Bergama Ulu Cami veya Yıldırım Camii, Sultan Yıldırım Bayezid tarafından 1399 tarihinde yaptırılmış, İzmir'in Bergama ilçesinde bulunan tarihî cami.
![]() | |
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Bergama, İzmir, Türkiye |
Koordinatlar | 39°07′30″K 27°10′46″D / 39.12500°K 27.17944°D |
İnanç | İslam |
Durum | Etkin |
Mimari | |
Mimari biçim | Osmanlı mimarisi |
Tamamlanma | 801 (Hicri) / 1399 (Miladi) |
Özellikler | |
Kubbe sayısı | 3 |
Kubbe yüksekliği (iç) | 17 metre ve 15,5 metre |
Minare sayısı | 1 |
Minare yüksekliği | 38 metre |
Yapımı
Sultan I. Bayezid tarafından 1399 tarihinde yaptırıldığı kitabesinden anlaşılan cami, 801 (Hicri) / 1398-1399 (Miladi) senesinde tamamlanmıştır. Üç satırlık kitabesinde: "Bu şerefli mescidi yüce sultanlar sultanı, Acem ve Arap ümerası (hükümdarlarının) emiri, mücahitler ve gaziler yardımcısı, Murad Han oğlu Bayezid Han — Allah mülkünü daim kılsın — 801 senesinde yaptırmıştır.'" yazmaktadır. İzmir'de ayakta kalan tek selatin camisi yani sultanların banisi olarak yaptırdıkları cami olma özelliği taşır.
Konum olarak Pergamon'un bulunduğu tepenin güney yamacında Selinos Çayı'nın kıyısında ve Tekke boğazına giden yolun başlangıcındadır. Yapımı sırasında, Roma dönemindeki yapı kalıntılarından getirilmiş antik taşlar kullanıldığı, kuzeydoğu köşesine konmuş dört metre uzunluğundaki büyük taş üstünde bulunan bir yılanın vazoya uzanmış Kantharos kabartmasından anlaşılmaktadır.
Mimari özellikleri
Osmanlı mimarisindeki çok birimli bazilika yapı tipin son örneklerinden birisidir. Tek minareli olan bu selatin cami, haç kesitli bağımsız dört fil ayak ile eşit büyüklükteki dokuz birime ayrılmıştır. Harim mihrap duvarına dik uzanan üç sahından oluşmaktadır. Mihrap Selçuklu döneminden yoğun izler taşıyan mermer bezemeye sahiptir; plan bakımından Selçuklu dönemi eserlerinden olan Amasya'daki Burmalı Minare Camii ile benzerlikler taşır. Orta sahın üç kubbe, yan sahınlar beşik tonoz ile örtülmüştür. Ortadakinin 17 metre, diğer ikisinin 15,5 metre yüksekliği vardır. Caminin minaresi ise batı cephesinde yer alır.
Sonraki yıllarda harap halde bulunan bu ibadethanenin halini Fransız gezgin Charles Texier 1832'de aktarmıştır. 1905 yılında, Bergama kaymakamı Kemal Bey'in çabalarıyla onarılmıştır ve kitabesi ile mihrabı temizlenmiştir ancak tekrar inşa edilen minaresi Kasım 1949'daki bir fırtınada saçak hizasından devrilmiştir. Bu yıkımın üzerinde yapılan 1949/1950 tamiratında medrese odaları, müderris ve müftü dairesi inşa edilmiştir; avluya da bir taş şadırvan yaptırılmıştır ve bunun üzerindeki hat yazısı Bergamalı Şair Aşki Efendi’ye aittir.
Kaynakça
- ^ a b . 12 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2020.
- ^ (PDF). 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2016.
- ^ a b . 14 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2016.
- ^ (PDF). 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2016.
Dış bağlantılar
- E. H. Ayverdi, Osmanlı Mimarisinin İlk Devri, İstanbul, 1966.
- Osman Bayatlı, "Bergama Tarihinde Türk İslam Eserleri", Bergama Belediyesi Kültür Yayınları
- Bozkurt Ersoy, "Bergama Ulu Cami", Arkeoloji Sanat Tarihi Dergisi, C.4, s.57-66. 17 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bergama Ulu Cami veya Yildirim Camii Sultan Yildirim Bayezid tarafindan 1399 tarihinde yaptirilmis Izmir in Bergama ilcesinde bulunan tarihi cami Bergama Ulu CamiTemel bilgilerKonumBergama Izmir TurkiyeKoordinatlar39 07 30 K 27 10 46 D 39 12500 K 27 17944 D 39 12500 27 17944InancIslamDurumEtkinMimariMimari bicimOsmanli mimarisiTamamlanma801 Hicri 1399 Miladi OzelliklerKubbe sayisi3Kubbe yuksekligi ic 17 metre ve 15 5 metreMinare sayisi1Minare yuksekligi38 metreYapimiSultan I Bayezid tarafindan 1399 tarihinde yaptirildigi kitabesinden anlasilan cami 801 Hicri 1398 1399 Miladi senesinde tamamlanmistir Uc satirlik kitabesinde Bu serefli mescidi yuce sultanlar sultani Acem ve Arap umerasi hukumdarlarinin emiri mucahitler ve gaziler yardimcisi Murad Han oglu Bayezid Han Allah mulkunu daim kilsin 801 senesinde yaptirmistir yazmaktadir Izmir de ayakta kalan tek selatin camisi yani sultanlarin banisi olarak yaptirdiklari cami olma ozelligi tasir Konum olarak Pergamon un bulundugu tepenin guney yamacinda Selinos Cayi nin kiyisinda ve Tekke bogazina giden yolun baslangicindadir Yapimi sirasinda Roma donemindeki yapi kalintilarindan getirilmis antik taslar kullanildigi kuzeydogu kosesine konmus dort metre uzunlugundaki buyuk tas ustunde bulunan bir yilanin vazoya uzanmis Kantharos kabartmasindan anlasilmaktadir Mimari ozellikleriOsmanli mimarisindeki cok birimli bazilika yapi tipin son orneklerinden birisidir Tek minareli olan bu selatin cami hac kesitli bagimsiz dort fil ayak ile esit buyuklukteki dokuz birime ayrilmistir Harim mihrap duvarina dik uzanan uc sahindan olusmaktadir Mihrap Selcuklu doneminden yogun izler tasiyan mermer bezemeye sahiptir plan bakimindan Selcuklu donemi eserlerinden olan Amasya daki Burmali Minare Camii ile benzerlikler tasir Orta sahin uc kubbe yan sahinlar besik tonoz ile ortulmustur Ortadakinin 17 metre diger ikisinin 15 5 metre yuksekligi vardir Caminin minaresi ise bati cephesinde yer alir Sonraki yillarda harap halde bulunan bu ibadethanenin halini Fransiz gezgin Charles Texier 1832 de aktarmistir 1905 yilinda Bergama kaymakami Kemal Bey in cabalariyla onarilmistir ve kitabesi ile mihrabi temizlenmistir ancak tekrar insa edilen minaresi Kasim 1949 daki bir firtinada sacak hizasindan devrilmistir Bu yikimin uzerinde yapilan 1949 1950 tamiratinda medrese odalari muderris ve muftu dairesi insa edilmistir avluya da bir tas sadirvan yaptirilmistir ve bunun uzerindeki hat yazisi Bergamali Sair Aski Efendi ye aittir Kaynakca a b 12 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Ekim 2020 PDF 17 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 3 Nisan 2016 a b 14 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Nisan 2016 PDF 17 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 3 Nisan 2016 Dis baglantilarE H Ayverdi Osmanli Mimarisinin Ilk Devri Istanbul 1966 Osman Bayatli Bergama Tarihinde Turk Islam Eserleri Bergama Belediyesi Kultur Yayinlari Bozkurt Ersoy Bergama Ulu Cami Arkeoloji Sanat Tarihi Dergisi C 4 s 57 66 17 Eylul 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde