Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Azerbaycan şarabı, Azerbaycan'ın çeşitli bölgelerinde üretilmektedir. 20. yüzyıl komünist yönetiminden önce, Azerbaycan, MÖ 2. bin yıla kadar uzanan gelişmiş bir şarap endüstrisine sahipti. Azerbaycan'ın şarap üretiminin köklü tarihi, Kültepe, Karabağlar ve Kalecik'teki yerleşimlerin arkeolojik kazılarında yeniden ortaya çıkarıldı. Bu bölgelerde arkeologlar, MÖ 2. bin yıla ait kalıntı ve üzüm tohumlarını içeren taş fermantasyon ve depolama kaplarını keşfetti. Herodot'a göre Antik Yunanlar bölgedeki şarap üretiminin en azından MÖ 7. yüzyıla kadar farkındaydı. Strabon daha sonra MÖ 1. yüzyılda Albanya olarak bilinen bir Azerbaycan şarabı hakkında yorum yaptı. Arap tarihçiler ve coğrafyacılar - en önemlileri Ebü'l-Fida, el-Mesudi, İbn Havkal ve El-Makdisi - bölgenin İslami fetihlerden sonra bile Gence ve Barda çevresinde gerçekleştirilen kapsamlı bağcılık uygulamalarından bahsettiler.
Komünizmin çöküşünden ve Azerbaycan'ın bağımsızlığını kazanmasından sonra, Azerbaycan şarap endüstrisini canlandırmak ve modernleştirmek için çeşitli girişimlerde bulunuldu. Günümüzde Kafkas Dağları'nın eteklerinde ve Kura Nehri yakınlarındaki Kur-Araz ovalarında üzüm bağları bulunmaktadır. 21. yüzyılda Gence, Dağlık Karabağ ve Nahçıvan, bölgenin şarap üretim merkezleri olarak ortaya çıktı. Azerbaycan şarabı üretiminde kullanılan üzüm çeşitleri arasında Pinot noir, Rkatsiteli, Pinot blanc, Aligote, Matrassa, Podarok Magaraça, Pervenets Magaraça, Ranni Magaraça, Doina, Viorica ve Kişmiş Moldavski bulunmaktadır. Azerbaycan'ın yerli üzüm çeşitleri şunlardır: Beyaz Şani, Derbendi, Çivi, Bayanşire, Gamaşara, Gence Pembesi, Bendi, Medrese, Siyah Şani, Arna-gRNA, Zeynabi, Misgali, Hindogni, Ağdam Keçiemdzhei, Tebrizi ve Marandi.
Tarihi
Azerbaycan'ın Göygöl Rayonu'nda arkeologlar, MÖ 2. binyıldan kalma şarap kalıntılarının bulunduğu kavanozlar buldular.
Kuzey Azerbaycan'a (o yıllarda Kafkas Albanyası) seyahat eden Yunan tarihçi Strabon, üzüm dikiminin mahalle sakinlerinin hasat edemeyeceği kadar bol olduğunu belirtti. 7-11. yüzyıllarda yazılmış epik şiir kitabı Dede Korkut gibi diğer kaynaklarda da zenginleştirilmiş şarap yapım kültürününden bahsedilir. Antik ve orta çağda üretilen şaraplar, günümüz şaraplarına benzemezdi. İnsanların suyla seyreltmek zorunda kaldıkları bu içecek bal kadar yoğun ve tatlıydı. En son keşiflerden biri, yaklaşık 10 yıl önce, Bakü'nün iki saat batısındaki Şamahı sakinlerinin, çok konsantre kokulu bir şaraba dönüşen, yoğun şurup içeren büyük bir antik seramik kavanoz buluşu idi.
Şarap üretimi ile tanınan en eski ve kayda değer bölgelerden biri kuzeybatı Azerbaycan'daki Tovuz'dur. Bu bölgedeki arkeolojik bulgular, şarap depolamak için kullanılan eski kaplar, şarap yapımı için kullanılan taşlar ve tartarik asit kalıntılarının varlığını belgelemektedir. Azerbaycan'da şarapçılıkla ilgili açıklamalar yapan Homeros, Herodot, Columella, İbn Havkal, El-Mesûdî gibi tarihçiler ve seyyahların yanı sıra 10. yüzyıl Arap coğrafyacısı El-Makdisi, yazısında Nahçıvan'da bulunan tatlı cinsten şarapların hiçbiri başka hiçbir yerde bulunmaz olduğunu kaydetti. Bölge, 1820-1830'lardan itibaren şarap üretim merkezi olarak gelişti ve birçok yabancı yatırımcının ilgisini çekti. Ünlü şarapçılık kültürü, 19. yüzyılın başlarında bölgeye Alman göçmenlerin gelişiyle zenginleşti. Württembergli Alman göçmenler, 1817-1818 dolaylarında Rus çarı I. Aleksandr tarafından Azerbaycan'a yerleştirilmiş ve sanayiye yapılan yoğun yatırımlarla ülkenin şarap ve konyak üretim potansiyelini artırmıştır. Vohrer Kardeşler gibi ünlü Alman aile şirketleri ve Helenendorf merkezli Hummel ailesi, şarap üretimini sanayileştirerek Avrupa şaraplarıyla rekabet edebilecek hale getirdi.
Modern Zamanlar
Azerbaycan'da çağdaş şarap yapımı Gence - Kazah ve Şirvan ekonomik bölgelerinde görülmektedir. Bu bölgelerdeki üzüm bağları, ülkenin ekili alanlarının yaklaşık %7'sini oluşturmaktadır. Bölgeler, 17 asma ve 16 sofralık üzüm çeşitleriyle ünlüdür, şarap çeşitlerinden en yaygın olanı Pinot Noir'dir.
Azerbaycan, Hazar Denizi bölgesindeki başlıca şarap üreticilerinden biridir. Çağdaş şarap yapımı, 1970'lerde, tahıl endüstrisinin gelişimine karşı şarap üretimini artırmayı tercih eden Sovyet yetkililer tarafından iddialı bir şekilde geliştirildi. Bakanlar Kurulu'nun özel kararnamelerine göre, bağlar için sanayiye daha fazla kaynak, 70 ile 80 bin hektar arasında arazi ayrıldı. İlk planlar, 1990 yılına kadar yılda 3 milyon ton üzüm üretmekti. Azerbaycan, artan üretkenlik sonucunda 1982 yılına kadar 2,1 milyon ton üzüm üretmeye başladı. Sektör yılda yaklaşık 100 milyon ruble getirdi. Azerbaycan'da Sovyet yönetimi sırasında üretilen şarapların çoğu Rusya, Belarus ve Baltıklara ihraç edildi, ancak 1980'lerde Gorbaçov'un alkolizm yasağı kampanyası nedeniyle bölgenin ihracatı yavaşladı.
Günümüzde, ülkede şarap üreten yaklaşık 10 şarap imalathanesi ve üzüm bağı bulunmaktadır. Bunlardan en büyüğü 2006'da kurulan Vinagro'dur. Alman göçmenler tarafından 1860 yılında kurulan Gence yakınlarındaki Göygöl şarap fabrikasını kullanmaktadır. Azerbaycan şarap ürünlerinin kalitesinden dolayı diğer ülkelere ihracat giderek artmaktadır. Üretimin çoğu şu anda Rusya ve Avrupa pazarlarına gerçekleştirilse de Çin gibi diğer ülkeler Azerbaycan şarabı için yeni büyüyen pazarlar haline gelmektedir. Artan talep nedeniyle Azerbaycan'ın Şemkir Rayonu'nda 100 hektarın üzerinde yeni üzüm tarlaları oluşturuldu. 1991 yılında Azerbaycan'ın bağımsızlığını kazanmasından sonra Azerbaycan şarapları uluslararası yarışmalarda 27 ödül kazandı. Azerbaycan son birkaç yıldır şarap üretimini artırmıştır. 2003 yılında 3.790, 2005'te 4.005 ve 2007'de 7.200 ton şarap üretti. Ayrıca Azerbaycan, Hazar Denizi topraklarındaki başlıca şarap üreticilerinden biridir. SSCB döneminde votka “içme kültürünün” bir parçası olarak görülmesine rağmen, Azerbaycan şarabı Gorbaçov tasfiyesinden önce de Rusya'nın favorilerinden biriydi. 1985 yılında Sovyetler Birliği'nin asma üretimini yasaklayan yasasının ardından Azerbaycan'da sanayinin büyümesi tamamen engellendi. Bu yasadan önce, üzüm üretimi yılda iki tona yakındı, bu da Azerbaycan'ın SSC'nin GSYİH'sinin %40-45'ini sağlamadığı anlamına geliyordu. Azerbaycan'ın dünya asma pazarında daha fazla itibar kazanması hedeflenmektedir. Bunu sağlamak için Azerbaycan, Uluslararası Şarap ve Şarap Örgütü'ne (OIV) katılmıştır.
2012 yılında Azerbaycan Cumhurbaşkanı "Üzüm Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi İçin Devlet Programı 2012-2020" kararını onayladı. Programın amacı, üzüm yetiştiriciliğini artırmak, şarap yapımını geliştirmek ve ihracat oranını yükseltmektir. Her yıl üzüm yetiştirme bölgelerinin büyüklüğü artmaktadır. Devlet programı çerçevesinde üzüm bahçeleri arazisi 50 bin hektar olacaktır. Üzüm büyümesinin 2020 yılına kadar 500 tona ulaşması beklenmektedir. Üzümün %30'unun yenmek için tüketildiği kabul edilmektedir. Mahsulün geri kalanı, çeşitli markalarda şarap üretmek için kullanıldığı belirtilmektedir. Azerbaycan'da, bu alandaki uzmanlar Uluslararası Şarap ve Şarap Örgütü (IOVW), “Magarach” Ulusal Bağ ve Şarap Enstitüsü, Yalta, Tairov Şarap Yapımı ve Şarap Yetiştirme Enstitüsü, Odessa ve diğer kuruluşlarla işbirliği yapmaktadır.
İklim ve coğrafya
Azerbaycan'ın dağlık coğrafyası ve Hazar Denizi'ne yakın konumu, konumun yanı sıra rakım, enlem, yön ve eğim derecesine bağlı olarak çok çeşitli makro ve mikro iklimler meydana getirir. Genel olarak karasal bir iklim olarak kabul edilirken, Azerbaycan'daki şarap bölgeleri, kuru kışlar ile orta derecede ılık büyüme mevsimlerinden yağışlı, ıslak hasatlar ve kış mevsimleriyle birlikte çok soğuk yetiştirme mevsimlerine kadar her iklim görebilir. Azerbaycan üzüm bağlarının neredeyse yarısının, sıcak yaz aylarında periyodik kuraklıklarla başa çıkmasına yardımcı olmak için bir tür sulamaya ihtiyacı bulunmaktadır.
Birçok Azerbaycan şarap bölgesi için yıllık ortalama sıcaklıklar 10.5-15.5 °C (51-60 °F) arasındadır. Azerbaycan, ısı toplama ölçeğinde III, IV ve V bölgelerini içerir ve alanlar 3.000 ila 4.6000 derece arasında herhangi bir yerde görülür. Üzümlerin çoğunun yetiştirildiği ovalarda yıllık yağış miktarı 250 ila 600 mm arasında değişmektedir.
Şarap türleri
Azerbaycan'da üzümlerden yapılan şaraplara şarap (Azerice: şərab), elma, nar ve dut gibi diğer meyvelerden elde edilen şaraplara nebiz (Azerice: nəbiz) denir. Diğer çeşitlere çakır (Azerice: çaxır) denir. Tarihçilere göre, Azerbaycan tarihi boyunca şarap yapımında kullanılmış olan, Azerbaycan'da bulunan 450'den fazla farklı yabani üzüm kategorisi vardır. Şarap markalarının tarihsel isimleri arasında Reyhani, Cumhuri, Mişmiş, Valani, Arastun, Handigun ve Salmavey vardır. Çağdaş markalar Şahdağ, Çinar, Sadili, Ağdam, Kurdamir, Ağstafa ve Madrasali sayılabilir. Medresenin pembe üzümlerinden yapılan "Giz Galasi" (Kız Kulesi), "Yeddi Gözal" (Yedi Güzel), "Gara Gila" ve "Naznazi" gibi diğerleri, sadece Şamahı Rayonu'ndaki Medresesi köyüne özgü oldukları için Azerbaycan'a özeldir.Rkatsiteli, kuzeybatı Azerbaycan'da yetiştirilen ve şarap yapımında kullanılan başka bir üzüm türüdür.
Azerbaycan ekonomisine etkisi
WHO raporlarına göre şarap, Azerbaycan'da en popüler ikinci alkollü içecek olarak kabul edilir ve bu da içenlerin %37'si tarafından tercih edilir. Azerbaycan'da tüketilen şarap hem yerel olarak üretilmekte hem de diğer ülkelerden ithal edilmektedir. Son yıllarda Azerbaycan şarabı daha büyük miktarlarda, 1 milyon desilitreden fazla üretilmektedir ve bunun 375 bin desilitserii ihraç edilmektedir.
| 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 |
|---|---|---|---|---|
| 835,5 | 1 003,1 | 1 035,0 | 1049,0 | 1020,1 |
Rusya, 2017 yılında toplam miktarın %90'ı ile Azerbaycan şarabının ana ihracat noktası oldu. Diğer ana ihracat ülkeleri Çin, Kırgızistan ve Belçika'dır.
| Yıllar | Miktar (thsd. Desilitre cinsinden) | Değer, bin. Amerikan Doları |
|---|---|---|
| 2010 | 223.9 | 4034 |
| 2011 | 338.4 | 5963.3 |
| 2012 | 389.4 | 7135.4 |
| 2013 | 409.4 | 6895.1 |
| 2014 | 337.0 | 6137.9 |
| 2015 | 194.5 | 3794.7 |
| 2016 | 189.5 | 3585.3 |
| 2017 | 375 | 6008.6 |
| Stat.gov.az 13 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . dosyasından alınmıştır 13 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . | ||
Ayrıca bakınız
- Azerbaycan'da bira
- Azerbaycan mutfağı
- Şarap yapımı
Kaynakça
- ^ J. Robinson (ed) "The Oxford Companion to Wine" Third Edition pg 57 Oxford University Press 2006
- ^ a b Azerbaijani Grapes: Past and Present. IRS (Heritage). Kış 2010. ss. 58-63. ISSN 2220-248X.
- ^ a b c d J. Robinson (ed) "The Oxford Companion to Wine" Third Edition pg 57 Oxford University Press 2006 ISBN
- ^ a b Farid Alakbarov (Sonbahar 2000). "Ancient Wines. Exactly What the Doctor Ordered". . 27 Haziran 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2010. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "AI" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ a b . 13 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2010.
- ^ a b c . 10 Eylül 2010. 21 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2010.
- ^ a b c Paul Globe (7 Ocak 2008). "Window on Eurasia: 'Not By Oil Alone'— Azerbaijan's Wine Industry Bounces Back". Window on Eurasia. 29 Ocak 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2010. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "PG-2" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ Jacqueline Grewlich-Suchet (Yaz 2004). . . 13 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2010.
- ^ a b Jonathan Fryer (3 Kasım 2010). . Diplomat. 24 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2010.
- ^ a b Arzu Aghayeva (Sonbahar 2000). . . 16 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2010.
- ^ . China Wines Information. 26 Kasım 2010. 7 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2010.
- ^ "Azerbaijani wine exported to Europe". News.az. 22 Eylül 2010. 26 Eylül 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2010.
- ^ (PDF). Food and Agriculture Organization. s. 28. 4 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2010.
- ^ . 13 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2017.
- ^ . 22 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2017.
- ^ (PDF). World Health Organization. 24 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2019.
- ^ a b Azerbaijan in figures 2018 - statistical yearbook (PDF). Baku. 2018. s. 210. 9 Kasım 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Ekim 2020. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: ":2" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ . caspiannews.com (İngilizce). 9 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2019.
- ^ "Trade - External economic activities - Dynamics of main commodities exports". The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan (İngilizce). 13 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Eylül 2019.
- ^ . The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan (İngilizce). 13 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2019.
Dış bağlantılar
- Şarap ve Vagonlar. 13 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Helenendorf: Azerbaycan'ın İlk Alman Yerleşimi 13 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Azerbaycan'ın Alman bağcılık topluluğu üzerine, Azerbaycan Uluslararası
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Azerbaycan sarabi Azerbaycan in cesitli bolgelerinde uretilmektedir 20 yuzyil komunist yonetiminden once Azerbaycan MO 2 bin yila kadar uzanan gelismis bir sarap endustrisine sahipti Azerbaycan in sarap uretiminin koklu tarihi Kultepe Karabaglar ve Kalecik teki yerlesimlerin arkeolojik kazilarinda yeniden ortaya cikarildi Bu bolgelerde arkeologlar MO 2 bin yila ait kalinti ve uzum tohumlarini iceren tas fermantasyon ve depolama kaplarini kesfetti Herodot a gore Antik Yunanlar bolgedeki sarap uretiminin en azindan MO 7 yuzyila kadar farkindaydi Strabon daha sonra MO 1 yuzyilda Albanya olarak bilinen bir Azerbaycan sarabi hakkinda yorum yapti Arap tarihciler ve cografyacilar en onemlileri Ebu l Fida el Mesudi Ibn Havkal ve El Makdisi bolgenin Islami fetihlerden sonra bile Gence ve Barda cevresinde gerceklestirilen kapsamli bagcilik uygulamalarindan bahsettiler Komunizmin cokusunden ve Azerbaycan in bagimsizligini kazanmasindan sonra Azerbaycan sarap endustrisini canlandirmak ve modernlestirmek icin cesitli girisimlerde bulunuldu Gunumuzde Kafkas Daglari nin eteklerinde ve Kura Nehri yakinlarindaki Kur Araz ovalarinda uzum baglari bulunmaktadir 21 yuzyilda Gence Daglik Karabag ve Nahcivan bolgenin sarap uretim merkezleri olarak ortaya cikti Azerbaycan sarabi uretiminde kullanilan uzum cesitleri arasinda Pinot noir Rkatsiteli Pinot blanc Aligote Matrassa Podarok Magaraca Pervenets Magaraca Ranni Magaraca Doina Viorica ve Kismis Moldavski bulunmaktadir Azerbaycan in yerli uzum cesitleri sunlardir Beyaz Sani Derbendi Civi Bayansire Gamasara Gence Pembesi Bendi Medrese Siyah Sani Arna gRNA Zeynabi Misgali Hindogni Agdam Keciemdzhei Tebrizi ve Marandi TarihiAzerbaycan in Goygol Rayonu nda arkeologlar MO 2 binyildan kalma sarap kalintilarinin bulundugu kavanozlar buldular Kuzey Azerbaycan a o yillarda Kafkas Albanyasi seyahat eden Yunan tarihci Strabon uzum dikiminin mahalle sakinlerinin hasat edemeyecegi kadar bol oldugunu belirtti 7 11 yuzyillarda yazilmis epik siir kitabi Dede Korkut gibi diger kaynaklarda da zenginlestirilmis sarap yapim kulturununden bahsedilir Antik ve orta cagda uretilen saraplar gunumuz saraplarina benzemezdi Insanlarin suyla seyreltmek zorunda kaldiklari bu icecek bal kadar yogun ve tatliydi En son kesiflerden biri yaklasik 10 yil once Baku nun iki saat batisindaki Samahi sakinlerinin cok konsantre kokulu bir saraba donusen yogun surup iceren buyuk bir antik seramik kavanoz bulusu idi Sarap uretimi ile taninan en eski ve kayda deger bolgelerden biri kuzeybati Azerbaycan daki Tovuz dur Bu bolgedeki arkeolojik bulgular sarap depolamak icin kullanilan eski kaplar sarap yapimi icin kullanilan taslar ve tartarik asit kalintilarinin varligini belgelemektedir Azerbaycan da sarapcilikla ilgili aciklamalar yapan Homeros Herodot Columella Ibn Havkal El Mesudi gibi tarihciler ve seyyahlarin yani sira 10 yuzyil Arap cografyacisi El Makdisi yazisinda Nahcivan da bulunan tatli cinsten saraplarin hicbiri baska hicbir yerde bulunmaz oldugunu kaydetti Bolge 1820 1830 lardan itibaren sarap uretim merkezi olarak gelisti ve bircok yabanci yatirimcinin ilgisini cekti Unlu sarapcilik kulturu 19 yuzyilin baslarinda bolgeye Alman gocmenlerin gelisiyle zenginlesti Wurttembergli Alman gocmenler 1817 1818 dolaylarinda Rus cari I Aleksandr tarafindan Azerbaycan a yerlestirilmis ve sanayiye yapilan yogun yatirimlarla ulkenin sarap ve konyak uretim potansiyelini artirmistir Vohrer Kardesler gibi unlu Alman aile sirketleri ve Helenendorf merkezli Hummel ailesi sarap uretimini sanayilestirerek Avrupa saraplariyla rekabet edebilecek hale getirdi Pinot noir tum Azerbaycan da sarap yapiminda yaygin olarak kullanilmaktadir Modern Zamanlar Azerbaycan da cagdas sarap yapimi Gence Kazah ve Sirvan ekonomik bolgelerinde gorulmektedir Bu bolgelerdeki uzum baglari ulkenin ekili alanlarinin yaklasik 7 sini olusturmaktadir Bolgeler 17 asma ve 16 sofralik uzum cesitleriyle unludur sarap cesitlerinden en yaygin olani Pinot Noir dir Azerbaycan Hazar Denizi bolgesindeki baslica sarap ureticilerinden biridir Cagdas sarap yapimi 1970 lerde tahil endustrisinin gelisimine karsi sarap uretimini artirmayi tercih eden Sovyet yetkililer tarafindan iddiali bir sekilde gelistirildi Bakanlar Kurulu nun ozel kararnamelerine gore baglar icin sanayiye daha fazla kaynak 70 ile 80 bin hektar arasinda arazi ayrildi Ilk planlar 1990 yilina kadar yilda 3 milyon ton uzum uretmekti Azerbaycan artan uretkenlik sonucunda 1982 yilina kadar 2 1 milyon ton uzum uretmeye basladi Sektor yilda yaklasik 100 milyon ruble getirdi Azerbaycan da Sovyet yonetimi sirasinda uretilen saraplarin cogu Rusya Belarus ve Baltiklara ihrac edildi ancak 1980 lerde Gorbacov un alkolizm yasagi kampanyasi nedeniyle bolgenin ihracati yavasladi Gunumuzde ulkede sarap ureten yaklasik 10 sarap imalathanesi ve uzum bagi bulunmaktadir Bunlardan en buyugu 2006 da kurulan Vinagro dur Alman gocmenler tarafindan 1860 yilinda kurulan Gence yakinlarindaki Goygol sarap fabrikasini kullanmaktadir Azerbaycan sarap urunlerinin kalitesinden dolayi diger ulkelere ihracat giderek artmaktadir Uretimin cogu su anda Rusya ve Avrupa pazarlarina gerceklestirilse de Cin gibi diger ulkeler Azerbaycan sarabi icin yeni buyuyen pazarlar haline gelmektedir Artan talep nedeniyle Azerbaycan in Semkir Rayonu nda 100 hektarin uzerinde yeni uzum tarlalari olusturuldu 1991 yilinda Azerbaycan in bagimsizligini kazanmasindan sonra Azerbaycan saraplari uluslararasi yarismalarda 27 odul kazandi Azerbaycan son birkac yildir sarap uretimini artirmistir 2003 yilinda 3 790 2005 te 4 005 ve 2007 de 7 200 ton sarap uretti Ayrica Azerbaycan Hazar Denizi topraklarindaki baslica sarap ureticilerinden biridir SSCB doneminde votka icme kulturunun bir parcasi olarak gorulmesine ragmen Azerbaycan sarabi Gorbacov tasfiyesinden once de Rusya nin favorilerinden biriydi 1985 yilinda Sovyetler Birligi nin asma uretimini yasaklayan yasasinin ardindan Azerbaycan da sanayinin buyumesi tamamen engellendi Bu yasadan once uzum uretimi yilda iki tona yakindi bu da Azerbaycan in SSC nin GSYIH sinin 40 45 ini saglamadigi anlamina geliyordu Azerbaycan in dunya asma pazarinda daha fazla itibar kazanmasi hedeflenmektedir Bunu saglamak icin Azerbaycan Uluslararasi Sarap ve Sarap Orgutu ne OIV katilmistir 2012 yilinda Azerbaycan Cumhurbaskani Uzum Yetistiriciliginin Gelistirilmesi Icin Devlet Programi 2012 2020 kararini onayladi Programin amaci uzum yetistiriciligini artirmak sarap yapimini gelistirmek ve ihracat oranini yukseltmektir Her yil uzum yetistirme bolgelerinin buyuklugu artmaktadir Devlet programi cercevesinde uzum bahceleri arazisi 50 bin hektar olacaktir Uzum buyumesinin 2020 yilina kadar 500 tona ulasmasi beklenmektedir Uzumun 30 unun yenmek icin tuketildigi kabul edilmektedir Mahsulun geri kalani cesitli markalarda sarap uretmek icin kullanildigi belirtilmektedir Azerbaycan da bu alandaki uzmanlar Uluslararasi Sarap ve Sarap Orgutu IOVW Magarach Ulusal Bag ve Sarap Enstitusu Yalta Tairov Sarap Yapimi ve Sarap Yetistirme Enstitusu Odessa ve diger kuruluslarla isbirligi yapmaktadir Iklim ve cografyaAzerbaycan in cografyasi ve iklimi genis bir mikro iklim cesitliligi yaratmaktadir Azerbaycan in daglik cografyasi ve Hazar Denizi ne yakin konumu konumun yani sira rakim enlem yon ve egim derecesine bagli olarak cok cesitli makro ve mikro iklimler meydana getirir Genel olarak karasal bir iklim olarak kabul edilirken Azerbaycan daki sarap bolgeleri kuru kislar ile orta derecede ilik buyume mevsimlerinden yagisli islak hasatlar ve kis mevsimleriyle birlikte cok soguk yetistirme mevsimlerine kadar her iklim gorebilir Azerbaycan uzum baglarinin neredeyse yarisinin sicak yaz aylarinda periyodik kurakliklarla basa cikmasina yardimci olmak icin bir tur sulamaya ihtiyaci bulunmaktadir Bircok Azerbaycan sarap bolgesi icin yillik ortalama sicakliklar 10 5 15 5 C 51 60 F arasindadir Azerbaycan isi toplama olceginde III IV ve V bolgelerini icerir ve alanlar 3 000 ila 4 6000 derece arasinda herhangi bir yerde gorulur Uzumlerin cogunun yetistirildigi ovalarda yillik yagis miktari 250 ila 600 mm arasinda degismektedir Sarap turleriAzerbaycan da Aligote ekimleri artiyor Azerbaycan da uzumlerden yapilan saraplara sarap Azerice serab elma nar ve dut gibi diger meyvelerden elde edilen saraplara nebiz Azerice nebiz denir Diger cesitlere cakir Azerice caxir denir Tarihcilere gore Azerbaycan tarihi boyunca sarap yapiminda kullanilmis olan Azerbaycan da bulunan 450 den fazla farkli yabani uzum kategorisi vardir Sarap markalarinin tarihsel isimleri arasinda Reyhani Cumhuri Mismis Valani Arastun Handigun ve Salmavey vardir Cagdas markalar Sahdag Cinar Sadili Agdam Kurdamir Agstafa ve Madrasali sayilabilir Medresenin pembe uzumlerinden yapilan Giz Galasi Kiz Kulesi Yeddi Gozal Yedi Guzel Gara Gila ve Naznazi gibi digerleri sadece Samahi Rayonu ndaki Medresesi koyune ozgu olduklari icin Azerbaycan a ozeldir Rkatsiteli kuzeybati Azerbaycan da yetistirilen ve sarap yapiminda kullanilan baska bir uzum turudur Azerbaycan ekonomisine etkisiWHO raporlarina gore sarap Azerbaycan da en populer ikinci alkollu icecek olarak kabul edilir ve bu da icenlerin 37 si tarafindan tercih edilir Azerbaycan da tuketilen sarap hem yerel olarak uretilmekte hem de diger ulkelerden ithal edilmektedir Son yillarda Azerbaycan sarabi daha buyuk miktarlarda 1 milyon desilitreden fazla uretilmektedir ve bunun 375 bin desilitserii ihrac edilmektedir Azerbaycan da sarap uretimi thsd Desilitre cinsinden 2013 2014 2015 2016 2017835 5 1 003 1 1 035 0 1049 0 1020 1 Rusya 2017 yilinda toplam miktarin 90 i ile Azerbaycan sarabinin ana ihracat noktasi oldu Diger ana ihracat ulkeleri Cin Kirgizistan ve Belcika dir Azerbaycan dan ihrac edilen dogal uzum sarabi ve uzum suyu Yillar Miktar thsd Desilitre cinsinden Deger bin Amerikan Dolari2010 223 9 40342011 338 4 5963 32012 389 4 7135 42013 409 4 6895 12014 337 0 6137 92015 194 5 3794 72016 189 5 3585 32017 375 6008 6Stat gov az 13 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde dosyasindan alinmistir 13 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakinizAzerbaycan da bira Azerbaycan mutfagi Sarap yapimiKaynakca J Robinson ed The Oxford Companion to Wine Third Edition pg 57 Oxford University Press 2006 0 19 860990 6 a b Azerbaijani Grapes Past and Present IRS Heritage Kis 2010 ss 58 63 ISSN 2220 248X a b c d J Robinson ed The Oxford Companion to Wine Third Edition pg 57 Oxford University Press 2006 0 19 860990 6ISBN 0 19 860990 6 a b Farid Alakbarov Sonbahar 2000 Ancient Wines Exactly What the Doctor Ordered 27 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2010 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi AI adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme a b 13 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Aralik 2010 a b c 10 Eylul 2010 21 Kasim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Aralik 2010 a b c Paul Globe 7 Ocak 2008 Window on Eurasia Not By Oil Alone Azerbaijan s Wine Industry Bounces Back Window on Eurasia 29 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2010 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi PG 2 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme Jacqueline Grewlich Suchet Yaz 2004 13 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Aralik 2010 a b Jonathan Fryer 3 Kasim 2010 Diplomat 24 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Aralik 2010 a b Arzu Aghayeva Sonbahar 2000 16 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Aralik 2010 China Wines Information 26 Kasim 2010 7 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Aralik 2010 Azerbaijani wine exported to Europe News az 22 Eylul 2010 26 Eylul 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2010 PDF Food and Agriculture Organization s 28 4 Mayis 2010 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 28 Aralik 2010 13 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Agustos 2017 22 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Agustos 2017 PDF World Health Organization 24 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2019 a b Azerbaijan in figures 2018 statistical yearbook PDF Baku 2018 s 210 9 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Ekim 2020 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 2 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme caspiannews com Ingilizce 9 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2019 Trade External economic activities Dynamics of main commodities exports The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan Ingilizce 13 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Eylul 2019 The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan Ingilizce 13 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2019 Dis baglantilarSarap ve Vagonlar 13 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Helenendorf Azerbaycan in Ilk Alman Yerlesimi 13 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Azerbaycan in Alman bagcilik toplulugu uzerine Azerbaycan Uluslararasi