Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bayırku seferi, Kapgan Kağan'ın Dokuz Oğuzlardan Bayırkular üzerine düzenlediği ve zaferle sonuçlandırdığı son seferidir.
| Bayırku Seferi | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
| Bayırkular |  İkinci Göktürk Kağanlığı | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
| Hsieh-chih-lüeh | Kapgan Kağan (ölü) | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| Bilinmiyor | Bilinmiyor | ||||||||
Öncesi
Göktürk Kağanlığı büyük bir siyasi kargaşa içerisindeydi. Tang imparatoru Hsüan Tsung, Kapgan Kağan'ı tümüyle ortadan kaldırmak ya da ele geçirmek istiyordu. Bu amaçla Göktürk ülkesinde üç ayrı bölgede bulunan ve Tang ile daha önce ittifak kurmuş olan Türk boylarının önderlerine daha önce de yapıldığı gibi çeşitli unvanlar ve armağanlar sunuldu. Böylece Türk boyları, Göktürk Kağanlığı'na karşı ayaklanmaları için kışkırtılıyorlardı. 709 yılında Çikler ve Kırgızlar, 711 yılında Türgişler, 714 yılında da Karluklar ayaklanmıştı ve ayaklanmalar birbiri ardınca devam ediyordu. Üstüne üstlük Kapgan Kağan'ın acımasızca bütün ayaklanmaları bastırması durumun daha da kötü bir hale gelmesine neden oldu. Birçok Türk boyu Tang'a sığındı. Hatta bir süre sonra Kapgan Kağan'ın öz damadı Aşide Hu-lu da Tang'a bağlılığını bildirdi.
Savaş
Ayaklanmalar ardı ardına devam ederken bu sefer de Göktürk Kağanlığı'nın omurgasını oluşturan Dokuz Oğuzların ayaklanması devleti iyice fena duruma düşürdü. Kapgan Kağan ayaklanmaları bastırmak için seferden sefere koşuyordu. Kapgan Kağan, Dokuz Oğuzlardan Bayırkuların ayaklanmaları üzerine ordusuyla onların üzerine yürüdü. Tula Irmağı kıyısında yapılan bu savaşta Bayırkular ağır bir yenilgi aldılar. Ancak Kapgan Kağan kendisine fazla güvenmiş ve sefer dönüşünde gerekli güvenlik önlemlerini almamıştı. Ötüken'e dönerken, savaş artığı Bayırkuların önderi Hsieh-chih-lüeh, birdenbire söğüt ormanından fırlayarak Kapgan Kağan'a saldırdı ve Kapgan Kağan'ın başını kesti. O sırada Ta-wu'chün ordusunda Tzu-chiang rütbesini taşıyan Ho-Ling-ch'üan, Tang elçisi olarak Göktürk ülkesinde bulunuyordu. Hsieh-chih-lüeh, Kapgan Kağan'ın kesik başını Çinli elçi Ho-Ling-ch'üan'a verdikten sonra onunla birlikte Tang sarayına gitti. (716 yılı, 6. ay) Tang imparatoru Hsüan-tsung, Kapgan Kağan'ın kesik başının Tang başkenti Çangan'ın ana caddesinde bir direğe asılıp halka gösterilmesini emretti. Bundan sonra Bayırkular, Uygurlar, Tongralar, Hsiler ve Bugular olmak üzere beş ayrı Türk boyu Göktürk Kağanlığı'ndan ayrılıp Tang'a bağlanmaya geldi. Tang imparatoru Hsüan-tsung bu boyların kendisine bağlanma isteklerini kabul ettiği gibi onları Ta-wu-chün ordusunun kuzeyindeki yerlere yerleştirdi. Böylece Bayırku Seferi, Kapgan Kağan'ın zaferle sonuçlanan son askeri seferi oldu.
Sonuç
Tang Hanedanlığı'nın kışkırtmalarıyla ayaklanan Türk boylarının ayaklanmalarının acımasızca bastırılması, Türk boylarının Tang Hanedanlığı'na sığınmasına ve Göktürk ülkesinin kısa sürede boşalmasına neden oldu. Kapgan Kağan'ın Bayırku Seferi dönüşünde suikaste uğrayıp öldürülmesi ile de devlet çöküşün eşiğine geldi. Kapgan Kağan'dan sonra yerine geçen küçük oğlu İnel Tigin de devleti toparlayamadı. Bu kötü durum Kül Tigin'in ve Bilge Tigin'in yapacakları askerî darbeye kadar devam edecekti.
Ayrıca bakınız
- Kapgan Kağan
- İnekler Gölü Savaşı
- Kargan Savaşı
Kaynakça
- Ahmetbeyoğlu, Ali (2015). Sorularla Eski Türk Tarihi. İstanbul: Yeditepe Yayınevi. ss. 112,113,114,115. ISBN .
- Osman Fikri Sertkaya, Göktürk Tarihinin Meseleleri, s. 87-88.
- ^ Çin imparatorunun Göktürklere karşı diğer Türk boylarına yeniden unvan ve armağanlar sunması yalnızca Hsin T'ang Shu'da (Yeni Tang Hanedanı Kitabı) geçmektedir.
- ^ Bu önderin adı yalnızca Chiu T'ang Shu'da (Eski Tang Hanedanı Kitabı) geçmektedir.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bayirku seferi Kapgan Kagan in Dokuz Oguzlardan Bayirkular uzerine duzenledigi ve zaferle sonuclandirdigi son seferidir Bayirku SeferiTarih22 Temmuz 716BolgeTula IrmagiSebepDokuz Oguz AyaklanmasiSonucGokturk Zaferi Kapgan Kagan in oldurulmesiTaraflarBayirkularIkinci Gokturk KaganligiKomutanlar ve liderlerHsieh chih luehKapgan Kagan olu GuclerBilinmiyorBilinmiyorOncesiGokturk Kaganligi buyuk bir siyasi kargasa icerisindeydi Tang imparatoru Hsuan Tsung Kapgan Kagan i tumuyle ortadan kaldirmak ya da ele gecirmek istiyordu Bu amacla Gokturk ulkesinde uc ayri bolgede bulunan ve Tang ile daha once ittifak kurmus olan Turk boylarinin onderlerine daha once de yapildigi gibi cesitli unvanlar ve armaganlar sunuldu Boylece Turk boylari Gokturk Kaganligi na karsi ayaklanmalari icin kiskirtiliyorlardi 709 yilinda Cikler ve Kirgizlar 711 yilinda Turgisler 714 yilinda da Karluklar ayaklanmisti ve ayaklanmalar birbiri ardinca devam ediyordu Ustune ustluk Kapgan Kagan in acimasizca butun ayaklanmalari bastirmasi durumun daha da kotu bir hale gelmesine neden oldu Bircok Turk boyu Tang a sigindi Hatta bir sure sonra Kapgan Kagan in oz damadi Aside Hu lu da Tang a bagliligini bildirdi SavasAyaklanmalar ardi ardina devam ederken bu sefer de Gokturk Kaganligi nin omurgasini olusturan Dokuz Oguzlarin ayaklanmasi devleti iyice fena duruma dusurdu Kapgan Kagan ayaklanmalari bastirmak icin seferden sefere kosuyordu Kapgan Kagan Dokuz Oguzlardan Bayirkularin ayaklanmalari uzerine ordusuyla onlarin uzerine yurudu Tula Irmagi kiyisinda yapilan bu savasta Bayirkular agir bir yenilgi aldilar Ancak Kapgan Kagan kendisine fazla guvenmis ve sefer donusunde gerekli guvenlik onlemlerini almamisti Otuken e donerken savas artigi Bayirkularin onderi Hsieh chih lueh birdenbire sogut ormanindan firlayarak Kapgan Kagan a saldirdi ve Kapgan Kagan in basini kesti O sirada Ta wu chun ordusunda Tzu chiang rutbesini tasiyan Ho Ling ch uan Tang elcisi olarak Gokturk ulkesinde bulunuyordu Hsieh chih lueh Kapgan Kagan in kesik basini Cinli elci Ho Ling ch uan a verdikten sonra onunla birlikte Tang sarayina gitti 716 yili 6 ay Tang imparatoru Hsuan tsung Kapgan Kagan in kesik basinin Tang baskenti Cangan in ana caddesinde bir direge asilip halka gosterilmesini emretti Bundan sonra Bayirkular Uygurlar Tongralar Hsiler ve Bugular olmak uzere bes ayri Turk boyu Gokturk Kaganligi ndan ayrilip Tang a baglanmaya geldi Tang imparatoru Hsuan tsung bu boylarin kendisine baglanma isteklerini kabul ettigi gibi onlari Ta wu chun ordusunun kuzeyindeki yerlere yerlestirdi Boylece Bayirku Seferi Kapgan Kagan in zaferle sonuclanan son askeri seferi oldu SonucTang Hanedanligi nin kiskirtmalariyla ayaklanan Turk boylarinin ayaklanmalarinin acimasizca bastirilmasi Turk boylarinin Tang Hanedanligi na siginmasina ve Gokturk ulkesinin kisa surede bosalmasina neden oldu Kapgan Kagan in Bayirku Seferi donusunde suikaste ugrayip oldurulmesi ile de devlet cokusun esigine geldi Kapgan Kagan dan sonra yerine gecen kucuk oglu Inel Tigin de devleti toparlayamadi Bu kotu durum Kul Tigin in ve Bilge Tigin in yapacaklari askeri darbeye kadar devam edecekti Ayrica bakinizKapgan Kagan Inekler Golu Savasi Kargan SavasiKaynakcaAhmetbeyoglu Ali 2015 Sorularla Eski Turk Tarihi Istanbul Yeditepe Yayinevi ss 112 113 114 115 ISBN 978 605 5200 41 1 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Osman Fikri Sertkaya Gokturk Tarihinin Meseleleri s 87 88 Cin imparatorunun Gokturklere karsi diger Turk boylarina yeniden unvan ve armaganlar sunmasi yalnizca Hsin T ang Shu da Yeni Tang Hanedani Kitabi gecmektedir Bu onderin adi yalnizca Chiu T ang Shu da Eski Tang Hanedani Kitabi gecmektedir