Bozkır dönemi Türk mimarisi, bozkır yaşam biçimini benimsemiş Türklerde görülen mimaridir. Türkler tamamen göçebe yaşam değil, yarı-göçebe bir yaşam da sürmekteydiler.
Bozkır Türk mimarisi tarihi
Bozkır mimarisinin tarihi İskitlerle başlar. İskitler Neapolis gibi az sayıda da olsa şehirler yapmış, köy ve kasaba hayatı oluşturmuşlardır. Yine de İskitler bütün Türk toplulukları gibi daha çok göçebe bir yaşam sürmeyi tercih etmiş, çok az sayıda kişi şehirlerde yaşamıştır.
Hunlarda Mimari Örnekler
Hunlar daha çok savaş kuleleri veya ona benzer küçük yapılar bırakmış ve mimari açıdan bozkır kültürünü çok etkileyememiştir. Ancak Büyük Hun Devleti parçalandıktan sonra Çin sınırları içerisinde kurulan küçük Türk devletçiklerinden birkaçı tamamen yerleşik hayata geçmeyi başarmıştır. Bunların çoğu asimile olarak her yönüyle Çinlileşmişlerdir. Bundan sonra çoğu, Çin mimarisinden esinlenip kurdukları minik köy ve kasaba gibi yerlerde bu mimariyi kullanmışlardır. Bu dönemde yapılan en önemli eserler, Hai Bao Ta adlı pagoda ve Tongwancheng adlı şehirdir. Hai Bao Ta, Çin'in en eski pagodasıdır ve Büyük Hun döneminde yapılmıştır. Yapılmasını Büyük Hun İmparatoru Helian Bobo emretmiştir ve pagoda 11 katlı ve sade bir mimari içermektedir. Tongwancheng ise Çin'in Shaanxi eyaletinde bulunur ve 419 yılında kurulmuştur. Özgün bir mimari yapı içermektedir, doğu ve batı bölümlerinden oluşur. Şehrin doğu tarafında bir bürokrat sarayı, batı tarafında ise hükümdara ait bir saray bulunur. Tongwancheng 10. yy.'da boşaltılmıştır ve kalıntıları ayaktadır.
Hai Bao Ta, Çin'in en eski pagodasıdır ve Büyük Hun döneminde yapılmıştır. Yapılmasını Büyük Hun İmparatoru Helian Bobo emretmiştir ve pagoda 11 katlı ve sade bir mimari içermektedir. Tongwancheng ise Çin'in Shaanxi eyaletinde bulunur ve 419 yılında kurulmuştur. Özgün bir mimari yapı içermektedir, doğu ve batı bölümlerinden oluşur. Şehrin doğu tarafında bir bürokrat sarayı, batı tarafında ise hükümdara ait bir saray bulunur. Tongwancheng 10. yy.'da boşaltılmıştır ve kalıntıları hala ayaktadır.
Göktürkler'de Örnekler
Göktürkler'de mimari; yazıtlar, heykeller, su kanalları vb. yapılarla birlikte gelişme gösterir. Aynı zamanda Orhun Abidelerinin bulunduğu kısım mimari açıdan ayrıca önemlidir. Orhun'da devasa kaplumbağa, koç gibi canlıların ve ayrıca devlet görevlilerinin heykellerine, balballara, taş yollara, üç büyük yazıta ve yazıtların bulunduğu alanda içinde resimlerin vb. bulunduğu bark adı verilen küçük bir yapıya (yapı günümüzde bulunmamaktadır) ve günümüzde sadece taşları kalmış olan sunaklara rastlanır. Aynı zamanda Tötö kanalı da Göktürkler döneminde yapılmıştır. Bunun haricinde bilinen bir mimari unsur yoktur.
Uygur Dönemi
Uygurlar'da tamamen şehirleşmeye geçilmiştir. Başta özgün bir estetiği olan Uygur mimarisinin sonradan Çin ve İslam etkileriyle bu özelliği kaybolmuştur. Bu dönemde özelliği değişmeyen Ordu-Balık, , ve Por Bayın adlı şehirlere de rastlayabiliriz. Uygur mimarisinde temel yapım malzemeleri kerpiç ve tuğladır. Ayrıca bu dönemde İslamlaşmanın da etkisiyle birlikte kubbesel yapılara da rastlanılabilir.
İslamlaşmanın Etkileri
Karahanlılar'la başlayan İslam etkisi daha sonra Uygurlar'a da tesir eder. Bu mimariyi özellikle kullanan bozkır devleti Babür Devleti'dir. Bu dönemde artık yapılarımızda Pers ve İslam mimarisi baskın gözükür.
Bozkır mimarisinde yapılar
Evler genellikler tahta veya kerpiçten yapılırdı ve çoğunda bir mimari üslup bulunmazdı. Mimari üslubun bulunmaması ise yazın yaylaklerda, yurtlarda kışın ise geçici olarak evlerde yaşamalarıdır. Nüfusun çoğu göçebedir, şehir hayatı yaşayanların sayısı azdır. Saraylarda ise, saraylar genellikle tahtadan yapılırdı, ama tahtadan olmayıp başka malzemelerle yapılanlarda vardır. Ve sarayların sayısı bir değil birkaç taneydi. Neredeyse her bir sarayda bir tigin (veliaht prens) otururdu.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bozkir donemi Turk mimarisi bozkir yasam bicimini benimsemis Turklerde gorulen mimaridir Turkler tamamen gocebe yasam degil yari gocebe bir yasam da surmekteydiler Bozkir Turk mimarisi tarihiBozkir mimarisinin tarihi Iskitlerle baslar Iskitler Neapolis gibi az sayida da olsa sehirler yapmis koy ve kasaba hayati olusturmuslardir Yine de Iskitler butun Turk topluluklari gibi daha cok gocebe bir yasam surmeyi tercih etmis cok az sayida kisi sehirlerde yasamistir Hunlarda Mimari Ornekler Hunlar daha cok savas kuleleri veya ona benzer kucuk yapilar birakmis ve mimari acidan bozkir kulturunu cok etkileyememistir Ancak Buyuk Hun Devleti parcalandiktan sonra Cin sinirlari icerisinde kurulan kucuk Turk devletciklerinden birkaci tamamen yerlesik hayata gecmeyi basarmistir Bunlarin cogu asimile olarak her yonuyle Cinlilesmislerdir Bundan sonra cogu Cin mimarisinden esinlenip kurduklari minik koy ve kasaba gibi yerlerde bu mimariyi kullanmislardir Bu donemde yapilan en onemli eserler Hai Bao Ta adli pagoda ve Tongwancheng adli sehirdir Hai Bao Ta Cin in en eski pagodasidir ve Buyuk Hun doneminde yapilmistir Yapilmasini Buyuk Hun Imparatoru Helian Bobo emretmistir ve pagoda 11 katli ve sade bir mimari icermektedir Tongwancheng ise Cin in Shaanxi eyaletinde bulunur ve 419 yilinda kurulmustur Ozgun bir mimari yapi icermektedir dogu ve bati bolumlerinden olusur Sehrin dogu tarafinda bir burokrat sarayi bati tarafinda ise hukumdara ait bir saray bulunur Tongwancheng 10 yy da bosaltilmistir ve kalintilari ayaktadir Hai Bao Ta Cin in en eski pagodasidir ve Buyuk Hun doneminde yapilmistir Yapilmasini Buyuk Hun Imparatoru Helian Bobo emretmistir ve pagoda 11 katli ve sade bir mimari icermektedir Tongwancheng ise Cin in Shaanxi eyaletinde bulunur ve 419 yilinda kurulmustur Ozgun bir mimari yapi icermektedir dogu ve bati bolumlerinden olusur Sehrin dogu tarafinda bir burokrat sarayi bati tarafinda ise hukumdara ait bir saray bulunur Tongwancheng 10 yy da bosaltilmistir ve kalintilari hala ayaktadir Gokturkler de Ornekler Gokturkler de mimari yazitlar heykeller su kanallari vb yapilarla birlikte gelisme gosterir Ayni zamanda Orhun Abidelerinin bulundugu kisim mimari acidan ayrica onemlidir Orhun da devasa kaplumbaga koc gibi canlilarin ve ayrica devlet gorevlilerinin heykellerine balballara tas yollara uc buyuk yazita ve yazitlarin bulundugu alanda icinde resimlerin vb bulundugu bark adi verilen kucuk bir yapiya yapi gunumuzde bulunmamaktadir ve gunumuzde sadece taslari kalmis olan sunaklara rastlanir Ayni zamanda Toto kanali da Gokturkler doneminde yapilmistir Bunun haricinde bilinen bir mimari unsur yoktur Uygur Donemi Uygurlar da tamamen sehirlesmeye gecilmistir Basta ozgun bir estetigi olan Uygur mimarisinin sonradan Cin ve Islam etkileriyle bu ozelligi kaybolmustur Bu donemde ozelligi degismeyen Ordu Balik ve Por Bayin adli sehirlere de rastlayabiliriz Uygur mimarisinde temel yapim malzemeleri kerpic ve tugladir Ayrica bu donemde Islamlasmanin da etkisiyle birlikte kubbesel yapilara da rastlanilabilir Islamlasmanin Etkileri Karahanlilar la baslayan Islam etkisi daha sonra Uygurlar a da tesir eder Bu mimariyi ozellikle kullanan bozkir devleti Babur Devleti dir Bu donemde artik yapilarimizda Pers ve Islam mimarisi baskin gozukur Bozkir mimarisinde yapilarEvler genellikler tahta veya kerpicten yapilirdi ve cogunda bir mimari uslup bulunmazdi Mimari uslubun bulunmamasi ise yazin yaylaklerda yurtlarda kisin ise gecici olarak evlerde yasamalaridir Nufusun cogu gocebedir sehir hayati yasayanlarin sayisi azdir Saraylarda ise saraylar genellikle tahtadan yapilirdi ama tahtadan olmayip baska malzemelerle yapilanlarda vardir Ve saraylarin sayisi bir degil birkac taneydi Neredeyse her bir sarayda bir tigin veliaht prens otururdu