Edebiyat ve Sanat Eserlerinin Korunmasına İlişkin Bern Sözleşmesi ya da genellikle bilinen ismiyle Bern Konvansiyonu, telif hakları hakkında uluslararası bir antlaşmadır, ilk defa İsviçre'nin Bern şehrinde 9 Eylül 1886'da imzalanmıştır.Victor Hugo'nun teşvikiyle geliştirilmiş olduğu için, malî koruma amaçlı Anglo-Sakson "copyright" kavramından çok, Fransız "" (droit d'auteur) tarafından etkilenmiştir.
Bern konvansiyonun kabulundan önce millî telif hakkı yasaları bir ülkede üretilen eserlerle ilgili olurdu. Bu yüzen örneğin Londra'da bir İngiliz tarafından yayımlanan bir eserin telif hakkı Birleşik Krallık'ta korunur ama Fransa'da herhangi biri tarafından kopyalanıp satılabilirdi.
1883 , patent, ve gibi fikri mülkiyet türlerine uluslararası koruma getirmişti. Bern konvansiyonu, Paris konvansiyonunu izinden gelip uluslararası korumayı sanat eserlerine getirmiştir.
Paris konvansiyonunda olduğu gibi Bern konvansiyonu da idari konular için bir merkez büro oluşturur. 1893'te bu iki konvansiyon tarafından oluşturulmuş bürolar birleşip Bern'de, "Fikri Mülkiyetin Korunması İçin Uluslararası Birleşik Bürolar" adlı kuruluşu oluşturdular (Fransızca Bureaux Internationaux Réunis pour la Protection de la Propriété Intellectuelle isminin baş harfleri olan BIRPI olarak bilinir). 1960'ta BIRPI Bern'den Cenevre'ye taşındı, hem Birleşmiş Milletler'e hem de o şehirde bulunan diğer uluslararası örgütlere daha yakın olabilmek için. 1967'de BIRPI, WIPO (World Intellectual Property Organization, Dünya Fikri Haklar Örgütü) oldu ve 1974'ten beri de Birleşmiş Milletler bünyesinde yer almaktadır.
Bern Konvansiyonu 1896'da Paris'te, 1908'de Berlin'de düzenlenip, 1914'te Bern'de tamamlandı, 1928'de Roma'da, 1948'de Brüksel'de, 1967'de Stokholm'da ve 1971'de Paris'te değiştirildi ve 1979'da tekrar düzenlendi.
Amerika Birleşik Devletleri baştan Konvansiyona dahil olmayı reddetti çünkü kendi telif kanununda büyük değişiklikler yapması gerekecekti. Gereken değişiklikler arasında yazarların , telifli eserlerin tescil mecburiyetinin kaldırılması ve mecburi telif hakkı ibaresinin kaldırılması ABD için özellikle sorunluydu. 1 Mart 1989'da "1988 Bern Konvasiyonu Uygulama Kanunu"nun uygulamaya girmesi ile ABD Bern Konvansiyonu'na dahil oldu.
Neredeyse bütün uluslar Dünya Ticaret Örgütü üyesi olduklarından dolayı, gereği Bern Konvansiyonu'nu imzalamamış ülkelerin de konvansiyonun hemen bütün maddelerini kabul etmelerini gerekmektedir.
2006 Ocak ayı itibarıyla Bern Konvasiyonunu 160 ülke kabul etmiştir.
Anlaşmanın içeriği
Genel
Bern konvansiyonu imzacı ülkelerin kendi ülke vatandaşlarına sağladıkları telif hakkı korumasınının aynısını diğer imzacı ülke vatandaşlarına da sağlamalarını şart koşar. Yani imzacı bir ülkede yayımlanan veya icra edilen bir eserin korunması için o ülkenin telif hakkı yasaları uygulanır ve bunda o eserin hangi ülkeden kaynaklandığına bakılmaz.
Anlaşmanın imzacıları arasında bir eşit uygulama sistemi oluşturarak telif haklarının korunmasını uluslararası bir düzeye getirmiştir. Bunun yanı sıra, üye ülklerin telif hakkı kanunlarına asgari standartları zorunlu kılarak yayımcı ve yazarların çıkarları gözetilmiştir.
Bern Konvansiyonun göre telif hakları otomatiktir; bir eserin resmen tescillenmesi mecbur kılınamaz. (ABD 1989'da Bern Konvansiyonun kabul ettiği zaman eski yasalarında bulunan, cezai uygulamaları tescilli eserlere sınırlandırmaya devam etmiştir.)
Bern Konvansiyonu, fotoğraf ve sinema eserleri hariç tüm eserlere eserin yaratıcısın ölümünün ardından en az 50 yıllık koruma sağlar. Anlaşmanın imzacıları daha uzun koruma süreleri sağlamakta serbesttirler, Avrupa Topluluğu'nun 1993 ile yapmış olduğu gibi. Fotoğraflar için asgarî koruma süresi fotoğrafın yaratılmasından sonra 25 yıl, sinemacılıkta ise gösterimden sonra 50 yıl veya eser tamamlanmasını izleyen 50 yılda gösterilmediyse, yaratılmasından sonra 50 yıldır. Anlaşmanın eski sürümlerine taraf olan ülkeler daha kısa koruma süreleri uygulayabilirler.
Her ne kadar Bern Konvansiyonu korumanın talep edildiği ülkedeki telif kanunun geçerli olduğunu belirtse de, Madde 7.8 "ülkenin yasaları farklı bir uygulama sağlamıyorsa, koruma süresi eserin kaynaklandığı ülkede belirlenmiş süreden daha fazla olamaz" der. Yani bir eser sahibi yabancı bir ülkede kendi ülkesindekinden daha uzun süreli bir koruma elde edemez, o yabancı ülkenin kanunları bu korumayı sağlasa dahi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Fitzgerald, Brian F., Shi, Sampsung Xiaoxiang, Foong, Cheryl, & Pappalardo, Kylie M. (2011), "Country of Origin and Internet Publication : Applying the Berne Convention in the Digital Age 22 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .". Journal of Intellectual Property (NJIP) Maiden Edition, pp. 38–73.
Dış bağlantılar
- tam endeksli ve diğer belgelerle bağlantılı (İngilizce)
- Güncel Bern Konvansiyonu metni8 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- WIPO1 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Düşünsel Varlık Koruma Andlaşmaları27 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ABD ile telif hakları ilişkileri olan ülkelerin7 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
Vikikaynak'ta Bern Sözleşmesi ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Edebiyat ve Sanat Eserlerinin Korunmasina Iliskin Bern Sozlesmesi ya da genellikle bilinen ismiyle Bern Konvansiyonu telif haklari hakkinda uluslararasi bir antlasmadir ilk defa Isvicre nin Bern sehrinde 9 Eylul 1886 da imzalanmistir Victor Hugo nun tesvikiyle gelistirilmis oldugu icin mali koruma amacli Anglo Sakson copyright kavramindan cok Fransiz droit d auteur tarafindan etkilenmistir Telif hakki semboluKonvansiyonu imzalayan ulkeler mavi ile gosterilmistir Bern konvansiyonun kabulundan once milli telif hakki yasalari bir ulkede uretilen eserlerle ilgili olurdu Bu yuzen ornegin Londra da bir Ingiliz tarafindan yayimlanan bir eserin telif hakki Birlesik Krallik ta korunur ama Fransa da herhangi biri tarafindan kopyalanip satilabilirdi 1883 patent ve gibi fikri mulkiyet turlerine uluslararasi koruma getirmisti Bern konvansiyonu Paris konvansiyonunu izinden gelip uluslararasi korumayi sanat eserlerine getirmistir Paris konvansiyonunda oldugu gibi Bern konvansiyonu da idari konular icin bir merkez buro olusturur 1893 te bu iki konvansiyon tarafindan olusturulmus burolar birlesip Bern de Fikri Mulkiyetin Korunmasi Icin Uluslararasi Birlesik Burolar adli kurulusu olusturdular Fransizca Bureaux Internationaux Reunis pour la Protection de la Propriete Intellectuelle isminin bas harfleri olan BIRPI olarak bilinir 1960 ta BIRPI Bern den Cenevre ye tasindi hem Birlesmis Milletler e hem de o sehirde bulunan diger uluslararasi orgutlere daha yakin olabilmek icin 1967 de BIRPI WIPO World Intellectual Property Organization Dunya Fikri Haklar Orgutu oldu ve 1974 ten beri de Birlesmis Milletler bunyesinde yer almaktadir Bern Konvansiyonu 1896 da Paris te 1908 de Berlin de duzenlenip 1914 te Bern de tamamlandi 1928 de Roma da 1948 de Bruksel de 1967 de Stokholm da ve 1971 de Paris te degistirildi ve 1979 da tekrar duzenlendi Amerika Birlesik Devletleri bastan Konvansiyona dahil olmayi reddetti cunku kendi telif kanununda buyuk degisiklikler yapmasi gerekecekti Gereken degisiklikler arasinda yazarlarin telifli eserlerin tescil mecburiyetinin kaldirilmasi ve mecburi telif hakki ibaresinin kaldirilmasi ABD icin ozellikle sorunluydu 1 Mart 1989 da 1988 Bern Konvasiyonu Uygulama Kanunu nun uygulamaya girmesi ile ABD Bern Konvansiyonu na dahil oldu Neredeyse butun uluslar Dunya Ticaret Orgutu uyesi olduklarindan dolayi geregi Bern Konvansiyonu nu imzalamamis ulkelerin de konvansiyonun hemen butun maddelerini kabul etmelerini gerekmektedir 2006 Ocak ayi itibariyla Bern Konvasiyonunu 160 ulke kabul etmistir Anlasmanin icerigiGenel Bern konvansiyonu imzaci ulkelerin kendi ulke vatandaslarina sagladiklari telif hakki korumasininin aynisini diger imzaci ulke vatandaslarina da saglamalarini sart kosar Yani imzaci bir ulkede yayimlanan veya icra edilen bir eserin korunmasi icin o ulkenin telif hakki yasalari uygulanir ve bunda o eserin hangi ulkeden kaynaklandigina bakilmaz Anlasmanin imzacilari arasinda bir esit uygulama sistemi olusturarak telif haklarinin korunmasini uluslararasi bir duzeye getirmistir Bunun yani sira uye ulklerin telif hakki kanunlarina asgari standartlari zorunlu kilarak yayimci ve yazarlarin cikarlari gozetilmistir Bern Konvansiyonun gore telif haklari otomatiktir bir eserin resmen tescillenmesi mecbur kilinamaz ABD 1989 da Bern Konvansiyonun kabul ettigi zaman eski yasalarinda bulunan cezai uygulamalari tescilli eserlere sinirlandirmaya devam etmistir Bern Konvansiyonu fotograf ve sinema eserleri haric tum eserlere eserin yaraticisin olumunun ardindan en az 50 yillik koruma saglar Anlasmanin imzacilari daha uzun koruma sureleri saglamakta serbesttirler Avrupa Toplulugu nun 1993 ile yapmis oldugu gibi Fotograflar icin asgari koruma suresi fotografin yaratilmasindan sonra 25 yil sinemacilikta ise gosterimden sonra 50 yil veya eser tamamlanmasini izleyen 50 yilda gosterilmediyse yaratilmasindan sonra 50 yildir Anlasmanin eski surumlerine taraf olan ulkeler daha kisa koruma sureleri uygulayabilirler Her ne kadar Bern Konvansiyonu korumanin talep edildigi ulkedeki telif kanunun gecerli oldugunu belirtse de Madde 7 8 ulkenin yasalari farkli bir uygulama saglamiyorsa koruma suresi eserin kaynaklandigi ulkede belirlenmis sureden daha fazla olamaz der Yani bir eser sahibi yabanci bir ulkede kendi ulkesindekinden daha uzun sureli bir koruma elde edemez o yabanci ulkenin kanunlari bu korumayi saglasa dahi Ayrica bakinizKamu maliKaynakca Fitzgerald Brian F Shi Sampsung Xiaoxiang Foong Cheryl amp Pappalardo Kylie M 2011 Country of Origin and Internet Publication Applying the Berne Convention in the Digital Age 22 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Journal of Intellectual Property NJIP Maiden Edition pp 38 73 Dis baglantilartam endeksli ve diger belgelerle baglantili Ingilizce Guncel Bern Konvansiyonu metni8 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce WIPO1 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Dusunsel Varlik Koruma Andlasmalari27 Eylul 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce ABD ile telif haklari iliskileri olan ulkelerin7 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Vikikaynak ta Bern Sozlesmesi ile ilgili metin bulabilirsiniz