Brom

Brom (Br)
H Periyodik tablo He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba   Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra   Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og     La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu   Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Temel özellikleri
Atom numarası	35
Element serisi	Halojenler
Grup, periyot, blok	, 4, p
Görünüş	Kızıl sıvı/gaz Koyu kırmızı katı
Kütle numarası	79,904 g/mol
Elektron dizilimi	[ Ar ] 3d^10 4s^2 4p^5
Enerji seviyesi başına Elektronlar	2, 8, 18, 7
CAS kayıt numarası	7726-95-6
Fiziksel Özellikleri
Maddenin hâli	Sıvı
Yoğunluk	? g/cm³
Sıvı hâldeki yoğunluğu	3,1028 g/cm³
Ergime noktası	265,8 °K -7,3 °C
Kaynama noktası	332 °K 58.8 °C
Ergime ısısı	10,57 kJ/mol
Buharlaşma ısısı	29,96 kJ/mol
Isı kapasitesi	75,69 J/(mol·K)
Atom özellikleri
Kristal yapısı	Ortorombik
Yükseltgenme seviyeleri	-1, 1, 5
Elektronegatifliği	2,96 Pauling ölçeği
İyonlaşma enerjisi	1. İ.E.: 1139,9 2. İ.E.: 2103 3. İ.E.: 3470 kJ/mol
Atom yarıçapı	115 pm
Atom yarıçapı (hes.)	94 pm
Kovalent yarıçapı	114 pm
Van der Waals yarıçapı	185 pm
Diğer özellikleri
Elektrik direnci	7.8×10^10 nΩ·m (20°C'de)
Isıl iletkenlik	0.122 W/(m·K)
Isıl genleşme	? µm/(m·K) (25°C'de)
Ses hızı	? m/s ({{{Ses_hızı_derecesi}}}'de)
Mohs sertliği	{{{Mohs_sertliği}}}
Vickers sertliği	? MPa
Brinell sertliği	? MPa

Brom (Br), Antoine Balard tarafından 1826 yılında keşfedilen halojen ametal. Yunanca dışkı gibi koku anlamındaki bromosdan gelmiştir.

Doğada Na, K, Be, Mg bromürler halinde bulunur. Deniz suyunda az miktarda bulunan bromürlere deniz bitkilerinde, bazı maden yataklarında rastlanır. Oda koşullarında koyu kızıl renkli sıvıdır.

Sıvı brom

Brom

Brom, yaygın olarak deniz sularında elde edilen bromürlerin Cl₂ ile reaksiyonundan elde edilir.

2 Br^- + Cl₂ → 2 Cl^- + Br₂

Diğer bir elde edilişi ise, katı sodyum bromürün sülfürik asit ile reaksiyonu sonucunda elde edilen gaz formdaki HBr’in yine sülfürik asit ile yükseltgenmesi ile gerçekleşir.

NaBr (k) + H₂SO₄ (s) → HBr (g) + NaHSO₄ (k)

2 HBr (g) + H₂SO₄ (s) → Br₂ (g) + SO₂ (g) + 2 H₂O (s)

Bundan başka, laboratuvarda çeşitli bileşiklerinin bozunması ile veya yan ürün olarak da elde edilmesi mümkündür.

Bileşikleri

Brom bileşikleri, sanayide ve laboratuvarda geniş kullanım alanına sahiptir.

Elektronegatif yapısı nedeniyle, brom elektropozitif elementlerle kolayca tuz oluşturur. Doğada da en çok alkali ve alkali toprak metallerinin tuzları olarak bulunur.

Brom, elektronegatif yapısı sayesinde organik sentezlerde de kullanılmaktadır.

Önlemler

Moleküler brom oldukça reaktif olduğu için, sıvı hâlde cilde temasından kesinlikle kaçınılmalıdır. Ete temas hâlinde kısa bir süre içinde temas bölgesi tamamen erir ve bölgedeki tüm dokular geri dönüşümsüz olarak kaybolur.

Gaz hâldeki bromun solunmasından kaçınmak gerekir. Solunum sistemini tahriş eder. Ölümcül olabilir.

Kaynakça

1. ^ Ball, Philip (2004). The elements : a very short introduction. Oxford: Oxford University Press. ISBN .