Kelb (Arapça: بنو كلب), Yemen menşeli büyük bir Kahtani Arap kabilesidir.
Aslen Yemen menşeli olan Kelbliler çoğunlukla kuzeybatı Arabistan ve orta Suriye çöllerinde özellikle, Dumet-ül Cendel, Tedmür, Sava ve Semâve civarında oturuyorlardı. Kabilenin başlıca kolları Benî Adî, Benî Züheyr, Benî Uleym, Benî Cenâb b. Hubel, Benî Abdullah ve Benî Ureyne'dir. İslam'dan önce Kelb, el-Cevf ve Vadi Sirhan bölgelerinin yanı sıra Suriye ile Irak arasındaki geniş çöl bölgesi Semave'ye de hakimdi. Müslümanların fethinden sonra kabile, varlığını Suriye'ye doğru genişletti ve Golan Tepeleri, kuzey Ürdün Vadisi, Şam bölgesi, Humus ve Palmira'nın içi ve çevresinde hakim konumu ele geçirdi. 11. yüzyılda Fatımi yönetimi ilerledikçe, kabilenin Şam ile Palmira arasındaki ana yoğunlaşması Şam, Havran ve Anti Lübnan Dağları arasındaki yerleşim bölgelerine kaydı.
4. yüzyılda Bizans'ın siyasi ilişki içinde olduğu kabilelerden birisiydi. 6. yüzyıla gelindiğinde Kelb, büyük ölçüde Hıristiyanlığı benimsemiş ve Bizans'ın Arap müttefiklerinin liderleri olan Gassaniler'in yönetimi altına girmiştir. İslam peygamberi Muhammed'in, Zeyd bin Harise ve Dihyetü'l Kelbi gibi yakın sahabesinden birkaçı Kalb'liydi. Fakat kabilenin büyük bir kısmı Muhammed'in 632'deki ölümüne kadar Hristiyan olarak kaldı. Kelb'in tarafsız kaldığı Bizans Suriye'sinin fethinde Müslümanlar önemli ilerleme kaydedip de güçlenince, kabile de hızla İslam'a girmeye başladı. Önemli askeri deneyime sahip büyük bir göçebe kabile olan Kelb, Müslüman devleti tarafından önemli bir müttefik olarak görülüyordu. Kelb'in önde gelen alt boyları Emevi hanedanıyla evlilik bağları kurdu ve kabile, Suriye merkezli Emevi Halifeliği'nde (661–750), I. Muaviye'den (hk. 661–680) Abdülmelik'in (hk. 685–705) erken dönemine kadar ülkenin askerî gücü haline geldi.
Soy
Arap nesep geleneğinde kabilenin atasına Arapça'da 'köpek' anlamına gelen Kelb ismi verilmiştir. Kelb'in babası Vabara'ydı ve annesi Bahralı Esma bint Dureym bin el-Kayn bin Ahvad, tüm çocuklarına vahşi hayvanların adını verdiği için Ümmü'l Asbu (lafzen "vahşi hayvanların annesi") olarak biliniyordu. Kelb, varlığı kuzey Hicaz'dan kuzey Suriye bozkırlarına kadar uzanan Kuda'a kabile birliğinin bir parçasıydı. Kelb, Kuda'a'nın göçebe alanlarının kuzey yarısındaki en büyük boyuydu. Kuda'a'nın kökenleri belirsizdir ve Arap soybilimcilerin iddiaları çelişkilidir. Bazı kaynaklar Kuda'a'nın Maad'ın oğlu olduğunu, dolayısıyla kabilenin kuzey Araplar veya güney Arapların yarı efsanevi atası Himyer'ın soyundan geldiğini iddia ederler.
Tarihi
Câhiliye döneminde Kelbliler de Kudâalılar gibi Dûmetülcendel'de bulunan Ved adındaki puta tapıyorlardı. Halife Osman'ın Nâile adında Kelbli bir hanımla evlenmesi, daha sonraki yıllarda görülen Kelbliler'le Emevîler arasındaki yakınlığın başlangıcı olarak kabul edilebilir. I. Muâviye'nin Şam bölgesindeki en ateşli destekçileri Kelbliler idi. Bunun başlıca sebeplerinden biri muhtemelen, I. Muâviye'nin Şam'da Kelb mahallesinde oturması ve Halife Osman gibi onlardan bir hanımla evli olmasıdır. Nitekim I. Muâviye, hısımlarının kendisine verdikleri desteği boşa çıkarmamak için Kelbli hanımından doğan I. Yezîd'i veliaht ilan etmiştir.
Kaynakça
- Özel
- ^ Chatty 2018, s. 846.
- ^ Fück 1978, s. 492.
- ^ Caskel 1966, s. 369.
- ^ "KUDÂA (Benî Kudâa)". TDV İslâm Ansiklopedisi. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2023.
- ^ Özkuyumcu 2002, s. 203-204.
- Genel
- Özkuyumcu, Nadir (2002). "TAY (Benî Tay)". TDV İslâm Ansiklopedisi. 25. Türkiye Diyanet Vakfı. 25 Eylül 2019 tarihinde kaynağından .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kelb Arapca بنو كلب Yemen menseli buyuk bir Kahtani Arap kabilesidir Aslen Yemen menseli olan Kelbliler cogunlukla kuzeybati Arabistan ve orta Suriye collerinde ozellikle Dumet ul Cendel Tedmur Sava ve Semave civarinda oturuyorlardi Kabilenin baslica kollari Beni Adi Beni Zuheyr Beni Uleym Beni Cenab b Hubel Beni Abdullah ve Beni Ureyne dir Islam dan once Kelb el Cevf ve Vadi Sirhan bolgelerinin yani sira Suriye ile Irak arasindaki genis col bolgesi Semave ye de hakimdi Muslumanlarin fethinden sonra kabile varligini Suriye ye dogru genisletti ve Golan Tepeleri kuzey Urdun Vadisi Sam bolgesi Humus ve Palmira nin ici ve cevresinde hakim konumu ele gecirdi 11 yuzyilda Fatimi yonetimi ilerledikce kabilenin Sam ile Palmira arasindaki ana yogunlasmasi Sam Havran ve Anti Lubnan Daglari arasindaki yerlesim bolgelerine kaydi 4 yuzyilda Bizans in siyasi iliski icinde oldugu kabilelerden birisiydi 6 yuzyila gelindiginde Kelb buyuk olcude Hiristiyanligi benimsemis ve Bizans in Arap muttefiklerinin liderleri olan Gassaniler in yonetimi altina girmistir Islam peygamberi Muhammed in Zeyd bin Harise ve Dihyetu l Kelbi gibi yakin sahabesinden birkaci Kalb liydi Fakat kabilenin buyuk bir kismi Muhammed in 632 deki olumune kadar Hristiyan olarak kaldi Kelb in tarafsiz kaldigi Bizans Suriye sinin fethinde Muslumanlar onemli ilerleme kaydedip de guclenince kabile de hizla Islam a girmeye basladi Onemli askeri deneyime sahip buyuk bir gocebe kabile olan Kelb Musluman devleti tarafindan onemli bir muttefik olarak goruluyordu Kelb in onde gelen alt boylari Emevi hanedaniyla evlilik baglari kurdu ve kabile Suriye merkezli Emevi Halifeligi nde 661 750 I Muaviye den hk 661 680 Abdulmelik in hk 685 705 erken donemine kadar ulkenin askeri gucu haline geldi SoyArap nesep geleneginde kabilenin atasina Arapca da kopek anlamina gelen Kelb ismi verilmistir Kelb in babasi Vabara ydi ve annesi Bahrali Esma bint Dureym bin el Kayn bin Ahvad tum cocuklarina vahsi hayvanlarin adini verdigi icin Ummu l Asbu lafzen vahsi hayvanlarin annesi olarak biliniyordu Kelb varligi kuzey Hicaz dan kuzey Suriye bozkirlarina kadar uzanan Kuda a kabile birliginin bir parcasiydi Kelb Kuda a nin gocebe alanlarinin kuzey yarisindaki en buyuk boyuydu Kuda a nin kokenleri belirsizdir ve Arap soybilimcilerin iddialari celiskilidir Bazi kaynaklar Kuda a nin Maad in oglu oldugunu dolayisiyla kabilenin kuzey Araplar veya guney Araplarin yari efsanevi atasi Himyer in soyundan geldigini iddia ederler TarihiCahiliye doneminde Kelbliler de Kudaalilar gibi Dumetulcendel de bulunan Ved adindaki puta tapiyorlardi Halife Osman in Naile adinda Kelbli bir hanimla evlenmesi daha sonraki yillarda gorulen Kelbliler le Emeviler arasindaki yakinligin baslangici olarak kabul edilebilir I Muaviye nin Sam bolgesindeki en atesli destekcileri Kelbliler idi Bunun baslica sebeplerinden biri muhtemelen I Muaviye nin Sam da Kelb mahallesinde oturmasi ve Halife Osman gibi onlardan bir hanimla evli olmasidir Nitekim I Muaviye hisimlarinin kendisine verdikleri destegi bosa cikarmamak icin Kelbli hanimindan dogan I Yezid i veliaht ilan etmistir KaynakcaOzel Chatty 2018 s 846 Fuck 1978 s 492 Caskel 1966 s 369 KUDAA Beni Kudaa TDV Islam Ansiklopedisi 10 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2023 Ozkuyumcu 2002 s 203 204 GenelOzkuyumcu Nadir 2002 TAY Beni Tay TDV Islam Ansiklopedisi 25 Turkiye Diyanet Vakfi 25 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan