Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Genserik (c. 400[] – 25 Ocak 477), ayrıca Geiserik ya da Gaiserik (Latince: Gaisericus, Geisericus olarak bilinir; yeniden yapılandırılmış Vandal dilinde: *Gaisarīks[]), 428 ile öldüğü 477 yılına kadar Vandallar ve Alanlar'ın kralı. 5. yüzyılda Vandal Krallığı'nı kurarak Batı Roma İmparatorluğu'nun başına bela olmuştur. 50 yıla yaklaşan hükümdarlığı boyunca, görece önemsiz Cermenleri Akdeniz'in önemli gücü haline getirmiştir.
| Geiserik ya da Genserik | |
|---|---|
| Vandal Krallığı hükümdarı | |
| Hüküm süresi | 428-477 |
| Önce gelen | |
| Sonra gelen | Hunerik |
| Doğum | c. 400 Balaton Gölü, Macaristan |
| Ölüm | 25 Ocak 477 (77 yaşında) Kartaca, Tunus |
| Çocuk(lar)ı | Hunerik, Gento |
| Babası | |
| Dini | Aryanizm |
Ağabeyi 'in yerine tahta geçtiğinde, Vandallar Baetica (modern Endülüs, İspanya) bölgesinde yaşıyorlardı, Suevi saldırılarına karşı kendisini 428 yılında 'nde savunduktan sonra, yaklaşık 80,000 kişilik halkını aynı yıl Kuzey Afrika'ya taşıdı. İmparatorluk hükûmetine karşı savaşında, Vandalların gücünü kullanmak için Romalı vali Bonifacius tarafında da çağrılmış olabilirler.
Genserik'in Cebelitarık Boğazı'ndan geçip Afrika boyunca doğuya ilerlemesi büyük bir yıkıma neden olmuştur. Bonifacius'a yönelip, onu 430 yılında yendi, sonra onun üzerine yollanan Doğu ve Batı İmparatorlukları ortak gücünü ezdi. 435 yılında Romalılar ile bir antlaşmaya vararak, Vandallar Mauretanya ile Numidya'nın bir parçasını Roma foederatisi (özel bir anlaşma ile müttefik) olarak ellerinde tuttular. 19 Ekim 439 tarihinde, sürpriz bir hareketle, Kartaca'yı ele geçirerek imparatorluk güçlerine yıkıcı bir vuruşla yok etti. Roma ile Vandallar arasında gerçekleşen 442 anlaşması Byzacena, Numidya'nın bir parçasında Vandalların hükümdarlığı kabul edildi. 440 yılında Panormus (Palermo, Sicily) kuşattı fakat püskürtüldü ve 456'da Agrigento yakınlarında bir saldırı yaptı ama orada da püskürtüldü ve Ricimer tarafından Korsika kıyılarındaki bir deniz savaşında yenildi. 455 yılında Balear Adaları, Sardinya, Korsika ve Malta'yı ele geçirdi, Genserik'in filosu Batı Akdeniz çoğu kısmını kontrol etmeye başladı. 468'de Sicilya'yı işgal etti, uzak batı kıyısında yer alan Lilybaeum kalesi hariç adayı 476 yılında Odavacer'a verene kadar elinde sekiz yıl tuttu, kalan son kale olan Lilybaeum'u da 491 yılında Teodorik'e verdi.
Onun en büyük serüveni 455 yılında Roma'yı ele geçirip yağmalanmasıdır. Daha sonra Romalıların onu tahttan indirmek için gerçekleştirdikleri iki önemli teşebbüsün hepsinde onları mağlup etti, bunlardan biri 460 ya da 461 yılında imparator Majorianus'un diğeri ise 468 yılında Basiliscus'un komutasındaki 'dir. Genserik öldüğünde, yerine oğlu Hunerik geçmiştir.
İlk yılları ve tahta çıkması
Genserik, Kral 'in gayrimeşru oğludur; Balaton Gölü, Macaristan yakınlarında[] 389 yılında doğduğu düşünülmektedir. Ren Nehri'ni geçerlerken 406 yılında Franklara karşı babasının ölümünden sonra, Genserik, yeni kral olan üvey kardeşi 'den sonra Vandalların ikinci güçlü adamı olmuştur.
Gunderik'in 428 yılında ölümüyle Kral seçilmiştir. Daha sonra Güney Hispania'daki Roma eyaleti Hispania Baetica'da yaşayan halkının gücü ve refahını artırmak için hemen yollar aramaya başladı. Vandallar, çok sayıdaki Vizigot Foederatilerinin saldırılarından büyük acı çektiler ve gücü eline aldıktan hemen sonra Genserik Hispania'yı bu rakip Germen kabilesine bırakmaya karar verdi.
Aslında, kral olmadan önce bile bir Vandal filosu inşa etmeye başlamış gibi görünmektedir. 428 yılında Genserik, Lusitania'yı almayı başaran komutasındaki büyük bir Suevi kuvveti tarafından arkadan saldırıya uğradı. Bu Suevi ordusu Mérida yakınlarında ve liderleri Hermigario kaçmaya çalışırken Nehri'nde boğuldu.
Afrika
Kuzey Afrika'nın Romalı valisi Bonifacius ile Aetius arasındaki gerginliği kullanarak, 429 yılında Genserik halkının çoğunu (Prokopius'un Vandal Savaşları'nın Tarihi kitabına göre 80,000; ancak bazı bilim insanları bu rakamın fazla abartı olduğuna inanır, sayı muhtemelen 20,000'e yakındır; Peter Heather, 10,000'den fazla savaşçıyı içeren 50,000'den fazla insanı önerir) Afrika'ya geçirmiştir. Orada bir zayıf ve bölünmüş Romalılara karşı çok muharebe kazanmış ve günümüzde Fas ve kuzet Cezayir'i içeren toprakları ele geçirmiştir. Komutasındaki Vandal ordusu Hippo Regius (kuşatma sırasında ölen Augustinus'in piskopos olduğu) şehrini kuşattı ve sonrası şehri aldılar. Genserik ve Roma imparatoru III. Valentinianus arasında 11 Şubat 435 günü barış yapıldı, bu anlaşmaya göre Roma Genserik'i ele geçirdiği toprakların kralı olarak tanıdı ve buna karşılık Genserik'in adamları Vandallar Kartaca saldırılarından vazgeçecekti ayrıca Genserik Roma İmparatorluğu'na haraç ödedi ve oğlu Hunerik'i Roma'ya rehin olarak gönderdi. Batı Roma kuvvetleri yoğun bir şekilde Galya'da mücadele ederken, Genserik 19 Ekim 439 tarihinde Kartaca'yı muhtemelen bazı ihanetler sayesinde ele geçirdi. Stewart Oost, "Böylece hiç şüphesiz Afrika'ya geçtiğinden bu yana var olan amacını gerçekleştirmiştir." şeklinde yorumlar. Romalılar hazırlıksız yakalanmışlardı ve Genserik Batı Roma donanmasının büyük kısmını Kartaca limanında demirliyken ele geçirdi. Genserik tüm yakın danışmanlarından hristiyanlığın Aryan formuna tabi olmalarını istediği için şehrin Katolik piskoposu 'u Napoli'ye sürgüne gönderdi. Buna mukabil, Genserik Katoliklere dini serbestlik verirken sadece yönetim elitinin Aryan olması konusunda ısrar etti. Genel gelenek, hükümdarlığında düşük vergi alındığı ancak en çok vergi baskısının zengin Romalı aileler ile Katolik ruhban sınıfına uygulandığı yönündedir.
Kendi filosunu oluşturan Vandal Krallığı, şimdi Batı Akdeniz’in egemenliği için İmparatorluğa tehdit oluşturmaya başladı. Bu arada Kartaca yeni Vandal başkenti ve Pön Savaşları'ndan bu yana ilk defa Roma'nın düşmanı oldu.
Filolarının yardımıyla, Vandallar kısa sürede Sicilya, Sardinya, Korsika ve Balear Adaları'nı ele geçirdiler.
Galeri
-
![image]()
Genserik -
![image]()
Genserik -
![image]()
455 yılında Vandal Krallığı'nın haritası -
![image]()
530 ile 534 yılları arasında Kartaca'da basılmış Denarii
Kaynakça
- Özel
- ^ J. B. Bury 1958, s. 254, 327.
- ^ J. B. Bury 1958, s. 410.
- ^ a b Cossue 2005, s. 1.
- ^ Merrills & Miles 2010, s. 54.
- ^ Conant 2012, s. 19.
- ^ Heather 2016, s. 176.
- ^ Hogdkins 1892, s. 244–249.
- ^ Oost 1968, s. 259.
- Genel
- Bury, J. B. (1958), History of the Later Roman Empire (İngilizce), 1, ISBN
- Cossue (2005), Breve historia del reino suevo de Gallaecia (1) (İngilizce), Celtiberia.net, 7 Ocak 2012 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 19 Ekim 2015
- Merrills, Andrew; Miles, Richard (2010), (İngilizce), Chichester: Wiley-Blackwell, ISBN , 25 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 21 Ağustos 2019
- Conant, Jonathon (2012), Staying Roman (İngilizce), Cambridge: Cambridge University Press
- Heather, Peter (2016), Empires and Barbarians (İngilizce)
- Hogdkins, Thomas (1892), Italy and Her Invaders (İngilizce), 2, Oxford, 4 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 21 Ağustos 2019
- Oost, Stewart (1968), Galla Placidia Augusta: A biographical essay (İngilizce), Chicago: University Press
Konuyla ilgili yayınlar
- Diesner, Hans-Joachim (1966). Das Vandalenreich. Aufstieg und Untergang. Stuttgart: Kohlhammer.
- Antiquité Tardive – L'Afrique vandale et byzantine. Turnhout: Brepols. 2002–2003.
- Nsiri, Mohamed-Arbi (2018). " Genséric fossoyeur de la Romanitas africaine ?". in Libyan Studies, N° 49. ss. 93-119.
- Gibbon, Edward (1896–1902). The History of the Decline and Fall of the Roman Empire. New York: Macmillan.
- (1980). Barbarians and Romans, A.D. 418–584 : the Techniques of Accommodation. Princeton, N.J.: Princeton University Press. ISBN .
- Gwatkin, H.; Whitney, J., (Ed.) (1957). The Cambridge Medieval History. Cambridge: Macmillan.
- O'Donnell, James J. (1985). Augustine. Boston: Twayne Publishers. ISBN .
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen | Vandalların Kralı 428 – 25 Ocak 477 | Sonra gelen Hunerik |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Genserik c 400 kaynak belirtilmeli 25 Ocak 477 ayrica Geiserik ya da Gaiserik Latince Gaisericus Geisericus olarak bilinir yeniden yapilandirilmis Vandal dilinde Gaisariks kaynak belirtilmeli 428 ile oldugu 477 yilina kadar Vandallar ve Alanlar in krali 5 yuzyilda Vandal Kralligi ni kurarak Bati Roma Imparatorlugu nun basina bela olmustur 50 yila yaklasan hukumdarligi boyunca gorece onemsiz Cermenleri Akdeniz in onemli gucu haline getirmistir Geiserik ya da GenserikVandal Kralligi hukumdariHukum suresi428 477Once gelenSonra gelenHunerikDogumc 400 Balaton Golu MacaristanOlum25 Ocak 477 77 yasinda Kartaca TunusCocuk lar iHunerik GentoBabasiDiniAryanizm Agabeyi in yerine tahta gectiginde Vandallar Baetica modern Endulus Ispanya bolgesinde yasiyorlardi Suevi saldirilarina karsi kendisini 428 yilinda nde savunduktan sonra yaklasik 80 000 kisilik halkini ayni yil Kuzey Afrika ya tasidi Imparatorluk hukumetine karsi savasinda Vandallarin gucunu kullanmak icin Romali vali Bonifacius tarafinda da cagrilmis olabilirler Genserik in Cebelitarik Bogazi ndan gecip Afrika boyunca doguya ilerlemesi buyuk bir yikima neden olmustur Bonifacius a yonelip onu 430 yilinda yendi sonra onun uzerine yollanan Dogu ve Bati Imparatorluklari ortak gucunu ezdi 435 yilinda Romalilar ile bir antlasmaya vararak Vandallar Mauretanya ile Numidya nin bir parcasini Roma foederatisi ozel bir anlasma ile muttefik olarak ellerinde tuttular 19 Ekim 439 tarihinde surpriz bir hareketle Kartaca yi ele gecirerek imparatorluk guclerine yikici bir vurusla yok etti Roma ile Vandallar arasinda gerceklesen 442 anlasmasi Byzacena Numidya nin bir parcasinda Vandallarin hukumdarligi kabul edildi 440 yilinda Panormus Palermo Sicily kusatti fakat puskurtuldu ve 456 da Agrigento yakinlarinda bir saldiri yapti ama orada da puskurtuldu ve Ricimer tarafindan Korsika kiyilarindaki bir deniz savasinda yenildi 455 yilinda Balear Adalari Sardinya Korsika ve Malta yi ele gecirdi Genserik in filosu Bati Akdeniz cogu kismini kontrol etmeye basladi 468 de Sicilya yi isgal etti uzak bati kiyisinda yer alan Lilybaeum kalesi haric adayi 476 yilinda Odavacer a verene kadar elinde sekiz yil tuttu kalan son kale olan Lilybaeum u da 491 yilinda Teodorik e verdi Onun en buyuk seruveni 455 yilinda Roma yi ele gecirip yagmalanmasidir Daha sonra Romalilarin onu tahttan indirmek icin gerceklestirdikleri iki onemli tesebbusun hepsinde onlari maglup etti bunlardan biri 460 ya da 461 yilinda imparator Majorianus un digeri ise 468 yilinda Basiliscus un komutasindaki dir Genserik oldugunde yerine oglu Hunerik gecmistir Ilk yillari ve tahta cikmasiGenserik Kral in gayrimesru ogludur Balaton Golu Macaristan yakinlarinda kaynak belirtilmeli 389 yilinda dogdugu dusunulmektedir Ren Nehri ni gecerlerken 406 yilinda Franklara karsi babasinin olumunden sonra Genserik yeni kral olan uvey kardesi den sonra Vandallarin ikinci guclu adami olmustur Gunderik in 428 yilinda olumuyle Kral secilmistir Daha sonra Guney Hispania daki Roma eyaleti Hispania Baetica da yasayan halkinin gucu ve refahini artirmak icin hemen yollar aramaya basladi Vandallar cok sayidaki Vizigot Foederatilerinin saldirilarindan buyuk aci cektiler ve gucu eline aldiktan hemen sonra Genserik Hispania yi bu rakip Germen kabilesine birakmaya karar verdi Aslinda kral olmadan once bile bir Vandal filosu insa etmeye baslamis gibi gorunmektedir 428 yilinda Genserik Lusitania yi almayi basaran komutasindaki buyuk bir Suevi kuvveti tarafindan arkadan saldiriya ugradi Bu Suevi ordusu Merida yakinlarinda ve liderleri Hermigario kacmaya calisirken Nehri nde boguldu AfrikaGenserik Roma yi yagmaliyor Karl Briullov 1833 1836 Kuzey Afrika nin Romali valisi Bonifacius ile Aetius arasindaki gerginligi kullanarak 429 yilinda Genserik halkinin cogunu Prokopius un Vandal Savaslari nin Tarihi kitabina gore 80 000 ancak bazi bilim insanlari bu rakamin fazla abarti olduguna inanir sayi muhtemelen 20 000 e yakindir Peter Heather 10 000 den fazla savasciyi iceren 50 000 den fazla insani onerir Afrika ya gecirmistir Orada bir zayif ve bolunmus Romalilara karsi cok muharebe kazanmis ve gunumuzde Fas ve kuzet Cezayir i iceren topraklari ele gecirmistir Komutasindaki Vandal ordusu Hippo Regius kusatma sirasinda olen Augustinus in piskopos oldugu sehrini kusatti ve sonrasi sehri aldilar Genserik ve Roma imparatoru III Valentinianus arasinda 11 Subat 435 gunu baris yapildi bu anlasmaya gore Roma Genserik i ele gecirdigi topraklarin krali olarak tanidi ve buna karsilik Genserik in adamlari Vandallar Kartaca saldirilarindan vazgececekti ayrica Genserik Roma Imparatorlugu na harac odedi ve oglu Hunerik i Roma ya rehin olarak gonderdi Bati Roma kuvvetleri yogun bir sekilde Galya da mucadele ederken Genserik 19 Ekim 439 tarihinde Kartaca yi muhtemelen bazi ihanetler sayesinde ele gecirdi Stewart Oost Boylece hic suphesiz Afrika ya gectiginden bu yana var olan amacini gerceklestirmistir seklinde yorumlar Romalilar hazirliksiz yakalanmislardi ve Genserik Bati Roma donanmasinin buyuk kismini Kartaca limaninda demirliyken ele gecirdi Genserik tum yakin danismanlarindan hristiyanligin Aryan formuna tabi olmalarini istedigi icin sehrin Katolik piskoposu u Napoli ye surgune gonderdi Buna mukabil Genserik Katoliklere dini serbestlik verirken sadece yonetim elitinin Aryan olmasi konusunda israr etti Genel gelenek hukumdarliginda dusuk vergi alindigi ancak en cok vergi baskisinin zengin Romali aileler ile Katolik ruhban sinifina uygulandigi yonundedir Kendi filosunu olusturan Vandal Kralligi simdi Bati Akdeniz in egemenligi icin Imparatorluga tehdit olusturmaya basladi Bu arada Kartaca yeni Vandal baskenti ve Pon Savaslari ndan bu yana ilk defa Roma nin dusmani oldu Filolarinin yardimiyla Vandallar kisa surede Sicilya Sardinya Korsika ve Balear Adalari ni ele gecirdiler GaleriGenserik Genserik 455 yilinda Vandal Kralligi nin haritasi 530 ile 534 yillari arasinda Kartaca da basilmis DenariiKaynakcaOzel J B Bury 1958 s 254 327 J B Bury 1958 s 410 a b Cossue 2005 s 1 Merrills amp Miles 2010 s 54 Conant 2012 s 19 Heather 2016 s 176 Hogdkins 1892 s 244 249 Oost 1968 s 259 GenelBury J B 1958 History of the Later Roman Empire Ingilizce 1 ISBN 0 486 20398 0 Cossue 2005 Breve historia del reino suevo de Gallaecia 1 Ingilizce Celtiberia net 7 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 19 Ekim 2015 Merrills Andrew Miles Richard 2010 Ingilizce Chichester Wiley Blackwell ISBN 1405160683 25 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 21 Agustos 2019 Conant Jonathon 2012 Staying Roman Ingilizce Cambridge Cambridge University Press Heather Peter 2016 Empires and Barbarians Ingilizce Hogdkins Thomas 1892 Italy and Her Invaders Ingilizce 2 Oxford 4 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 21 Agustos 2019 Oost Stewart 1968 Galla Placidia Augusta A biographical essay Ingilizce Chicago University Press Konuyla ilgili yayinlarDiesner Hans Joachim 1966 Das Vandalenreich Aufstieg und Untergang Stuttgart Kohlhammer Antiquite Tardive L Afrique vandale et byzantine Turnhout Brepols 2002 2003 Nsiri Mohamed Arbi 2018 Genseric fossoyeur de la Romanitas africaine in Libyan Studies N 49 ss 93 119 Gibbon Edward 1896 1902 The History of the Decline and Fall of the Roman Empire New York Macmillan 1980 Barbarians and Romans A D 418 584 the Techniques of Accommodation Princeton N J Princeton University Press ISBN 0 691 05303 0 Gwatkin H Whitney J Ed 1957 The Cambridge Medieval History Cambridge Macmillan O Donnell James J 1985 Augustine Boston Twayne Publishers ISBN 0 8057 6609 X Resmi unvanlarOnce gelen Vandallarin Krali 428 25 Ocak 477 Sonra gelen Hunerik