Gassaniler (Arapça: الغساسنة el gasâsinet), 200-636 yılları arasında Suriye'de hüküm sürmüş Monofizit Hristiyan Arap devleti.
Bizans’a tabi bir tampon devlet olarak hem güneyden gelebilecek yağmacılar hem de İran tehdidine karşı kullanılmıştır. Gassaniler Suriye'de ana dilleri Arapça'yı korudukları gibi burada konuşulan Arami dilini de öğrendiler.
En ihtişamı dönemlerini Haris bin Cebele zamanında yaşadılar. 529 yılında Bizans tarafından kendisi büyük emir olarak unvanlandırıldı. Bizansla iyi ilişkilerde bulunan Haris Monofizit kilisesiyle Bizans’ın arasını düzeltmek için uğraştı. Onun ölümünden sonra yerine oğlu Münzir geçti fakat mezhepsel ayrılıklar sebebiyle Bizansla arası açıldı, İranlılar’ın vassal devleti Hirelilerle savaştı bu savaşların pek çoğunu kazandı. Bizans’ın yardımından yoksun olan Gassaniler üzerine sürekli akınlar düzenlemesi sonucu Bizans Devleti tekrar Gassanilerle uzlaştı.
Münzir bin Haris 580 yılında Konstantinopolis'e bir ziyarette bulundu ve İmparator II. Tiberius Konstantin tarafından büyük bir merasimle karşılandı. İmparator bu merasim sırasında Münzir'e hükümdarlık çelengi yerine gerçek hükümdarlık alâmeti olan taç giydirdi. Bundan sonra Bizanslılar Münzir'i "Araplar'ın kralı" unvanıyla anmaya başladılar. Münzir Suriye'ye dönünce Hire hükümdarıyla savaşa tutuştu ve büyük bir zafer elde edip Lahmîlerin başşehri Hîre'yi ateşe verdi. Fakat Bizans'ın bölgedeki görevli ve temsilcileri babası gibi onu da imparatora gammazladılar. Gassânîler, bütün bağlılıklarına ve Hristiyanlığı samimi olarak benimsemelerine rağmen Bizans'a yaranamadılar. Münzir, Havran kilisesinde yapılan bir dinî merasim sırasında imparatorluktan gelen bir emirle Suriye kumandanlarından Magnus tarafından tutuklanıp bir esir gibi Bizans'a gönderildi.
Münzir'in yerine geçen oğlu Numan kardeşlerinin de yardımıyla Bizans üzerine çeşitli saldırılar düzenledi. İmparator I. Konstantin, Anadolu'nun bazı bölgelerini tahrip eden Numan'ı da tutuklamak üzere Magnus'u görevlendirdi. Magnus, Numan'ı ele geçirip Konstantinopolis'e götürdü.
Münzir ve oğlu Nu'mân Bizans elinde tutuklu kalınca, Gassânî Devleti'ni oluşturan kabilelerin her birinin kendi reisini seçerek ayrı birer siyasi yapı oluşturması devleti zayıflattığı gibi Bizans'ın güney sınırlarını da savunmasız bıraktı. Bu durum Bizans'ın ezelî düşmanı Sasaniler'in işine yaradı. Bizans'ın güneyini koruyan güçlü bir tampon devlet olan Gassânîler aradan çekilince Sasani Spahbed Şahrbaraz'in büyük bir orduyla Suriye üzerine yürüyüp Kudüs ve Şam'ı ele geçirmesi Gassânî hâkimiyetinin yıkılmasına yol açtı (613-614). 610 yılında Bizans Devleti’nin başına geçen Herakleios, Sasaniler’den Suriye'yi geri aldı ve güney sınırını tekrar güçlendirdi. Cebele bin Eyhem bilinen son Gassani hükümdarıdır. Yermuk Savaşı sırasında Bizans tarafında Müslümanlara karşı savaşmışlardır. Daha sonra Müslümanların galibiyeti üzerine siyasi varlıkları ortadan kalkmıştır. Bugün Suriye bölgesindeki Hristiyan Araplar Gassaniler’in torunlarıdır.
Kaynakça
- ^ Ağırakça, Ahmet (1996). "Gassaniler". TDV İslâm Ansiklopedisi. 13. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 397-398.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gassaniler Arapca الغساسنة el gasasinet 200 636 yillari arasinda Suriye de hukum surmus Monofizit Hristiyan Arap devleti Gassaniler in bayragi Bizans a tabi bir tampon devlet olarak hem guneyden gelebilecek yagmacilar hem de Iran tehdidine karsi kullanilmistir Gassaniler Suriye de ana dilleri Arapca yi koruduklari gibi burada konusulan Arami dilini de ogrendiler En ihtisami donemlerini Haris bin Cebele zamaninda yasadilar 529 yilinda Bizans tarafindan kendisi buyuk emir olarak unvanlandirildi Bizansla iyi iliskilerde bulunan Haris Monofizit kilisesiyle Bizans in arasini duzeltmek icin ugrasti Onun olumunden sonra yerine oglu Munzir gecti fakat mezhepsel ayriliklar sebebiyle Bizansla arasi acildi Iranlilar in vassal devleti Hirelilerle savasti bu savaslarin pek cogunu kazandi Bizans in yardimindan yoksun olan Gassaniler uzerine surekli akinlar duzenlemesi sonucu Bizans Devleti tekrar Gassanilerle uzlasti Munzir bin Haris 580 yilinda Konstantinopolis e bir ziyarette bulundu ve Imparator II Tiberius Konstantin tarafindan buyuk bir merasimle karsilandi Imparator bu merasim sirasinda Munzir e hukumdarlik celengi yerine gercek hukumdarlik alameti olan tac giydirdi Bundan sonra Bizanslilar Munzir i Araplar in krali unvaniyla anmaya basladilar Munzir Suriye ye donunce Hire hukumdariyla savasa tutustu ve buyuk bir zafer elde edip Lahmilerin bassehri Hire yi atese verdi Fakat Bizans in bolgedeki gorevli ve temsilcileri babasi gibi onu da imparatora gammazladilar Gassaniler butun bagliliklarina ve Hristiyanligi samimi olarak benimsemelerine ragmen Bizans a yaranamadilar Munzir Havran kilisesinde yapilan bir dini merasim sirasinda imparatorluktan gelen bir emirle Suriye kumandanlarindan Magnus tarafindan tutuklanip bir esir gibi Bizans a gonderildi Munzir in yerine gecen oglu Numan kardeslerinin de yardimiyla Bizans uzerine cesitli saldirilar duzenledi Imparator I Konstantin Anadolu nun bazi bolgelerini tahrip eden Numan i da tutuklamak uzere Magnus u gorevlendirdi Magnus Numan i ele gecirip Konstantinopolis e goturdu Munzir ve oglu Nu man Bizans elinde tutuklu kalinca Gassani Devleti ni olusturan kabilelerin her birinin kendi reisini secerek ayri birer siyasi yapi olusturmasi devleti zayiflattigi gibi Bizans in guney sinirlarini da savunmasiz birakti Bu durum Bizans in ezeli dusmani Sasaniler in isine yaradi Bizans in guneyini koruyan guclu bir tampon devlet olan Gassaniler aradan cekilince Sasani Spahbed Sahrbaraz in buyuk bir orduyla Suriye uzerine yuruyup Kudus ve Sam i ele gecirmesi Gassani hakimiyetinin yikilmasina yol acti 613 614 610 yilinda Bizans Devleti nin basina gecen Herakleios Sasaniler den Suriye yi geri aldi ve guney sinirini tekrar guclendirdi Cebele bin Eyhem bilinen son Gassani hukumdaridir Yermuk Savasi sirasinda Bizans tarafinda Muslumanlara karsi savasmislardir Daha sonra Muslumanlarin galibiyeti uzerine siyasi varliklari ortadan kalkmistir Bugun Suriye bolgesindeki Hristiyan Araplar Gassaniler in torunlaridir Kaynakca Agirakca Ahmet 1996 Gassaniler TDV Islam Ansiklopedisi 13 Istanbul Turkiye Diyanet Vakfi ss 397 398