Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Birahane Darbesi (Almanca: Bürgerbräukellerputsch ya da Hitler-Ludendorff-Putsch ya da Hitlerputsch), Adolf Hitler, General Erich Ludendorff ve diğer Kampfbund liderleri tarafından Bavyera eyâletinin yönetimine el koymak amacıyla 8-9 Kasım 1923 tarihinde gerçekleştirdiği başarısız bir darbe girişimidir. Yaklaşık iki bin Nazi, şehir merkezindeki Feldherrnhalle'ye yürüdü, ancak bir polis kordonuyla karşı karşıya kaldılar, bu da 16 Nazi Partisi üyesi ve 4 polis memurunun ölümüyle sonuçlandı.
| Birahane Darbesi | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Sturmabteilung'a bağlı Naziler Marienplatz'da. | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
| |||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
 Adolf Hitler × Erich Ludendorff Ernst Röhm Rudolf Hess Scheubner-Richter (ölü) Robert Wagner Hermann Göring × Heinrich Himmler |  Gustav von Kahr Eugen von Knilling Hans von Seisser Otto von Lossow | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| 2.000+ | 130 | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| 16 | 4 | ||||||||
Çatışma sırasında yaralanan Hitler, hemen tutuklanmaktan kurtuldu ve kırsal kesimde güvenli bir yere götürüldü. İki gün sonra tutuklandı ve vatana ihanetle suçlandı.
Darbeyle birlikte Hitler ilk kez Alman ulusunun dikkatini çekti ve dünyanın dört bir yanındaki gazetelerde manşetlere çıktı. Hitler, 24 gün süren yargılanmasında, tutuklanmasını, geniş çapta duyurulan ve kendi milliyetçi duygularını ulusa ifade etmesi için bir platform sağladı. Hitler vatana ihanetten suçlu bulundu ve Landsberg Hapishanesinde beş yıl hapis cezasına çarptırıldı. Burada mahkûm arkadaşları Emil Maurice ve Rudolf Hess'e Mein Kampf'ı dikte ettirdi. 20 Aralık 1924'te, yalnızca dokuz ay yatmış olan Hitler serbest bırakıldı. Hitler, serbest bırakıldıktan sonra, odağını devrim veya kuvvet yerine yasal yollardan gücü elde etmeye yöneldi ve buna göre taktiklerini değiştirerek Nazi propagandasını daha da geliştirdi.
Darbeyi hazırlayan koşullar
20. yüzyılın başlarında, Güney Almanya'nın büyük şehirlerinin çoğunda, yüzlerce ve bazen binlerce insanın akşamları sosyalleşeceği, bira içeceği ve siyasi ve sosyal tartışmalara katıldığı bira salonları vardı. Bu tür bira salonları, ara sıra siyasi mitinglere de ev sahipliği yaptı. Münih'in en büyük bira salonlarından biri, darbenin başladığı yer haline gelen Bürgerbräukeller'di.
Birinci Dünya Savaşı'nı sona erdiren Versay Antlaşması, Almanya'nın büyük bir Avrupa gücü olarak gerilemesine yol açtı. Dönemin birçok Almanı gibi, Alman Ordusunda savaşan ama o sırada hala Avusturya vatandaşlığına sahip olan Hitler, ülkenin kendi hükûmeti tarafından "arkadan bıçaklanması" ile anlaşmanın ihanet olduğuna inanıyordu. Özellikle de Alman Ordusu'nun sahada yenilmez olduğu düşünülüyordu. Yenilgiden dolayı Hitler, daha sonra "" olarak adlandırılan sivil liderleri, Yahudileri ve Marksistleri günah keçisi yaptı.
Hitler savaştan sonra Münih'te orduda kaldı. Çeşitli "milli düşünce" kurslarına katıldı. Bavyera Ordusu Eğitim ve Propaganda Dairesi tarafından, Hitler'in ajan olduğu Yüzbaşı Karl Mayr tarafından organize edildi. Yüzbaşı Mayr, o zamanlar bir ordu Gefreiter (onbaşını eşdeğeri değil, özel bir er sınıfı) ve Birinci Sınıf Demir Haç sahibi Hitler'e küçük Deutsche Arbeiterpartei'ye ("Alman İşçi Partisi", kısaltılmış şekilde DAP) sızmasını emretti. Hitler, 12 Eylül 1919'da Alman İşçi Partisi'ne katıldı. Çok geçmeden Alman İşçi Partisi'nin benimsediği ilkelerin birçoğuyla aynı fikirde olduğunu fark etti ve savaş sonrası Münih'te meydana gelen kaotik siyasi atmosferde partinin en üst görevine yükseldi. Anlaşmaya göre Hitler, Kampfbund adı verilen bir dizi Bavyera intikamcı "yurtsever dernek"in siyasi liderliğini üstlendi. Bu siyasi taban, Nazi Partisi'nin paramiliter kanadı olan yaklaşık 15.000 Sturmabteilung'u (SA, kelimenin tam anlamıyla "Fırtına Kıtası") kapsayacak şekilde genişledi.
26 Eylül 1923'te, bir kargaşa ve siyasi şiddet döneminin ardından, Bavyera Başbakanı Eugen von Knilling olağanüstü hal ilan etti ve Gustav Ritter von Kahr, devleti yönetmek için diktatörlük yetkileriyle Staatskomissar ("eyalet komiseri") olarak atandı. Von Kahr'a ek olarak, Bavyera eyaleti polis şefi Albay Hans Ritter von Seisser ve Reichswehr Generali Otto von Lossow bir iktidar üçlüsü oluşturdular. Bu yönetim, merkezî yönetimin ilettiği her tâlimatı yerine getirmiyordu. Özellikle Hitler'in yayın organının ve Nazilerin faaliyetlerinin durdurulmasına yönelik emirler uygulanmıyordu.
Hitler, 27 Eylül 1923'ten itibaren 14 kitlesel toplantı yapacağını duyurdu. Olası aksaklıktan korkan Kahr'ın ilk eylemlerinden biri, ilan edilen toplantıları yasaklamak ve Hitler'i harekete geçmemesi için baskı altına almak oldu. Kampfbund'daki diğer liderlerle birlikte Naziler, Berlin'e yürümeleri ve iktidarı ele geçirmeleri gerektiğini, yoksa takipçilerinin komünistlere yöneleceğini hissettiler. Hitler, Kahr ve üçlüsünün desteğini kazanmak amacıyla Birinci Dünya Savaşı generali Erich Ludendorff'un yardımına başvurdu. Ancak Kahr'ın, Seisser ve Lossow ile Hitler'siz milliyetçi bir diktatörlük kurmak için kendi planı vardı.
Darbe girişimi
Darbe, Benito Mussolini'nin Roma'daki başarılı yürüyüşünden ilham aldı. 22-29 Ekim 1923 tarihleri arasında Hitler ve arkadaşları Münih'i Almanya'nın Weimar Cumhuriyeti hükûmetine karşı bir yürüyüş için bir üs olarak kullanmayı planladılar. Ancak koşullar İtalya'dakinden farklıydı. Hitler, Kahr'ın kendisini kontrol etmeye çalıştığını ve Berlin'deki hükûmete karşı harekete geçmeye hazır olmadığını anladı. Hitler, başarılı bir popüler ajitasyon ve destek almak için kritik bir anı yakalamak istedi. Meseleleri kendi eline almaya karar verdi. Hitler, Sturmabteilung'un büyük bir müfrezesiyle birlikte Kahr'ın 3.000 kişinin önünde konuşma yaptığı Bürgerbräukeller'e yürüdü.
8 Kasım 1923 akşamı Münih ticaret örgütlerinin, Bürgerbräukeller isimli birahanede düzenlediği gecede konuşma yapmakta olan von Kahr ve orada bulunan yönetim ekibi, Adolf Hitler ve ona bağlı 603 kişilik silahlı Sturmabteilung müfrezesinin müdahalesiyle rehin duruma düştüler. Birahanenin etrafı sarıldı ve oditoryuma bir makineli tüfek yerleştirildi. Hitler, ortakları Hermann Göring, Alfred Rosenberg, Rudolf Hess, Ernst Hanfstaengl, Ulrich Graf, , , Max Amann, Max Erwin von Scheubner-Richter, Wilhelm Adam, Robert Wagner ve diğerleri (toplamda 20 kadar) ile çevrili, kalabalık oditoryumda ilerledi. Kalabalığın arasından duyulamayan Hitler tavana bir el ateş etti ve bir sandalyeye atlayarak bağırdı: "Nasyonal devrim patlak verdi! Salonun etrafı altı yüz adamla çevrili. Kimsenin çıkmasına izin yok." Bavyera hükûmetinin görevden alındığını belirterek devam etti ve Ludendorff ile yeni bir hükûmetin kurulduğunu ilan etti.
Hess, Lenk ve Graf'ın eşlik ettiği Adolf Hitler, Kahr, Seisser ve Lossow üçlüsünü silah zoruyla bitişikteki bir odaya alınmasını emretti ve onlardan darbeyi desteklemelerini ve kendilerine atadığı hükûmet pozisyonlarını kabul etmelerini istedi. Hitler birkaç gün önce Lossow'a darbe girişiminde bulunmayacağına söz vermişti ama şimdi onlardan hemen bir onay yanıtı alacağını düşünerek Kahr'dan Bavyera Naibi konumunu kabul etmesini istedi. Kahr, özellikle oditoryumdan ağır koruma altında alındığı için iş birliği yapmasının beklenemeyeceği yanıtını verdi.
, ve Scheubner-Richter, Almanların I. Dünya Savaşı'ndaki meşhur komutanı Erich Ludendorff'u almak için gönderildi. Nazilere itibar kazandırmak için kişisel prestijinden yararlanılıyordu. Hermann Kriebel, bir başka birahane olan 'de Bund Reichskriegsflagge'ı ile bekleyen Ernst Röhm'ü mutfaktan telefonla aradı ve kendisine şehirdeki önemli binalara el koyması emredildi. Aynı zamanda, Gerhard Rossbach yönetimindeki ortak komplocular, yakındaki bir piyade subayı okulunun öğrencilerini başka hedeflere ulaşmak için harekete geçirdi.
Hitler Kahr'dan rahatsız oldu ve , ve Hermann Kriebel'i yerine gelmeleri için yanına çağırdı. Rudolf Hess ve Adolf Lenk'in yanındaki oditoryuma döndü. Göring bir konuşma yaptı ve eylemin polise ve Reichswehr'e değil, "Berlin Yahudi hükûmetine ve 1918 Kasım suçlularına" yönelik olduğunu belirtti. Münih Üniversitesi'nde modern tarih ve siyaset bilimi profesörü ve Kahr'ın destekçisi olan Dr. Karl Alexander von Mueller bir görgü tanığıydı. Şöyle söyledi:
Kalabalığın tavrının birkaç dakika, neredeyse birkaç saniye içinde böylesine değiştiğini ömrüm boyunca hatırlamıyorum... Hitler, birkaç cümleyle, bir eldivenin içini dışına çevirir gibi, onları alt üst etmişti. Neredeyse hokus pokus ya da sihir gibi bir yanı vardı.
Hitler konuşmasını şu sözlerle sonlandırdı: "Dışarıda Kahr, Lossow ve Seisser var. Bir karara varmak için çok uğraşıyorlar. Onların arkasında duracağınızı söyleyebilir miyim?"
Salondaki kalabalık, Hitler'i onaylayarak yüksek sesle destekledi. Hitler konuşmasını şöyle bitirdi:
Bizi motive eden şeyin ne kibir ne de kişisel çıkar olduğunu görebilirsiniz, sadece Alman Anavatanımız için bu vahim onbirinci saatte savaşa katılmaya yönelik yakıcı bir arzu olduğunu görebilirsiniz... Size söyleyebileceğim son bir şey var. Ya Alman devrimi bu gece başlayacak ya da şafakta hepimiz öleceğiz!
Hitler, triumvirlerin kaldığı antreye geri döndü ve kulakları sağır eden bir alkış aldı. Geri dönerken Göring ve Hess'e Eugen von Knilling'i ve Bavyera hükûmetinin diğer yedi üyesini gözaltına almalarını emretti.
Hitler'in konuşması sırasında, Pöhner, Weber ve Kriebel uzlaştırıcı bir şekilde üçlü yönetimi darbeye destek vermeleri için ikna etmeye çalışıyorlardı. Odadaki atmosfer hafiflemişti ama Kahr direnmeye devam etti. Ludendorff saat 21:00'den biraz önce geldi ve bekleme odasında görüldü, Lossow ve Seisser'a odaklandı, görev duygularına hitap etti. Sonunda, üçlü isteksizce pes ettiler
Hitler, Ludendorff ve diğerleri, ana salondaki podyuma döndüler, burada konuşmalar yaptılar ve el sıkıştılar. Kalabalığın daha sonra salonu terk etmesine izin verildi. Bir taktik hatayla Hitler, kısa bir süre sonra başka bir yerde bir krizle başa çıkmak için Bürgerbräukeller'den ayrılmaya karar verdi. Ludendorff 22:30 civarında Kahr ve arkadaşlarını serbest bıraktı.
Geceye hükûmet yetkilileri, silahlı kuvvetler, polis birimleri ve sadakatlerinin nerede olduğuna karar veren bireyler arasında kafa karışıklığı ve huzursuzluk damgasını vurdu. Kampfbund'un birimleri, kendilerini gizli depolardan silahlandırmak ve binaları ele geçirmek için etrafta koşturuyordu. Saat 03:00 civarında, Reichswehr'in yerel garnizonunun, Röhm'ün adamlarının birahaneden çıktığını fark etmesiyle, darbenin ilk kayıpları meydana geldi.
Askerler ve eyalet polisi tarafından Reichswehr kışlasına ulaşmaya çalışırken pusuya düşürüldüler; ateş edildi, ancak her iki tarafta da can kaybı olmadı. Ağır bir direnişle karşılaşan Röhm ve adamları geri çekilmek zorunda kaldılar. Bu arada, Reichswehr subayları tüm garnizonu alarma geçirdi ve takviye çağrısında bulundu. Yabancı ataşeler otel odalarında tutularak ev hapsine alındı.
Sabah Hitler, Münih belediye meclisinin rehine olarak ele geçirilmesini emretti. Ayrıca Kampfbund'un iletişim görevlisi Max Neunzert'i Bavyera Veliaht Prensi Rupprecht'in Kahr ile darbeciler arasında arabuluculuk yapması için yardım etmesi için gönderdi. Neunzert bu görevde başarısız oldu.
9 Kasım sabahı Hitler, darbenin hiçbir ilerleme kaydetmediğini fark etti. Darbeciler ne yapacaklarını bilemediler ve pes etmek üzereydiler. O anda Ludendorff, "Wir marschieren!" diye bağırdı. ('Yürüyeceğiz!'). Röhm'ün kuvveti Hitler'inkiyle (toplamda yaklaşık 2000 adam) birleşerek belirli bir varış noktası olmadan birlikte yürümeye başladılar. Öğlen saat 12'de, Theodor Oberländer de dahil olmak üzere Hitler'in destekçileri, Ludendorff ve Hitler'in önderliğinde Bürgerbräukeller'den dışarı yürümeye başladılar. Hitler gibi sivil kıyafetler giymiş ve şapka takmış olan Ludendorff yürüyüşe komuta ediyordu. O anda Ludendorff onları Bavyera Savunma Bakanlığı'na götürdü. Ancak saat 12.45'te, Feldherrnhalle'nin önündeki 'da, Eyalet Polisinden Kıdemli Teğmen Michael von Godin komutasında yolu kapatan 130 askerden oluşan bir kuvvetle karşılaştılar. İki grup arasında karşılıklı ateş açıldı ve sonuçta dört eyalet polisi ve 16 Nazi öldü. Polis komutanı Yüzbaşı Rudolf Schraut'un yanı sıra polis çavuşu Friedrich Fink, polis çavuşu Nikolaus Hollweg ve polis yardımcı çavuşu Max Schoberth açılan ateş sonucu hayatların kaybettiler. Çok sayıda seyirci kaçarken, darbeciler kendilerini yere attı. Tüm operasyon bir dakikadan az sürdü. Zarar görmemiş olan Ludendorff, aynı gün tutuklandı ve beş saat yirmi dakika sorgulandıktan sonra, namus sözü vererek 22:20'de serbest bırakıldı. Hitler bir ambulans yardımıyla kaçarak kurtuldu ve Ernst Hanfstaengl'in 'de bulunan kır evinde saklandı.
Hükûmet güçleri tarafından yenilgiye uğratılmaları Hitler ve Ludendorff'u Münih'ten kaçmaya zorlasa da Blutfahne'nin ('kan bayrağı') kökeni buydu. Vurulan iki SA üyesinin kanıyla lekelenmişti: Bayrak taşıyıcısı , ağır yaralanan ve düşen bayrağın üzerine düşen Andreas Bauriedl idi. Bir kurşun, Scheubner-Richter'ı öldürdü. Göring bacağından vuruldu ama kaçtı. Nazilerin geri kalanı dağıldı veya tutuklandı. Hitler iki gün sonra tutuklandı.
Yargılanma ve hapishane
Darbe girişiminden iki gün sonra Hitler tutuklandı ve özel Halk Mahkemesi'nde vatana ihanetle suçlandı. Hermann Göring ve Ernst Hanfstaengl de dahil olmak üzere diğerleri Avusturya'ya kaçarken, Rudolf Hess de dahil olmak üzere bazı komplocu arkadaşları da tutuklandı. Nazi Partisi'nin genel merkezine baskın düzenlendi ve gazetesi Völkischer Beobachter (Halkın Gözlemcisi) yasaklandı. Ocak 1924'te, bir acil durum kararnamesi olan Emminger Reformu, jüri sistemini kaldırdı ve onun yerine Almanya yargısında karma bir yargıçlar ve meslekten olmayan yargıçlar sistemi getirildi.
Bu, Hitler'in yasalarla ilk kez başı belaya girmiyordu. Eylül 1921'deki bir olayda, o ve SA'nın bazı adamları, Bavyera federalisti 'in hitap edeceği 'un ("Bavyera Birliği") bir toplantısını dağıttı ve bunun sonucunda Naziler tutuklandı. Hitler, üç aylık hapis cezasının bir aydan biraz fazlasını çekti. Yargıç Georg Neithardt, Hitler'in her iki davasında da baş yargıçtı.
Hitler'in davası 26 Şubat 1924'te başladı ve 1 Nisan 1924'e kadar sürdü. Lossow, kovuşturmada baş tanık olarak görev yaptı. Hitler, duruşmada ses tonunu yumuşattı, savunmasını halkın iyiliğine özverili bağlılığına ve onları kurtarmak için cesur eylem ihtiyacına odaklayarak her zamanki anti-Semitizm içeren konuşmalarına başladı. Darbenin kendi sorumluluğunda olduğunu iddia ederek Führer veya 'lider' unvanına ilham verdi.
Meslekten olmayan yargıçlar fanatik bir şekilde Nazi yanlısıydı ve başyargıç Georg Neithardt tarafından Hitler'i beraat ettirmekten caydırılması gerekiyordu. Hitler ve Hess, vatana ihanetten Festungshaft'de ('kale hapsi') beş yıl hapis cezasına çarptırıldı. Festungshaft, o zamanlar Alman hukukunda mevcut olan üç tür hapis cezasının en hafifiydi; mahkûmlar zorla çalıştırılmadan muaf tutuldular, kendilerine makul ölçüde konforlu hücreler sağlandı ve mahkûmun neredeyse her gün saatlerce ziyaretçi kabul etmesine izin verildi. Bu, yargıcın onurlu ancak yanlış yönlendirilmiş saiklere sahip olduğuna inandığı kişiler için geleneksel cezaydı ve Gefängnis (ortak hapishane) veya Zuchthaus (disiplin hapishanesi) cezasının damgasını taşımadı. Sonuç olarak, Hitler iyi halden dolayı erken salıverilmeden önce bu cezanın sekiz aydan biraz fazla bir süre yattı. İddiaya göre hapishane yetkilileri, Hitler'i serbest bırakmaya ikna etmesini önlemek için sağır gardiyanlar vermek istediler.
Hitler'in hitabetinin yetersiz kaldığı ilk duruşma olmasına rağmen duruşmayı, mahkeme salonunda konuşmalar yaparak fikirlerini yaymak için bir fırsat olarak kullandı. Olay ertesi gün gazetelerde geniş yer buldu. Yargıçlar etkilendi (Başkan Yargıç Neithardt, duruşmadan önce sanıklara kayırma eğilimindeydi) ve sonuç olarak, Hitler hapishanede sekiz aydan biraz fazla yattı ve 500 Reichsmarks para cezasına çarptırıldı. Ludendorff da Münih'te yargılandı. Ludendorff'un, orada tesadüfen bulunduğu hikâyesi, savaştaki hizmetleri ve bağlantıları ile birlikte Kapp Darbesinde kullandığı bir açıklama sayesinde beraat etti. Hem Röhm hem de Wilhelm Frick suçlu bulunmalarına rağmen serbest bırakıldı. Bu arada Göring, bacağına aldığı kurşun yarası nedeniyle kaçmıştı, bu da onun morfin ve diğer ağrı kesici ilaçlara giderek daha fazla bağımlı hale gelmesine neden oldu. Bu bağımlılığı hayatı boyunca devam etti.
Hitler'in duruşmadaki en büyük endişelerinden biri, Bavyera hükûmeti tarafından memleketi Avusturya'ya geri gönderilme riskiyle karşı karşıya olmasıydı. Duruşma yargıcı Neithardt, Hitler'e sempati duydu ve Weimar Cumhuriyeti'nin ilgili yasalarının "Hitler gibi bir Alman gibi düşünen ve hisseden" bir adama uygulanamayacağına karar verdi. Sonuç, Nazi liderinin Almanya'da kalması oldu.
Ölümler
- Bavyera polisi
- Friedrich Fink
- Nikolaus Hollweg
- Max Schobert
- Rudolf Schraut
- Darbeciler
Ölen 16 kişi, Hitler'in Mein Kampf'a ithafında listelenmiştir.
Scheubner-Richter, darbe sırasında Hitler'le kol kola yürüyordu; ciğerlerinden vuruldu ve anında öldü. Hitler'i yere indirdi ve düştüğünde Hitler'in omzunu çıkardı. Darbe sırasında ölen tek önemli Nazi lideriydi. Darbede ölen tüm parti üyeleri arasında Hitler, Scheubner-Richter'in "yerine konulması mümkün olmayan tek kayıp" olduğunu iddia etti.
Ernst Röhm'e göre, silahlı milis örgütü Reichskriegsflagge'ın her iki üyesi olan Martin Faust ve Theodor Casella, II/Piyade Alayı 19 ile bir yanlış anlaşılma sonucu Savaş Bakanlığı'nın işgali sırasında bir makineli tüfek ateşi patlaması sonucu kazayla vuruldular.
Nazi şehitleri
Ölen 16 isyancı, Nazi Partisi'nin ilk "kan şehitleri" olarak kabul edildi ve Hitler tarafından Mein Kampf'ın önsözünde anıldı. Olaylar sırasında kana bulanan Nazi bayrağı, Blutfahne ('kan bayrağı') olarak bilinmeye başladı ve bu kanlı bayrak, Hitler iktidardayken Feldherrnhalle'nin önüne yeni askerlerin yemin etmesi için çıkarıldı.
İktidara gelmesinden kısa bir süre sonra, Feldherrnhalle'nin güney tarafına gamalı haçla taçlandırılmış bir anıt yerleştirildi. Anıtın arkasına Und ihr habt doch gesiegt! ('Ve yine de kazandınız!') yazısı yerleştirildi. Arkasına çiçekler atılmıştı ve ya polisler ya da SS'ler daha alçakta bulunan levhanın arasında nöbet tutuyordu. Yoldan geçenlerin Nazi selamı vermeleri gerekiyordu. Mein Kampf, ölenlere ithaf edilmiştir ve Ich Kämpfe kitabında (1943 dolaylarında partiye katılanlara verilmiştir), kitapta yüzlerce başka ölü listelenmesine rağmen, ilk olarak onlar listelenmiştir. Kitaptaki başlık metninde "Eylemleri için ölmüş olsalar da sonsuza kadar yaşayacaklar" yazıyordu. Ordunun Feldherrnhalle Alayı adlı bir tümeni vardı ve ayrıca bir SA Feldherrnhalle tümeni vardı.
Der neunte Elfte (9/11, kelimenin tam anlamıyla 'onbirincinin dokuzuncusu'), özellikle 1933'te iktidarın ele geçirilmesinin ardından, Nazi takvimindeki en önemli tarihlerden biri oldu. Her yıl Nazi Almanyası'nın düşüşüne kadar, darbe ülke çapında anılacak ve Münih'te gerçekleşen önemli olaylarla anılacaktı. 8 Kasım gecesi Hitler, Bürgerbräukeller'deki Alte Kämpfer'e ('Eski Savaşçılar') hitap edecekti (1939'dan sonra , 1944'te Circus Krone Binası'nda), ertesi gün Münih sokaklarında yürüyüşün yeniden canlandırılması devam edecekti. Etkinlik, 'daki ölen 16 yürüyüşçünün anıldığı bir törenle doruğa çıkacaktı.
Yıldönümü, Nazi Almanyası'nda bir gerilim zamanı olabilir. Tören, 1934'te, Uzun Bıçaklar Gecesi olarak adlandırılan geceden sonra olduğu gibi iptal edildi. 1938'de Kristallnacht'a ve 1939'da Johann Georg Elser tarafından Hitler'e suikast girişimine denk geldi. 1939'da savaşın patlak vermesiyle güvenlik endişeleri, yürüyüşün yeniden düzenlenmesinin askıya alınmasına, bir daha asla devam edilmemesine neden oldu. Ancak Hitler, 8 Kasım konuşmasını 1943'e kadar yapmaya devam etti. 1944'te Hitler olayı atladı ve onun yerine Heinrich Himmler bir konuşma yaptı. Savaş devam ederken, Münih sakinleri, şehirlerindeki üst düzey Nazi liderlerinin Müttefik bombardıman uçakları için bir mıknatıs gibi hareket edeceğinden endişe ederek, yıldönümünün yaklaşmasından giderek daha fazla korkmaya başladılar.
Her Gau'da (Almanya'nın idari bölgesi) küçük bir anma töreni yapması bekleniyordu. Propagandacılara verilen materyallerde yer aldığı gibi, ölen 16 kişi ilk kayıplardı ve tören, darbe için ölen herkesi anmak için bir fırsattı.
9 Kasım 1935'te ölüler mezarlarından alınarak Feldherrnhalle'ye götürüldü. SA ve SS onları iki 'in ('şeref tapınağı') inşa edildiği Königsplatz'a taşıdı. Yapıların her birinde, ölü Nazilerden sekizi, kendi adlarını taşıyan bir lahit içine gömüldü.
Haziran 1945'te Müttefik Komisyonu cesetleri Ehrentempels'ten çıkardı ve aileleriyle temasa geçti. Sevdiklerini Münih mezarlıklarına isimsiz mezarlara gömme veya yakılma seçeneği verildi. Bu, Almanya'da sahipsiz cesetler için yaygın bir uygulamadır. 9 Ocak 1947'de yapıların üst kısımları havaya uçuruldu.
1994'ten beri, Feldherrnhalle'nin önündeki kaldırıma gömülü şekilde yeralan bir hatıra plaketi, Nazilere karşı savaşta ölen dört Bavyera polisinin isimlerini içermektedir. Plakette şöyle yazmaktadır:
Den Mitgliedern der Bayerischen Landespolizei, die beim Einsatz gegen die Nationalsozialistischen Putschisten am 9.11.1923 Ihr Leben ließen. ('9 Kasım 1923'te nasyonal sosyalist darbecilere karşı canlarını veren Bavyera Polis Teşkilatı mensuplarına:...')
Kaynakça
- ^ Evans 2003, ss. 193–194.
- ^ Hitler, Adolf (1924). Der Hitler-Prozeß vor dem Volksgericht in München [The Hitler Trial Before the People's Court in Munich]. Munich: Knorr & Hirth. OCLC 638670803.
- ^ a b c Harold J. Gordon Jr., The Hitler Trial Before the People's Court in Munich (Arlington, VA: University Publications of America 1976)
- ^ a b Fulda, Bernhard (2009). Press and politics in the Weimar Republic. Oxford University Press. ss. 68-69. ISBN . 9 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Kasım 2021.
- ^ Claudia Koonz, The Nazi Conscience, p. 24, .
- ^ Kershaw 2008, ss. 61–63.
- ^ Kershaw 2008, ss. 72–74.
- ^ Kershaw 2008, s. 75.
- ^ Stackelberg, Roderick (2007), The Routledge Companion to Nazi Germany, New York: Routledge, s. 9, ISBN
- ^ Sayers, Michael and Kahnn, Albert E. (1945), The Plot Against the Peace. Dial Press.
- ^ Kershaw 2008, s. 124.
- ^ Kershaw 2008, ss. 125–126.
- ^ Kershaw 2008, s. 125.
- ^ a b Kershaw 2008, s. 126.
- ^ Kershaw 2008, ss. 125–127.
- ^ Piers Brendon, The Dark Valley: A Panorama of the 1930s, p. 36
- ^ Kershaw 2008, s. 128.
- ^ Piers Brendon, The Dark Valley: A Panorama of the 1930s, pp. 36–37
- ^ Shirer, William (2011). The Rise and Fall of the Third Reich (Fiftieth Anniversary bas.). New York: Simon & Schuster. s. 69. ISBN .
- ^ (1941). Is Tomorrow Hitler's? 200 Questions on the Battle of Mankind. Reynal & Hitchcock. s. 12.
- ^ Bear 2016, s. PT20.
- ^ a b c d Kershaw 2008, s. 129.
- ^ Shirer 1960, ss. 73–76.
- ^ , The Triumph of Propaganda: Film and National Socialism, 1933–1945, Volume 1, pp. 20–22.
- ^ [1] 12 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Hitler Sites by Steven Lehrer. McFarland & Co, Publishers, .
- ^ a b Kershaw 2008, s. 131.
- ^ "Hermann Goring (German minister) – Britannica Online Encyclopedia". Britannica.com. 20 Mart 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mart 2011.
- ^ (January 1974). "On Uses and Misuses of Comparative Law". . 37 (1): 18, note 73. doi:10.1111/j.1468-2230.1974.tb02366.x
![image]()
. JSTOR 1094713. - ^ Wolff, Hans Julius (June 1944). "Criminal Justice in Germany". . 42 (6): 1069-1070, note 7. doi:10.2307/1283584. JSTOR 1283584.
- ^ ; Zeisel, Hans (January 1972). "Lay Judges in the German Criminal Courts". . 1 (1): 135. doi:10.1086/467481. JSTOR 724014.
- ^ Richard J Evans: The Coming of the Third Reich. A History, 2004, S. 181; Joachim Fest: Hitler, 2002, pp. 160, 225.
- ^ , The Nazi Conscience, p. 21
- ^ Piers Brendon, The Dark Valley: A Panorama of the 1930s, p. 38
- ^ Claudia Koonz, The Nazi Conscience, p. 22
- ^ Kershaw 1999, s. 238.
- ^ Revoking the Fuehrer's Passport 9 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . at spiegel.de
- ^ Ian Kershaw (2001). Hitler 1889–1936: Hubris. Penguin Books. s. 217. ISBN . 9 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Kasım 2021.
- ^ . Adolf Hitler: The Definitive Biography. New York: Anchor Books, 1976 p. 170
- ^ . The Burning Tigris: The Armenian Genocide and America's Response. New York, HarperCollins, 2003 p. 407
- ^ "Ernst Röhm, Die Geschichte eines Hochverräters, Franz Eher Verlag, Munich 1928.
- ^ Bytwerk, Randall (2000). "Nazi ceremonies for 9 November 1942". German Propaganda Archive. 5 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Nisan 2009.
Bibliyografi
- Bear, Ileen (2016). Adolf Hitler: A Biography. Vij Books India Pvt Ltd. ISBN .
- Dornberg, John (1982). Munich 1923: The Story of Hitler's First Grab for Power. New York: Harper & Row.
- (2003). . New York: Penguin Books. ISBN .
- Gordon, Harold J., Jr. (1972). Hitler and the Beer Hall Putsch. Princeton, NJ: Princeton University Press.
- Gordon, Harold J., Jr. (1976). The Hitler Trial Before the People's Court in Munich. University Publications of America.
- Kershaw, Ian (1999) [1998]. Hitler: 1889–1936: Hubris. New York: . ISBN .
- Kershaw, Ian (2008). Hitler: A Biography. New York: W. W. Norton & Company. ISBN .
- Large, David Clay (1997). Where Ghosts Walked, Munich's Road to the Third Reich. New York: W.W. Norton.
- Shirer, William L. (1960). The Rise and Fall of the Third Reich. New York: Simon & Schuster. OCLC 824193307.
- (1961). Hitler and Nazism. New York: Franklin Watts.
![image]()
Vikikaynak'ta Birahane Darbesi ile ilgili metin bulabilirsiniz.
İlgili şarkılar
- Das Hakenkreuzlied (Gamalı Haç Şarkısı, 1923) Das Hakenkreuz im weißen Feld Auf feuerrotem Grunde ...
- In München sind viele gefallen / Den Toten des 9. November 1923 (Münih'te birçok kişi şehit düştü / 9 Kasım 1923'te ölenler için) ... Es traf vor der Feldherrenhalle Deutsche Helden das tödliche Blei ...
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Birahane Darbesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Vikikaynak'ta Adolf Hitler'in Birahane Darbesi'nin 19. Yıldönümü Konuşması ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
- at omniatlas.com
- Öldürülen dört Bavyeralının plaketini taşıyan Feldherrnhalle, günümüzde kaldırıldı 9 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- "Munich: Part 3 - Nazi Party Buildings on the Königsplatz 1 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Third Reich in Ruins
Kaynak hatası: <ref> "note" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="note"/> etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz: )
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Birahane Darbesi Almanca Burgerbraukellerputsch ya da Hitler Ludendorff Putsch ya da Hitlerputsch Adolf Hitler General Erich Ludendorff ve diger Kampfbund liderleri tarafindan Bavyera eyaletinin yonetimine el koymak amaciyla 8 9 Kasim 1923 tarihinde gerceklestirdigi basarisiz bir darbe girisimidir Yaklasik iki bin Nazi sehir merkezindeki Feldherrnhalle ye yurudu ancak bir polis kordonuyla karsi karsiya kaldilar bu da 16 Nazi Partisi uyesi ve 4 polis memurunun olumuyle sonuclandi Birahane DarbesiSturmabteilung a bagli Naziler Marienplatz da Tarih8 9 Kasim 1923BolgeMunih Bavyera AlmanyaSebepHitler ve Nazi Partisi Munih i ele gecirmeyi ve sehri Almanya nin ulusal hukumetine karsi bir yuruyus icin bir us olarak kullanmayi planladi SonucReichswehr ve polis guclerinin zaferi Darbe girisimi basarisizlikla sonuclandi NSDAP liderleri tutuklandi TaraflarKampfbund Nazi Partisi NSDAP Sturmabteilung SA Stosstrupp Hitler Bund Reichskriegsflagge Freikorps OberlandWeimar Cumhuriyeti Bavyera polisi ReichswehrKomutanlar ve liderlerAdolf Hitler Erich Ludendorff Ernst Rohm Rudolf Hess Scheubner Richter olu Robert Wagner Hermann Goring Heinrich HimmlerGustav von Kahr Eugen von Knilling Hans von Seisser Otto von LossowGucler2 000 130Kayiplar164 Catisma sirasinda yaralanan Hitler hemen tutuklanmaktan kurtuldu ve kirsal kesimde guvenli bir yere goturuldu Iki gun sonra tutuklandi ve vatana ihanetle suclandi Darbeyle birlikte Hitler ilk kez Alman ulusunun dikkatini cekti ve dunyanin dort bir yanindaki gazetelerde mansetlere cikti Hitler 24 gun suren yargilanmasinda tutuklanmasini genis capta duyurulan ve kendi milliyetci duygularini ulusa ifade etmesi icin bir platform sagladi Hitler vatana ihanetten suclu bulundu ve Landsberg Hapishanesinde bes yil hapis cezasina carptirildi Burada mahkum arkadaslari Emil Maurice ve Rudolf Hess e Mein Kampf i dikte ettirdi 20 Aralik 1924 te yalnizca dokuz ay yatmis olan Hitler serbest birakildi Hitler serbest birakildiktan sonra odagini devrim veya kuvvet yerine yasal yollardan gucu elde etmeye yoneldi ve buna gore taktiklerini degistirerek Nazi propagandasini daha da gelistirdi Feldherrnhale Birahane Darbesi nin son duragi Darbeyi hazirlayan kosullar20 yuzyilin baslarinda Guney Almanya nin buyuk sehirlerinin cogunda yuzlerce ve bazen binlerce insanin aksamlari sosyallesecegi bira icecegi ve siyasi ve sosyal tartismalara katildigi bira salonlari vardi Bu tur bira salonlari ara sira siyasi mitinglere de ev sahipligi yapti Munih in en buyuk bira salonlarindan biri darbenin basladigi yer haline gelen Burgerbraukeller di Birinci Dunya Savasi ni sona erdiren Versay Antlasmasi Almanya nin buyuk bir Avrupa gucu olarak gerilemesine yol acti Donemin bircok Almani gibi Alman Ordusunda savasan ama o sirada hala Avusturya vatandasligina sahip olan Hitler ulkenin kendi hukumeti tarafindan arkadan bicaklanmasi ile anlasmanin ihanet olduguna inaniyordu Ozellikle de Alman Ordusu nun sahada yenilmez oldugu dusunuluyordu Yenilgiden dolayi Hitler daha sonra olarak adlandirilan sivil liderleri Yahudileri ve Marksistleri gunah kecisi yapti Hitler savastan sonra Munih te orduda kaldi Cesitli milli dusunce kurslarina katildi Bavyera Ordusu Egitim ve Propaganda Dairesi tarafindan Hitler in ajan oldugu Yuzbasi Karl Mayr tarafindan organize edildi Yuzbasi Mayr o zamanlar bir ordu Gefreiter onbasini esdegeri degil ozel bir er sinifi ve Birinci Sinif Demir Hac sahibi Hitler e kucuk Deutsche Arbeiterpartei ye Alman Isci Partisi kisaltilmis sekilde DAP sizmasini emretti Hitler 12 Eylul 1919 da Alman Isci Partisi ne katildi Cok gecmeden Alman Isci Partisi nin benimsedigi ilkelerin bircoguyla ayni fikirde oldugunu fark etti ve savas sonrasi Munih te meydana gelen kaotik siyasi atmosferde partinin en ust gorevine yukseldi Anlasmaya gore Hitler Kampfbund adi verilen bir dizi Bavyera intikamci yurtsever dernek in siyasi liderligini ustlendi Bu siyasi taban Nazi Partisi nin paramiliter kanadi olan yaklasik 15 000 Sturmabteilung u SA kelimenin tam anlamiyla Firtina Kitasi kapsayacak sekilde genisledi 26 Eylul 1923 te bir kargasa ve siyasi siddet doneminin ardindan Bavyera Basbakani Eugen von Knilling olaganustu hal ilan etti ve Gustav Ritter von Kahr devleti yonetmek icin diktatorluk yetkileriyle Staatskomissar eyalet komiseri olarak atandi Von Kahr a ek olarak Bavyera eyaleti polis sefi Albay Hans Ritter von Seisser ve Reichswehr Generali Otto von Lossow bir iktidar uclusu olusturdular Bu yonetim merkezi yonetimin ilettigi her talimati yerine getirmiyordu Ozellikle Hitler in yayin organinin ve Nazilerin faaliyetlerinin durdurulmasina yonelik emirler uygulanmiyordu Hitler 27 Eylul 1923 ten itibaren 14 kitlesel toplanti yapacagini duyurdu Olasi aksakliktan korkan Kahr in ilk eylemlerinden biri ilan edilen toplantilari yasaklamak ve Hitler i harekete gecmemesi icin baski altina almak oldu Kampfbund daki diger liderlerle birlikte Naziler Berlin e yurumeleri ve iktidari ele gecirmeleri gerektigini yoksa takipcilerinin komunistlere yonelecegini hissettiler Hitler Kahr ve uclusunun destegini kazanmak amaciyla Birinci Dunya Savasi generali Erich Ludendorff un yardimina basvurdu Ancak Kahr in Seisser ve Lossow ile Hitler siz milliyetci bir diktatorluk kurmak icin kendi plani vardi Darbe girisimiErich Ludendorff 19 Kasim 1923 te Time in kapaginda Darbe Benito Mussolini nin Roma daki basarili yuruyusunden ilham aldi 22 29 Ekim 1923 tarihleri arasinda Hitler ve arkadaslari Munih i Almanya nin Weimar Cumhuriyeti hukumetine karsi bir yuruyus icin bir us olarak kullanmayi planladilar Ancak kosullar Italya dakinden farkliydi Hitler Kahr in kendisini kontrol etmeye calistigini ve Berlin deki hukumete karsi harekete gecmeye hazir olmadigini anladi Hitler basarili bir populer ajitasyon ve destek almak icin kritik bir ani yakalamak istedi Meseleleri kendi eline almaya karar verdi Hitler Sturmabteilung un buyuk bir mufrezesiyle birlikte Kahr in 3 000 kisinin onunde konusma yaptigi Burgerbraukeller e yurudu 8 Kasim 1923 aksami Munih ticaret orgutlerinin Burgerbraukeller isimli birahanede duzenledigi gecede konusma yapmakta olan von Kahr ve orada bulunan yonetim ekibi Adolf Hitler ve ona bagli 603 kisilik silahli Sturmabteilung mufrezesinin mudahalesiyle rehin duruma dustuler Birahanenin etrafi sarildi ve oditoryuma bir makineli tufek yerlestirildi Hitler ortaklari Hermann Goring Alfred Rosenberg Rudolf Hess Ernst Hanfstaengl Ulrich Graf Max Amann Max Erwin von Scheubner Richter Wilhelm Adam Robert Wagner ve digerleri toplamda 20 kadar ile cevrili kalabalik oditoryumda ilerledi Kalabaligin arasindan duyulamayan Hitler tavana bir el ates etti ve bir sandalyeye atlayarak bagirdi Nasyonal devrim patlak verdi Salonun etrafi alti yuz adamla cevrili Kimsenin cikmasina izin yok Bavyera hukumetinin gorevden alindigini belirterek devam etti ve Ludendorff ile yeni bir hukumetin kuruldugunu ilan etti Hess Lenk ve Graf in eslik ettigi Adolf Hitler Kahr Seisser ve Lossow uclusunu silah zoruyla bitisikteki bir odaya alinmasini emretti ve onlardan darbeyi desteklemelerini ve kendilerine atadigi hukumet pozisyonlarini kabul etmelerini istedi Hitler birkac gun once Lossow a darbe girisiminde bulunmayacagina soz vermisti ama simdi onlardan hemen bir onay yaniti alacagini dusunerek Kahr dan Bavyera Naibi konumunu kabul etmesini istedi Kahr ozellikle oditoryumdan agir koruma altinda alindigi icin is birligi yapmasinin beklenemeyecegi yanitini verdi ve Scheubner Richter Almanlarin I Dunya Savasi ndaki meshur komutani Erich Ludendorff u almak icin gonderildi Nazilere itibar kazandirmak icin kisisel prestijinden yararlaniliyordu Hermann Kriebel bir baska birahane olan de Bund Reichskriegsflagge i ile bekleyen Ernst Rohm u mutfaktan telefonla aradi ve kendisine sehirdeki onemli binalara el koymasi emredildi Ayni zamanda Gerhard Rossbach yonetimindeki ortak komplocular yakindaki bir piyade subayi okulunun ogrencilerini baska hedeflere ulasmak icin harekete gecirdi Hitler Kahr dan rahatsiz oldu ve ve Hermann Kriebel i yerine gelmeleri icin yanina cagirdi Rudolf Hess ve Adolf Lenk in yanindaki oditoryuma dondu Goring bir konusma yapti ve eylemin polise ve Reichswehr e degil Berlin Yahudi hukumetine ve 1918 Kasim suclularina yonelik oldugunu belirtti Munih Universitesi nde modern tarih ve siyaset bilimi profesoru ve Kahr in destekcisi olan Dr Karl Alexander von Mueller bir gorgu tanigiydi Soyle soyledi Kalabaligin tavrinin birkac dakika neredeyse birkac saniye icinde boylesine degistigini omrum boyunca hatirlamiyorum Hitler birkac cumleyle bir eldivenin icini disina cevirir gibi onlari alt ust etmisti Neredeyse hokus pokus ya da sihir gibi bir yani vardi Hitler konusmasini su sozlerle sonlandirdi Disarida Kahr Lossow ve Seisser var Bir karara varmak icin cok ugrasiyorlar Onlarin arkasinda duracaginizi soyleyebilir miyim Munih teki Odeonsplatz 9 Kasim 1923 Salondaki kalabalik Hitler i onaylayarak yuksek sesle destekledi Hitler konusmasini soyle bitirdi Bizi motive eden seyin ne kibir ne de kisisel cikar oldugunu gorebilirsiniz sadece Alman Anavatanimiz icin bu vahim onbirinci saatte savasa katilmaya yonelik yakici bir arzu oldugunu gorebilirsiniz Size soyleyebilecegim son bir sey var Ya Alman devrimi bu gece baslayacak ya da safakta hepimiz olecegiz Hitler triumvirlerin kaldigi antreye geri dondu ve kulaklari sagir eden bir alkis aldi Geri donerken Goring ve Hess e Eugen von Knilling i ve Bavyera hukumetinin diger yedi uyesini gozaltina almalarini emretti Hitler in konusmasi sirasinda Pohner Weber ve Kriebel uzlastirici bir sekilde uclu yonetimi darbeye destek vermeleri icin ikna etmeye calisiyorlardi Odadaki atmosfer hafiflemisti ama Kahr direnmeye devam etti Ludendorff saat 21 00 den biraz once geldi ve bekleme odasinda goruldu Lossow ve Seisser a odaklandi gorev duygularina hitap etti Sonunda uclu isteksizce pes ettiler Hitler Ludendorff ve digerleri ana salondaki podyuma donduler burada konusmalar yaptilar ve el sikistilar Kalabaligin daha sonra salonu terk etmesine izin verildi Bir taktik hatayla Hitler kisa bir sure sonra baska bir yerde bir krizle basa cikmak icin Burgerbraukeller den ayrilmaya karar verdi Ludendorff 22 30 civarinda Kahr ve arkadaslarini serbest birakti 1923 Darbesi sirasinda iktidari ele gecirme girisimine katilan ilk Naziler Geceye hukumet yetkilileri silahli kuvvetler polis birimleri ve sadakatlerinin nerede olduguna karar veren bireyler arasinda kafa karisikligi ve huzursuzluk damgasini vurdu Kampfbund un birimleri kendilerini gizli depolardan silahlandirmak ve binalari ele gecirmek icin etrafta kosturuyordu Saat 03 00 civarinda Reichswehr in yerel garnizonunun Rohm un adamlarinin birahaneden ciktigini fark etmesiyle darbenin ilk kayiplari meydana geldi Askerler ve eyalet polisi tarafindan Reichswehr kislasina ulasmaya calisirken pusuya dusurulduler ates edildi ancak her iki tarafta da can kaybi olmadi Agir bir direnisle karsilasan Rohm ve adamlari geri cekilmek zorunda kaldilar Bu arada Reichswehr subaylari tum garnizonu alarma gecirdi ve takviye cagrisinda bulundu Yabanci ataseler otel odalarinda tutularak ev hapsine alindi Sabah Hitler Munih belediye meclisinin rehine olarak ele gecirilmesini emretti Ayrica Kampfbund un iletisim gorevlisi Max Neunzert i Bavyera Veliaht Prensi Rupprecht in Kahr ile darbeciler arasinda arabuluculuk yapmasi icin yardim etmesi icin gonderdi Neunzert bu gorevde basarisiz oldu 9 Kasim sabahi Hitler darbenin hicbir ilerleme kaydetmedigini fark etti Darbeciler ne yapacaklarini bilemediler ve pes etmek uzereydiler O anda Ludendorff Wir marschieren diye bagirdi Yuruyecegiz Rohm un kuvveti Hitler inkiyle toplamda yaklasik 2000 adam birleserek belirli bir varis noktasi olmadan birlikte yurumeye basladilar Oglen saat 12 de Theodor Oberlander de dahil olmak uzere Hitler in destekcileri Ludendorff ve Hitler in onderliginde Burgerbraukeller den disari yurumeye basladilar Hitler gibi sivil kiyafetler giymis ve sapka takmis olan Ludendorff yuruyuse komuta ediyordu O anda Ludendorff onlari Bavyera Savunma Bakanligi na goturdu Ancak saat 12 45 te Feldherrnhalle nin onundeki da Eyalet Polisinden Kidemli Tegmen Michael von Godin komutasinda yolu kapatan 130 askerden olusan bir kuvvetle karsilastilar Iki grup arasinda karsilikli ates acildi ve sonucta dort eyalet polisi ve 16 Nazi oldu Polis komutani Yuzbasi Rudolf Schraut un yani sira polis cavusu Friedrich Fink polis cavusu Nikolaus Hollweg ve polis yardimci cavusu Max Schoberth acilan ates sonucu hayatlarin kaybettiler Cok sayida seyirci kacarken darbeciler kendilerini yere atti Tum operasyon bir dakikadan az surdu Zarar gormemis olan Ludendorff ayni gun tutuklandi ve bes saat yirmi dakika sorgulandiktan sonra namus sozu vererek 22 20 de serbest birakildi Hitler bir ambulans yardimiyla kacarak kurtuldu ve Ernst Hanfstaengl in de bulunan kir evinde saklandi Hukumet gucleri tarafindan yenilgiye ugratilmalari Hitler ve Ludendorff u Munih ten kacmaya zorlasa da Blutfahne nin kan bayragi kokeni buydu Vurulan iki SA uyesinin kaniyla lekelenmisti Bayrak tasiyicisi agir yaralanan ve dusen bayragin uzerine dusen Andreas Bauriedl idi Bir kursun Scheubner Richter i oldurdu Goring bacagindan vuruldu ama kacti Nazilerin geri kalani dagildi veya tutuklandi Hitler iki gun sonra tutuklandi Yargilanma ve hapishane1 Nisan 1924 Birahane Darbesi davasinda saniklar Soldan saga Pernet Weber Frick Kriebel Ludendorff Hitler Bruckner Rohm ve Wagner Saniklardan sadece ikisi Hitler ve Frick sivil kiyafetler giyiyor Uniformalilarin hepsi kilic tasimakta bu da subay olduklarini gostermektedir Adolf Hitler Emil Maurice Hermann Kriebel Rudolf Hess ve Landsberg Hapishanesi nde Darbe girisiminden iki gun sonra Hitler tutuklandi ve ozel Halk Mahkemesi nde vatana ihanetle suclandi Hermann Goring ve Ernst Hanfstaengl de dahil olmak uzere digerleri Avusturya ya kacarken Rudolf Hess de dahil olmak uzere bazi komplocu arkadaslari da tutuklandi Nazi Partisi nin genel merkezine baskin duzenlendi ve gazetesi Volkischer Beobachter Halkin Gozlemcisi yasaklandi Ocak 1924 te bir acil durum kararnamesi olan Emminger Reformu juri sistemini kaldirdi ve onun yerine Almanya yargisinda karma bir yargiclar ve meslekten olmayan yargiclar sistemi getirildi Bu Hitler in yasalarla ilk kez basi belaya girmiyordu Eylul 1921 deki bir olayda o ve SA nin bazi adamlari Bavyera federalisti in hitap edecegi un Bavyera Birligi bir toplantisini dagitti ve bunun sonucunda Naziler tutuklandi Hitler uc aylik hapis cezasinin bir aydan biraz fazlasini cekti Yargic Georg Neithardt Hitler in her iki davasinda da bas yargicti Hitler in davasi 26 Subat 1924 te basladi ve 1 Nisan 1924 e kadar surdu Lossow kovusturmada bas tanik olarak gorev yapti Hitler durusmada ses tonunu yumusatti savunmasini halkin iyiligine ozverili bagliligina ve onlari kurtarmak icin cesur eylem ihtiyacina odaklayarak her zamanki anti Semitizm iceren konusmalarina basladi Darbenin kendi sorumlulugunda oldugunu iddia ederek Fuhrer veya lider unvanina ilham verdi Meslekten olmayan yargiclar fanatik bir sekilde Nazi yanlisiydi ve basyargic Georg Neithardt tarafindan Hitler i beraat ettirmekten caydirilmasi gerekiyordu Hitler ve Hess vatana ihanetten Festungshaft de kale hapsi bes yil hapis cezasina carptirildi Festungshaft o zamanlar Alman hukukunda mevcut olan uc tur hapis cezasinin en hafifiydi mahkumlar zorla calistirilmadan muaf tutuldular kendilerine makul olcude konforlu hucreler saglandi ve mahkumun neredeyse her gun saatlerce ziyaretci kabul etmesine izin verildi Bu yargicin onurlu ancak yanlis yonlendirilmis saiklere sahip olduguna inandigi kisiler icin geleneksel cezaydi ve Gefangnis ortak hapishane veya Zuchthaus disiplin hapishanesi cezasinin damgasini tasimadi Sonuc olarak Hitler iyi halden dolayi erken saliverilmeden once bu cezanin sekiz aydan biraz fazla bir sure yatti Iddiaya gore hapishane yetkilileri Hitler i serbest birakmaya ikna etmesini onlemek icin sagir gardiyanlar vermek istediler Hitler in hitabetinin yetersiz kaldigi ilk durusma olmasina ragmen durusmayi mahkeme salonunda konusmalar yaparak fikirlerini yaymak icin bir firsat olarak kullandi Olay ertesi gun gazetelerde genis yer buldu Yargiclar etkilendi Baskan Yargic Neithardt durusmadan once saniklara kayirma egilimindeydi ve sonuc olarak Hitler hapishanede sekiz aydan biraz fazla yatti ve 500 Reichsmarks para cezasina carptirildi Ludendorff da Munih te yargilandi Ludendorff un orada tesadufen bulundugu hikayesi savastaki hizmetleri ve baglantilari ile birlikte Kapp Darbesinde kullandigi bir aciklama sayesinde beraat etti Hem Rohm hem de Wilhelm Frick suclu bulunmalarina ragmen serbest birakildi Bu arada Goring bacagina aldigi kursun yarasi nedeniyle kacmisti bu da onun morfin ve diger agri kesici ilaclara giderek daha fazla bagimli hale gelmesine neden oldu Bu bagimliligi hayati boyunca devam etti Hitler in durusmadaki en buyuk endiselerinden biri Bavyera hukumeti tarafindan memleketi Avusturya ya geri gonderilme riskiyle karsi karsiya olmasiydi Durusma yargici Neithardt Hitler e sempati duydu ve Weimar Cumhuriyeti nin ilgili yasalarinin Hitler gibi bir Alman gibi dusunen ve hisseden bir adama uygulanamayacagina karar verdi Sonuc Nazi liderinin Almanya da kalmasi oldu Diktatorluk Modasi Ludendorf Bavyera Diktatoru Oldu 8 9 Kasim 1923 Munih Birahane Darbesi Turk basininda elestirel bir uslupla anlatilmistir OlumlerBavyera polisiFriedrich Fink Nikolaus Hollweg Max Schobert Rudolf SchrautDarbeciler Olen 16 kisi Hitler in Mein Kampf a ithafinda listelenmistir Scheubner Richter darbe sirasinda Hitler le kol kola yuruyordu cigerlerinden vuruldu ve aninda oldu Hitler i yere indirdi ve dustugunde Hitler in omzunu cikardi Darbe sirasinda olen tek onemli Nazi lideriydi Darbede olen tum parti uyeleri arasinda Hitler Scheubner Richter in yerine konulmasi mumkun olmayan tek kayip oldugunu iddia etti Ernst Rohm e gore silahli milis orgutu Reichskriegsflagge in her iki uyesi olan Martin Faust ve Theodor Casella II Piyade Alayi 19 ile bir yanlis anlasilma sonucu Savas Bakanligi nin isgali sirasinda bir makineli tufek atesi patlamasi sonucu kazayla vuruldular Nazi sehitleriWochenspruch der NSDAP 24 Mayis 1943 Schlageter den alinti yapiyor Adam dusse bile sancak dusmemeli Munih in lerden biri Onur Tapinaklari 1936 Olen 16 isyanci Nazi Partisi nin ilk kan sehitleri olarak kabul edildi ve Hitler tarafindan Mein Kampf in onsozunde anildi Olaylar sirasinda kana bulanan Nazi bayragi Blutfahne kan bayragi olarak bilinmeye basladi ve bu kanli bayrak Hitler iktidardayken Feldherrnhalle nin onune yeni askerlerin yemin etmesi icin cikarildi Iktidara gelmesinden kisa bir sure sonra Feldherrnhalle nin guney tarafina gamali hacla taclandirilmis bir anit yerlestirildi Anitin arkasina Und ihr habt doch gesiegt Ve yine de kazandiniz yazisi yerlestirildi Arkasina cicekler atilmisti ve ya polisler ya da SS ler daha alcakta bulunan levhanin arasinda nobet tutuyordu Yoldan gecenlerin Nazi selami vermeleri gerekiyordu Mein Kampf olenlere ithaf edilmistir ve Ich Kampfe kitabinda 1943 dolaylarinda partiye katilanlara verilmistir kitapta yuzlerce baska olu listelenmesine ragmen ilk olarak onlar listelenmistir Kitaptaki baslik metninde Eylemleri icin olmus olsalar da sonsuza kadar yasayacaklar yaziyordu Ordunun Feldherrnhalle Alayi adli bir tumeni vardi ve ayrica bir SA Feldherrnhalle tumeni vardi Der neunte Elfte 9 11 kelimenin tam anlamiyla onbirincinin dokuzuncusu ozellikle 1933 te iktidarin ele gecirilmesinin ardindan Nazi takvimindeki en onemli tarihlerden biri oldu Her yil Nazi Almanyasi nin dususune kadar darbe ulke capinda anilacak ve Munih te gerceklesen onemli olaylarla anilacakti 8 Kasim gecesi Hitler Burgerbraukeller deki Alte Kampfer e Eski Savascilar hitap edecekti 1939 dan sonra 1944 te Circus Krone Binasi nda ertesi gun Munih sokaklarinda yuruyusun yeniden canlandirilmasi devam edecekti Etkinlik daki olen 16 yuruyuscunun anildigi bir torenle doruga cikacakti Yildonumu Nazi Almanyasi nda bir gerilim zamani olabilir Toren 1934 te Uzun Bicaklar Gecesi olarak adlandirilan geceden sonra oldugu gibi iptal edildi 1938 de Kristallnacht a ve 1939 da Johann Georg Elser tarafindan Hitler e suikast girisimine denk geldi 1939 da savasin patlak vermesiyle guvenlik endiseleri yuruyusun yeniden duzenlenmesinin askiya alinmasina bir daha asla devam edilmemesine neden oldu Ancak Hitler 8 Kasim konusmasini 1943 e kadar yapmaya devam etti 1944 te Hitler olayi atladi ve onun yerine Heinrich Himmler bir konusma yapti Savas devam ederken Munih sakinleri sehirlerindeki ust duzey Nazi liderlerinin Muttefik bombardiman ucaklari icin bir miknatis gibi hareket edeceginden endise ederek yildonumunun yaklasmasindan giderek daha fazla korkmaya basladilar Her Gau da Almanya nin idari bolgesi kucuk bir anma toreni yapmasi bekleniyordu Propagandacilara verilen materyallerde yer aldigi gibi olen 16 kisi ilk kayiplardi ve toren darbe icin olen herkesi anmak icin bir firsatti 9 Kasim 1935 te oluler mezarlarindan alinarak Feldherrnhalle ye goturuldu SA ve SS onlari iki in seref tapinagi insa edildigi Konigsplatz a tasidi Yapilarin her birinde olu Nazilerden sekizi kendi adlarini tasiyan bir lahit icine gomuldu Haziran 1945 te Muttefik Komisyonu cesetleri Ehrentempels ten cikardi ve aileleriyle temasa gecti Sevdiklerini Munih mezarliklarina isimsiz mezarlara gomme veya yakilma secenegi verildi Bu Almanya da sahipsiz cesetler icin yaygin bir uygulamadir 9 Ocak 1947 de yapilarin ust kisimlari havaya ucuruldu 1994 ten beri Feldherrnhalle nin onundeki kaldirima gomulu sekilde yeralan bir hatira plaketi Nazilere karsi savasta olen dort Bavyera polisinin isimlerini icermektedir Plakette soyle yazmaktadir Den Mitgliedern der Bayerischen Landespolizei die beim Einsatz gegen die Nationalsozialistischen Putschisten am 9 11 1923 Ihr Leben liessen 9 Kasim 1923 te nasyonal sosyalist darbecilere karsi canlarini veren Bavyera Polis Teskilati mensuplarina Kaynakca Evans 2003 ss 193 194 Hitler Adolf 1924 Der Hitler Prozess vor dem Volksgericht in Munchen The Hitler Trial Before the People s Court in Munich Munich Knorr amp Hirth OCLC 638670803 a b c Harold J Gordon Jr The Hitler Trial Before the People s Court in Munich Arlington VA University Publications of America 1976 a b Fulda Bernhard 2009 Press and politics in the Weimar Republic Oxford University Press ss 68 69 ISBN 978 0 19 954778 4 9 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Kasim 2021 Claudia Koonz The Nazi Conscience p 24 0 674 01172 4 Kershaw 2008 ss 61 63 Kershaw 2008 ss 72 74 Kershaw 2008 s 75 Stackelberg Roderick 2007 The Routledge Companion to Nazi Germany New York Routledge s 9 ISBN 978 0 415 30860 1 Sayers Michael and Kahnn Albert E 1945 The Plot Against the Peace Dial Press Kershaw 2008 s 124 Kershaw 2008 ss 125 126 Kershaw 2008 s 125 a b Kershaw 2008 s 126 Kershaw 2008 ss 125 127 Piers Brendon The Dark Valley A Panorama of the 1930s p 36 0 375 40881 9 Kershaw 2008 s 128 Piers Brendon The Dark Valley A Panorama of the 1930s pp 36 37 0 375 40881 9 Shirer William 2011 The Rise and Fall of the Third Reich Fiftieth Anniversary bas New York Simon amp Schuster s 69 ISBN 978 1 4516 4259 9 1941 Is Tomorrow Hitler s 200 Questions on the Battle of Mankind Reynal amp Hitchcock s 12 Bear 2016 s PT20 a b c d Kershaw 2008 s 129 Shirer 1960 ss 73 76 The Triumph of Propaganda Film and National Socialism 1933 1945 Volume 1 pp 20 22 1 12 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hitler Sites by Steven Lehrer McFarland amp Co Publishers 0 7864 1045 0 a b Kershaw 2008 s 131 Hermann Goring German minister Britannica Online Encyclopedia Britannica com 20 Mart 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mart 2011 January 1974 On Uses and Misuses of Comparative Law 37 1 18 note 73 doi 10 1111 j 1468 2230 1974 tb02366 x JSTOR 1094713 Wolff Hans Julius June 1944 Criminal Justice in Germany 42 6 1069 1070 note 7 doi 10 2307 1283584 JSTOR 1283584 Zeisel Hans January 1972 Lay Judges in the German Criminal Courts 1 1 135 doi 10 1086 467481 JSTOR 724014 Richard J Evans The Coming of the Third Reich A History 2004 S 181 Joachim Fest Hitler 2002 pp 160 225 The Nazi Conscience p 21 Piers Brendon The Dark Valley A Panorama of the 1930s p 38 Claudia Koonz The Nazi Conscience p 22 Kershaw 1999 s 238 Revoking the Fuehrer s Passport 9 Kasim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde at spiegel de Ian Kershaw 2001 Hitler 1889 1936 Hubris Penguin Books s 217 ISBN 978 0 14 192579 0 9 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Kasim 2021 Adolf Hitler The Definitive Biography New York Anchor Books 1976 p 170 0 385 42053 6 The Burning Tigris The Armenian Genocide and America s Response New York HarperCollins 2003 p 407 0 06 055870 9 Ernst Rohm Die Geschichte eines Hochverraters Franz Eher Verlag Munich 1928 Bytwerk Randall 2000 Nazi ceremonies for 9 November 1942 German Propaganda Archive 5 Mayis 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Nisan 2009 Bibliyografi Bear Ileen 2016 Adolf Hitler A Biography Vij Books India Pvt Ltd ISBN 978 93 86019 47 9 Dornberg John 1982 Munich 1923 The Story of Hitler s First Grab for Power New York Harper amp Row 2003 New York Penguin Books ISBN 0 14 303469 3 Gordon Harold J Jr 1972 Hitler and the Beer Hall Putsch Princeton NJ Princeton University Press Gordon Harold J Jr 1976 The Hitler Trial Before the People s Court in Munich University Publications of America Kershaw Ian 1999 1998 Hitler 1889 1936 Hubris New York ISBN 978 0 393 04671 7 Kershaw Ian 2008 Hitler A Biography New York W W Norton amp Company ISBN 978 0 393 06757 6 Large David Clay 1997 Where Ghosts Walked Munich s Road to the Third Reich New York W W Norton Shirer William L 1960 The Rise and Fall of the Third Reich New York Simon amp Schuster OCLC 824193307 1961 Hitler and Nazism New York Franklin Watts Vikikaynak ta Birahane Darbesi ile ilgili metin bulabilirsiniz Ilgili sarkilarDas Hakenkreuzlied Gamali Hac Sarkisi 1923 Das Hakenkreuz im weissen Feld Auf feuerrotem Grunde In Munchen sind viele gefallen Den Toten des 9 November 1923 Munih te bircok kisi sehit dustu 9 Kasim 1923 te olenler icin Es traf vor der Feldherrenhalle Deutsche Helden das todliche Blei Dis baglantilarWikimedia Commons ta Birahane Darbesi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vikikaynak ta Adolf Hitler in Birahane Darbesi nin 19 Yildonumu Konusmasi ile ilgili metin bulabilirsiniz at omniatlas com Oldurulen dort Bavyeralinin plaketini tasiyan Feldherrnhalle gunumuzde kaldirildi 9 Kasim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Munich Part 3 Nazi Party Buildings on the Konigsplatz 1 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Third Reich in Ruins Kaynak hatasi lt ref gt note adinda grup ana etiketi bulunuyor ancak lt references group note gt etiketinin karsiligi bulunamadi Bkz Kaynak gosterme