Muhammed Bayram Han (Farsça: محمد بیرم خان; 18 Ocak 1501 - 31 Ocak 1561), yaygın olarak Bayram Han olarak bilinir, önemli bir askeri komutan ve daha sonra Babür ordusunun başkomutanı, Babür sarayında Hümâyun ve Ekber'in güçlü devlet adamı ve naibiydi. Aynı zamanda Ekber'in koruyucusu, baş akıl hocası, danışmanı, öğretmeni ve en güvendiği müttefikiydi. Ekber, ona "Kralların Kralı" anlamına gelen Han-ı Hanan unvanını verdi. Bayram başlangıçta Bayram "Bey" olarak adlandırılıyordu, ancak daha sonra Han olarak onurlandırıldı. Bayram Han, Hindistan'da Babür otoritesini yeniden tesis etmeye kararlı saldırgan bir generaldi.
Bayram Han | |
---|---|
Babür İmparatorluğu vekili | |
Görev süresi 14 Şubat 1556 - Mart/Nisan 1560 | |
Yerine gelen | |
Babür İmparatorluğu naibi | |
Görev süresi 27 Ocak 1556 - Mart/Nisan 1560 | |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 18 Ocak 1501 (günümüzde Afganistan, Çin veya Tacikistan) |
Ölüm | 31 Ocak 1561 (60 yaşında) , Gucerât Sultanlığı (günümüzde Gucerât, Hindistan) |
Evlilik(ler) | Cemal Han'ın kızı |
Çocuk(lar) | |
Mesleği | 'ın baş danışmanı, askeri komutanı ve başkomutanı ve Babür Devlet Adamı |
Askerî hizmeti | |
Bağlılığı | Babür İmparatorluğu |
Hizmet yılları | y. 1517/1518–Mart/Nisan 1560 |
Çatışma/savaşları | Ludhiana Muharebesi Sirhind Muharebesi İkinci Panipat Muharebesi (Moğol Ordusu'nun isyancı bir grubunun lideri olarak) |
Hayatı
Erken yaşam ve atalar
Bayram Han, Orta Asya'daki Bedehşan bölgesinde doğmuş olup Karakoyunlu konfederasyonunun Baharlı Türkmen boyuna mensuptur. Karakoyunlular, rakipleri Akkoyunlular tarafından devrilmeden önce onlarca yıl Batı İran'ı yönetmişlerdi. Bayram Han'ın babası Seyfali Bey Baharlu ve büyükbabası Canali Bey Baharlu da Babür'ün hizmetindeydiler. Büyük büyük anne ve babası Pirali Beg Baharlu ve eşi Karakoyunlu hükümdarı Kara İskender'in kızıdır; Piroli'nin kız kardeşinden olan yeğeni Paşa Begüm de Babür'ün eşlerinden birisidir. Bayram, 16 yaşındayken Babür'ün hizmetine girmiştir.
Hümâyun'un emrinde hizmeti
Bayram Han, Hümâyun döneminde Babür imparatorluğunun kurulmasına büyük katkılarda bulunmuş, kendisine muhardar (mühürlerin bekçisi) görevi verilmiş ve Varanasi, Bengal ve Gucerât'taki askeri seferlere katılmıştır. 1540 yılında Kannauj Muharebesi sırasında Şir Şah'ın adamları tarafından esir alınmış, ancak daha sonra macera dolu bir kaçış gerçekleştirmeyi başarmış ve Temmuz 1543'te Sind'de Hümâyun'a yeniden katılmıştır. Hümayun'un İran'daki sürgünü sırasında ona eşlik etmiş ve dokuz yıl boyunca vali olarak görev yaptıktan sonra Kandehar'ın fethine yardımcı olmuştur. 1556'da Hümâyun'un Hindistan'ı yeniden fethinde komutan olarak öncü bir rol oynamıştır.
Ekber'in naibi olarak
Hümâyun'un 27 Ocak 1556'da ölümü sırasında Bayram Han, o zamanki Prens Ekber'in atalık'ı (koruyucusu) ve Babür ordusunun sipahsalaarı (başkomutanı) olarak Pencap'ta (günümüzde Hindistan) İskender Şah Surî'ye karşı bir sefere liderlik ediyordu. Babür İmparatorluğu'nu güçlendirmek için Bayram Han, Hümâyun'un ölümünü gizli tutmuş, iyileştiğine dair güven verici mesajlar göndermiş ve Delhi'deki sadık bir din adamı olan Molla Bekasi'yi (ki Hümâyun'a çok benziyordu) imparatorluk cübbesini giydirip, Ekber'in taç giyme törenine kadar her gün kalenin balkonundan halkın karşısına çıkmasını sağlamıştır. Ayrıca rakibi Tardi Beg'in sadakatini, onu Delhi valisi olarak atayarak sağlamıştır.
14 Şubat 1556'da Ekber Şah, yeni Babür İmparatoru olarak taç giymiş ve ilk icraatı Bayram Han'ı Vekil (Başbakan) olarak atamak ve ona Han-ı Hanan ve sipahsalaar itizad-i-daulat qahira (ordunun başkomutanı, muzaffer egemenliğin dayanağı) gibi yüce unvanlar vermek olmuştur. Bayram Han'ın önderliğinde Babür ordusu Jalandhar'a doğru ilerlemiş, burada beş ay boyunca kamp kurmuş ve Sikandar Suri'yi Sivalik tepelerinin derinliklerine sürmeyi başarmıştır. Ancak Babürlüler artık Sur hanedanının son hükümdarı Âdil Şah Surî'nin Vekil'i Hemu'dan gelen çok daha büyük bir tehdit ile karşı karşıyaydılar.
Babür İmparatorluğu'ndaki siyasi istikrarsızlıktan yararlanan Hemu, hızla Gwalior, Delhi ve Agra'yı ele geçirmiştir. İskender Şah Surî'yi kontrol altında tutmak için küçük bir kuvvet bırakan Bayram Han, Babür ordusunu Sirhind'e doğru hareket ettirmiş ve 7 Ekim 1556'da Delhi yakınlarındaki Tughlaqabad Muharebesi'nde Hemu tarafından yenilip geri çekilen Tardi Bey'e imparatorluk ordusuyla orada buluşmasını emretmiştir. Sirhind'de Bayram Han ile Tardi Bey arasında gelecekte nasıl bir askeri strateji izleyecekleri konusunda görüş ayrılıkları ortaya çıkmıştır. Kısa bir süre sonra, Bayam Han, Tughlaqabad Muharebesi sırasında gösterdiği korkaklık nedeniyle Tardi Bey'i idam ettirdi, ancak Tardi Bey'in kıdemli bir yetkili ve Bayram Han'ın siyasi rakibi olması ve idamının Bayram Han'ın otoritesini sağlamlaştırmaya kesinlikle yardımcı olması nedeniyle bu iddiaların doğru olup olmadığı konusunda bazı şüpheler bulunmaktadır. Olay sırasında Ekber'in av gezisine çıkmış olması da tesadüf değildi. Tardi Bey'in idamı, moral bozukluğu yaşayan Moğol ordusunun disiplin altına alınmasına yardımcı olmuştur.
5 Kasım 1556'da Babürlüler, Hemu'nun ordusuyla İkinci Panipat Savaşı'nda çarpıştılar. Çok çekişmeli bir mücadelenin ardından Moğollar galip gelmiştir. Hemu, Bayram Han veya Ekber tarafından ele geçirilmiş ve başı kesilmiş ve Delhi ve Agra daha sonra yeniden fethedilmiştir. Delhi'de bir ay dinlendikten sonra Ekber ve Bayram Han, Lahor'a saldırmaya çalışan İskender Şah'a karşı seferlerine devam etmişlerdir; İskender Şah, Mankot'taki (günümüzde Cammu ve Keşmir'de) tepe kalesine geri sürülmüş ve burada altı ay boyunca Afgan takviyelerini beklemiş, ancak hiçbir sonuç alamamıştır. Cesaretini kaybeden hükümdar, sonunda 25 Temmuz 1557'de Ekber'e teslim olmuş ve burada kendisine merhamet gösterilmiş ve Bihar'da kendisine bir yurluk verilmiştir.
Görevden alınması
Son yıllarına doğru Bayram Han ile Ekber arasındaki ilişkiler gerginleşmeye başlamıştır. Bunun başlıca nedeni, Bayram Han'ın, eski gözdesi ve üst düzey bir Babür yetkilisi olan Pir Muhammed Han'ı tek taraflı olarak görevden alması gibi, imparatora danışmadan bazı kararlar almaya başlamasıydı. Ekber, Bayram Han'ın hizmetkarları zenginleşirken kendi özel harcamalarının kontrol altında tutulmasından dolayı kıskançlık duyuyordu. Ayrıca giderek daha da sinirlenmeye başlamıştı ve Ekber Şah'ın en sevdiği iki hizmetçisini idam ettirmişti; bunlardan biri imparatorluk filini engelleyememiş ve Bayram Han'ın hayvanlarından birini öldürmüştü; diğeri ise filini engelleyememiş ve Bayram Han'ın üzerinde dinlendiği küçük bir tekneyi neredeyse devirmişti. Son olaydan sonra Ekber, Bayram Han'ın artık görevinde kalamayacağına karar vermiştir. Mart veya Nisan 1560'ta Ekber, ona ya saraya çekilip orada kalabileceğini ya da Mekke'ye hacca gidebileceğini söylemiştir. Dilediği toprakları alabilirdi, böylece hizmetçileri her yıl hasadın parasını kendisine gönderebilirlerdi.
İsyan
Yakın dostlarının ve destekçilerinin tavsiyelerini reddederek isyan etmemeye karar vermiş, ancak daha sonra siyasi rakipleri Maham Anga ve oğlu Adham Khan, Pir Muhammed'i onu takip etmesi ve 'Mekke'ye göndermesi' için göndermişlerdir. Bu hakaret, Bayram Han'ı isyana teşvik etmiş ve geri dönmüştür. Pir Muhammed, Bayram Han'ın ölümcül Türkmen atlı okçularını görünce geri çekilmiştir. Ekber, Bayram Han'a hac yolculuğuna devam etmesini emreden bir ferman daha göndermeye çalışmış ancak başaramamıştır. Bayram Han, ailesini Tabar-e-Hind (günümüzde Bathinda) kalesinde bırakarak Lahor'u ele geçirmek amacıyla Jalandhar'a doğru yola çıkmıştır. Eski hocasıyla savaşmak zorunda kalan Ekber, Bayram Han'ın kuvvetlerini durdurmak veya yavaşlatmak için güçlü bir öncü kuvvetle üvey babası Şemseddin'i gönderirken, kendisi de ana orduyla onu takip etmiştir. Jalandhar yakınlarındaki Günecur köyü yakınlarında Şemseddin, Bayram Han'ın kuvvetlerini durdurmuştur. Pazarlık yapmaya çalışmış ama Bayram Han savaşmaktan yanaydı.
Ordu olarak kendisinden çok daha küçük olmasına rağmen Bayram Han, rakibine karşı zorlu bir mücadele vermiş ancak sonunda yenilmiştir. Ancak Bayram Han, kuvvetlerinin büyük bir kısmıyla Rey Şikargah'a (Babür İmparatorluk Av Sahası) komşu olan Talwara - Hazipur'a çekilmeyi başarmış ve teslim olmuş; burada Ekber tarafından büyük bir saygıyla karşılanmıştır. Ekber ona şahsi danışmanı olarak sarayda kalma, dilediği bir jagir seçme ya da hac yolculuğuna devam etme seçeneklerini sunmuştur. Bayram Han son seçeneği seçmiştir.
Suikast
Gucerât'ta seyahat ederken 31 Ocak 1561'de Anhilwad Patan yakınlarındaki dini bir mekan olan Sahasralinga Tank'ta, babası 1555'teki Machhiwara Muharebesi'nde Moğollarla savaşırken öldürülen Mubarak Han Lohani önderliğindeki bir grup Afgan tarafından suikasta uğramıştır. Ekbernâme'ye göre Afgan grubu kendisine saygılarını sunmak için gelmişti, bu yüzden onların yaklaşmasına izin vermiştir. Bunun üzerine Mübarek, sırtından hançerle öyle bir bıçakladı ki, ucu göğsünden çıkmış, bir başka Afgan da başına vurarak onu ölümcül şekilde yaralamıştır. Bayram Han tekbir getirerek vefat etmiştir. Cesedi daha sonra yerel halktan bir grup tarafından bulunmuş ve yakınlardaki bir Sufi evliyanın mezarına gömülmüştür.
Oğlu ve karısı Ahmedabad'a kaçmayı başarmışdılar ve Ekber onların durumunu öğrenip onları Agra'ya kadar eşlik edene kadar birkaç ay orada kalmışlardır. Bayram'ın karısı Salime, aynı zamanda Ekber'in amcaoğlu da olup, Ekber'in ölümünden sonra onunla evlenmiştir. Bayram'ın oğlu , Ekber'in yönetiminin önemli bir parçası haline gelmiş ve Ekber'in sarayındaki nav-ratanlardan (dokuz mücevher) birisi olmuştur.
Kişisel hayatı
Bayram Han, Şii bir Müslümandı ve bazı Sünni Türk soyluları tarafından sevilmiyordu. Şii olmasına rağmen, tanınmış bir sufinin camisinde cuma namazına katılmıştır. Ayrıca 1559'da Sikandar Lodi'nin saray şairi Jamali Kamboh'un oğlu Şeyh Gadai'yi sadurat-i-mamalik ( Başyargıç ) pozisyonuna terfi ettirmiştir.
Evlilikler
Ulwur Coğrafya Rehberi'nde şöyle denilmektedir:
Babür'ün ölümünden kısa bir süre sonra, halefi Hümâyun, 1540 yılında Şer Şah tarafından desteklendi ve daha sonra 1545 yılında İslam Şah tarafından takip edildi. İkincisinin hükümdarlığı sırasında, İmparator'un birlikleri tarafından Mewat'taki Firozpur Jhirka'da bir savaş yapıldı ve kaybedildi, ancak İslam Şah burada hakimiyetini kaybetmedi. MS 1552'de başarılı olan Peştunların üçüncüsü olan Adil Şah, geri dönen Hümâyun ile İmparatorluk için mücadele etmek zorunda kaldı.
Babür hanedanının yeniden kurulması için verilen bu mücadelelerde Hanzadelerin hiç rolü olmadığı anlaşılıyor. Hümâyun, Babür'ün rakibi Hasan Han Mewati'nin yeğeni olan Cemal Han'ın büyük kızıyla evlenerek ve bakanı Bayram Han'ı Cemal'in küçük kızıyla evlendirerek onları uzlaştırmış görünüyor. Bayram'ın diğer karısı, Ekber'in ölümünden sonra onunla evlenen Salima Sultan Begüm'dü.
Kaynakça
- Özel
- ^ Chandra, Satish (2005). Medieval India : from Sultanat to the Mughals. Revised. New Delhi: Har-Anand Publications. s. 95. ISBN .
- ^ The Indian Historical Quarterly (İngilizce). 25-26. Calcutta Oriental Press. 1949. s. 318. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2017.
- ^ a b Collier, Dirk (1 Mart 2016). The Great Mughals and their India p. 98. Hay House, Inc. ISBN – Google Books vasıtasıyla.
- ^ a b Mikaberidze, Alexander, (Ed.) (2011). Conflict and Conquest in the Islamic World a Historical Encyclopedia. Santa Barbara: ABC-CLIO. s. 707. ISBN .
- ^ Collier, Dirk (1 Mart 2016). The Great Mughals and their India p. 133. Hay House, Inc. ISBN – Google Books vasıtasıyla.
- ^ a b Thackston, Wheeler M. (2002) The Baburnama: Memoirs of Babur, Prince and Emperor The Modern Library, New York, p.xix,
- ^ Ahmed, Humayun,(2011) Badsha Namdar, National Library, Dhaka, pp.200-233.
- ^ a b Schimmel 1980, s. 77.
- ^ Ansari 1989, ss. 3-5.
- ^ Ray, Sukumar (1955). Ancestry and early life of Bairam Khan. Indian History Congress - Proceedings of the Sixteenth Session. Indian History Congress. s. 249.
- ^ Ray, Sukumar & Beg, M.H.A. (1992) Bairam Khan, Mirza Beg, 1992, page 11,
- ^ Ray, Sukumar & Beg, M.H.A. (1992) Bairam Khan, Mirza Beg, 1992, page 27,
- ^ Collier, Dirk (1 Mart 2016). The Great Mughals and their India p. 132–133. Hay House, Inc. ISBN – Google Books vasıtasıyla.
- ^ Collier, Dirk (1 Mart 2016). The Great Mughals and their India p. 134–135. Hay House, Inc. ISBN – Google Books vasıtasıyla.
- ^ Tripathi, Ram Prasad (1960). Rise and Fall of the Mughal Empire. 2nd. ss. 158-177.
- ^ Collier, Dirk (1 Mart 2016). The Great Mughals and their India p. 135–138. Hay House, Inc. ISBN – Google Books vasıtasıyla.
- ^ Chandra 2005, s. 93.
- ^ Collier, Dirk (1 Mart 2016). The Great Mughals and their India. Hay House, Inc. ISBN – Google Books vasıtasıyla.
- ^ Collier, Dirk (1 Mart 2016). The Great Mughals and their India p. 138–141. Hay House, Inc. ISBN – Google Books vasıtasıyla.
- ^ Collier, Dirk (1 Mart 2016). The Great Mughals and their India p. 143–146. Hay House, Inc. ISBN – Google Books vasıtasıyla.
- ^ Chandra 2007, p. 227
- ^ Collier, Dirk (1 Mart 2016). The Great Mughals and their India p. 146–149. Hay House, Inc. ISBN – Google Books vasıtasıyla.
- ^ "Rahim-Abdul Rahim Khankhanan at Indiagrid". 13 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Bose, Mandakranta, (Ed.) (2000). Faces of the Feminine in Ancient, Medieval, and Modern India. New York: Oxford University Press. s. 205. ISBN .[]
- ^ a b Collier, Dirk (1 Mart 2016). The Great Mughals and their India p. 149. Hay House, Inc. ISBN – Google Books vasıtasıyla.
- ^ Richards, John F. (1993). The Mughal Empire. The New Cambridge History of India. Cambridge, England: Cambridge University Press. s. 13. ISBN .
- ^ Elliot, Henry; Downson, John (1867). The History of India, as Told by Its Own Historians p. 259. London: Trübner & Co. – Wayback Machine vasıtasıyla.
- ^ Full text of "The Imperial Gazetteer of India, Volume- XXI. Erişim tarihi: 11 Ocak 2014.
- ^ Mayaram, Shail (2003). Against History, Against State: Counterperspectives from the Margins. New York: Columbia University Press. s. 95. ISBN .
- ^ Haidar, Mansura (2004). Indo-Central Asian Relations: From Early Times to Medieval Period. Manohar. s. 323. ISBN .
- Genel
- Ansari, N.H. (1989). "BAYRAM KHAN". Encyclopaedia Iranica, Vol. IV, Fasc. 1. ss. 3-5.
- Schimmel, Annemarie (1980). Islam in the Indian Subcontinent. BRILL. ISBN .
Konuyla ilgili yayınlar
İngilizce
- Singh, Damodar (2003) Khan-i-Khanan Bairam Khan: a political biography Janaki Prakashan, Patna, India, OCLC 54054058
- Shashi, Shyam Singh (1999) Bairam Khan : soldier and administrator (Series Encyclopaedia Indica volume 58) Anmol Publishing, New Delhi, India, OCLC 247186335
- Streusand, Douglas E. (2012). "Bayrām Khān". Fleet, Kate; ; Matringe, Denis; Nawas, John; (Ed.). Encyclopaedia of Islam, THREE (İngilizce). Brill Online. ISSN 1873-9830.
- Pandey, Ram Kishore (1998) Life and achievements of Muhammad Bairam Khan Turkoman Prakash Book Depot, Bareilly, India, OCLC 5007653.
- Ray, Sukumar (1992) Bairam Khan Institute of Central and West Asian Studies, University of Karachi, Karachi, Pakistan, OCLC 29564939.
Hintçe
- Agravāla, Sushamā Devī (1994) Bairamakhām̐ aura usake vaṃśaja kā Mugala sāmrājya meṃ yogadāna Rāmānanda Vidyā Bhavana, New Delhi, India, OCLC 34118191, in Hindi. (Contribution of Bairam Khan, 1524?-1561, Mogul nobleman, to the Mogul Empire.)
- Devīprasāda, Munśī (2001) Khānakhānā nāmā Pratibhā Pratishṭhāna, New Delhi, India, , in Hindi. (On the life and achievements of Bairam Khan, 1524?-1561, ruler in the Mogul Empire and Khane Khana Abdul Rahim Khan, 1556–1627, Braj poet.)
Bengalce
- (2011) Badsha Namdar, Dhaka, Bangladesh,
Dış bağlantılar
- Wikimedia Commons'ta Bairam Khan ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
- Ross, E. Denison, ed. (1910), The Persian and Turki Dîvâns of Bayrâm Khân, Khân Khânân, Calcutta
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Muhammed Bayram Han Farsca محمد بیرم خان 18 Ocak 1501 31 Ocak 1561 yaygin olarak Bayram Han olarak bilinir onemli bir askeri komutan ve daha sonra Babur ordusunun baskomutani Babur sarayinda Humayun ve Ekber in guclu devlet adami ve naibiydi Ayni zamanda Ekber in koruyucusu bas akil hocasi danismani ogretmeni ve en guvendigi muttefikiydi Ekber ona Krallarin Krali anlamina gelen Han i Hanan unvanini verdi Bayram baslangicta Bayram Bey olarak adlandiriliyordu ancak daha sonra Han olarak onurlandirildi Bayram Han Hindistan da Babur otoritesini yeniden tesis etmeye kararli saldirgan bir generaldi Bayram HanBabur Imparatorlugu vekiliGorev suresi 14 Subat 1556 Mart Nisan 1560Yerine gelenBabur Imparatorlugu naibiGorev suresi 27 Ocak 1556 Mart Nisan 1560Kisisel bilgilerDogum 18 Ocak 1501 1501 01 18 gunumuzde Afganistan Cin veya Tacikistan Olum 31 Ocak 1561 60 yasinda Gucerat Sultanligi gunumuzde Gucerat Hindistan Evlilik ler Cemal Han in kiziCocuk lar Meslegi in bas danismani askeri komutani ve baskomutani ve Babur Devlet AdamiAskeri hizmetiBagliligi Babur ImparatorluguHizmet yillari y 1517 1518 Mart Nisan 1560Catisma savaslari Ludhiana Muharebesi Sirhind Muharebesi Ikinci Panipat Muharebesi Mogol Ordusu nun isyanci bir grubunun lideri olarak HayatiErken yasam ve atalar Bayram Han Orta Asya daki Bedehsan bolgesinde dogmus olup Karakoyunlu konfederasyonunun Baharli Turkmen boyuna mensuptur Karakoyunlular rakipleri Akkoyunlular tarafindan devrilmeden once onlarca yil Bati Iran i yonetmislerdi Bayram Han in babasi Seyfali Bey Baharlu ve buyukbabasi Canali Bey Baharlu da Babur un hizmetindeydiler Buyuk buyuk anne ve babasi Pirali Beg Baharlu ve esi Karakoyunlu hukumdari Kara Iskender in kizidir Piroli nin kiz kardesinden olan yegeni Pasa Begum de Babur un eslerinden birisidir Bayram 16 yasindayken Babur un hizmetine girmistir Humayun un emrinde hizmeti Bayram Han Humayun doneminde Babur imparatorlugunun kurulmasina buyuk katkilarda bulunmus kendisine muhardar muhurlerin bekcisi gorevi verilmis ve Varanasi Bengal ve Gucerat taki askeri seferlere katilmistir 1540 yilinda Kannauj Muharebesi sirasinda Sir Sah in adamlari tarafindan esir alinmis ancak daha sonra macera dolu bir kacis gerceklestirmeyi basarmis ve Temmuz 1543 te Sind de Humayun a yeniden katilmistir Humayun un Iran daki surgunu sirasinda ona eslik etmis ve dokuz yil boyunca vali olarak gorev yaptiktan sonra Kandehar in fethine yardimci olmustur 1556 da Humayun un Hindistan i yeniden fethinde komutan olarak oncu bir rol oynamistir Ekber in naibi olarak Humayun un 27 Ocak 1556 da olumu sirasinda Bayram Han o zamanki Prens Ekber in atalik i koruyucusu ve Babur ordusunun sipahsalaari baskomutani olarak Pencap ta gunumuzde Hindistan Iskender Sah Suri ye karsi bir sefere liderlik ediyordu Babur Imparatorlugu nu guclendirmek icin Bayram Han Humayun un olumunu gizli tutmus iyilestigine dair guven verici mesajlar gondermis ve Delhi deki sadik bir din adami olan Molla Bekasi yi ki Humayun a cok benziyordu imparatorluk cubbesini giydirip Ekber in tac giyme torenine kadar her gun kalenin balkonundan halkin karsisina cikmasini saglamistir Ayrica rakibi Tardi Beg in sadakatini onu Delhi valisi olarak atayarak saglamistir 14 Subat 1556 da Ekber Sah yeni Babur Imparatoru olarak tac giymis ve ilk icraati Bayram Han i Vekil Basbakan olarak atamak ve ona Han i Hanan ve sipahsalaar itizad i daulat qahira ordunun baskomutani muzaffer egemenligin dayanagi gibi yuce unvanlar vermek olmustur Bayram Han in onderliginde Babur ordusu Jalandhar a dogru ilerlemis burada bes ay boyunca kamp kurmus ve Sikandar Suri yi Sivalik tepelerinin derinliklerine surmeyi basarmistir Ancak Baburluler artik Sur hanedaninin son hukumdari Adil Sah Suri nin Vekil i Hemu dan gelen cok daha buyuk bir tehdit ile karsi karsiyaydilar Babur Imparatorlugu ndaki siyasi istikrarsizliktan yararlanan Hemu hizla Gwalior Delhi ve Agra yi ele gecirmistir Iskender Sah Suri yi kontrol altinda tutmak icin kucuk bir kuvvet birakan Bayram Han Babur ordusunu Sirhind e dogru hareket ettirmis ve 7 Ekim 1556 da Delhi yakinlarindaki Tughlaqabad Muharebesi nde Hemu tarafindan yenilip geri cekilen Tardi Bey e imparatorluk ordusuyla orada bulusmasini emretmistir Sirhind de Bayram Han ile Tardi Bey arasinda gelecekte nasil bir askeri strateji izleyecekleri konusunda gorus ayriliklari ortaya cikmistir Kisa bir sure sonra Bayam Han Tughlaqabad Muharebesi sirasinda gosterdigi korkaklik nedeniyle Tardi Bey i idam ettirdi ancak Tardi Bey in kidemli bir yetkili ve Bayram Han in siyasi rakibi olmasi ve idaminin Bayram Han in otoritesini saglamlastirmaya kesinlikle yardimci olmasi nedeniyle bu iddialarin dogru olup olmadigi konusunda bazi supheler bulunmaktadir Olay sirasinda Ekber in av gezisine cikmis olmasi da tesaduf degildi Tardi Bey in idami moral bozuklugu yasayan Mogol ordusunun disiplin altina alinmasina yardimci olmustur 5 Kasim 1556 da Baburluler Hemu nun ordusuyla Ikinci Panipat Savasi nda carpistilar Cok cekismeli bir mucadelenin ardindan Mogollar galip gelmistir Hemu Bayram Han veya Ekber tarafindan ele gecirilmis ve basi kesilmis ve Delhi ve Agra daha sonra yeniden fethedilmistir Delhi de bir ay dinlendikten sonra Ekber ve Bayram Han Lahor a saldirmaya calisan Iskender Sah a karsi seferlerine devam etmislerdir Iskender Sah Mankot taki gunumuzde Cammu ve Kesmir de tepe kalesine geri surulmus ve burada alti ay boyunca Afgan takviyelerini beklemis ancak hicbir sonuc alamamistir Cesaretini kaybeden hukumdar sonunda 25 Temmuz 1557 de Ekber e teslim olmus ve burada kendisine merhamet gosterilmis ve Bihar da kendisine bir yurluk verilmistir Gorevden alinmasi Son yillarina dogru Bayram Han ile Ekber arasindaki iliskiler gerginlesmeye baslamistir Bunun baslica nedeni Bayram Han in eski gozdesi ve ust duzey bir Babur yetkilisi olan Pir Muhammed Han i tek tarafli olarak gorevden almasi gibi imparatora danismadan bazi kararlar almaya baslamasiydi Ekber Bayram Han in hizmetkarlari zenginlesirken kendi ozel harcamalarinin kontrol altinda tutulmasindan dolayi kiskanclik duyuyordu Ayrica giderek daha da sinirlenmeye baslamisti ve Ekber Sah in en sevdigi iki hizmetcisini idam ettirmisti bunlardan biri imparatorluk filini engelleyememis ve Bayram Han in hayvanlarindan birini oldurmustu digeri ise filini engelleyememis ve Bayram Han in uzerinde dinlendigi kucuk bir tekneyi neredeyse devirmisti Son olaydan sonra Ekber Bayram Han in artik gorevinde kalamayacagina karar vermistir Mart veya Nisan 1560 ta Ekber ona ya saraya cekilip orada kalabilecegini ya da Mekke ye hacca gidebilecegini soylemistir Diledigi topraklari alabilirdi boylece hizmetcileri her yil hasadin parasini kendisine gonderebilirlerdi Isyan Yakin dostlarinin ve destekcilerinin tavsiyelerini reddederek isyan etmemeye karar vermis ancak daha sonra siyasi rakipleri Maham Anga ve oglu Adham Khan Pir Muhammed i onu takip etmesi ve Mekke ye gondermesi icin gondermislerdir Bu hakaret Bayram Han i isyana tesvik etmis ve geri donmustur Pir Muhammed Bayram Han in olumcul Turkmen atli okcularini gorunce geri cekilmistir Ekber Bayram Han a hac yolculuguna devam etmesini emreden bir ferman daha gondermeye calismis ancak basaramamistir Bayram Han ailesini Tabar e Hind gunumuzde Bathinda kalesinde birakarak Lahor u ele gecirmek amaciyla Jalandhar a dogru yola cikmistir Eski hocasiyla savasmak zorunda kalan Ekber Bayram Han in kuvvetlerini durdurmak veya yavaslatmak icin guclu bir oncu kuvvetle uvey babasi Semseddin i gonderirken kendisi de ana orduyla onu takip etmistir Jalandhar yakinlarindaki Gunecur koyu yakinlarinda Semseddin Bayram Han in kuvvetlerini durdurmustur Pazarlik yapmaya calismis ama Bayram Han savasmaktan yanaydi Ordu olarak kendisinden cok daha kucuk olmasina ragmen Bayram Han rakibine karsi zorlu bir mucadele vermis ancak sonunda yenilmistir Ancak Bayram Han kuvvetlerinin buyuk bir kismiyla Rey Sikargah a Babur Imparatorluk Av Sahasi komsu olan Talwara Hazipur a cekilmeyi basarmis ve teslim olmus burada Ekber tarafindan buyuk bir saygiyla karsilanmistir Ekber ona sahsi danismani olarak sarayda kalma diledigi bir jagir secme ya da hac yolculuguna devam etme seceneklerini sunmustur Bayram Han son secenegi secmistir Suikast Bayram Han 1561 Akbarnama da Patan da bir Afgan tarafindan olduruldu Gucerat ta seyahat ederken 31 Ocak 1561 de Anhilwad Patan yakinlarindaki dini bir mekan olan Sahasralinga Tank ta babasi 1555 teki Machhiwara Muharebesi nde Mogollarla savasirken oldurulen Mubarak Han Lohani onderligindeki bir grup Afgan tarafindan suikasta ugramistir Ekbername ye gore Afgan grubu kendisine saygilarini sunmak icin gelmisti bu yuzden onlarin yaklasmasina izin vermistir Bunun uzerine Mubarek sirtindan hancerle oyle bir bicakladi ki ucu gogsunden cikmis bir baska Afgan da basina vurarak onu olumcul sekilde yaralamistir Bayram Han tekbir getirerek vefat etmistir Cesedi daha sonra yerel halktan bir grup tarafindan bulunmus ve yakinlardaki bir Sufi evliyanin mezarina gomulmustur Oglu ve karisi Ahmedabad a kacmayi basarmisdilar ve Ekber onlarin durumunu ogrenip onlari Agra ya kadar eslik edene kadar birkac ay orada kalmislardir Bayram in karisi Salime ayni zamanda Ekber in amcaoglu da olup Ekber in olumunden sonra onunla evlenmistir Bayram in oglu Ekber in yonetiminin onemli bir parcasi haline gelmis ve Ekber in sarayindaki nav ratanlardan dokuz mucevher birisi olmustur Kisisel hayatiBayram Han Sii bir Muslumandi ve bazi Sunni Turk soylulari tarafindan sevilmiyordu Sii olmasina ragmen taninmis bir sufinin camisinde cuma namazina katilmistir Ayrica 1559 da Sikandar Lodi nin saray sairi Jamali Kamboh un oglu Seyh Gadai yi sadurat i mamalik Basyargic pozisyonuna terfi ettirmistir Evlilikler Ulwur Cografya Rehberi nde soyle denilmektedir Babur un olumunden kisa bir sure sonra halefi Humayun 1540 yilinda Ser Sah tarafindan desteklendi ve daha sonra 1545 yilinda Islam Sah tarafindan takip edildi Ikincisinin hukumdarligi sirasinda Imparator un birlikleri tarafindan Mewat taki Firozpur Jhirka da bir savas yapildi ve kaybedildi ancak Islam Sah burada hakimiyetini kaybetmedi MS 1552 de basarili olan Pestunlarin ucuncusu olan Adil Sah geri donen Humayun ile Imparatorluk icin mucadele etmek zorunda kaldi Babur hanedaninin yeniden kurulmasi icin verilen bu mucadelelerde Hanzadelerin hic rolu olmadigi anlasiliyor Humayun Babur un rakibi Hasan Han Mewati nin yegeni olan Cemal Han in buyuk kiziyla evlenerek ve bakani Bayram Han i Cemal in kucuk kiziyla evlendirerek onlari uzlastirmis gorunuyor Bayram in diger karisi Ekber in olumunden sonra onunla evlenen Salima Sultan Begum du KaynakcaOzel Chandra Satish 2005 Medieval India from Sultanat to the Mughals Revised New Delhi Har Anand Publications s 95 ISBN 9788124110669 The Indian Historical Quarterly Ingilizce 25 26 Calcutta Oriental Press 1949 s 318 Erisim tarihi 13 Agustos 2017 a b Collier Dirk 1 Mart 2016 The Great Mughals and their India p 98 Hay House Inc ISBN 9789384544980 Google Books vasitasiyla a b Mikaberidze Alexander Ed 2011 Conflict and Conquest in the Islamic World a Historical Encyclopedia Santa Barbara ABC CLIO s 707 ISBN 9781598843378 Collier Dirk 1 Mart 2016 The Great Mughals and their India p 133 Hay House Inc ISBN 9789384544980 Google Books vasitasiyla a b Thackston Wheeler M 2002 The Baburnama Memoirs of Babur Prince and Emperor The Modern Library New York p xix 0 375 76137 3 Ahmed Humayun 2011 Badsha Namdar National Library Dhaka pp 200 233 978 984 502 017 6 a b Schimmel 1980 s 77 Ansari 1989 ss 3 5 Ray Sukumar 1955 Ancestry and early life of Bairam Khan Indian History Congress Proceedings of the Sixteenth Session Indian History Congress s 249 Ray Sukumar amp Beg M H A 1992 Bairam Khan Mirza Beg 1992 page 11 969 8120 01 7 Ray Sukumar amp Beg M H A 1992 Bairam Khan Mirza Beg 1992 page 27 969 8120 01 7 Collier Dirk 1 Mart 2016 The Great Mughals and their India p 132 133 Hay House Inc ISBN 9789384544980 Google Books vasitasiyla Collier Dirk 1 Mart 2016 The Great Mughals and their India p 134 135 Hay House Inc ISBN 9789384544980 Google Books vasitasiyla Tripathi Ram Prasad 1960 Rise and Fall of the Mughal Empire 2nd ss 158 177 Collier Dirk 1 Mart 2016 The Great Mughals and their India p 135 138 Hay House Inc ISBN 9789384544980 Google Books vasitasiyla Chandra 2005 s 93 Collier Dirk 1 Mart 2016 The Great Mughals and their India Hay House Inc ISBN 9789384544980 Google Books vasitasiyla Collier Dirk 1 Mart 2016 The Great Mughals and their India p 138 141 Hay House Inc ISBN 9789384544980 Google Books vasitasiyla Collier Dirk 1 Mart 2016 The Great Mughals and their India p 143 146 Hay House Inc ISBN 9789384544980 Google Books vasitasiyla Chandra 2007 p 227 Collier Dirk 1 Mart 2016 The Great Mughals and their India p 146 149 Hay House Inc ISBN 9789384544980 Google Books vasitasiyla Rahim Abdul Rahim Khankhanan at Indiagrid 13 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Bose Mandakranta Ed 2000 Faces of the Feminine in Ancient Medieval and Modern India New York Oxford University Press s 205 ISBN 978 0 19 512229 9 kaynak dogrulanamadi a b Collier Dirk 1 Mart 2016 The Great Mughals and their India p 149 Hay House Inc ISBN 9789384544980 Google Books vasitasiyla Richards John F 1993 The Mughal Empire The New Cambridge History of India Cambridge England Cambridge University Press s 13 ISBN 978 0 521 25119 8 Elliot Henry Downson John 1867 The History of India as Told by Its Own Historians p 259 London Trubner amp Co Wayback Machine vasitasiyla Full text of The Imperial Gazetteer of India Volume XXI Erisim tarihi 11 Ocak 2014 Mayaram Shail 2003 Against History Against State Counterperspectives from the Margins New York Columbia University Press s 95 ISBN 978 0 231 12730 1 Haidar Mansura 2004 Indo Central Asian Relations From Early Times to Medieval Period Manohar s 323 ISBN 978 81 7304 508 0 GenelAnsari N H 1989 BAYRAM KHAN Encyclopaedia Iranica Vol IV Fasc 1 ss 3 5 Schimmel Annemarie 1980 Islam in the Indian Subcontinent BRILL ISBN 978 9004061170 Konuyla ilgili yayinlarIngilizce Singh Damodar 2003 Khan i Khanan Bairam Khan a political biography Janaki Prakashan Patna India OCLC 54054058 Shashi Shyam Singh 1999 Bairam Khan soldier and administrator Series Encyclopaedia Indica volume 58 Anmol Publishing New Delhi India OCLC 247186335 Streusand Douglas E 2012 Bayram Khan Fleet Kate Matringe Denis Nawas John Ed Encyclopaedia of Islam THREE Ingilizce Brill Online ISSN 1873 9830 Pandey Ram Kishore 1998 Life and achievements of Muhammad Bairam Khan Turkoman Prakash Book Depot Bareilly India OCLC 5007653 Ray Sukumar 1992 Bairam Khan Institute of Central and West Asian Studies University of Karachi Karachi Pakistan OCLC 29564939 Hintce Agravala Sushama Devi 1994 Bairamakham aura usake vaṃsaja ka Mugala samrajya meṃ yogadana Ramananda Vidya Bhavana New Delhi India OCLC 34118191 in Hindi Contribution of Bairam Khan 1524 1561 Mogul nobleman to the Mogul Empire Deviprasada Munsi 2001 Khanakhana nama Pratibha Pratishṭhana New Delhi India 81 85827 89 3 in Hindi On the life and achievements of Bairam Khan 1524 1561 ruler in the Mogul Empire and Khane Khana Abdul Rahim Khan 1556 1627 Braj poet Bengalce 2011 Badsha Namdar Dhaka Bangladesh 978 984 502 017 6Dis baglantilarWikimedia Commons ta Bairam Khan ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Ross E Denison ed 1910 The Persian and Turki Divans of Bayram Khan Khan Khanan Calcutta