Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bağdat kuşatması, Bağdat Abbasi Halifeliği'nin Emîn ile Memûn arasında devam eden iç savaşın bir parçasıdır. Kuşatma Ağustos 812'den Eylül 813'e kadar sürmüştür. Kuşatma Taberî'nin ünlü Peygamberler ve Melikler Tarihi adlı eserinde ayrıntılı olarak anlatılmaktadır.
| Bağdat Kuşatması (812-813) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Dördüncü Fitne | |||||||
 8. yüzyılın sonu/9. yüzyılın başında Bağdat | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Emîn'in güçleri | Memûn'un güçleri | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Emîn (ölü) Abdurrahman bin Cebele (ölü) al-Samarqandi | Tâhir bin Hüseyin Zuhayr ibn al-Musayyab al-Dabbi | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Çok | Az | ||||||
Bağdat'a doğru yolda ilk çatışmalar
Halife Emîn'in ordusunun Rey Muharebesi'nde (811) yenilmesi ve komutanı İbn Mâhân'ın ölümünden sonra, Emîn'in orduları İran'dan batıya, Irak'a, Bağdat'taki üs kamplarına doğru geri çekiliyordu. Rey Savaşı'nı kazanan Memûn'un komutanı Tâhir bin Hüseyin geri çekilen orduyu kovalamaya karar verdi. Ancak, 'nin yetenekli liderliği altında Bağdat'tan takviyeler geldi. Abdurrahman, Hemedan surları ve kapıları ardında kendisini güçlendirmeye karar verdi. Ancak Tâhir bin Hüseyin şehre yaklaşınca Abdurrahman dışarı çıkıp bu tehdide karşı koymaya karar verdi. Abdurrahman iki kez şehre geri püskürtüldü. Tâhir bin Hüseyin şehri abluka altına aldı ve Abdurrahman'ın kuvvetleri şehir surlarından ok ve taş yağdırmaya başladı. Sonunda Abdurrahman, Hemedan halkının işgale ve hızla tükenen kaynaklara duyduğu kızgınlık nedeniyle ayrılmak ve şartlar istemek zorunda kaldı.
Tâhir bin Hüseyin, Abdurrahman bin Cebele'nin şehri terk ettiğini anlayınca, Hemedan'da daha fazla vakit kaybetmemeye karar verip batıya, Bağdat'a doğru yürümüştür. Yolda Esedâbad denilen bir geçide gelmiş ve orada Abdurrahman bin Cebele tarafından ordusu pusuya düşürülmüştür. Sürpriz saldırı Tâhir'in birliklerini hazırlıksız yakalamıştır. Fakat ordu iyi disiplinli olduğu için piyade, Tâhir bin Hüseyin'in süvarileri saldırıya hazır oluncaya kadar onları oyalamayı başarmıştır. Çıkan karışıklıkta atından inen Abdurrahman bin Cebele öldürülmüş ve ordusu bozguna uğramıştır.
Kısa bir gecikmeden sonra Tâhir bin Hüseyin yeniden Bağdat'a doğru yürüyüşüne başladı. Önce Ali ibn İsa ibn Mahan’ın, sonra da Abdurrahman bin Cebele’nin yenilgi haberi Halife Emîn’e ulaşmış ve onu çok üzmüştü. Bağdat halkı Tâhir bin Hüseyin'in durdurulamayacağını düşünüyordu. Buna rağmen Muhammed bin Yezid el-Muhallabi önderliğindeki Ahvaz halkı, Tâhir bin Hüseyin'in ordularına karşı şiddetli bir direniş gösterdi. Tâhir, el-Muhallabi'nin ordusunu yendikten sonra Bağdat kapılarına ulaştı ve tam zamanında geldi; zira takviye kuvvetleri Harthame bin A'yan önderliğindeydi.
Kuşatma
Kuşatmanın o dönemdeki savaşlarda bir benzeri yoktur. Şehir surlarla çevrili olmasına rağmen nüfusun büyük çoğunluğu sur dışında kalan varoşlarda yaşıyordu. Dolayısıyla kuşatma, tahkim edilmiş bir çevreye yönelik bir saldırı değil, sokak çatışmaları, ev ev baskınları ve geçici olarak doğaçlama tahkimatlar şeklindeydi. Özellikle sivil halk için son derece yıkıcıydı. Tâhir bin Hüseyin derhal diğer komutanlar Zuhayr bin el-Müseyyeb el-Dabbi ve Harthame bin Ayan'a sırasıyla Kasr Rakkat Kalvadha ve Nahr Bin'de kamp kurmalarını emretti, kendisi ise Enbar Kapısı'nda kamp kurdu.Kuşatma makineleri, mancınıklar kurdular, siperler kazdılar. Her iki tarafın da kuşatma silahları kullandığı biliniyor. Bir ara, Emîn'in el-Semerkandi olarak bilinen bir generali, Dicle Nehri üzerinde mancınıkları taşımak için tekneler kullanmış ve Bağdat'ın banliyölerindeki düşman mevzilerini bombalayarak kuşatmacılardan çok sivil halka daha fazla zarar vermiştir. Emîn'in Kasr Halih sarayında, Darbü'l-Hicâre'de ve el-Şammesiyye Kapısı'nda olmak üzere birçok çetin savaşlar yaşandı. Kuşatmanın sonraki aşamalarında düzensiz birlikler Emîn'in yardımına geldi.
İşler daha da kötüye gidince ve Tâhir bin Hüseyin şehre doğru ilerlerken, Emîn güvenli bir çıkış yolu bulmaya çalıştı. Tâhir bin Hüseyin, Emîn'in asasını, mührünü ve halifelik makamının diğer nişanlarını teslim etmesi koşuluyla istemeyerek de olsa bu teklifi kabul etti. Emîn ise isteksiz davranarak bir tekneye binerek ayrılmayı denedi. Tâhir bin Hüseyin tekneyi fark etti ve adamlarını halifenin peşine gönderdi. Halife yakalanarak bir odaya götürüldü ve orada idam edildi. Başı Anbar Kapısı'na konuldu. Taberî, Tâhir'in yeni halife Memûn'a, Emîn'in yakalanıp idam edildiğini ve Bağdat'ta barış halinin sağlandığını bildiren mektubundan alıntı yapar.
Sonrası
Sonuç olarak Memûn yeni Abbasi halifesi oldu. Ancak şehirdeki yıkım ve devam eden karışıklıklar nedeniyle ancak 819 yılında Bağdat'a ulaşabildi.
Kaynakça
- Özel
- Genel
- Fishbein, Michael, (Ed.) (1992). The History of al-Ṭabarī, Volume XXXI: The War between Brothers, The Caliphate of Muhammad al-Amin, A.D. 809–813/A.H. 193–198. Albany, New York: State University of New York Press. ISBN .
- Kennedy, Hugh N. (2001). The Armies of the Caliphs: Military and Society in the Early Islamic State
![image]()
. London and New York: Routledge. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bagdat kusatmasi Bagdat Abbasi Halifeligi nin Emin ile Memun arasinda devam eden ic savasin bir parcasidir Kusatma Agustos 812 den Eylul 813 e kadar surmustur Kusatma Taberi nin unlu Peygamberler ve Melikler Tarihi adli eserinde ayrintili olarak anlatilmaktadir Bagdat Kusatmasi 812 813 Dorduncu Fitne8 yuzyilin sonu 9 yuzyilin basinda BagdatTarihAgustos 812 28 Eylul 813BolgeBagdat AbbasilerSonucMemun un guclerinin mutlak zaferiTaraflarEmin in gucleriMemun un gucleriKomutanlar ve liderlerEmin olu Abdurrahman bin Cebele olu al SamarqandiTahir bin Huseyin Zuhayr ibn al Musayyab al DabbiKayiplarCokAzBagdat a dogru yolda ilk catismalarHalife Emin in ordusunun Rey Muharebesi nde 811 yenilmesi ve komutani Ibn Mahan in olumunden sonra Emin in ordulari Iran dan batiya Irak a Bagdat taki us kamplarina dogru geri cekiliyordu Rey Savasi ni kazanan Memun un komutani Tahir bin Huseyin geri cekilen orduyu kovalamaya karar verdi Ancak nin yetenekli liderligi altinda Bagdat tan takviyeler geldi Abdurrahman Hemedan surlari ve kapilari ardinda kendisini guclendirmeye karar verdi Ancak Tahir bin Huseyin sehre yaklasinca Abdurrahman disari cikip bu tehdide karsi koymaya karar verdi Abdurrahman iki kez sehre geri puskurtuldu Tahir bin Huseyin sehri abluka altina aldi ve Abdurrahman in kuvvetleri sehir surlarindan ok ve tas yagdirmaya basladi Sonunda Abdurrahman Hemedan halkinin isgale ve hizla tukenen kaynaklara duydugu kizginlik nedeniyle ayrilmak ve sartlar istemek zorunda kaldi Tahir bin Huseyin Abdurrahman bin Cebele nin sehri terk ettigini anlayinca Hemedan da daha fazla vakit kaybetmemeye karar verip batiya Bagdat a dogru yurumustur Yolda Esedabad denilen bir gecide gelmis ve orada Abdurrahman bin Cebele tarafindan ordusu pusuya dusurulmustur Surpriz saldiri Tahir in birliklerini hazirliksiz yakalamistir Fakat ordu iyi disiplinli oldugu icin piyade Tahir bin Huseyin in suvarileri saldiriya hazir oluncaya kadar onlari oyalamayi basarmistir Cikan karisiklikta atindan inen Abdurrahman bin Cebele oldurulmus ve ordusu bozguna ugramistir Kisa bir gecikmeden sonra Tahir bin Huseyin yeniden Bagdat a dogru yuruyusune basladi Once Ali ibn Isa ibn Mahan in sonra da Abdurrahman bin Cebele nin yenilgi haberi Halife Emin e ulasmis ve onu cok uzmustu Bagdat halki Tahir bin Huseyin in durdurulamayacagini dusunuyordu Buna ragmen Muhammed bin Yezid el Muhallabi onderligindeki Ahvaz halki Tahir bin Huseyin in ordularina karsi siddetli bir direnis gosterdi Tahir el Muhallabi nin ordusunu yendikten sonra Bagdat kapilarina ulasti ve tam zamaninda geldi zira takviye kuvvetleri Harthame bin A yan onderligindeydi KusatmaUydurma bir hikaye uvey kardesi Memun a sadik guclerin Bagdat kusatmasinin kritik bir noktasinda Emin in satranc oyunu sirasinda bir mesaj aldigini iddia ediyor Bagdat in ele gecirilmesinin yakin oldugunu soyleyen haberci ona satranc oynamanin zamani olmadigini bunun yerine sehrin savunmalarina bakmasi gerektigini soyluyor Emin elciye sabirli olmasini soyledi rakibini mat etmeye sadece birkac hamle kalmisti Satranc oyununun nasil sonuclandigi bilinmemekle birlikte Emin yakalanmis ve konsantrasyonunun bedelini hayatiyla odemistir Kusatmanin o donemdeki savaslarda bir benzeri yoktur Sehir surlarla cevrili olmasina ragmen nufusun buyuk cogunlugu sur disinda kalan varoslarda yasiyordu Dolayisiyla kusatma tahkim edilmis bir cevreye yonelik bir saldiri degil sokak catismalari ev ev baskinlari ve gecici olarak dogaclama tahkimatlar seklindeydi Ozellikle sivil halk icin son derece yikiciydi Tahir bin Huseyin derhal diger komutanlar Zuhayr bin el Museyyeb el Dabbi ve Harthame bin Ayan a sirasiyla Kasr Rakkat Kalvadha ve Nahr Bin de kamp kurmalarini emretti kendisi ise Enbar Kapisi nda kamp kurdu Kusatma makineleri manciniklar kurdular siperler kazdilar Her iki tarafin da kusatma silahlari kullandigi biliniyor Bir ara Emin in el Semerkandi olarak bilinen bir generali Dicle Nehri uzerinde manciniklari tasimak icin tekneler kullanmis ve Bagdat in banliyolerindeki dusman mevzilerini bombalayarak kusatmacilardan cok sivil halka daha fazla zarar vermistir Emin in Kasr Halih sarayinda Darbu l Hicare de ve el Sammesiyye Kapisi nda olmak uzere bircok cetin savaslar yasandi Kusatmanin sonraki asamalarinda duzensiz birlikler Emin in yardimina geldi Isler daha da kotuye gidince ve Tahir bin Huseyin sehre dogru ilerlerken Emin guvenli bir cikis yolu bulmaya calisti Tahir bin Huseyin Emin in asasini muhrunu ve halifelik makaminin diger nisanlarini teslim etmesi kosuluyla istemeyerek de olsa bu teklifi kabul etti Emin ise isteksiz davranarak bir tekneye binerek ayrilmayi denedi Tahir bin Huseyin tekneyi fark etti ve adamlarini halifenin pesine gonderdi Halife yakalanarak bir odaya goturuldu ve orada idam edildi Basi Anbar Kapisi na konuldu Taberi Tahir in yeni halife Memun a Emin in yakalanip idam edildigini ve Bagdat ta baris halinin saglandigini bildiren mektubundan alinti yapar SonrasiMemun un Emin e karsi kazandigi zafer Muhtemelen Siraz a ait 1573 1574 tarihli Nigaristan el yazmasinin yapragi Sonuc olarak Memun yeni Abbasi halifesi oldu Ancak sehirdeki yikim ve devam eden karisikliklar nedeniyle ancak 819 yilinda Bagdat a ulasabildi KaynakcaOzel a b c d e Fishbein 1992 pp 197 202 a b c d e f Kennedy 2001 p 109 Saudi Aramco World The Game of Kings 20 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Aralik 2024 GenelFishbein Michael Ed 1992 The History of al Ṭabari Volume XXXI The War between Brothers The Caliphate of Muhammad al Amin A D 809 813 A H 193 198 Albany New York State University of New York Press ISBN 0 7914 1085 4 Kennedy Hugh N 2001 The Armies of the Caliphs Military and Society in the Early Islamic State London and New York Routledge ISBN 0 415 25093 5