Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Beş Göz (İngilizce: Five Eyes Intelligence Oversight and Review Council 'FIORC'), Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık başta olmak üzere Avustralya, Kanada ve Yeni Zelanda'nın oluşturduğu İstihbarat ittifakıdır. Resmi olarak bu ülkeleri Sinyal istihbarat antlaşması olan UKUSA kayıtlarda tutmaktadır.
Beş Göz Five Eyes | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 Mavi renkteki ülkeler katkıda bulunanlar | |||||
| Resmî dil(ler) | İngilizce | ||||
| Tür | İstihbarat ittifakı | ||||
| Üyelik | |||||
| Tarihçe | |||||
| |||||
Ülkeler gayri resmi olarak kendi aralarında istihbarat alanında yardımlaşmalarda bulunabilirler. Beş Göz ittifakı ülkelerin ulusal ve uluslararası alanlarda ayrıca coğrafi, askeri ve sinyal alanlarındaki istihbarat kuruluşlarını içine alır.
Tarihçe
Savaş ve Savaş öncesi/sonrası
Beş Gözler daha bir teşkilat olmadan önce yapı taşları sayılabilecek şubat 1941'de Bletchley Park'taki İngiliz yazılım tesisinde Amerikalılar ve İngilizler arasındaki gizli toplantılarla başladı. Ayrıca ingilizlerin Nazi almanyasının haberleşmeyi şifreleme ve şifreleri sonrasında çözmeye yarayan Enigma makinesi'nin kodunun çözmesi ve amerikalıların japon morunu çözmesi gibi birçok ABD ve Birleşik Krallık istihbarat yardımlaşmaları ve ittifaklıkları olmuştur.
Beş Göz teşkilatının resmiyete ve teşkilat olma yapısına ulaştığı savaş sonrası yayınlanan Atlantik Bildirisi teşkilatın başlangıç taşı olarak nitelendirilebilir. 17 Mayıs 1943'te, olarak da bilinen İngiliz-ABD İletişim İstihbarat Anlaşması, Birleşik Krallık ve ABD hükûmetleri tarafından ABD Savaş Bakanlığı ile İngiliz Hükûmeti Kod ve Şifre Okulu (GC&CS) arasındaki işbirliğini kolaylaştırmak için imzalandı. 5 Mart 1946'da gizli anlaşma, NSA ile GCHQ arasındaki tüm sinyal istihbaratı işbirliğinin temelini oluşturan UKUSA Anlaşması olarak resmîleştirildi.
1948'de anlaşma Kanada'yı kapsayacak şekilde genişletildi, ardından Norveç (1952), Danimarka (1954), Batı Almanya (1955), Avustralya (1956) ve Yeni Zelanda (1956) geldi. Bu ülkeler ittifaka "gözlemci" olarak katıldılar.
Soğuk savaş
GCHQ ve NSA birbirleri arasında birkaç Doğu Avrupa ülkesi, Sovyetler Birliği ve Çin ve hakkında istihbarat bilgileri paylaştı. Soğuk savaşın ilerleyen dönemlerinde beş göz teşkilatı tarafından ECHELON kod adı ile, Sovyetler Birliği ve Doğu Bloku müttefiklerinin askeri ve diplomatik iletişimlerini izlemek için teknikler geliştirildi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Five Eyes Intelligence Oversight and Review Council (FIORC)". www.dni.gov. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ağustos 2023.
- ^ a b (PDF). web.archive.org. 10 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2023.
- ^ "doncio.navy.mil/ContentView.aspx?ID=3978". 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ağustos 2023.
- ^ Kerbaj, Richard (2022). The Secret History of Five Eyes: The untold story of the shadowy international spy network, through its targets, traitors and spies. London: John Blake.
- ^ Norton-Taylor, Richard (24 Haziran 2010). "Not so secret: deal at the heart of UK-US intelligence". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 5 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ağustos 2023.
- ^ "Q&A: What you need to know about Echelon" (İngilizce). 29 Mayıs 2001. 7 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ağustos 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bes Goz Ingilizce Five Eyes Intelligence Oversight and Review Council FIORC Amerika Birlesik Devletleri ve Birlesik Krallik basta olmak uzere Avustralya Kanada ve Yeni Zelanda nin olusturdugu Istihbarat ittifakidir Resmi olarak bu ulkeleri Sinyal istihbarat antlasmasi olan UKUSA kayitlarda tutmaktadir Bes GozFive EyesMavi renkteki ulkeler katkida bulunanlarResmi dil ler IngilizceTurIstihbarat ittifakiUyelik Avustralya Kanada Yeni Zelanda Birlesik Krallik ABDTarihce Atlantik Bildirisi14 Agustos 1941 17 Mayis 1943 Ulkeler gayri resmi olarak kendi aralarinda istihbarat alaninda yardimlasmalarda bulunabilirler Bes Goz ittifaki ulkelerin ulusal ve uluslararasi alanlarda ayrica cografi askeri ve sinyal alanlarindaki istihbarat kuruluslarini icine alir TarihceSavas ve Savas oncesi sonrasi Bes Gozler daha bir teskilat olmadan once yapi taslari sayilabilecek subat 1941 de Bletchley Park taki Ingiliz yazilim tesisinde Amerikalilar ve Ingilizler arasindaki gizli toplantilarla basladi Ayrica ingilizlerin Nazi almanyasinin haberlesmeyi sifreleme ve sifreleri sonrasinda cozmeye yarayan Enigma makinesi nin kodunun cozmesi ve amerikalilarin japon morunu cozmesi gibi bircok ABD ve Birlesik Krallik istihbarat yardimlasmalari ve ittifakliklari olmustur Bes Goz teskilatinin resmiyete ve teskilat olma yapisina ulastigi savas sonrasi yayinlanan Atlantik Bildirisi teskilatin baslangic tasi olarak nitelendirilebilir 17 Mayis 1943 te olarak da bilinen Ingiliz ABD Iletisim Istihbarat Anlasmasi Birlesik Krallik ve ABD hukumetleri tarafindan ABD Savas Bakanligi ile Ingiliz Hukumeti Kod ve Sifre Okulu GC amp CS arasindaki isbirligini kolaylastirmak icin imzalandi 5 Mart 1946 da gizli anlasma NSA ile GCHQ arasindaki tum sinyal istihbarati isbirliginin temelini olusturan UKUSA Anlasmasi olarak resmilestirildi 1948 de anlasma Kanada yi kapsayacak sekilde genisletildi ardindan Norvec 1952 Danimarka 1954 Bati Almanya 1955 Avustralya 1956 ve Yeni Zelanda 1956 geldi Bu ulkeler ittifaka gozlemci olarak katildilar Soguk savas GCHQ ve NSA birbirleri arasinda birkac Dogu Avrupa ulkesi Sovyetler Birligi ve Cin ve hakkinda istihbarat bilgileri paylasti Soguk savasin ilerleyen donemlerinde bes goz teskilati tarafindan ECHELON kod adi ile Sovyetler Birligi ve Dogu Bloku muttefiklerinin askeri ve diplomatik iletisimlerini izlemek icin teknikler gelistirildi Ayrica bakinizANZUS AUKUS AUSCANNZUKUS Dortlu Guvenlik Diyalogu ECHELON UKUSA AntlasmasiKaynakca Five Eyes Intelligence Oversight and Review Council FIORC www dni gov 21 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Agustos 2023 a b PDF web archive org 10 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 7 Agustos 2023 doncio navy mil ContentView aspx ID 3978 1 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Agustos 2023 Kerbaj Richard 2022 The Secret History of Five Eyes The untold story of the shadowy international spy network through its targets traitors and spies London John Blake Norton Taylor Richard 24 Haziran 2010 Not so secret deal at the heart of UK US intelligence The Guardian Ingilizce ISSN 0261 3077 5 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Agustos 2023 Q amp A What you need to know about Echelon Ingilizce 29 Mayis 2001 7 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Agustos 2023