Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Balkarlar (Karaçay-Balkar: ''Малкарлыла''- ''Malkarlılar'' veya ''таулу'' - ''tawlu'' (Dağlı)),Kuzey Kafkasya'da yaşayan Türk halklarından biridir. Çoğunluğu, Rusya içindeki Kabardey-Balkarya cumhuriyetinde yaşar.
Malqarlıla | |
|---|---|
 | |
 Balkar Çoban | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
 Rusya •  Kabardey-Balkarya | 112,924 104,951 |
 Kazakistan | 1,798 |
 Ukrayna | 206 |
| Diller | |
| Din | |
Köken
Balkarlar, dillerini Karaçaylarla paylaşan ve Dağıstan'daki Kumuklar ile güçlü dil benzerlikleri olan bir Türk halkı olarak tanımlamaktadır.
Dil
Balkarların konuştuğu Balkarca, Türk dillerinin Kıpçak grubuna bağlı bir dildir. Karaçayların konuştuğu Karaçayca’ya oldukça yakın bir dildir ve bundan dolayı iki dil Karaçay-Balkarca olarak da adlandırılır. 1926'ya değin Arap harflerini kullanan Balkarlar, sonra Latin alfabesini, 1940'ta da Kiril alfabesini benimsediler. Gelişmiş bir yazılı edebiyatları olmamasına karşın, zengin bir sözlü edebiyatları vardır.
Nüfus
Balkarların çoğunluğu Kabardey-Balkarya’da yaşar ve 2002 verilerine göre bu cumhuriyette yaşayan Balkarların sayısı yaklaşık 105 bindir.
Tarih
Balkarlar, Kırım Tatarları ve Kumıklara yakın bir halktır. Hunların 4. yüzyıldaki Batı’ya göçünün ardından Kafkasya’da kalan Bulgar kabilesinden geriye kalan bir halk olduğu ve Kafkasya’da hayli eski tarihten bu yana yaşadığı da ileri sürülür.
Kendilerini Taulular (Dağlılar) olarak da adlandıran Balkarların kökeni üstüne kesin bilgi yoktur. V. F. Müller ve J. Marvadt'a göre Kuban Bulgarlarından gelirler. Bazı araştırmalara göre de uzun süre göçebe olarak yaşadıktan sonra Kafkas Bulgarlarını oluşturmuşlardır. Uzun yıllar Karaçaylılarla birlikte yaşayan Balkarlar ise, adlarının Kırım'dan göç ettikleri sırada kendilerine önderlik eden Malkar adında bir beyden geldiğine inanırlar. Kökenlerinin Hazar Türklerine dayandığını ileri sürenler de vardır. Bunlara göre Balkarlar 10 ve 11. yüzyıllara değin bağımsız yaşamış, daha sonra Ruslar ya da Osetler tarafından Kafkasya'ya sürülmüşlerdir.
Altın Orda ve Kırım hanlıklarının egemenliği altında kaldıktan sonra, 15. yüzyıl sonlarında Kırım Hanlığı'yla birlikte Osmanlılara bağlanan Balkarlar, 1827'de Rusların egemenliğine girdiler.1917 Ekim sosyalist devrimi sonrasında, Karaçaylarla birlikte Kuzey Kafkasya Bağımsız Cumhuriyeti içinde yer aldılar; 1921'de de Kabartay özerk yönetim birimine (oblast) katıldılar.
Balkarlar, II. Dünya Savaşı sırasında, Nazi Almanya’sıyla iş birliği yaptıkları gerekçesiyle 1944’te Stalin tarafından, haksız yere, sürgün edildi. Bu sürgünün (soykırım - halkın büyük bir kısmı açlık ve sefaletden ölmüş, bir kısmı yurtlarına geri dönememiştir, 1957 de Kuruşev Balkarlara haklarını iade etmiştir) ardından Balkarların da yaşadığı ’nden “Balkar” ibaresi kaldırıldı. Bu bölge, 1957’ye değin olarak adlandırıldı. Bu tarihte Bakarların dönmesine izin verilince, bölge yeniden eski adını aldı. Balkarlar, Sovyetler Birilği'nin dağılmasının ardından, aynı cumhuriyette yaşadıkları Kaberdeylerle çeşitli anlaşmazlıklar yaşadılar. Rusya Federal Kanunları yerine, parlamentoda ezici çoğunluğu olan Kabardeyler, yerel yasalar çıkararak, Balkar köylülerinin topraklarını ellerinden almaya çalışmaları, Hasaniya Belediye Başkanının faili meçhul bir şekilde öldürülmesi ve sorumlu kişilerin bulunamayışı, bölgede ana gerginliklerden birkaçını oluşturmaktadır. Halkın ileri gelenleri Rusya Federal Yasalarının ve Rusya Anayasa Mahkemesinin Balkarlar lehine almış olduğu kararları Kabardey Balkar Cumhuriyetinde uygulanması için, Moskovada Anayasa Mahkemesi önünde haftalarca süren açlık grevi başlatmışlardır. Kabardey yöneticilerin federal kanunlara uymamakta ısrar etmeleri durumunda, Federasyona bağlı olmakla birlikte, Balkarlar ayrı bir cumhuriyet olma yönünde adım atmaktadırlar. Bununla birlikte günümüzde Kabardeylerle birlikte aynı cumhuriyet içinde yaşamaktadırlar.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Karaçay Malkar Türkiye24 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Türkçe ve Karaçay-Balkarca)
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Temmuz 2022.
- ^ Guentchéva, Zlatka; Rivière, Nicole (2007), "12. Reciprocal and reflexive constructions in French", Reciprocal Constructions, Amsterdam: John Benjamins Publishing Company, ss. 561-607, ISBN , erişim tarihi: 27 Aralık 2020
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Balkarlar Karacay Balkar Malkarlyla Malkarlilar veya taulu tawlu Dagli Kuzey Kafkasya da yasayan Turk halklarindan biridir Cogunlugu Rusya icindeki Kabardey Balkarya cumhuriyetinde yasar BalkarlarMalqarlilaBalkar CobanOnemli nufusa sahip bolgelerRusya Kabardey Balkarya112 924 104 951Kazakistan1 798Ukrayna206DillerBalkarca RuscaDinMuslumanKokenBalkarlar dillerini Karacaylarla paylasan ve Dagistan daki Kumuklar ile guclu dil benzerlikleri olan bir Turk halki olarak tanimlamaktadir DilBalkarlarin konustugu Balkarca Turk dillerinin Kipcak grubuna bagli bir dildir Karacaylarin konustugu Karacayca ya oldukca yakin bir dildir ve bundan dolayi iki dil Karacay Balkarca olarak da adlandirilir 1926 ya degin Arap harflerini kullanan Balkarlar sonra Latin alfabesini 1940 ta da Kiril alfabesini benimsediler Gelismis bir yazili edebiyatlari olmamasina karsin zengin bir sozlu edebiyatlari vardir NufusBalkarlarin cogunlugu Kabardey Balkarya da yasar ve 2002 verilerine gore bu cumhuriyette yasayan Balkarlarin sayisi yaklasik 105 bindir TarihBalkarlar Kirim Tatarlari ve Kumiklara yakin bir halktir Hunlarin 4 yuzyildaki Bati ya gocunun ardindan Kafkasya da kalan Bulgar kabilesinden geriye kalan bir halk oldugu ve Kafkasya da hayli eski tarihten bu yana yasadigi da ileri surulur Kendilerini Taulular Daglilar olarak da adlandiran Balkarlarin kokeni ustune kesin bilgi yoktur V F Muller ve J Marvadt a gore Kuban Bulgarlarindan gelirler Bazi arastirmalara gore de uzun sure gocebe olarak yasadiktan sonra Kafkas Bulgarlarini olusturmuslardir Uzun yillar Karacaylilarla birlikte yasayan Balkarlar ise adlarinin Kirim dan goc ettikleri sirada kendilerine onderlik eden Malkar adinda bir beyden geldigine inanirlar Kokenlerinin Hazar Turklerine dayandigini ileri surenler de vardir Bunlara gore Balkarlar 10 ve 11 yuzyillara degin bagimsiz yasamis daha sonra Ruslar ya da Osetler tarafindan Kafkasya ya surulmuslerdir Altin Orda ve Kirim hanliklarinin egemenligi altinda kaldiktan sonra 15 yuzyil sonlarinda Kirim Hanligi yla birlikte Osmanlilara baglanan Balkarlar 1827 de Ruslarin egemenligine girdiler 1917 Ekim sosyalist devrimi sonrasinda Karacaylarla birlikte Kuzey Kafkasya Bagimsiz Cumhuriyeti icinde yer aldilar 1921 de de Kabartay ozerk yonetim birimine oblast katildilar Balkarlar II Dunya Savasi sirasinda Nazi Almanya siyla is birligi yaptiklari gerekcesiyle 1944 te Stalin tarafindan haksiz yere surgun edildi Bu surgunun soykirim halkin buyuk bir kismi aclik ve sefaletden olmus bir kismi yurtlarina geri donememistir 1957 de Kurusev Balkarlara haklarini iade etmistir ardindan Balkarlarin da yasadigi nden Balkar ibaresi kaldirildi Bu bolge 1957 ye degin olarak adlandirildi Bu tarihte Bakarlarin donmesine izin verilince bolge yeniden eski adini aldi Balkarlar Sovyetler Birilgi nin dagilmasinin ardindan ayni cumhuriyette yasadiklari Kaberdeylerle cesitli anlasmazliklar yasadilar Rusya Federal Kanunlari yerine parlamentoda ezici cogunlugu olan Kabardeyler yerel yasalar cikararak Balkar koylulerinin topraklarini ellerinden almaya calismalari Hasaniya Belediye Baskaninin faili mechul bir sekilde oldurulmesi ve sorumlu kisilerin bulunamayisi bolgede ana gerginliklerden birkacini olusturmaktadir Halkin ileri gelenleri Rusya Federal Yasalarinin ve Rusya Anayasa Mahkemesinin Balkarlar lehine almis oldugu kararlari Kabardey Balkar Cumhuriyetinde uygulanmasi icin Moskovada Anayasa Mahkemesi onunde haftalarca suren aclik grevi baslatmislardir Kabardey yoneticilerin federal kanunlara uymamakta israr etmeleri durumunda Federasyona bagli olmakla birlikte Balkarlar ayri bir cumhuriyet olma yonunde adim atmaktadirlar Bununla birlikte gunumuzde Kabardeylerle birlikte ayni cumhuriyet icinde yasamaktadirlar Ayrica bakinizKaracaylar Bulgarlar Balkar SurgunuDis baglantilarKaracay Malkar Turkiye24 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce ve Karacay Balkarca Kaynakca Arsivlenmis kopya 22 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Temmuz 2022 Guentcheva Zlatka Riviere Nicole 2007 12 Reciprocal and reflexive constructions in French Reciprocal Constructions Amsterdam John Benjamins Publishing Company ss 561 607 ISBN 978 90 272 2983 0 erisim tarihi 27 Aralik 2020