Barbar akınları, "Barbarlar" toplulukların, devletlere ya da şehir devletlerine düzenledikleri saldırılara verilen addır. Burada barbar kavramı, günlük kullanımdaki anlamından farklı bir bağlamda kullanılır.
Yunanca barbaros sözcüğünden gelen bu kavramı ilk kullananlar Eski Yunanlardı. Barbar, Romalıları da içine alan bütün Helen olmayanlara verdikleri addı. Daha açık bir ifadeyle Hellenler, Grekçe konuşmayan tüm topluluklara "barbar" demekteydiler. Daha sonra Romalılar da kavramı, "uygar" olarak tanımladıkları, kültürel ve ekonomik olarak Roma ve Yunan etkisi dışında kalan topluluklar için kullandılar.
Zamanla bu toplumlara yükledikleri yıkıcı, vahşi tutumlar nedeniyle barbar kavramı olumsuz bir anlam alarak pek çok dile yerleşmiştir.
Bugün kullanıldığı şekliyle barbar topluluklar, çoğunlukla göçebe ve sürücü topluluklardır. Kabile düzeninin hakim olduğu, toplumsal tabakalaşmanın, sınıfların olmadığı toplumlardır. Toplum içi ve başka topluluklarla olan ticari ilişkiler kurumsallaşmamıştır, geçimini ticaretle sağlayan bir zümre yoktur ve ticaret, ağırlıkla takas yöntemiyle sürdürülür. Yine bugün kullanıldığı şekliyle "Uygar" toplumlar ise, Eski Yunan, Roma imparatorluğu, Miken, Minos gibi toplumlardır. Gelişmiş bir işbölümünün ve toplumsal tabakalaşmanın-zanaatkârlar, tüccarlar, köleler, büyük toprak sahibi anlamında soylular- şekillendiği toplumlardır.
Tarihsel Süreçlerin Dinamiği Olarak Barbar Akınları
Belirli bir gelişmişlik düzeyindeki bir devlet ya da kent devleti, "barbar" akınları sonucunda yıkıldığında tarihsel süreç üç farklı şekilde gelişir.
- Yıkılan uygarlığın kültürel, sanatsal, bilimsel ve teknik düzeyi, yeni toplumda artık gözlenmez. Uygarlık, tam anlamıyla sönmüştür. Genellikle yüzyıllar süren, tarihçilerin Karanlık Çağ olarak tanımladıkları bir dönem yaşanır.
- Yıkılan uygarlığın yerine daha gelişkin ve gelişmeye eğilimli bir uygarlık ortaya çıkar ve gelişmesini sürdürür.
- Yıkılan uygarlığın yerine yepyeni, orijinal bir uygarlık gelişmeye başlar.
Bir uygarlığın "barbar" akınları sonucunda yıkılmasıyla tarihsel sürecin ne yönde süreceği, bu yıkılışta birincil rol oynayan "barbar" topluluğun gelişmişlik düzeyi tarafından belirlenir. İstilacı topluluğun gelişmişlik düzeyi göçebe-sürücü bir toplum düzeyinde ise bir karanlık çağ yaşanır. Dor istilası sonrasında Antik Yunanistan'da olduğu gibi. İstilacı topluluğun gelişmişlik düzeyi, göçebe-sürücü durumunu aşmış, yerleşik ve tarım tekniklerini geliştirmiş bir topluluksa, yıkılan orijinal uygarlığın yerine daha gelişkin bir uygarlığın temelleri atılır. İstilacı topluluğun gelişmişlik düzeyi gelişkin bir yerleşik düzen ve tarımsal teknoloji ise yıkılan orijinal uygarlığın yerinde gelişme eğilimi çok daha ileri dönük, kendine özgü bir uygarlık ortaya çıkar. Mezopotamya uygarlıkları, İslam uygarlığı ve Osmanlı uygarlığı gibi.
Teorik Yapı
Antik Yunan ve Roma kaynaklı barbar-uygar toplumlar ayrımı, daha sonra pek çok düşünür ve tarihçi tarafından benimsenmiş ve toplumların geçirdikleri tarihi süreçlerin incelenmesinde kullanılmışlardır.
İbn Haldun'da (1332-1406), bu ayrım bedevilik-hazerilik olarak adlandırılır ve İbn Haldun, insanlık tarihinin bedevilik-hazerilik arasında devirlik bir gelgit olduğunu belirtir. İbn Haldun'a göre bedevilik durumundaki göçebe-sürücü toplumlar yerleşik düzene, hazerilik durumuna geçtikten bir süre sonra "bozulmaya" başlar ve başka bir göçebe-sürücü topluluk tarafından tarih sahnesinden silinir.
Amerikalı etnolog Lewis Henry Morgan da, (1818-1881) 1877 yılında yayımladığı Ancient Society or Researches in the Lines of Human Progres from Savagery throught Barbarism to Civilization adlı çalışmasında (Eski Toplum), "kültürel evrim" kuramını ortaya atmış ve insanlığın gelişiminin yabanıllık, barbarlık ve uygarlık olmak üzere üç evrede açıklamıştır.
Alman Marksist teorisyen Friedrich Engels de, Devletin, Ailenin ve Özel Mülkiyetin Kökeni adlı çalışmasında, Morgan'ın Eski Toplum adlı çalışmasından hareketle "barbar" toplumları irdelemiştir.
"Barbar" toplumlar üzerine çalışmalar yapan tüm araştırmacıların çalışmalarında ortak yan, bu topluluklarda gözlemlenen birbirine bağlılık, içtimai dayanışma, dürüstlük gibi, "uygar" toplumlara artık yabancılaşmış kavramlar konusundaki derin saygı ve hayranlıktır.
Tüm bu çalışmalarda, "barbar" topluluklarla "uygar" topluluklar arasındaki farklar açısından en çok üzerinde durulan farklılık ise, "barbar" toplulukların saldırdıkları toplulukları kılıçtan geçirdikleri ama asla köleleştirmedikleridir. Oysa "uygar" topluluklarda üretimin temeli köle emeğine dayanmaktadır.
Roma İmparatorluğunun Çöküşü
Barbar akınlarının tarihte önem kazanması İÖ 4. yüzyıldan başlayarak Roma topraklarına düzenledikleri saldırılardır.
Roma İmparatorluğu İS 364'te Doğu ve Batı olarak ikiye bölününce gücünü önemli ölçüde yitirdi. Bu bölünmenin ardından Batı Roma İmparatorluğu’nun başkenti Milano oldu. Bizans İmparatorluğu olarak da bilinen Doğu Roma İmparatorluğu'nun başkenti ise Konstantinopolis’ti (İstanbul). İmparatorluk sınırları dışında yaşayan Gotlar, Vandallar, Lombardlar, Franklar, Jütler ve Saksonlar gibi "barbar" kavimler, güçsüzlük belirtisi gördükleri anda Roma İmparatorluğu’na saldırmaya her zaman hazırdılar. Bu kavimlerin kendi yurtları dışındaki topraklara yönelmelerinin önemli nedenlerinden biri, Asya'dan batıya doğru göç eden kavimlerin sürekli tehdit oluşturmalarıydı. "Barbar" kavimler bu göçler yüzünden zaten Roma topraklarına gitgide daha çok yaklaşmışlardı.
Nitekim Roma’ya karşı ilk harekete geçenler, Hunların saldırısına uğrayan Vizigotlar (Batı Gotlar) oldu. Hun saldırıları karşısında Tuna Irmağı’nın güneyine inen Vizigotlar, Roma'ya akınlar düzenlemeye başladılar. İS 410'da Alarik'in önderliğinde Roma'yı ele geçirdiler. Gotların batı kolu olan Vizigotlar, daha sonra İspanya'ya yerleşerek burada güçlü bir krallık kurdular.
Başka bir Germen halkı olan Vandallar da yurtlarından ayrılıp Fransa ve İspanya üzerinden Afrika'nın kuzeyine geçtiler ve burada bir krallık kurdular. Bu sırada komutanları Genserik'in önderliğinde, 455'te Roma'yı ele geçirip yağmaladılar. Bugün pek çok dilde her şeyi yakıp yıkan kişi anlamında kullanılan vandal sözcüğü, istilacı Vandallardan gelir. "Barbar" halklardan sayılan Franklar da batıya doğru ilerleyerek, Fransa'nın içlerine kadar girdiler. Jütler ve Saksonlar ise, o dönemde Roma’nın eyaleti olan İngiltere'ye akınlar düzenlediler.
"Barbar" kavimlerden Ostrogotlar (Doğu Gotlar) da Roma topraklarını istila ettiler ve İtalya'da bir krallık kurdular. Ancak bu krallığın ömrü uzun olmadı ve 60 yıl sonra ortadan kalktı. "Barbar" akınları sırasında İtalya’da kalıcı bir yönetim oluşamadı. Bizans İmparatoru I. Justinianus, bu siyasal boşluktan yararlanarak İtalya'yı da imparatorluk topraklarına kattı. I. Justinianus'un İS 565'te ölümünden sonra, bu kez Lombardlar İtalya'yı istila ettiler.
Eski tarihi bilgilere göre "barbar" nitelemesi, ilk olarak Çinlilerce kullanılmıştır[]. Bu sözün kaynağı, "hayvan postu giyenler" için söylendiğini göstermektedir[]. Hatta; Avar (Juan juan) kavmine bağlı bir kolunun adının Barbarianlar olduğu da bilinmektedir[]. Barbaros sözcüğünden doğduğu düşüncesi tamamen yanlıştır[].
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . 29 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Barbar akinlari Barbarlar topluluklarin devletlere ya da sehir devletlerine duzenledikleri saldirilara verilen addir Burada barbar kavrami gunluk kullanimdaki anlamindan farkli bir baglamda kullanilir Yunanca barbaros sozcugunden gelen bu kavrami ilk kullananlar Eski Yunanlardi Barbar Romalilari da icine alan butun Helen olmayanlara verdikleri addi Daha acik bir ifadeyle Hellenler Grekce konusmayan tum topluluklara barbar demekteydiler Daha sonra Romalilar da kavrami uygar olarak tanimladiklari kulturel ve ekonomik olarak Roma ve Yunan etkisi disinda kalan topluluklar icin kullandilar Zamanla bu toplumlara yukledikleri yikici vahsi tutumlar nedeniyle barbar kavrami olumsuz bir anlam alarak pek cok dile yerlesmistir Bugun kullanildigi sekliyle barbar topluluklar cogunlukla gocebe ve surucu topluluklardir Kabile duzeninin hakim oldugu toplumsal tabakalasmanin siniflarin olmadigi toplumlardir Toplum ici ve baska topluluklarla olan ticari iliskiler kurumsallasmamistir gecimini ticaretle saglayan bir zumre yoktur ve ticaret agirlikla takas yontemiyle surdurulur Yine bugun kullanildigi sekliyle Uygar toplumlar ise Eski Yunan Roma imparatorlugu Miken Minos gibi toplumlardir Gelismis bir isbolumunun ve toplumsal tabakalasmanin zanaatkarlar tuccarlar koleler buyuk toprak sahibi anlaminda soylular sekillendigi toplumlardir Tarihsel Sureclerin Dinamigi Olarak Barbar AkinlariBelirli bir gelismislik duzeyindeki bir devlet ya da kent devleti barbar akinlari sonucunda yikildiginda tarihsel surec uc farkli sekilde gelisir Yikilan uygarligin kulturel sanatsal bilimsel ve teknik duzeyi yeni toplumda artik gozlenmez Uygarlik tam anlamiyla sonmustur Genellikle yuzyillar suren tarihcilerin Karanlik Cag olarak tanimladiklari bir donem yasanir Yikilan uygarligin yerine daha geliskin ve gelismeye egilimli bir uygarlik ortaya cikar ve gelismesini surdurur Yikilan uygarligin yerine yepyeni orijinal bir uygarlik gelismeye baslar Bir uygarligin barbar akinlari sonucunda yikilmasiyla tarihsel surecin ne yonde surecegi bu yikilista birincil rol oynayan barbar toplulugun gelismislik duzeyi tarafindan belirlenir Istilaci toplulugun gelismislik duzeyi gocebe surucu bir toplum duzeyinde ise bir karanlik cag yasanir Dor istilasi sonrasinda Antik Yunanistan da oldugu gibi Istilaci toplulugun gelismislik duzeyi gocebe surucu durumunu asmis yerlesik ve tarim tekniklerini gelistirmis bir topluluksa yikilan orijinal uygarligin yerine daha geliskin bir uygarligin temelleri atilir Istilaci toplulugun gelismislik duzeyi geliskin bir yerlesik duzen ve tarimsal teknoloji ise yikilan orijinal uygarligin yerinde gelisme egilimi cok daha ileri donuk kendine ozgu bir uygarlik ortaya cikar Mezopotamya uygarliklari Islam uygarligi ve Osmanli uygarligi gibi Teorik YapiAntik Yunan ve Roma kaynakli barbar uygar toplumlar ayrimi daha sonra pek cok dusunur ve tarihci tarafindan benimsenmis ve toplumlarin gecirdikleri tarihi sureclerin incelenmesinde kullanilmislardir Ibn Haldun da 1332 1406 bu ayrim bedevilik hazerilik olarak adlandirilir ve Ibn Haldun insanlik tarihinin bedevilik hazerilik arasinda devirlik bir gelgit oldugunu belirtir Ibn Haldun a gore bedevilik durumundaki gocebe surucu toplumlar yerlesik duzene hazerilik durumuna gectikten bir sure sonra bozulmaya baslar ve baska bir gocebe surucu topluluk tarafindan tarih sahnesinden silinir Amerikali etnolog Lewis Henry Morgan da 1818 1881 1877 yilinda yayimladigi Ancient Society or Researches in the Lines of Human Progres from Savagery throught Barbarism to Civilization adli calismasinda Eski Toplum kulturel evrim kuramini ortaya atmis ve insanligin gelisiminin yabanillik barbarlik ve uygarlik olmak uzere uc evrede aciklamistir Alman Marksist teorisyen Friedrich Engels de Devletin Ailenin ve Ozel Mulkiyetin Kokeni adli calismasinda Morgan in Eski Toplum adli calismasindan hareketle barbar toplumlari irdelemistir Barbar toplumlar uzerine calismalar yapan tum arastirmacilarin calismalarinda ortak yan bu topluluklarda gozlemlenen birbirine baglilik ictimai dayanisma durustluk gibi uygar toplumlara artik yabancilasmis kavramlar konusundaki derin saygi ve hayranliktir Tum bu calismalarda barbar topluluklarla uygar topluluklar arasindaki farklar acisindan en cok uzerinde durulan farklilik ise barbar topluluklarin saldirdiklari topluluklari kilictan gecirdikleri ama asla kolelestirmedikleridir Oysa uygar topluluklarda uretimin temeli kole emegine dayanmaktadir Roma Imparatorlugunun CokusuBarbar akinlarinin tarihte onem kazanmasi IO 4 yuzyildan baslayarak Roma topraklarina duzenledikleri saldirilardir Roma Imparatorlugu IS 364 te Dogu ve Bati olarak ikiye bolununce gucunu onemli olcude yitirdi Bu bolunmenin ardindan Bati Roma Imparatorlugu nun baskenti Milano oldu Bizans Imparatorlugu olarak da bilinen Dogu Roma Imparatorlugu nun baskenti ise Konstantinopolis ti Istanbul Imparatorluk sinirlari disinda yasayan Gotlar Vandallar Lombardlar Franklar Jutler ve Saksonlar gibi barbar kavimler gucsuzluk belirtisi gordukleri anda Roma Imparatorlugu na saldirmaya her zaman hazirdilar Bu kavimlerin kendi yurtlari disindaki topraklara yonelmelerinin onemli nedenlerinden biri Asya dan batiya dogru goc eden kavimlerin surekli tehdit olusturmalariydi Barbar kavimler bu gocler yuzunden zaten Roma topraklarina gitgide daha cok yaklasmislardi Nitekim Roma ya karsi ilk harekete gecenler Hunlarin saldirisina ugrayan Vizigotlar Bati Gotlar oldu Hun saldirilari karsisinda Tuna Irmagi nin guneyine inen Vizigotlar Roma ya akinlar duzenlemeye basladilar IS 410 da Alarik in onderliginde Roma yi ele gecirdiler Gotlarin bati kolu olan Vizigotlar daha sonra Ispanya ya yerleserek burada guclu bir krallik kurdular Baska bir Germen halki olan Vandallar da yurtlarindan ayrilip Fransa ve Ispanya uzerinden Afrika nin kuzeyine gectiler ve burada bir krallik kurdular Bu sirada komutanlari Genserik in onderliginde 455 te Roma yi ele gecirip yagmaladilar Bugun pek cok dilde her seyi yakip yikan kisi anlaminda kullanilan vandal sozcugu istilaci Vandallardan gelir Barbar halklardan sayilan Franklar da batiya dogru ilerleyerek Fransa nin iclerine kadar girdiler Jutler ve Saksonlar ise o donemde Roma nin eyaleti olan Ingiltere ye akinlar duzenlediler Barbar kavimlerden Ostrogotlar Dogu Gotlar da Roma topraklarini istila ettiler ve Italya da bir krallik kurdular Ancak bu kralligin omru uzun olmadi ve 60 yil sonra ortadan kalkti Barbar akinlari sirasinda Italya da kalici bir yonetim olusamadi Bizans Imparatoru I Justinianus bu siyasal bosluktan yararlanarak Italya yi da imparatorluk topraklarina katti I Justinianus un IS 565 te olumunden sonra bu kez Lombardlar Italya yi istila ettiler Eski tarihi bilgilere gore barbar nitelemesi ilk olarak Cinlilerce kullanilmistir kaynak belirtilmeli Bu sozun kaynagi hayvan postu giyenler icin soylendigini gostermektedir kaynak belirtilmeli Hatta Avar Juan juan kavmine bagli bir kolunun adinin Barbarianlar oldugu da bilinmektedir kaynak belirtilmeli Barbaros sozcugunden dogdugu dusuncesi tamamen yanlistir kaynak belirtilmeli Ayrica bakinizKavimler GocuKaynakca 29 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Kasim 2012