Beyaz Terör (Rusça: Бе́лый терро́р), Rusya’da 1917-1922 yılları arasında gerçekleşen Rus İç Savaşı sırasında Çarlık yanlısı Beyaz Orduların Kızıllara ve kendilerine destek vermeyen sivil halka yönelik şiddet ve katliam hareketlerine verilen isimdir.
Beyaz Terör ittifak halinde hareket edemeyen dağınık Anti-Bolşevik grupların hepsinin gerçekleştirdiği katliamları kapsamaktadır. Ancak Beyaz Terör’de sadece Rusya’daki Bolşevik karşıtı gruplar değil doğrudan olaya müdahale eden ABD, İngiltere ve Fransa gibi emperyalist devletler de etkili olmuştur. Bu devletler Beyaz Ordu’ya maddi yardım yapmakla kalmamış Rusya’ya asker sevkiyatı yaparak Sovyet hükûmetini devirebilmek için katliamlara ortak olmuşlardır. Ayrıca mevcut durumdan istifade eden Japonya, Polonya ve Romanya Çarlık döneminde Rusya ile olan anlaşmazlıkların da etkisiyle toprak kazanmak için bu savaşa müdahil olmuşlardır.
Beyaz Terör Sovyet tarihinde elit soylu sınıfının destekçilerinin sömürülen yoksul kitlelere yönelik şiddet hareketi olarak tarif edilmiştir. Kızıl Ordu’da savaşanlar daha çok büyük şehirlerdeki fabrikalarda çalışan işçiler olurken, Beyaz Ordu saflarındakiler ise Çar yanlısı generallerin kumandasında bulunan büyük toprak sahipleri ve burjuva kökenlilerdi. Rus Kazakları ikiye bölünmüştü ve her iki kesime de destek verenler vardı. Çarlık döneminde ayrıcalıklı bir konuma sahip Ortodoks Kilisesi ise Beyaz Ordu destekçisiydi. Beyaz Terör diğer taraftan farklı olarak denetimsiz bir biçimde olması, Beyaz generallerin otoriteyi sağlayamamaları, orduların dağınık olması gibi sebeplerden daha tehlikeli bir nitelik kazanmıştı.
Bazı Rus tarihçiler Beyaz Terörün amacının kırsal kesimde Bolşevik saflarına katılıma karşı bir sindirme hareketi olduğunu ifade etmişlerdir. Beyaz Terör örgütlü olarak emir-komuta zinciriyle gerçekleşmesine karşın, üst düzey subayların birlik halinde hareket edememeleri ve generallerin astlar üzerinde yeterince otorite sağlayamaması dolayısıyla daha ciddi bir tehlike yaratıyordu. Bazı Rus tarihçiler ise Beyazların en önemli komutanlarından Aleksandr Kolçak’ın Kazak atamanlar üzerinde kontrolü sağlamakta yetersiz olduğunu belirtmişlerdir.
Amaç ve hedefleri
Beyaz Terör'de sadece denetimsiz askerî birliklerin saldırıları değil, Çar destekçisi subayların oluşturdukları kurumsallaşma da etkili olmuştu. Beyaz Terör şu şekilde gerçekleşmişti;
- Beyaz Ordu askerlerinin saldırıları
- Beyaz Ordu subaylarının kurduğu askeri mahkemelerin yargısız infazları
- Beyaz harekete destek veren sivillerin (özellikle büyük toprak sahibi kulakların ve fabrikatörlerin) saldırıları
- Çar yanlılarının kurduğu istihbarat ve güvenlik servislerinin yargısız infazları
- Beyaz Ordu'ya destek veren ABD, İngiltere ve Fransa'nın katliamları
- Rusya'dan toprak kazanma amacında olan Polonya, Japonya ve Romanya'nın katliamları
- Kontrolsüz ve keyfi yağma hareketleri
Beyaz Terör’ün temel hedefleri ise şunlardı:
- Devrimci politikaya desteğin yok edilmesi ve bu amaçla Beyaz harekete doğrudan veya dolaylı yoldan yardımcı olmayan herkesin imha edilmesi
- Bolşevik gerilla hareketinin yok edilmesi
- Kızıl Ordu ve Sovyet hükûmeti organlarında görev yapanların imha edilmesi
Beyaz terörün kurbanları sadece Bolşevikler değildi. Diğer parti destekçileri de bundan nasibini almıştı. Menşevik ve Sosyalist-Devrimciler (Sol Eserler) gibi tarafsız kalanlar da Beyaz terörün saldırılarına maruz kaldılar. Bu durum savaş süresince Kızıl Ordu’ya katılımın artmasına sebep oldu. Bolşeviklerin büyük şehirlere ve önemli sanayi merkezlerine hakim olmasının aksine kırsalda maddi açıdan güçsüz durumda olan Beyazların organize ya da otorite dışı yağma ve talan hareketlerine girişmeleri de Kızıllara olan desteğin artmasına sebep oldu. Beyazların birlik halinde hareket edemediklerini ve başarısız olacaklarını fark eden ABD ve İngiltere'nin maddi yardımı bırakıp askerlerini geri çekmesi de monarşi taraftarlarına büyük bir darbe vurdu. Yalnız ve güçsüz kalan son Beyaz Ordu askerleri de 1922 yılında kaçarak ülkeyi terk etti.
Beyaz Terörün başlaması
Beyazlar bahar aylarındaki saldırılarından sonra ilk büyük terör eylemini Temmuz 1918’de Yaroslavl’da gerçekleştirdi. Bölgeyi ele geçiren Beyazlar yerel bir askeri mahkeme kurarak Sovyet hükûmeti temsilcisi E. F. Rogovski ve 20 bin kişiyi tutukladı. Olaylar sırasında Beyaz Ordu'ya bağlı 56. Alay birlikleri silahsız sivillere makineli tüfeklerle ateş açtı ve yaklaşık 300 kişi öldürüldü.
Devrimde hapse atılan ama kaçmayı başaran Beyaz Terör’ün liderlerinden General Kornilov Don Kazakları'nın yanına giderek anti-bolşevik bir ordu örgütledi ve bir genelge yayınlayarak “Tanrı ve Rus halkının verdiği kutsal görev ve sorumluluklarımız var. Düşman esir alınmayacak, belki acımasız olacak ama yakalanan her Bolşevik derhal infaz edilecektir” emri verdi.
Beyazların ele geçirdiği şehirlerde yakalanan pek çok Bolşevik mahkemeye dahi çıkarılmadan yargısız bir biçimde infaz edildi. Subaylar Bolşeviklerin bölgeyi tekrar ele geçirip rehineleri serbest bırakma ihtimaline karşı sürgün ya da hapis cezasını kesin olarak yasakladı.
Volga katliamları
1918 yılında Ukrayna ve güney kesimlerde güçlenen Beyazlar hiç de vicdani ve savaş yasalarına uygun olmayan bir biçimde terörü şiddetlendirdi. 1918 yazında Volgograd’da Komuch (Kurucu Meclis Komitesi üyeleri) tarafından kontrol edilen askeri mahkemeler yakaladıkları Sovyet hükûmeti üyelerini yargılayarak ölüm cezalarını hemen infaz etti. 3 Eylül 1918’de Kazan ’da, 1 Ekim 1918’de de ’da işçi eylemleri şiddetle bastırıldı ve pek çok işçi öldürüldü. I.Dünya Savaşı’nda esir alınan ve Beyazlar tarafından silahlandırılan Çekoslovak lejyonu da Orta Volga bölgesinde Bolşeviklere karşı saldırıya geçti.
Arhangelsk’te 8 bin Bolşevik mahkûm idam edildi. 38 bin mahkûm işkence ve hastalıktan öldü.
Bolşeviklerin beyaz ordu alay komutanı ’i infaz etmesi üzerine beyaz gönüllü birliklerden oluşan 3.Tümen Komutanı M.G.Drojdovski misilleme olarak 3 bin esir Kızıl Ordu askerini infaz emri verdi.
Güney Rusya Silahlı Kuvvetleri 3.Tabur Komutanlığı da Peschanookopskoy köyünde esir alınan Bolşevik askerlerini yargılamadan idam etti. Ancak mahkûmlardan Beyaz Ordu saflarına geçmeye razı olanlar infazdan kurtuldu.
1918 yaz aylarında Beyaz Terör
Sovyet Pravda gazetesinin açıklamasına göre 1918 yılının sadece yaz aylarında Bolşevik kurbanların resmi sayısı 30 binin üzerindeydi. Bunların 6 bini Ağustos 1918’de katledilmişti. Terörün had safhaya ulaştığı Ağustos ayında saldırılar özellikle Bolşevik komiserleri hedef aldı.
2 Ağustos 1918’de Sibirya’da kurulan geçici hükûmet Sovyet iktidarının bütün organlarını kaldıran ve işçi konseyleri ile Bolşevik komiserleri tutuklayan 93 No'lu kararnameyi yayımladı.
20 Haziran 1918’de İçişleri Komiserliği’ne bağlı Petrozavodsk Kuzey Komünü Basın Komiseri ve işçi önderi öldürüldü. 27 Ağustos’ta Sibirya Yüksek Askeri Müfettişi ve Kuzey Ural-Sibirya Devrimci Ordu Komutanı suikaste uğradı. Aynı dönemde Zinovyev de dahil daha pek çok siyasi komisere suikastler düzenlendi. 30 Ağustos’ta Kuzey Komünü Bolşevik komiseri Moisei Uritski öldürüldü, Lenin ise aynı gün gerçekleştirilen saldırıda ağır yaralandı.
Yaz aylarındaki Beyaz Terör saldırılarının çoğu fabrikatör M.M.Filonenko tarafından organize edildi. Beyazlar 1918’in son 7 ayında 13 ilde 22.780 Sovyet taraftarını öldürdü. Bunların 15 bini Eylül 1918’de Kulak (zengin toprak sahipleri) isyanlarında katledildi. Ancak bunlar resmi kayıtlara geçmiş olan rakamlardır. Gayri resmi rakamların çok daha yüksek olduğu ifade edilmektedir.
Çekoslovak Lejyonunun katliamları
Rus tarihçi ’nin verdiği rakamlara göre Beyaz Terör eylemlerinde 40.000 Çekoslovak askeri de yer almıştı. Bu askerler I.Dünya Savaşı’nda Çar birlikleri tarafından esir alınmış, fakat devrimden sonra Bolşevikler tarafından serbest bırakılmıştı. Ancak Sibirya’dan ülkelerine dönmekte olan Çekoslovak birlikleri Beyaz Kuvvetler tarafından tekrar esir edilmiş ve Bolşeviklere karşı savaşmaya zorlanmışlardır. Çekoslovak askerleri için iki seçenek vardı; ölmek ya da Bolşeviklere karşı savaşmak.
26 Mayıs 1918’de Çelyabinsk’te yerel Sovyet Konseyi’nin tüm üyeleri Çek lejyonlarınca tutuklandı ve kurşuna dizildi. Penza’da esir 250 Kızıl Ordu askeri infaz edildi. 30 Mayıs 1918’de de Petropavlovsk’ta tüm yerel Sovyet yöneticileri yakalanarak katledildi.
8 Haziran’da Çekoslovak Kolordusu Samara’yı ele geçirdi ve o gün 100 Kızıl askeri ve 50 işçiyi idam etti. Birkaç günde 300 kişi daha katledildi.
6 Temmuz 1918’de Samara’da demiryolu işçilerinin toplantısına saldıran Çek birlikleri onlarca işçiyi kurşuna dizdi. Bu birliklerin Temmuz ayı boyunca Samara’nın farklı köy ve ilçelerinde katliamlar yapmaları üzerine bölgede köylü isyanları çıktı ve isyan sırasında da 500’ü aşkın kişi vuruldu.
22 Temmuz’da Simbirsk’te 400 kişi, Kazan’da da Temmuz-Ağustos aylarında 1000 civarında Bolşevik idam edildi. Çekoslovakların Samara ve Volga bölgesindeki toplam kurbanlarının sayısının 5 binin üzerinde olduğunu belirtmektedir. Tarihçiye göre onların infaz yöntemleri çok acımasızcaydı. Hatta öyle ki Volga nehrindeki cesetleri defnetmeye çalışan sivil 37 kadını infaz etmişlerdi. Ancak Çek askerlerinin bu kadar acımasız olmalarında bir etken de Çar yanlısı generallerin ölüm tehdidiydi.
Doğu Rusya’da Beyaz Terör
Urallar, Sibirya ve Uzak Doğu’daki katliamların önderleri Rus Kazaklarının liderleri olan atamanlardı. , , Grigori Mihayloviç Semyonov ve doğu bölgesinde Beyaz Terör’ün önderleri olan Rus Kazak atamanlarıydı. Bunların arasında Ukraynalı Kazak atamanlar da vardı.
İç savaştan sonra Mayıs 1926’da ataman hakkında doğuda karşı-devrimci faaliyetler ve kırsal kesimde yağma hareketleri suçlamasıyla dava açıldı. mahkemede yaptıklarını itiraf etmekten çekinmedi ama bu yaptıklarının suç olmadığını Tanrı ve din için mücadele ettiğini ifade etti.
11 Eylül 1918’de Slavgorod-Çernodolsk köylü isyanı tarafından şiddetle bastırıldı ve 500’e yakın insan öldürüldü. Slavgorod Halkevi’nde toplanan yerel Sovyet Kongresi 'a bağlı birliklerce dağıtıldı ve 87 delege öldürülerek çukura gömüldü. İsyancı köylülerin, hatta bazılarının eşleri ve çocuklarının yanmış cesetleri direklere asıldı. Slavgorod tren istasyonuna getirilen köylü kızlara burada ’un askerlerince tecavüz edildi. Bir görgü tanığı Blohin’in ifadesine göre kurbanlarının bazılarını at arabasına bağlayarak sürüklemiş, bazılarını ise diri diri toprağa gömmüştü. Semipalatinsk bölgesinde ise isyan sırasında ölen askerleri için tazminat istemiş ve ödenmemesi durumunda her 5 kişiden birini infaz etmekle tehdit etmiştir.
Ataman ise 9 Mayıs 1918’de Gaya köyünde esir aldığı 96 Kızıl Ordu askerini diri diri toprağa gömdü. Köyde Bolşeviklere destek veren toplam 675 kişiyi idam etti. Orenburg Kazaklarının Atamanı Dutov 27 Mayıs-3 Temmuz 1918 arasında hakimiyet kurduğu Çelyabinsk ve Toritsk şehirlerinde terör saltanatı kurdu.
Orenburg cezaevinde 6.000 tutuklu infaz edildi. 9 bin esir Sibirya’daki çeşitli cezaevlerine gönderildi. Sovyet kaynaklarına göre Dutov sadece Troitsk’te hakim olduğu ilk haftalarda 700 Bolşevik’i kurşuna dizdi.
4 Ağustos 1918’de Dutov, kontrolündeki topraklarda zorunlu askerlik hizmeti yasası çıkardı ve savaşabilecek durumda olup Beyaz Ordu'ya katılmayanlar için asker kaçağı olarak ölüm cezası getirdi.
Ocak 1919’da Ural bölgesinde Dutov’a bağlı Kazak birlikleri 1050 kişiyi katletti. Aynı yıl hastanelerde yatan 700 tifo hastası Dutov tarafından yakıldı. Kızıl Ordu bölgeye geldiğinde 65 köy Dutov’un emrindeki Kazak birliklerince tamamen imha edilmiş durumdaydı.
13 Ağustos 1945’te Tümgeneral L.F.Vlasyevski tarafından sorgulanan ve Dutov’un arkadaşı olan Ataman Grigori Mihayloviç Semyonov, savaş sırasında bireysel hareket edildiğini, köylerin yakıldığını, askerlerin sadakatsizlik gösterdiğini, köylülerin evlerinin yağmalandığını ve tüm bunların Beyaz Ordu’ya karşı nefrete sebep olduğunu belirtti. Baronların ölüm mangaları oluşturduğunu, Beyaz birliklerin ittifak halinde hareket edemediğini, yapılan bu hataların yenilgiyi getirdiğini itiraf etti. Semyonov ayrıca mahkemede savaş sırasında 6500 kişinin kendine bağlı birliklerce hapiste işkenceyle infaz edildiğini de itiraf etti.
Kasım 1918’de Beyazların en önemli komutanı ve Sovyet tarih kitaplarında Beyaz Terör'ün en önemli sorumlusu kabul edilen Amiral Kolçak Sibirya’da SR’lere yönelik acımasız bir idam ve tehcir politikası uyguladı. Sosyalist Devrimci Parti Merkez Komite üyesi D.F.Rakov 1920 yılında Kolçak’ın Zindanları adlı kitapta şunları yazdı:
“Omsk şehri hem soğuğun hem de dehşetin etkisiyle adeta donmuştu. Şiddetli kar yağışının altında ölü bedenler sokaklara yığılıyordu. En az 2500 yoldaş Kolçak’a bağlı birlikler tarafından işkenceyle öldürülmüştü. Açlıktan şehre inmiş hayvanlar insan bedenlerini yiyordu. Ölenlerin çoğu yerel Kızıl Ordu garnizonu ve işçi askerlerden oluşuyordu.”
11 Nisan 1919’da Baronların yönetimindeki Omsk gazetesinde yayınlanan(No.188) ve Kolçak’a bağlı yerel hükûmetin Adalet Bakanı S.Starinkeviç tarafından imzalanan bildiride şunlar belirtilmişti; “Kamu düzenini bozan tüm Bolşevik isyancılar ve onlara yardımcı olanlar ölümle cezalandırılacaktır. Sürgünden ya da yurtdışından izinsiz dönenlerden 4 yaşın üzerindeki herkes kürek cezasına çarptırılacaktır. Beyazlar çocuk yaştaki insanları dahi olası şüpheli kabul etmekteydi.
27 Mart 1919’da Aleksandr Kolçak’ın emrindeki İrkutsk - Yenisey bölgesi komutanlarından Korgeneral tarafından yayımlanan emirler Beyaz Terör’ün en önemli kanıtlarından biri kabul edilmektedir:
1.İsyancıları ihbar etmeyen ya da iade etmeyen köylüler infaz edilecek.
2.İsyancı köylerde caydırıcı amaçlı olarak yetişkin erkeklerden bazıları idam edilecek.
3.Arabalara, ekmek ve ziynet eşyalarına olağanüstü koşullar dolayısıyla yerel hükûmet adına el konulacak.
1919 yılının bahar ve yaz aylarında Bolşevikler karşısında başarısız olan beyaz ordu komutanları arasında ciddi ayrılıklar yaşandı. 11 Mayıs 1919’da Novonikolayevsk güvenlik şefi Albay Kreyçevo köylerin yakılması, tren yolu hatlarının sabote edilmesi emrini verdi. Bu izinsiz emirler müttefik kuvvetlerde tepkiye yol açtı. General M.Janen ve General S.N.Rozanov hoşnutsuzluklarını ifade edince Amiral Kolçak emirleri iptal etmek zorunda kaldı.
Kasım 1919’da müttefiklere bağlı Çekoslovak Kolordu Komutanları B. Paul ve B. Girsa resmi muhtıra yayımladı:
“Çekoslovak süngülerinin koruması altındaki yerel Rus askeri yetkililer uygarlıktan uzak bir biçimde hukuksuzca köyleri yakarak, yargısız infazlar yaparak, tüm çatışmaların dışında olan Rusların üzerine dahi saldırarak ve yaptıkları yanlışları siyasi kaypaklıkla yerel mahkemelerde reddederek ciddi bir suç işlemektedirler.”
Kolçak’ın kontrolündeki Ekaterinburg’ta da 25 bin kişi infaz edildi, kadın ve çocukların da dahil olduğu nüfusun % 10’u kırbaçlandı. Ancak Kolçak ve destekçisi aristokrat köylülerin (kulaklar) işçilere yönelik acımasız politikası büyük bir isyana sebep oldu. O döneme kadar bölgede 150 bin civarında olan Kızılların sayısı isyanla birlikte 400 bine ulaşmıştı. Amiral Kolçak’ın yanlış politikaları Kızıllara yarıyordu.
Güney Rusya'da Beyaz Terör
Güney Rusya'daki Beyaz Terör'ün önderi ise Anton Denikin'di. Devrimden sonra hapisten kaçarak Novocherkassk bölgesine giden Denikin burada Kızıllara karşı Beyaz Ordu'yu örgütleme girişimlerine başladı. Don Bölgesi'nde faaliyet göstererek Rus İç Savaşı sırasında Beyaz Ordu'nun güney bölgesi kumandanlığını üstlendi. Anton Denikin'in "büyük, birleşik ve bölünmez Rusya sloganıyla başlattığı iç savaştaki önemli bazı söylemleri şunlardı:
"Kızıllara karşı kutsal Rusya'yı korumalıyız. Kızıl egemenliği yenmek için gerekirse şiddeti meşrulaştırabiliriz"
"Kutsal mücadelemizde güney Rusya topraklarını kapsayan bölgede bazen provokasyon, organize suçlar, soygun hareketleri olduğunun farkındayım. Kiev, Harkiv, Odessa ve Rostov (Don) bu konuda dikkat çekiyor. Ancak öncelikli hedefimiz düşmanı yenmektir. Bu nedenle zafiyetleri gizlemek ve mücadeleye odaklanmak gerekmektedir."
Beyaz Ordu'ya destek amacıyla bölgeye gelen İngiliz birlikleri kumandanı G. J. William, anılarında şunları belirtti;
"Genel olarak, gönüllüler tarafından esir alınanlara yapılan muamele korkunçtu. Bu konuda General Denikin'in savaş kurallarını açıkça ihlal ettiği görülüyordu. Zulüm bazen mücadelenin haklılığına zarar verecek ve utanç duyulacak kadar şiddetliydi. Silahsız rakiplerini vuran, esir aldığı kişilerin derisini yüzen askerler vardı. Mücadele canice ve vahşi boyuttaydı.
Anton Denikin, Bolşeviklere karşı mücadelede Gönüllü Ordu'nun savaş dışı cinayet, tecavüz, soygun gibi suçlarının sorumluluğunu kabul etmiyordu. Bölge valisinin ve denetiminde olan askeri mahkemelerin işlenen suçlara karşı tedbir alması ve cezai yaptırım uygulaması konusunda da en ufak bir girişimde bulunmuyor ve suçlar konusunda müsamaha gösteren bir tavır sergiliyordu.
Don Bölgesi'nde bulunan anti-Sovyet yerel hükûmete bağlı Adalet Bakanlığı Çarlık hükûmetinin 1903 yılındaki Ceza Kanunu'nda 8 Ocak 1919'da değişiklik yaparak olağanüstü koşullarda idam cezasını kolaylaştıran hükümler getirdi. 22 Şubat'ta Adalet Bakanlığı'nın özel bir toplantısında ölüm cezası, zorla çalıştırma, kürek mahkûmiyeti gibi yaptırımlar kabul edildi ve toplantı tutanakları General Denikin tarafından imzalanarak onaylandı.
Beyaz Ordu'nun yenilgisi
İç Savaşın sonlarına doğru yenilmekte olan Beyaz Ordu komutanları son çare olarak Kızıl Ordu saflarında savaşan subay ve askerleri caydırma politikası uygulamaya karar verdiler. Mayıs 1919'da Kızıl Ordu safında savaşmaktan vazgeçen her subay ve askere af getirileceğini, hiçbir ceza verilmeyeceğini taahhüt ettiler. 28 Mayıs 1919'da çıkardıkları bildiride şu ifadeler yer alıyordu:
"Anavatan Rusya için kardeşçe çağrımıza cevap verecek, Kızıl Ordu'da savaşmayı bırakacak subay ve askerlere hiçbir ceza verilmeyecek, kutsal Rusya adına yardım esirgenmeyecektir."
23 Ocak 1920'de Amur Askeri Bölge Komutanı V.Rozanov'un Vladivostok'ta yayınladığı çağrıda; " düşman saflarında savaşmayı bırakacak her gerilla hiçbir suçu değerlendirilmeksizin af edilecektir" denildi.
Ancak yapılan çağrılar hiçbir işe yaramadı ve Beyazlara verilen destek giderek azaldı. Zaten pek çok komutanın ölmesi ya da kaçmasının ardından 1920'de Beyaz Ordu'da önder konumuna gelen Pyotr Vrangel'in açıklaması da çok farklıydı; "Çıkarılan yasaların Bolşeviklere karşı ılımlılığından hoşnut değilim. Düşmanla müsamaha gösterilmeden mücadele edilecektir".
14 Temmuz 1921'de Geçici Amur Devleti yöneticilerinden S.D. Merkulov ve N.D. Merkulov kardeşlerin yayındığı No:69 sayılı kararnamede ise şu ifadeler yer alıyordu: "Komünist Parti mensupları, anarşistler, devrimciler ve enternasyonalistler teslim olmaları durumunda derhal sınır dışı edilecektir. Ülkede isyan tehlikesine hiçbir şekilde müsamaha gösterilmeyecektir".
1920 yılında Beyaz Ordu artık gücünü büyük ölçüde yitirmiş, batılı emperyalist dostları tarafından yalnız bırakılmış bir haldeydi. Bu dönemden itibaren Beyaz Ordu komutanlarının da pek çoğu askerleri kaderine terk ederek ülkeden iltica etmeye başladılar. Monarşistlerin en önemli komutanı Amiral Kolçak, Sibirya üzerinden ABD'ye iltica etmeye çalışırken maden işçileri tarafından yakalanarak mahkemeye teslim edildi. İdam cezasına çarptırılan Kolçak'ın cezası hemen infaz edildi. 1922'de son Beyaz Ordu askerleri de ülkeyi terk etti. Böylece Bolşevikler eski Rus Çarlığı topraklarının büyük kısmına hakim oldular ve 30 Aralık 1922'de Sovyetler Birliği'ni kurdular.
Beyaz Terör mağdurları
Beyaz Ordu'nun yenilgisinin en önemli sebebi izlenen taktiklerin ve yöntemlerin halkta yarattığı hoşnutsuzluktu. Beyaz Terör'ün kurbanlarının sayısı tam olarak belli değildir. Ancak resmi veriler rakamın 1.200.000'in üzerinde olduğunu göstermektedir.
Sovyetler Birliği'nde Beyaz Terör kurbanları için pek çok anıt yapıldı. Bunların çoğu Beyazlar tarafından terör kurbanlarının gömüldüğü toplu mezarlara inşa edildi. Volgograd'da Dobrolyubov Parkı'nda Beyaz Terör kurbanlarının gömülü olduğu bir parka 1920 yılında bir anıt inşa edildi. Ancak 1965 yılında mimar D.Erşovoy bu bölgede kurbanlar için yeni bir anıt yaptı.
Voronej'de de Nikitinskaya Kütüphanesine yakın bir konumda bulunan bir parkta terör mağdurları için bir anıt inşa edildi. Anıt 1919'da katledilen Sovyet hükûmetine mensup kurbanlar için 1920'de yapıldı.
1961 yılında Viborg'da da Leningrad Karayolu'nun 4. kilometresinde bir anıt açıldı. Anıt Beyazlara esir düşen ve makineli tüfekle infaz edilen 600 Kızıl Ordu askerinin anısına inşa edildi.
Altay Bölgesi Slavgorod şehrinde de Kazak Ataman 'un kurbanları için bir anıt inşa edildi.
Sevastopol'da 1919-1920 yıllarında Beyaz Terör mağduru olanlar için Aralık 1920'de "Komüncüler ve Beyaz Terör Mağdurları Mezarlığı" adıyla bir nekropol yapıldı.
Kaynakça
- ^ a b Литвин А. Красный и белый террор в России 1918—1922 гг. — М.: Эксмо, 2004. — 448 с. — (Сов. секретно). — .
- ^ И. С. Ратьковский. Цит. соч. с. 111
- ^ a b В. Ж. Цветков «Репрессивное законодательство белых правительств», «Вопросы истории», № 4, 2007
- ^ И. С. Ратьковский. Цит. соч. С. 120—121
- ^ И. С. Ратьковский. Цит. соч. С. 98-99
- ^ И. С. Ратьковский. Цит. соч. С. 100.
- ^ И. С. Ратьковский. Цит. соч. С. 101.
- ^ И. С. Ратьковский. Цит. соч. С. 103—104.
- ^ Литвин А. Красный и белый террор 1918—1922. — М.: Эксмо, 2004. — С. 174.
- ^ a b Литвин А. Красный и белый террор 1918—1922. — М.: Эксмо, 2004. — С. 175.
- ^ a b Ратьковский И. С. Красный террор и деятельность ВЧК в 1918 году. — СПб.: Изд-во С.-Петерб. ун-та, 2006. — С. 105.
- ^ Литвин А. Красный и белый террор 1918—1922. — М.: Эксмо, 2004. — С. 176.
- ^ Раков Д. Ф. В застенках Колчака. Голос из Сибири. Париж, 1920, цит. по Голуб П. А. Большая ложь о красном и белом терроре в эпоху Великого Октября и гражданской войны http://marxism.itgo.com/mag14/Golub21.htm 5 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Цветков В. Ж. Белый террор — преступление или наказание? Эволюция судебно-правовых норм ответственности за государственные преступления в законодательстве белых правительств в 1917—1922 гг.
- ^ Заметка д.и.н. В. Г. Хандорина «Об „ужасах белого террора“, „демократизме“ чехов и двойной морали ген. Жанена»
- ^ П. А. Голуб. Большая ложь о красном и белом терроре в эпоху Великого Октября и гражданской войны // Марксизм и современность : журнал. — 1999. — В. 1—2.
- ^ П. А. Голуб. Большая ложь о красном и белом терроре в эпоху Великого Октября и гражданской войны // Марксизм и современность : журнал. — 1999. — В. 1—2. .
- ^ Виктория Куликова. «Терновый венец, пронзенный мечом.»
- ^ Деникин А.И. Очерки русской смуты. — Париж, 1921. 9 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Виллиам Г.Я., Побежденные 23 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ a b c d В. Ж. Цветков «Репрессивное законодательство белых правительств», «Вопросы истории», № 4, 2007
- ^ G. F. Krivosheev, Soviet Casualties and Combat Losses in the Twentieth Century, pp. 7-38.
- ^ . 8 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2015.
- ^ . 11 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2015.
- ^ . 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Beyaz Teror Rusca Be lyj terro r Rusya da 1917 1922 yillari arasinda gerceklesen Rus Ic Savasi sirasinda Carlik yanlisi Beyaz Ordularin Kizillara ve kendilerine destek vermeyen sivil halka yonelik siddet ve katliam hareketlerine verilen isimdir Beyaz Teror ittifak halinde hareket edemeyen daginik Anti Bolsevik gruplarin hepsinin gerceklestirdigi katliamlari kapsamaktadir Ancak Beyaz Teror de sadece Rusya daki Bolsevik karsiti gruplar degil dogrudan olaya mudahale eden ABD Ingiltere ve Fransa gibi emperyalist devletler de etkili olmustur Bu devletler Beyaz Ordu ya maddi yardim yapmakla kalmamis Rusya ya asker sevkiyati yaparak Sovyet hukumetini devirebilmek icin katliamlara ortak olmuslardir Ayrica mevcut durumdan istifade eden Japonya Polonya ve Romanya Carlik doneminde Rusya ile olan anlasmazliklarin da etkisiyle toprak kazanmak icin bu savasa mudahil olmuslardir Beyaz Teror Sovyet tarihinde elit soylu sinifinin destekcilerinin somurulen yoksul kitlelere yonelik siddet hareketi olarak tarif edilmistir Kizil Ordu da savasanlar daha cok buyuk sehirlerdeki fabrikalarda calisan isciler olurken Beyaz Ordu saflarindakiler ise Car yanlisi generallerin kumandasinda bulunan buyuk toprak sahipleri ve burjuva kokenlilerdi Rus Kazaklari ikiye bolunmustu ve her iki kesime de destek verenler vardi Carlik doneminde ayricalikli bir konuma sahip Ortodoks Kilisesi ise Beyaz Ordu destekcisiydi Beyaz Teror diger taraftan farkli olarak denetimsiz bir bicimde olmasi Beyaz generallerin otoriteyi saglayamamalari ordularin daginik olmasi gibi sebeplerden daha tehlikeli bir nitelik kazanmisti Bazi Rus tarihciler Beyaz Terorun amacinin kirsal kesimde Bolsevik saflarina katilima karsi bir sindirme hareketi oldugunu ifade etmislerdir Beyaz Teror orgutlu olarak emir komuta zinciriyle gerceklesmesine karsin ust duzey subaylarin birlik halinde hareket edememeleri ve generallerin astlar uzerinde yeterince otorite saglayamamasi dolayisiyla daha ciddi bir tehlike yaratiyordu Bazi Rus tarihciler ise Beyazlarin en onemli komutanlarindan Aleksandr Kolcak in Kazak atamanlar uzerinde kontrolu saglamakta yetersiz oldugunu belirtmislerdir Amac ve hedefleriBeyaz Teror de sadece denetimsiz askeri birliklerin saldirilari degil Car destekcisi subaylarin olusturduklari kurumsallasma da etkili olmustu Beyaz Teror su sekilde gerceklesmisti Beyaz Ordu askerlerinin saldirilari Beyaz Ordu subaylarinin kurdugu askeri mahkemelerin yargisiz infazlari Beyaz harekete destek veren sivillerin ozellikle buyuk toprak sahibi kulaklarin ve fabrikatorlerin saldirilari Car yanlilarinin kurdugu istihbarat ve guvenlik servislerinin yargisiz infazlari Beyaz Ordu ya destek veren ABD Ingiltere ve Fransa nin katliamlari Rusya dan toprak kazanma amacinda olan Polonya Japonya ve Romanya nin katliamlari Kontrolsuz ve keyfi yagma hareketleri Beyaz Teror un temel hedefleri ise sunlardi Devrimci politikaya destegin yok edilmesi ve bu amacla Beyaz harekete dogrudan veya dolayli yoldan yardimci olmayan herkesin imha edilmesi Bolsevik gerilla hareketinin yok edilmesi Kizil Ordu ve Sovyet hukumeti organlarinda gorev yapanlarin imha edilmesi Beyaz terorun kurbanlari sadece Bolsevikler degildi Diger parti destekcileri de bundan nasibini almisti Mensevik ve Sosyalist Devrimciler Sol Eserler gibi tarafsiz kalanlar da Beyaz terorun saldirilarina maruz kaldilar Bu durum savas suresince Kizil Ordu ya katilimin artmasina sebep oldu Bolseviklerin buyuk sehirlere ve onemli sanayi merkezlerine hakim olmasinin aksine kirsalda maddi acidan gucsuz durumda olan Beyazlarin organize ya da otorite disi yagma ve talan hareketlerine girismeleri de Kizillara olan destegin artmasina sebep oldu Beyazlarin birlik halinde hareket edemediklerini ve basarisiz olacaklarini fark eden ABD ve Ingiltere nin maddi yardimi birakip askerlerini geri cekmesi de monarsi taraftarlarina buyuk bir darbe vurdu Yalniz ve gucsuz kalan son Beyaz Ordu askerleri de 1922 yilinda kacarak ulkeyi terk etti Beyaz Terorun baslamasiBeyazlar bahar aylarindaki saldirilarindan sonra ilk buyuk teror eylemini Temmuz 1918 de Yaroslavl da gerceklestirdi Bolgeyi ele geciren Beyazlar yerel bir askeri mahkeme kurarak Sovyet hukumeti temsilcisi E F Rogovski ve 20 bin kisiyi tutukladi Olaylar sirasinda Beyaz Ordu ya bagli 56 Alay birlikleri silahsiz sivillere makineli tufeklerle ates acti ve yaklasik 300 kisi olduruldu Devrimde hapse atilan ama kacmayi basaran Beyaz Teror un liderlerinden General Kornilov Don Kazaklari nin yanina giderek anti bolsevik bir ordu orgutledi ve bir genelge yayinlayarak Tanri ve Rus halkinin verdigi kutsal gorev ve sorumluluklarimiz var Dusman esir alinmayacak belki acimasiz olacak ama yakalanan her Bolsevik derhal infaz edilecektir emri verdi Beyazlarin ele gecirdigi sehirlerde yakalanan pek cok Bolsevik mahkemeye dahi cikarilmadan yargisiz bir bicimde infaz edildi Subaylar Bolseviklerin bolgeyi tekrar ele gecirip rehineleri serbest birakma ihtimaline karsi surgun ya da hapis cezasini kesin olarak yasakladi Volga katliamlari1918 yilinda Ukrayna ve guney kesimlerde guclenen Beyazlar hic de vicdani ve savas yasalarina uygun olmayan bir bicimde teroru siddetlendirdi 1918 yazinda Volgograd da Komuch Kurucu Meclis Komitesi uyeleri tarafindan kontrol edilen askeri mahkemeler yakaladiklari Sovyet hukumeti uyelerini yargilayarak olum cezalarini hemen infaz etti 3 Eylul 1918 de Kazan da 1 Ekim 1918 de de da isci eylemleri siddetle bastirildi ve pek cok isci olduruldu I Dunya Savasi nda esir alinan ve Beyazlar tarafindan silahlandirilan Cekoslovak lejyonu da Orta Volga bolgesinde Bolseviklere karsi saldiriya gecti Arhangelsk te 8 bin Bolsevik mahkum idam edildi 38 bin mahkum iskence ve hastaliktan oldu Bolseviklerin beyaz ordu alay komutani i infaz etmesi uzerine beyaz gonullu birliklerden olusan 3 Tumen Komutani M G Drojdovski misilleme olarak 3 bin esir Kizil Ordu askerini infaz emri verdi Guney Rusya Silahli Kuvvetleri 3 Tabur Komutanligi da Peschanookopskoy koyunde esir alinan Bolsevik askerlerini yargilamadan idam etti Ancak mahkumlardan Beyaz Ordu saflarina gecmeye razi olanlar infazdan kurtuldu 1918 yaz aylarinda Beyaz TerorSovyet Pravda gazetesinin aciklamasina gore 1918 yilinin sadece yaz aylarinda Bolsevik kurbanlarin resmi sayisi 30 binin uzerindeydi Bunlarin 6 bini Agustos 1918 de katledilmisti Terorun had safhaya ulastigi Agustos ayinda saldirilar ozellikle Bolsevik komiserleri hedef aldi 2 Agustos 1918 de Sibirya da kurulan gecici hukumet Sovyet iktidarinin butun organlarini kaldiran ve isci konseyleri ile Bolsevik komiserleri tutuklayan 93 No lu kararnameyi yayimladi 20 Haziran 1918 de Icisleri Komiserligi ne bagli Petrozavodsk Kuzey Komunu Basin Komiseri ve isci onderi olduruldu 27 Agustos ta Sibirya Yuksek Askeri Mufettisi ve Kuzey Ural Sibirya Devrimci Ordu Komutani suikaste ugradi Ayni donemde Zinovyev de dahil daha pek cok siyasi komisere suikastler duzenlendi 30 Agustos ta Kuzey Komunu Bolsevik komiseri Moisei Uritski olduruldu Lenin ise ayni gun gerceklestirilen saldirida agir yaralandi Yaz aylarindaki Beyaz Teror saldirilarinin cogu fabrikator M M Filonenko tarafindan organize edildi Beyazlar 1918 in son 7 ayinda 13 ilde 22 780 Sovyet taraftarini oldurdu Bunlarin 15 bini Eylul 1918 de Kulak zengin toprak sahipleri isyanlarinda katledildi Ancak bunlar resmi kayitlara gecmis olan rakamlardir Gayri resmi rakamlarin cok daha yuksek oldugu ifade edilmektedir Cekoslovak Lejyonunun katliamlariRus tarihci nin verdigi rakamlara gore Beyaz Teror eylemlerinde 40 000 Cekoslovak askeri de yer almisti Bu askerler I Dunya Savasi nda Car birlikleri tarafindan esir alinmis fakat devrimden sonra Bolsevikler tarafindan serbest birakilmisti Ancak Sibirya dan ulkelerine donmekte olan Cekoslovak birlikleri Beyaz Kuvvetler tarafindan tekrar esir edilmis ve Bolseviklere karsi savasmaya zorlanmislardir Cekoslovak askerleri icin iki secenek vardi olmek ya da Bolseviklere karsi savasmak 26 Mayis 1918 de Celyabinsk te yerel Sovyet Konseyi nin tum uyeleri Cek lejyonlarinca tutuklandi ve kursuna dizildi Penza da esir 250 Kizil Ordu askeri infaz edildi 30 Mayis 1918 de de Petropavlovsk ta tum yerel Sovyet yoneticileri yakalanarak katledildi 8 Haziran da Cekoslovak Kolordusu Samara yi ele gecirdi ve o gun 100 Kizil askeri ve 50 isciyi idam etti Birkac gunde 300 kisi daha katledildi 6 Temmuz 1918 de Samara da demiryolu iscilerinin toplantisina saldiran Cek birlikleri onlarca isciyi kursuna dizdi Bu birliklerin Temmuz ayi boyunca Samara nin farkli koy ve ilcelerinde katliamlar yapmalari uzerine bolgede koylu isyanlari cikti ve isyan sirasinda da 500 u askin kisi vuruldu 22 Temmuz da Simbirsk te 400 kisi Kazan da da Temmuz Agustos aylarinda 1000 civarinda Bolsevik idam edildi Cekoslovaklarin Samara ve Volga bolgesindeki toplam kurbanlarinin sayisinin 5 binin uzerinde oldugunu belirtmektedir Tarihciye gore onlarin infaz yontemleri cok acimasizcaydi Hatta oyle ki Volga nehrindeki cesetleri defnetmeye calisan sivil 37 kadini infaz etmislerdi Ancak Cek askerlerinin bu kadar acimasiz olmalarinda bir etken de Car yanlisi generallerin olum tehdidiydi Kazak Ataman Grigori Semyonov Dogu Rusya da Beyaz TerorAlexandr Pavlovic Kutepov 1 Kolordu komutani Aleksandr Kolcak in 7 Temmuz 1920 de idam edilmeden onceki son fotografi Aleksandr Kolcak in temsilcisi Boris Viktorovic Savinkov Urallar Sibirya ve Uzak Dogu daki katliamlarin onderleri Rus Kazaklarinin liderleri olan atamanlardi Grigori Mihaylovic Semyonov ve dogu bolgesinde Beyaz Teror un onderleri olan Rus Kazak atamanlariydi Bunlarin arasinda Ukraynali Kazak atamanlar da vardi Ic savastan sonra Mayis 1926 da ataman hakkinda doguda karsi devrimci faaliyetler ve kirsal kesimde yagma hareketleri suclamasiyla dava acildi mahkemede yaptiklarini itiraf etmekten cekinmedi ama bu yaptiklarinin suc olmadigini Tanri ve din icin mucadele ettigini ifade etti 11 Eylul 1918 de Slavgorod Cernodolsk koylu isyani tarafindan siddetle bastirildi ve 500 e yakin insan olduruldu Slavgorod Halkevi nde toplanan yerel Sovyet Kongresi a bagli birliklerce dagitildi ve 87 delege oldurulerek cukura gomuldu Isyanci koylulerin hatta bazilarinin esleri ve cocuklarinin yanmis cesetleri direklere asildi Slavgorod tren istasyonuna getirilen koylu kizlara burada un askerlerince tecavuz edildi Bir gorgu tanigi Blohin in ifadesine gore kurbanlarinin bazilarini at arabasina baglayarak suruklemis bazilarini ise diri diri topraga gommustu Semipalatinsk bolgesinde ise isyan sirasinda olen askerleri icin tazminat istemis ve odenmemesi durumunda her 5 kisiden birini infaz etmekle tehdit etmistir Ataman ise 9 Mayis 1918 de Gaya koyunde esir aldigi 96 Kizil Ordu askerini diri diri topraga gomdu Koyde Bolseviklere destek veren toplam 675 kisiyi idam etti Orenburg Kazaklarinin Atamani Dutov 27 Mayis 3 Temmuz 1918 arasinda hakimiyet kurdugu Celyabinsk ve Toritsk sehirlerinde teror saltanati kurdu Orenburg cezaevinde 6 000 tutuklu infaz edildi 9 bin esir Sibirya daki cesitli cezaevlerine gonderildi Sovyet kaynaklarina gore Dutov sadece Troitsk te hakim oldugu ilk haftalarda 700 Bolsevik i kursuna dizdi 4 Agustos 1918 de Dutov kontrolundeki topraklarda zorunlu askerlik hizmeti yasasi cikardi ve savasabilecek durumda olup Beyaz Ordu ya katilmayanlar icin asker kacagi olarak olum cezasi getirdi Ocak 1919 da Ural bolgesinde Dutov a bagli Kazak birlikleri 1050 kisiyi katletti Ayni yil hastanelerde yatan 700 tifo hastasi Dutov tarafindan yakildi Kizil Ordu bolgeye geldiginde 65 koy Dutov un emrindeki Kazak birliklerince tamamen imha edilmis durumdaydi 13 Agustos 1945 te Tumgeneral L F Vlasyevski tarafindan sorgulanan ve Dutov un arkadasi olan Ataman Grigori Mihaylovic Semyonov savas sirasinda bireysel hareket edildigini koylerin yakildigini askerlerin sadakatsizlik gosterdigini koylulerin evlerinin yagmalandigini ve tum bunlarin Beyaz Ordu ya karsi nefrete sebep oldugunu belirtti Baronlarin olum mangalari olusturdugunu Beyaz birliklerin ittifak halinde hareket edemedigini yapilan bu hatalarin yenilgiyi getirdigini itiraf etti Semyonov ayrica mahkemede savas sirasinda 6500 kisinin kendine bagli birliklerce hapiste iskenceyle infaz edildigini de itiraf etti Kasim 1918 de Beyazlarin en onemli komutani ve Sovyet tarih kitaplarinda Beyaz Teror un en onemli sorumlusu kabul edilen Amiral Kolcak Sibirya da SR lere yonelik acimasiz bir idam ve tehcir politikasi uyguladi Sosyalist Devrimci Parti Merkez Komite uyesi D F Rakov 1920 yilinda Kolcak in Zindanlari adli kitapta sunlari yazdi Omsk sehri hem sogugun hem de dehsetin etkisiyle adeta donmustu Siddetli kar yagisinin altinda olu bedenler sokaklara yigiliyordu En az 2500 yoldas Kolcak a bagli birlikler tarafindan iskenceyle oldurulmustu Acliktan sehre inmis hayvanlar insan bedenlerini yiyordu Olenlerin cogu yerel Kizil Ordu garnizonu ve isci askerlerden olusuyordu 11 Nisan 1919 da Baronlarin yonetimindeki Omsk gazetesinde yayinlanan No 188 ve Kolcak a bagli yerel hukumetin Adalet Bakani S Starinkevic tarafindan imzalanan bildiride sunlar belirtilmisti Kamu duzenini bozan tum Bolsevik isyancilar ve onlara yardimci olanlar olumle cezalandirilacaktir Surgunden ya da yurtdisindan izinsiz donenlerden 4 yasin uzerindeki herkes kurek cezasina carptirilacaktir Beyazlar cocuk yastaki insanlari dahi olasi supheli kabul etmekteydi 27 Mart 1919 da Aleksandr Kolcak in emrindeki Irkutsk Yenisey bolgesi komutanlarindan Korgeneral tarafindan yayimlanan emirler Beyaz Teror un en onemli kanitlarindan biri kabul edilmektedir 1 Isyancilari ihbar etmeyen ya da iade etmeyen koyluler infaz edilecek 2 Isyanci koylerde caydirici amacli olarak yetiskin erkeklerden bazilari idam edilecek 3 Arabalara ekmek ve ziynet esyalarina olaganustu kosullar dolayisiyla yerel hukumet adina el konulacak 1919 yilinin bahar ve yaz aylarinda Bolsevikler karsisinda basarisiz olan beyaz ordu komutanlari arasinda ciddi ayriliklar yasandi 11 Mayis 1919 da Novonikolayevsk guvenlik sefi Albay Kreycevo koylerin yakilmasi tren yolu hatlarinin sabote edilmesi emrini verdi Bu izinsiz emirler muttefik kuvvetlerde tepkiye yol acti General M Janen ve General S N Rozanov hosnutsuzluklarini ifade edince Amiral Kolcak emirleri iptal etmek zorunda kaldi Kasim 1919 da muttefiklere bagli Cekoslovak Kolordu Komutanlari B Paul ve B Girsa resmi muhtira yayimladi Cekoslovak sungulerinin korumasi altindaki yerel Rus askeri yetkililer uygarliktan uzak bir bicimde hukuksuzca koyleri yakarak yargisiz infazlar yaparak tum catismalarin disinda olan Ruslarin uzerine dahi saldirarak ve yaptiklari yanlislari siyasi kaypaklikla yerel mahkemelerde reddederek ciddi bir suc islemektedirler Kolcak in kontrolundeki Ekaterinburg ta da 25 bin kisi infaz edildi kadin ve cocuklarin da dahil oldugu nufusun 10 u kirbaclandi Ancak Kolcak ve destekcisi aristokrat koylulerin kulaklar iscilere yonelik acimasiz politikasi buyuk bir isyana sebep oldu O doneme kadar bolgede 150 bin civarinda olan Kizillarin sayisi isyanla birlikte 400 bine ulasmisti Amiral Kolcak in yanlis politikalari Kizillara yariyordu Guney Rusya da Beyaz TerorAnton Denikin Guney Rusya Ordusu Genel Komutani 8 Ocak 1919 4 Nisan 1920 Guney Rusya daki Beyaz Teror un onderi ise Anton Denikin di Devrimden sonra hapisten kacarak Novocherkassk bolgesine giden Denikin burada Kizillara karsi Beyaz Ordu yu orgutleme girisimlerine basladi Don Bolgesi nde faaliyet gostererek Rus Ic Savasi sirasinda Beyaz Ordu nun guney bolgesi kumandanligini ustlendi Anton Denikin in buyuk birlesik ve bolunmez Rusya sloganiyla baslattigi ic savastaki onemli bazi soylemleri sunlardi Kizillara karsi kutsal Rusya yi korumaliyiz Kizil egemenligi yenmek icin gerekirse siddeti mesrulastirabiliriz Kutsal mucadelemizde guney Rusya topraklarini kapsayan bolgede bazen provokasyon organize suclar soygun hareketleri oldugunun farkindayim Kiev Harkiv Odessa ve Rostov Don bu konuda dikkat cekiyor Ancak oncelikli hedefimiz dusmani yenmektir Bu nedenle zafiyetleri gizlemek ve mucadeleye odaklanmak gerekmektedir Beyaz Ordu ya destek amaciyla bolgeye gelen Ingiliz birlikleri kumandani G J William anilarinda sunlari belirtti Genel olarak gonulluler tarafindan esir alinanlara yapilan muamele korkunctu Bu konuda General Denikin in savas kurallarini acikca ihlal ettigi goruluyordu Zulum bazen mucadelenin hakliligina zarar verecek ve utanc duyulacak kadar siddetliydi Silahsiz rakiplerini vuran esir aldigi kisilerin derisini yuzen askerler vardi Mucadele canice ve vahsi boyuttaydi Anton Denikin Bolseviklere karsi mucadelede Gonullu Ordu nun savas disi cinayet tecavuz soygun gibi suclarinin sorumlulugunu kabul etmiyordu Bolge valisinin ve denetiminde olan askeri mahkemelerin islenen suclara karsi tedbir almasi ve cezai yaptirim uygulamasi konusunda da en ufak bir girisimde bulunmuyor ve suclar konusunda musamaha gosteren bir tavir sergiliyordu Don Bolgesi nde bulunan anti Sovyet yerel hukumete bagli Adalet Bakanligi Carlik hukumetinin 1903 yilindaki Ceza Kanunu nda 8 Ocak 1919 da degisiklik yaparak olaganustu kosullarda idam cezasini kolaylastiran hukumler getirdi 22 Subat ta Adalet Bakanligi nin ozel bir toplantisinda olum cezasi zorla calistirma kurek mahkumiyeti gibi yaptirimlar kabul edildi ve toplanti tutanaklari General Denikin tarafindan imzalanarak onaylandi Beyaz Ordu nun yenilgisiIc Savasin sonlarina dogru yenilmekte olan Beyaz Ordu komutanlari son care olarak Kizil Ordu saflarinda savasan subay ve askerleri caydirma politikasi uygulamaya karar verdiler Mayis 1919 da Kizil Ordu safinda savasmaktan vazgecen her subay ve askere af getirilecegini hicbir ceza verilmeyecegini taahhut ettiler 28 Mayis 1919 da cikardiklari bildiride su ifadeler yer aliyordu Pyotr Vrangel in 1920 yilina ait resmi Guney Rusya Ordusu Genel Komutan 4 Nisan 11 Mayis 1920 Rusya Ordusu Genel Komutan 28 Nisan Kasim 1920 Anavatan Rusya icin kardesce cagrimiza cevap verecek Kizil Ordu da savasmayi birakacak subay ve askerlere hicbir ceza verilmeyecek kutsal Rusya adina yardim esirgenmeyecektir 23 Ocak 1920 de Amur Askeri Bolge Komutani V Rozanov un Vladivostok ta yayinladigi cagrida dusman saflarinda savasmayi birakacak her gerilla hicbir sucu degerlendirilmeksizin af edilecektir denildi Ancak yapilan cagrilar hicbir ise yaramadi ve Beyazlara verilen destek giderek azaldi Zaten pek cok komutanin olmesi ya da kacmasinin ardindan 1920 de Beyaz Ordu da onder konumuna gelen Pyotr Vrangel in aciklamasi da cok farkliydi Cikarilan yasalarin Bolseviklere karsi ilimliligindan hosnut degilim Dusmanla musamaha gosterilmeden mucadele edilecektir 14 Temmuz 1921 de Gecici Amur Devleti yoneticilerinden S D Merkulov ve N D Merkulov kardeslerin yayindigi No 69 sayili kararnamede ise su ifadeler yer aliyordu Komunist Parti mensuplari anarsistler devrimciler ve enternasyonalistler teslim olmalari durumunda derhal sinir disi edilecektir Ulkede isyan tehlikesine hicbir sekilde musamaha gosterilmeyecektir 1920 yilinda Beyaz Ordu artik gucunu buyuk olcude yitirmis batili emperyalist dostlari tarafindan yalniz birakilmis bir haldeydi Bu donemden itibaren Beyaz Ordu komutanlarinin da pek cogu askerleri kaderine terk ederek ulkeden iltica etmeye basladilar Monarsistlerin en onemli komutani Amiral Kolcak Sibirya uzerinden ABD ye iltica etmeye calisirken maden iscileri tarafindan yakalanarak mahkemeye teslim edildi Idam cezasina carptirilan Kolcak in cezasi hemen infaz edildi 1922 de son Beyaz Ordu askerleri de ulkeyi terk etti Boylece Bolsevikler eski Rus Carligi topraklarinin buyuk kismina hakim oldular ve 30 Aralik 1922 de Sovyetler Birligi ni kurdular Beyaz Teror magdurlariBeyaz Ordu nun yenilgisinin en onemli sebebi izlenen taktiklerin ve yontemlerin halkta yarattigi hosnutsuzluktu Beyaz Teror un kurbanlarinin sayisi tam olarak belli degildir Ancak resmi veriler rakamin 1 200 000 in uzerinde oldugunu gostermektedir Sovyetler Birligi nde Beyaz Teror kurbanlari icin pek cok anit yapildi Bunlarin cogu Beyazlar tarafindan teror kurbanlarinin gomuldugu toplu mezarlara insa edildi Volgograd da Dobrolyubov Parki nda Beyaz Teror kurbanlarinin gomulu oldugu bir parka 1920 yilinda bir anit insa edildi Ancak 1965 yilinda mimar D Ersovoy bu bolgede kurbanlar icin yeni bir anit yapti Voronej de de Nikitinskaya Kutuphanesine yakin bir konumda bulunan bir parkta teror magdurlari icin bir anit insa edildi Anit 1919 da katledilen Sovyet hukumetine mensup kurbanlar icin 1920 de yapildi 1961 yilinda Viborg da da Leningrad Karayolu nun 4 kilometresinde bir anit acildi Anit Beyazlara esir dusen ve makineli tufekle infaz edilen 600 Kizil Ordu askerinin anisina insa edildi Altay Bolgesi Slavgorod sehrinde de Kazak Ataman un kurbanlari icin bir anit insa edildi Sevastopol da 1919 1920 yillarinda Beyaz Teror magduru olanlar icin Aralik 1920 de Komunculer ve Beyaz Teror Magdurlari Mezarligi adiyla bir nekropol yapildi Kaynakca a b Litvin A Krasnyj i belyj terror v Rossii 1918 1922 gg M Eksmo 2004 448 s Sov sekretno ISBN 5 87849 164 8 I S Ratkovskij Cit soch s 111 a b V Zh Cvetkov Repressivnoe zakonodatelstvo belyh pravitelstv Voprosy istorii 4 2007 I S Ratkovskij Cit soch S 120 121 I S Ratkovskij Cit soch S 98 99 I S Ratkovskij Cit soch S 100 I S Ratkovskij Cit soch S 101 I S Ratkovskij Cit soch S 103 104 Litvin A Krasnyj i belyj terror 1918 1922 M Eksmo 2004 S 174 a b Litvin A Krasnyj i belyj terror 1918 1922 M Eksmo 2004 S 175 a b Ratkovskij I S Krasnyj terror i deyatelnost VChK v 1918 godu SPb Izd vo S Peterb un ta 2006 S 105 Litvin A Krasnyj i belyj terror 1918 1922 M Eksmo 2004 S 176 Rakov D F V zastenkah Kolchaka Golos iz Sibiri Parizh 1920 cit po Golub P A Bolshaya lozh o krasnom i belom terrore v epohu Velikogo Oktyabrya i grazhdanskoj vojny http marxism itgo com mag14 Golub21 htm 5 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cvetkov V Zh Belyj terror prestuplenie ili nakazanie Evolyuciya sudebno pravovyh norm otvetstvennosti za gosudarstvennye prestupleniya v zakonodatelstve belyh pravitelstv v 1917 1922 gg Zametka d i n V G Handorina Ob uzhasah belogo terrora demokratizme chehov i dvojnoj morali gen Zhanena P A Golub Bolshaya lozh o krasnom i belom terrore v epohu Velikogo Oktyabrya i grazhdanskoj vojny Marksizm i sovremennost zhurnal 1999 V 1 2 P A Golub Bolshaya lozh o krasnom i belom terrore v epohu Velikogo Oktyabrya i grazhdanskoj vojny Marksizm i sovremennost zhurnal 1999 V 1 2 Viktoriya Kulikova Ternovyj venec pronzennyj mechom Denikin A I Ocherki russkoj smuty Parizh 1921 9 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Villiam G Ya Pobezhdennye 23 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b c d V Zh Cvetkov Repressivnoe zakonodatelstvo belyh pravitelstv Voprosy istorii 4 2007 G F Krivosheev Soviet Casualties and Combat Losses in the Twentieth Century pp 7 38 8 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ekim 2015 11 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ekim 2015 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ekim 2015