guclendirilmesi icin sinirlarinin belirlenmesi koruma altina alinan camur volkanlarinin korunmasinin saglanmasi bilimsel olarak kapsamli bir sekilde incelenmesi ve bu alanlarda yapilan insaat calismalarinin durdurulmasi amaciyla calismalar yurutulmektedir Su anda Eylem Planina uygun olarak Ekoloji ve Dogal Kaynaklar Bakanligi tarafindan Baku ve Abseron Yarimadasi Camur Volkanlari Grubu Devlet Doga Koruma Alani nin yonetmelik taslagi hazirlanmis ilgili kurumlarla onaylanmis Bakanlar Kuruluna sunulmus ve koruma statusu verilen camur volkanlarinin sematik jeolojik haritalari hazirlanmistir Su anda devlet doga koruma alani statusu verilmis camur volkanlarinin korunmasi ve incelenmesi yonunde diger tedbirler de ardisik olarak gerceklestirilmektedir Azerbaycan sinirlari icinde camur volkani olusumlari Hazar kiyisi Kuba Samahi Gobustan Kuryani Abseron bolgelerinde Baku takimadalarinda ve Kur ile Gabirri nehirleri arasinda genis bir alana yayilmistir Camur volkanlari Abseron Yarimadasi nin bati kesiminde Guney ve Orta Kobustan da ve Hazar Denizi ne kavusan guneydogu kisminda en cok gelismistir Camur volkanizmasinin zayif belirtileri Buyuk Kafkaslar in guney yamacinda Girdimancay in baslangicinin dogusunda Heftesaib Zengi koyleri yaninda Lahic yakinlarinda ve Baskal koyu cevresinde kaydedilmektedir Hazar kiyisi Kuba bolgesi Buyuk Kafkaslar in guneydogu cokuntusunun genis kuzey etek seridini ve Hazar kiyisi duzluklerini kapsamaktadir Kaynarca volkaninin disinda bolge sinirlari icinde kucuk sopka grifon ve salza olusumlarina rastlanir Samahi Gobustan bolgesi Buyuk Kafkaslar in guneydogu kismini kapsamaktadir Bolgenin kuzey kesiminde Sigzegirli Merez Sixiqaya Seytanud Qirqislaq ve diger volkanlar bulunur Guney kesimde Toragay Buyuk Kenizedag Kucuk Kenizedag Develidag Utelgi Ayaz Agitirme Nardaran Agitirme Haciveli ve diger volkanlar yer alir Elet sirti boyunca Dasmerdan Solaxay Ayrantoken Qoturdag Qirdag ve diger buyuk camur volkanlari yerlesmistir Kuryani petrol ve gaz bolgesi Bu bolge sinirlari icinde Kalmas Misovdag Kirovdag Durovdag Hamamdag Agzibir Kursengi gibi buyuk camur volkanlari bulunmaktadir Kur ve Gabirri nehirleri arasi Orta Kur cokuntusu sinirlarinda camur volkani olusumlari sopka grifon ve salza bicimindedir Abseron bolgesi Bu bolge ayni adli yarimadayi ve Hazar Denizi nin kiyiya birlesen sahil seridini kapsar Camur volkanlari bolgenin bati ve merkezi kesiminde daha yaygindir Bolgenin bati ve merkezi kesiminde Hokmeli Binegedi Saray Novhani Zigilpiri Keyreki Abih Bogboga Buyuktas Otman Bozdagi Lokbatan Songar Gushana gibi cok buyuk volkanlar yer almaktadir Zig ve Bibiheybet bolgelerinde gomulu camur volkanlari da bulunmaktadir Abseron takimadalari sinirlarinda Buzovna Sopkasi Camur Sopkasi Neft taslari ve diger buyuk camur volkanlari vardir Baku takimadalari bolgesi Bu bolge Guney Hazar in kuzeyde Balikci Burnu ndan baslayip guneyde Kizilagac Korfezi ne kadar uzanan genis bati kismini kapsamaktadir Bu bolgedeki camur volkanlari su yuzeyinden yukselen ada Bulla Oblivnoy Los Svinoy Glinyanni vb ya da su alti yukseltilerinden Kornilov Pavlov yukseltileri Poqorelaya Plita resifi Golovacev yukseltisi vb olusmaktadir Baku takimadalarinin deniz camur volkanlari antiklinal kusaklarin devami olarak zincir seklinde siralanmistir Camur volkani kokenli bazi su alti yukseltiler Yupiter 1906 yili yukseltisi 1933 yili yukseltisi Makarov yukseltisi ve digerleri Abseron Yarimadasi nin guneyinde yer alir Azerbaycan da camur volkanlari duzensiz bir sekilde dagilmistir Bunlar buyuk ya da kucuk yuksekliklere sahip olup Buyuk Kafkaslar in guneydogu cokuntusu Kuryani ovasi Baku takimadalari Abseron Yarimadasi ve Abseron takimadalarinin guncel arazilerinin olusumunda onemli bir rol oynamaktadirlar Morfolojik olarak camur volkanlari nisbi yuksekligi 5 150 metreden 400 500 metreye kadar degisen kesik koni bicimindedir ve dis gorunus olarak magmatik volkanlara benzemektedirler Tepe kisimlari krater adi verilen cokuntulere sahiptir Krater capi 400 500 metre temel capi ise 6 000 10 000 metre ve daha fazla olabilir Kuzey ve Orta Gobustan daki camur volkanlari cogunlukla Kretase ve Paleojen cokelleri uzerinde yer almaktadir Bu bolgelerin guneyinde yani Guney Gobustan Kuryani ovasi ve Abseron bolgesinde volkanlar nispeten daha aktif durumdadir Hazar Denizi nin su alaninda da buyuk volkanlara rastlanmaktadir Abseron bolgesi morfolojik olarak kuzeybati guneybati dogu ve Hazar Denizi su alani olmak uzere dort kisma ayrilmaktadir Bati bolgesinde Keyreki Zigilpiri Kobu Bozdagi Guzdek Bozdagi ve diger camur volkanlari yer alir Guneybati bolgesi Abseron Yarimadasi nin merkezi ve bati kisimlarini kapsamaktadir Bu bolgede Lokbatan Kushana Torpakli Agitirme ve diger volkan konileri yukselmektedir Yarimadanin dogu bolgesi en alcak dogu kismini kapsamaktadir ve bolgenin arazisi hafif bir dislokasyona ugramis Abseron kirectaslari ortusu ile belirlenmistir Bu bolgede Bogboga Girmaku ve diger kucuk volkan konileri bulunmaktadir Abseron Yarimadasi derinligi 30 50 metreye kadar olan Hazar Denizi su alani ile cevrilidir Bu bolgede Pirallahi Cilov Kum Adalari Darvin Neft Taslari Ikikardes Taslari Grigorenko su alti yukseltileri bulunmaktadir Tektonik olarak yarimada Buyuk Kafkaslar in guneydogu cokuntusunde yer alir Yarimada sinirlari icinde 36 camur volkani Abseron Yarimadasi nda ve 8 camur volkani ise Abseron takimadalarinda incelenmis ve tanimlanmistir Camur volkanlarinin kokeniCamur volkanlarinin kokeni hakkinda ilk kez H V Abih fikir beyan etmistir Abih su sonuca varmistir Camur volkanlari yuzeye cikmak icin gerekli olan isi enerjisini magmadan bres olusturan kirinti kayalarini yarilma kirilma bolgesinden suyu denizden gazi bitumlu kayalardan camur volkanlarinin faaliyetinin baslamasi icin gerekli olan durtuyu ise depremlerden alir Diger jeolog bilim insanlari camur volkanlarinin olusum sebebini jeodinamik sureclerle yani kivrimlarin bosluklarin ve catlaklarin olusumu ve gelisimi ile iliskilendirirler Petrol jeologlarina gore ise camur volkanlari petrol yataklarinda biriken hidrokarbon gazlarinin asiri basinci sonucunda meydana gelir Camur volkanlari cevredeki alandan 400 500 metreye kadar yukselen taban capi 100 ile 350 metre arasinda degisen kesik koni sekline sahiptir Volkanin zirvesi krateri ile eslesir ve duz kabarikliktan derin cukura kadar cesitli sekillerde olabilir Krater genellikle volkanin merkezinde bulunur Sopka bresi ve onu izleyen gaz ile su bir kanal yoluyla disari cikar ve zamanla toplanarak volkanin konisinin yamaclarindan asagiya dogru akar uzerinde yer alan volkanin tacini orter ve gizler Krateri kadeh seklinde olan camur volkanlari da vardir Camur volkanlari yeryuzunde veya deniz tabaninda toplanmis sopka materyalinden olusmustur Volkan atiklari arasinda bazen capi 1 2 metre olan daha buyuk kaya parcalarina da rastlanir Volkan bacasi genellikle dikey yonludur ve sopka bresinin disari cikmasini saglar Volkan bacasi iki ana bolumden olusur ana kanaldan ve damarlardan Camur volkanlarinin konileri sopka bresi adi verilen bir kaya kutlesinden meydana gelir Sopka bresi genellikle cevredeki kayalara yabanci olan sert kaya kirintilari ile kil kutlesinin karisimindan ibarettir Sopka bresi sert oldugunda volkan konisinin yamaclari dik Otman Bozdagi Kalmas Toragay vb su ile zengin oldugunda ise koni alcak ve yassi krater ise tabak benzeri bir sekle sahip olur Camur volkanlari sopka bresini yeryuzune cikaran bacalardir Sopka bresi ile birlikte gaz ve minerallesmis su da cikar Bu sirada ana puskurme kutlesi genellikle volkan kraterinden zaman zaman siddetli puskurmeler paroksizmler seklinde disari atilir Paroksizm donemleri arasinda genellikle volkanin zirvesinde veya yamaclarinda yer alan parazit kraterlerden grifonlar ve salzalar zayif gaz su ve cogu zaman az miktarda sopka camuru cikar Sopka bresi buyuk yelpaze veya dil seklinde cevreye yayilir ve kisa surede kurur Bu akintilarin genisligi birkac yuz metre uzunlugu birkac kilometre kalinligi ise bazen 10 metreyi asar Sopka bresi akintilari cogu zaman birbirini orter Kaynakca GEOLOGIC GEOCHEMICAL INVESTIGATIONS OF MUD VOLCANOES OF THE SOUTH GOBUSTAN DUE TO OIL PRESENCE Ph D thesis defended in Geology Institute Scientific adviser Prof Ad A Aliyev Erisim tarihi 14 Eylul 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Dunyanin nadir turizm mekani Abseronun palciq vulkanlari Erisim tarihi 14 Eylul 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Azerbaycanin palciq vulkanlari Erisim tarihi 14 Eylul 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Palciq vulkanlarinin neft qaz yataqlari ile elaqesi PDF Erisim tarihi 14 Eylul 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Palciq vulkanlari Erisim tarihi 14 Eylul 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Palciq vulkanlari Erisim tarihi 13 Eylul 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Azeri mud volcano flares Erisim tarihi 14 Eylul 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Palciq Vulkanlari Turizm Kompleksi Erisim tarihi 14 Eylul 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Palciq vulkanlari qrupu DTQ Erisim tarihi 14 Eylul 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Ilham Eliyev Palciq Vulkanlari Turizm Kompleksinin acilisinda istirak edib Erisim tarihi 14 Eylul 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Palciq Vulkanlari Turizm Kompleksi acildi Erisim tarihi 14 Eylul 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link PALCIQ VULKANLARI Erisim tarihi 14 Eylul 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Palciq Vulkanlari Turizm Kompleksine seyahet Erisim tarihi 14 Eylul 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Camur Volkanlari Mud Volcanoes Azerbaycanin palciq vulkanlari Gobustan Erisim tarihi 14 Eylul 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Palciq vulkanlari Erisim tarihi 14 Eylul 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Abseron yarimadasinin palciq vulkanlari PDF Erisim tarihi 14 Eylul 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Azerbaycan mocuzeleri Palciq vulkanlari Erisim tarihi 14 Eylul 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Elmi fealiyyet Palciq vulkanlari Erisim tarihi 14 Eylul 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link