Britanya Ordusu'nda asker alımı, 1707 yılında İngiltere Krallığı ile İskoçya'nın Büyük Britanya Birleşik Krallığında birleşmesinden itibaren günümüze kadar Britanya Ordusundaki silah altına alma politikasını anlatır. Genellikle gönüllülere dayanan asker alımı politikası sadece I. Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru ve II. Dünya Savaşı sırasında değişmiş, bu savaşlarda genel seferberlik ilan edilmiştir.
18. ve 19. yüzyıllar
18.yüzyılın başlarında Britanya Ordusu Ryswick Antlaşması ile ülkede 7 bin ve deniz aşırı sömürgelerde 14 bin asker bulundurma hakkıyla sınırlandırılmıştı. Orduya alımlar 17 ila 50 yaşlar arasındaydı. Ordu, siyasete karışması ve hükûmete karşı ayaklanması ihtimaline karşı küçük çaplı tutulmuştur. 18.yüzyıl boyunca orduya asker alımı çeşitli kaynaklardan sağlanmaktaydı. Orduda çoğunlukla Danimarkalı, Hannoverli ve Hessenli çok sayıda paralı asker bulunuyordu. Bu paralı askerler kıta Avrupası'ndaki diğer hükümdarlardan sözleşme üzerinden sağlanıyordu. Orduya katılan diğer yabancı askerler arasında gönüllü Fransız Huguenotlar bulunuyordu.1709 yılında Britanya Ordusunun toplam 150 bin askerinden 80 bini yabancı paralı askerlerden oluşuyordu. Ordunun geriye kalan kısmı Britanya’dan ve genellikle toplumun en yoksul tabakalarından toplanırdı. Her alay kendi askerlerini sağlamak durumunda olduğundan genellikle alay komutanları kentlere ve kasabalara giderek askere alım yapardı. Ancak düşük maaş, aşırı disiplin ve kırbaç cezası gibi uygulamalar yüzünden askerlik genelde tercih edilen bir meslek değildi ve istenilen sayıda asker genelde sağlanamazdı.
Amerikan Devrimi sırasında askere alım ile ilgili olarak 1778 ve 1779 yıllarında iki yeni yasa yürürlüğe girer. Tepki çeken bu yasalara göre adi suçlardan hüküm giyen kişiler cebren askere alınıyordu. Zorla askere alınmak için kamuya açık yerlerde sarhoşken bulunmak veya güvenlik güçlerine direnmek yeterli sebepti. Ayrıca hapisteki bazı hükümlüler, askere gitmeyi kabul etmeleri karşılığında affedilmekteydi. Bu uygulamaların yanı sıra yanlış belgeleri imzalayarak ömür boyu askerlik mesleğini kabul ettiğini sonradan anlayanlar da bulunuyordu.
Amerikan Devrimi sırasında Britanya Ordusunun yenilerek kolonilerin bağımsızlıklarını kazanmasının ardından orduda çöküş yaşanır. Asker sayısı çok azaltılır, moral ve disiplin aşağı seviyelere düşer. Tarihindeki en kötü dönümünü yaşayan ordunun 1793 yılındaki mevcudu 40 bin seviyesindedir.
Napolyon Savaşları
Napolyon Savaşları sırasında Britanya'nın Fransa ile giriştiği ölüm kalım mücadelesi ordunun bir anda çok hızlı şekilde genişletilmesini gerektirir. Geleneksel yollarla istenen asker seviyeleri yakalanamayınca yeni yöntemler geliştirilir: Savaş sırasında kazanacağı yağma vaadiyle kişiler askere alınır, milis kuvvetlerinden gönüllüler orduya kaydırılır ve bazı sosyal topluluklardan askere yazılmaları talep edilir. Üst düzey komutanlar genel bir seferberlik çağrısı yapsa da bu uygulama yapılmaz. Bu dönemde Britanya sanayileşme döneminde olduğu ve diğer ülkelere göre bu aşamada ileride bulunduğu için ordu kuvveti olarak olumsuz etkilenir. Fabrikalarda çalışması gereken nüfus askere alınmaya çalışılıyordu. Daha henüz tarım ekonomisine dayalı olan Fransa’da böyle bir açmaz söz konusu değildi. Ayrıca bir liman işçisinin haftalığı ordudaki er rütbesindeki bir askerin haftalığından dört kat çoktur.
Ayrıca orduya yazılmak hala ömür boyu hizmet etmek anlamına gelmekteydi. Sürmekte olan savaşlar ve denizaşırı görevlerin zorluğu yüzünden bir askerin emekliye ayrılması sık rastlanan bir durum değildi. Britanya Ordusu geçmiş dönemdeki savaşlarda yaralanan ve ölenlerin bile yerini tam olarak dolduramamaktaydı.
Napolyon Savaşları sırasında bu sorunlar yine yabancı askerlerle çözülmeye çalışılmış; Fransız krallık yanlıları, Almanlar, Yunanlar ve Korsikalılar orduya alınmıştır. 1813 yılında ordunun yaklaşık beşte biri olan 52 bin asker yabancıydı. Genel seferberlik ilan eden Fransız ordusunun toplam sayısı 2.6 milyon seviyesindeyken, Britanya Ordusu 270 bin civarındaydı.
Napolyon Savaşlarının ardından
Napolyon Savaşlarının ardından toplanan Viyana Kongresinde alınan kararla kıta Avrupası'nda yaklaşık 40 yıl sürecek bir savaşsız dönem yaşanır. Bu dönemde Britanya Ordusu yeniden barış dönemi gereklerince küçültülür ve göz ardı edilir. Savaş döneminde yükseltmek durumunda kaldığı düşüren hükûmet orduya kaynak ayırmak istemez. 1815 yılında ordu bütçesi 43 milyon £ iken 1820 yılında 8 milyon £ seviyesindedir. 1815 yılında silah altındaki asker sayısı 233.592 iken 1828 yılında sayı 102.529 seviyelerine geriler. 1838 yılına gelindiğinde sayı 91.388 rakamına kadar düşecektir.
1870 Reformları
Barış zamanında küçük tutulan ordudaki asker alım esasları 1870’li yıllardaki Cardwell reformları ile değişecektir. Ancak bundan önce yaşanan Kırım Savaşı ordunun örgütlenmesiyle ilgili çok önemli sorunları ortaya çıkartır. Kağıt üzerinde Brtianya’da 70 bin askerin bulunduğu görülse de, sayıya uzak kolonilerdeki ve yoldaki birliklerin de dahil olduğu anlaşılır. Bu askerlerin çoğu ya savaşamayacak kadar hasta veya yaşlı ya da hiç savaş tecrübesi olmayan gençlerden oluşmaktaydı. Sonuç olarak Kırım’a savaşmaya gönderilen 25 bin Britanya askeri aslında imparatorluğun elindeki neredeyse tüm savaşma kabiliyetiydi.
Cardwell reformlarıyla para karşılığı rütbe uygulaması sona erdirilirken, kırbaçlama gibi tepki toplayan disiplin cezaları da kaldırılır. Askere alma esaslarında yapılan değişikliklerle yedek askerlik kurumu getirilirken, savaş durumlarında derhal silah altına alınabilecek yedekler yetiştirilir. Bunun yanı sıra askerlik maaşları artırılarak askerlik daha cazip hale getirilmeye çalışılır.
I. Dünya Savaşı
1914 yılına girilirken Britanya Ordusu yedekleriyle beraber toplam 710 bin kişiden oluşuyordu. Bunların 247 bini muharip birlik, 80 bini ise denizaşırı bölgelerdeki birliklerdi. 1914 yılının Ağustos ayında savaş başlayınca orduya asker alımı Horatio Herbert Kitchener tarafından başlatılır. Askere alım çağrıları çok etkili olur ve özellikle gençler gönüllü olarak orduya yazılır. 1915 yılına gelindiğinde barış zamanındaki muharip askerlerin neredeyse tamamı ölmüş yerlerine Kitchner’ın gönüllüleri almıştır. Bu yeni ordunun belirgin bir özelliği Pals adı verilen taburların kurulmasıydı. Birlikte savaşmalarına izin verilen binlerce genç toplu şekilde askere yazılmıştı. Ancak yoğun başvuruya rağmen Britanya Ordusu gönüllü askerleri özelliklerine göre seçerek belirli alanlara yerleştirmemenin acısını ileride çekmeye başladı. 1916 yılı başlarında yürürlüğe giren yasaya göre askere alım esasları yeniden düzenlenirken 18-41 yaş arası bekarlara öncelik verildi. Savaşın sonunda Britanya çapında her dört erkekten birisi silah altına alınmıştı, bu dönemde ordu toplamının 5 milyon kişiye çıktığı tahmin edilmektedir.
1919-1938 dönemi
Savaştan sonra yine beklenen olur ve ordu bütçesinde kesinti yapılır. Silah altındaki asker sayısı da azaltılarak 1920 yılına gelindiğinde 370 bin seviyelerine iner. Yeni oluşturulan Kraliyet Hava Kuvvetleri sayesinde çok daha geniş bölgeler daha az kişiyle korunurken, deniz aşırı sömürgelerin güvenliği daha az sayıda askerle sağlanabilir hale gelir. 1930’lu yılların sonuna doğru Nazi Almanyasının silahlanmasıyla beraber Britanya Ordusu yeniden asker alımı hızlandırır.
II. Dünya Savaşı
Savaş öncesinde Britanya Ordusu gönüllülerden oluşmaktadır. Silah altına alınmak isteyenler kısa bir mülakatın ardından tercih ettikleri birliğe alınırdı. Dönemin modern ordularındaki gibi adayın özelliklerinin bilimsel olarak değerlendirilmesi henüz yerleşmemişti. 1941 yılında Beveridge Komisyonunun oluşturulması bu sıkıntıyı giderecek ve askerler kabiliyetlerine göre birliklere atanacaklardı. 1938 yılında Muhafazakâr Parti milletvekili tarafından önerilmesine rağmen Başbakan Neville Chamberlain tarafından reddedilen seferberlik ilanı, Nazi tehlikesinin büyümesi üzerine 27 Nisan 1939 tarihinde çıkartılan yasayla uygulamaya konulur. Ilk başta 20-23 yaş aralığını kapsayan seferberlik savaş ilerledikçe genişletilecektir.
Savaş başladığında 897 bin askeri olan Britanya Ordusunun mevcudu 1939 yılı sonunda 1.1 milyona çıkar. 1940 yılı Haziran ayında ise 1.65 milyon İngiliz silah altındadır. Savaşın sonuna gelindiğinde ise orduda 3.5 milyon asker vardır.
Savaş sırasında cephe görevi yapamayacak kadar yaşlı olanlar 1940 yılıyla beraber adı altında silah altına alınır. Birlik özellikle olası bir Nazi işgaline karşı direniş için örgütlenmiştir.
Soğuk Savaş ve profesyonel orduya geçiş
Savaşın ardından yeniden asker sayısı düşer. 1947 yılında Hindistan’ın bağımsızlığını kazanmasının ardından Britanya Ordusu bu ülkedeki askerlerini kaybeder. Özellikle Soğuk Savaş döneminde yeterli asker sayısına ulaşabilmek için 1947 yılında çıkartılan yasa çerçevesinde Britanya tarihinde ilk kez barış zamanında gönüllülüğünün dışında askere alım başlar. 1963 yılına kadar süren uygulama sonrasında profesyonel ordu uygulamasına geçilecektir. Özellikle Soğuk Savaşın sona ermesi ve Sovyetler Birliğinin dağılmasının ardından yeniden bir değerlendirme yapan Savunma Bakanlığı asker sayısında yeniden bir azalma öngörür. Bu şekilde 50 bin askeri terhis eden Britanya Ordusunun günümüzdeki mevcudu 102 bin seviyesindedir.
Günümüzdeki durum
Günümüzde ordu genellikle Birleşik Krallık bünyesinde askere alım gerçekleştirir, yıllık hedef 25 bin seviyelerindedir. Britanya çapında işsizlik oranlarının düşmesi ile asker bulmakta zorlanan ordu bünyesinde İngiliz Milletler Topluluğu vatandaşlarının sayısı artmaktadır.
Askere alım için en düşük yaş 16 olsa da 18 yaşından küçüklere aktif görevler verilmemektedir. 2007 yılı verilerine göre en sık askere alım yapılan yaş aralığı 26-33 yaşlarıdır. Askere alınan kişinin ayrılmadan önce en az 4 yıl hizmet etmiş olması zorunludur.
Subaylar ve asiller
Britanya Ordusunda subaylar toplumun çok dar bir sınıfından seçilmekteydi. Toprak sahibi aristokratların eğitim görmüş çocukları subaylık için tercih edilmekteydi. Ayrıca para karşılığı rütbe satın alımı da bu sınıfsal tercihi destekler yöndeydi. Bu uygulamanın Cardwell reformlarıyla kaldırılmasına rağmen Britanya Ordusunda subaylık hala sınıfsal bir simge halindedir.
Kraliyet ailesi üyeleri geleneksel olarak Britanya Ordusunda görev yapmışlardır. Özellikle cephede Kraliyet ailesinin bir üyesinin bulunması askerî stratejileri etkileyen bir faktör olmuştur. 21.yüzyılda da gelenek sürmüş, Prens Henry ve Prens William orduya subay olarak katılmışlardır.
Yabancı ülkelerin asilleri ve kraliyet aile mensupları da Britanya Ordusunda yer almıştır. III. Napolyon’un oğlu Eugene topçu birliğinde görev yapmış ancak 1879 yılında Zulu Savaşında ölmüştür. 20.yüzyılda ise Ürdün kralı II. Abdullah üsteğmen olarak 13. Kraliyet Muhafız Alayında görev yapmıştır.
İmparatorluk ve İngiliz Milletler Topluluğu kaynaklı alım
İki dünya savaşı sırasında da Britanya İmparatorluğu, deniz aşırı sömürgelerinden asker sağlamıştır. I. Dünya Savaşı sırasında kendi ordularını oluşturan sömürgeler askerlerini İngiliz komutasına vermiştir. Savaş sırasında toplam 2.5 milyon kişi sömürgelerden Britanya için savaşmak için getirilmiştir.
Barış döneminde sömürgelerin güvenliği için yerel kuvvetler silah altına alınmış, ordunun kaynakları kullanılmamaya çalışılmıştır.
Hindistan
Sömürgelerdeki en büyük ordu Britanya Hindistanı Ordusuydu. Hindistan’ın bağımsızlığına kadar ordu gönüllüğe dayanıyordu, yerel halk asker olarak alınıyor komuta İngiliz subaylarda bulunuyordu. İki dünya savaşında da bu ordu çok çeşitli cephelerde savaştı.II. Dünya Savaşı sırasında Hintler de subaylığa hak kazanmıştır.
Gurkalar
Gurkalar 19.yüzyıldan beri Britanya Ordusunun asli bir unsuru olarak askere alınmaktadır. Günümüzde Britanya Ordusunda bulunan yaklaşık 3500 Gurka bulunmaktadır. Nepal’deki kötü yaşam koşullarının da etkisiyle Britanya Ordusunda yer almak için yapılan başvurularda büyük bir yoğunluk yaşanmaktadır. Ayrıca son dönemde emekli olan Gurkaların haklarının iyileştirilmesi için çeşitli eylemler yapılmıştır.
İrlanda
İrlandalılar, İrlanda bağımsız olana dek yaklaşık iki yüz yıl boyunca Britanya Ordusunun belkemiğini oluşturmuştur. 19.yüzyılın çoğunda orduda İrlanda doğumlular önemli bir toplamı oluşturacak ancak Büyük İrlanda Patates Kıtlığından sonra sayı azalacaktır. 20.yüzyıl başlarında İrlandalılar arasında bağımsızlık isteğinin artmasıyla beraber İrlandalıların orduya alım sayısında yine bir azalma görülür. I. Dünya Savaşı sırasında 65 bin İrlandalı Britanya Ordusunda yer alır. İrlanda’nın bağımsızlığının ardından II. Dünya Savaşına Britanya Ordusu saflarına İrlanda’dan 70 bin kişi katılır.
Günümüzdeki durum
2008 yılı itibarıyla İngiliz Milletler Topluluğu Britanya Ordusunun %6,7’sini oluşturur. Gurkalar haricinde 42 değişik ülkeden 6.600 asker orduda yer alır. Gurkalardan sonra en çok asker veren ülke 1.900 askerle Fiji’dir. Ayrıca Kuzey İrlanda’da milliyetçiliğin yükselmesi orduya da yansımış ve gönüllülerin sayısı artmıştır.
Notlar
- ^ 1882 yılında Mısır’da yapılan Britanya Kraliçesi I. Victoria’nın üçüncü oğlu Connaught Dükünün bağlı bulunduğu birliği korumak için bir muhafız alayı kullanılmak zorunda kalınmıştır.
- ^ Prens Henry’nin Afganistan Savaşında yer aldığı ortaya çıkınca Prens, bağlı bulunduğu birliğin güvenliğini tehlikeye atmamak için cephe görevinden geriye çağrılmıştır.
- ^ I. Dünya Savaşı'nda 1,3 milyon, II. Dünya Savaşı'nda ise 2,5 milyon Hintli savaşmıştır.
Kaynakça
- ^ a b c Young, s.25
- ^ a b İlgili çalışma 30 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Michigan Üniversitesi (İngilizce) 2 Kasım 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ 1689 yılında yapılan yasaya göre barış döneminde ordu bulundurmak için parlamento onayı gerekmekteydi
- ^ Lindsay, s.183
- ^ American Devrimi ile ilgili siteden bilgiler 25 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 2 Kasım 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ a b Chandler, s.132
- ^ Chandler, s.137
- ^ Örneğim İngiltere’nin sömürgesi konumundaki herhangi bir Karayipler adasında görevlendirilmek dolaylı olarak ölüm cezasına çarptırılmakla eş değerdi.Chandler, s.138
- ^ 1794 yılı itibarıyla 18.596 asker savaşta hayatını kaybetmiş, 40.639 asker ise yaralanarak ordudan ayrılmıştır. Chandler, s.137
- ^ Chandler, s.138
- ^ Cookson, s.113
- ^ Chandler, s.163
- ^ Chandler, s.164
- ^ McElwee, s.71-73
- ^ Chandler, s.211
- ^ Young, s.216
- ^ Chandler, s.258
- ^ Döneme dair değerlendirme 2 Mart 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi BBC (İngilizce) 2 Kasım 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ İlgili makale 9 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 2 Kasım 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ Döneme dair değerlendirme 19 Temmuz 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi BBC (İngilizce) 2 Kasım 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ İlgili makale 21 Temmuz 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi (İngilizce) 2 Kasım 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ Chandler, s.343
- ^ Resmi özgeçmişinden 23 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 2 Kasım 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ Kanada 418 bin, Avustralya 322 bin, Güney Afrika 230 bin, Yeni Zelanda 124 bin asker göndermiştir
- ^ 28 Mart 2007 tarihli 8 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . BBC haberi (İngilizce) 2 Kasım 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ Ruth Dudley Edwards, Bridget Hourican, An Atlas of Irish History, Routhledge s.141 Google Books 22 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Konuyla ilgili yazılan eserler
- Chandler, David, I.F.W. Beckett (2003), The Oxford History of the British Army, Oxford Paperbacks. Google Books 22 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Cookson, J.E. (1997), The British Armed Nation, 1793-1815, Oxford University Press Google Books 19 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Lindsay, J. O (1957), The New Cambridge Modern History: Vol. 7: The Old Regime, Cambridge University Google Books 6 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- McElwee, William (1974), The Art of War: Waterloo to Mons, Londra, Purnell
- Young, Peter; J.P. Lawford (1970), History of the British Army, Littlehampton Book Services
Dış bağlantılar
- Britanya Ordusu resmî asker alımı sayfası 11 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 2 Kasım 2010 tarihinde erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Britanya Ordusu nda asker alimi 1707 yilinda Ingiltere Kralligi ile Iskocya nin Buyuk Britanya Birlesik Kralliginda birlesmesinden itibaren gunumuze kadar Britanya Ordusundaki silah altina alma politikasini anlatir Genellikle gonullulere dayanan asker alimi politikasi sadece I Dunya Savasi nin sonlarina dogru ve II Dunya Savasi sirasinda degismis bu savaslarda genel seferberlik ilan edilmistir 18 ve 19 yuzyillar18 yuzyilin baslarinda Britanya Ordusu Ryswick Antlasmasi ile ulkede 7 bin ve deniz asiri somurgelerde 14 bin asker bulundurma hakkiyla sinirlandirilmisti Orduya alimlar 17 ila 50 yaslar arasindaydi Ordu siyasete karismasi ve hukumete karsi ayaklanmasi ihtimaline karsi kucuk capli tutulmustur 18 yuzyil boyunca orduya asker alimi cesitli kaynaklardan saglanmaktaydi Orduda cogunlukla Danimarkali Hannoverli ve Hessenli cok sayida parali asker bulunuyordu Bu parali askerler kita Avrupasi ndaki diger hukumdarlardan sozlesme uzerinden saglaniyordu Orduya katilan diger yabanci askerler arasinda gonullu Fransiz Huguenotlar bulunuyordu 1709 yilinda Britanya Ordusunun toplam 150 bin askerinden 80 bini yabanci parali askerlerden olusuyordu Ordunun geriye kalan kismi Britanya dan ve genellikle toplumun en yoksul tabakalarindan toplanirdi Her alay kendi askerlerini saglamak durumunda oldugundan genellikle alay komutanlari kentlere ve kasabalara giderek askere alim yapardi Ancak dusuk maas asiri disiplin ve kirbac cezasi gibi uygulamalar yuzunden askerlik genelde tercih edilen bir meslek degildi ve istenilen sayida asker genelde saglanamazdi Amerikan Devrimi sirasinda askere alim ile ilgili olarak 1778 ve 1779 yillarinda iki yeni yasa yururluge girer Tepki ceken bu yasalara gore adi suclardan hukum giyen kisiler cebren askere aliniyordu Zorla askere alinmak icin kamuya acik yerlerde sarhosken bulunmak veya guvenlik guclerine direnmek yeterli sebepti Ayrica hapisteki bazi hukumluler askere gitmeyi kabul etmeleri karsiliginda affedilmekteydi Bu uygulamalarin yani sira yanlis belgeleri imzalayarak omur boyu askerlik meslegini kabul ettigini sonradan anlayanlar da bulunuyordu Amerikan Devrimi sirasinda Britanya Ordusunun yenilerek kolonilerin bagimsizliklarini kazanmasinin ardindan orduda cokus yasanir Asker sayisi cok azaltilir moral ve disiplin asagi seviyelere duser Tarihindeki en kotu donumunu yasayan ordunun 1793 yilindaki mevcudu 40 bin seviyesindedir Napolyon Savaslari Napolyon Savaslari sirasinda askere alim ile ilgili afis Napolyon Savaslari sirasinda Britanya nin Fransa ile giristigi olum kalim mucadelesi ordunun bir anda cok hizli sekilde genisletilmesini gerektirir Geleneksel yollarla istenen asker seviyeleri yakalanamayinca yeni yontemler gelistirilir Savas sirasinda kazanacagi yagma vaadiyle kisiler askere alinir milis kuvvetlerinden gonulluler orduya kaydirilir ve bazi sosyal topluluklardan askere yazilmalari talep edilir Ust duzey komutanlar genel bir seferberlik cagrisi yapsa da bu uygulama yapilmaz Bu donemde Britanya sanayilesme doneminde oldugu ve diger ulkelere gore bu asamada ileride bulundugu icin ordu kuvveti olarak olumsuz etkilenir Fabrikalarda calismasi gereken nufus askere alinmaya calisiliyordu Daha henuz tarim ekonomisine dayali olan Fransa da boyle bir acmaz soz konusu degildi Ayrica bir liman iscisinin haftaligi ordudaki er rutbesindeki bir askerin haftaligindan dort kat coktur Ayrica orduya yazilmak hala omur boyu hizmet etmek anlamina gelmekteydi Surmekte olan savaslar ve denizasiri gorevlerin zorlugu yuzunden bir askerin emekliye ayrilmasi sik rastlanan bir durum degildi Britanya Ordusu gecmis donemdeki savaslarda yaralanan ve olenlerin bile yerini tam olarak dolduramamaktaydi Napolyon Savaslari sirasinda bu sorunlar yine yabanci askerlerle cozulmeye calisilmis Fransiz krallik yanlilari Almanlar Yunanlar ve Korsikalilar orduya alinmistir 1813 yilinda ordunun yaklasik beste biri olan 52 bin asker yabanciydi Genel seferberlik ilan eden Fransiz ordusunun toplam sayisi 2 6 milyon seviyesindeyken Britanya Ordusu 270 bin civarindaydi Napolyon Savaslarinin ardindan Napolyon Savaslarinin ardindan toplanan Viyana Kongresinde alinan kararla kita Avrupasi nda yaklasik 40 yil surecek bir savassiz donem yasanir Bu donemde Britanya Ordusu yeniden baris donemi gereklerince kucultulur ve goz ardi edilir Savas doneminde yukseltmek durumunda kaldigi dusuren hukumet orduya kaynak ayirmak istemez 1815 yilinda ordu butcesi 43 milyon iken 1820 yilinda 8 milyon seviyesindedir 1815 yilinda silah altindaki asker sayisi 233 592 iken 1828 yilinda sayi 102 529 seviyelerine geriler 1838 yilina gelindiginde sayi 91 388 rakamina kadar dusecektir 1870 Reformlari Baris zamaninda kucuk tutulan ordudaki asker alim esaslari 1870 li yillardaki Cardwell reformlari ile degisecektir Ancak bundan once yasanan Kirim Savasi ordunun orgutlenmesiyle ilgili cok onemli sorunlari ortaya cikartir Kagit uzerinde Brtianya da 70 bin askerin bulundugu gorulse de sayiya uzak kolonilerdeki ve yoldaki birliklerin de dahil oldugu anlasilir Bu askerlerin cogu ya savasamayacak kadar hasta veya yasli ya da hic savas tecrubesi olmayan genclerden olusmaktaydi Sonuc olarak Kirim a savasmaya gonderilen 25 bin Britanya askeri aslinda imparatorlugun elindeki neredeyse tum savasma kabiliyetiydi Cardwell reformlariyla para karsiligi rutbe uygulamasi sona erdirilirken kirbaclama gibi tepki toplayan disiplin cezalari da kaldirilir Askere alma esaslarinda yapilan degisikliklerle yedek askerlik kurumu getirilirken savas durumlarinda derhal silah altina alinabilecek yedekler yetistirilir Bunun yani sira askerlik maaslari artirilarak askerlik daha cazip hale getirilmeye calisilir I Dunya SavasiKitchener in yer aldigi unlu afis Lord Kitchener Wants You 1914 yilina girilirken Britanya Ordusu yedekleriyle beraber toplam 710 bin kisiden olusuyordu Bunlarin 247 bini muharip birlik 80 bini ise denizasiri bolgelerdeki birliklerdi 1914 yilinin Agustos ayinda savas baslayinca orduya asker alimi Horatio Herbert Kitchener tarafindan baslatilir Askere alim cagrilari cok etkili olur ve ozellikle gencler gonullu olarak orduya yazilir 1915 yilina gelindiginde baris zamanindaki muharip askerlerin neredeyse tamami olmus yerlerine Kitchner in gonulluleri almistir Bu yeni ordunun belirgin bir ozelligi Pals adi verilen taburlarin kurulmasiydi Birlikte savasmalarina izin verilen binlerce genc toplu sekilde askere yazilmisti Ancak yogun basvuruya ragmen Britanya Ordusu gonullu askerleri ozelliklerine gore secerek belirli alanlara yerlestirmemenin acisini ileride cekmeye basladi 1916 yili baslarinda yururluge giren yasaya gore askere alim esaslari yeniden duzenlenirken 18 41 yas arasi bekarlara oncelik verildi Savasin sonunda Britanya capinda her dort erkekten birisi silah altina alinmisti bu donemde ordu toplaminin 5 milyon kisiye ciktigi tahmin edilmektedir 1919 1938 donemiSavastan sonra yine beklenen olur ve ordu butcesinde kesinti yapilir Silah altindaki asker sayisi da azaltilarak 1920 yilina gelindiginde 370 bin seviyelerine iner Yeni olusturulan Kraliyet Hava Kuvvetleri sayesinde cok daha genis bolgeler daha az kisiyle korunurken deniz asiri somurgelerin guvenligi daha az sayida askerle saglanabilir hale gelir 1930 lu yillarin sonuna dogru Nazi Almanyasinin silahlanmasiyla beraber Britanya Ordusu yeniden asker alimi hizlandirir II Dunya SavasiSavas oncesinde Britanya Ordusu gonullulerden olusmaktadir Silah altina alinmak isteyenler kisa bir mulakatin ardindan tercih ettikleri birlige alinirdi Donemin modern ordularindaki gibi adayin ozelliklerinin bilimsel olarak degerlendirilmesi henuz yerlesmemisti 1941 yilinda Beveridge Komisyonunun olusturulmasi bu sikintiyi giderecek ve askerler kabiliyetlerine gore birliklere atanacaklardi 1938 yilinda Muhafazakar Parti milletvekili tarafindan onerilmesine ragmen Basbakan Neville Chamberlain tarafindan reddedilen seferberlik ilani Nazi tehlikesinin buyumesi uzerine 27 Nisan 1939 tarihinde cikartilan yasayla uygulamaya konulur Ilk basta 20 23 yas araligini kapsayan seferberlik savas ilerledikce genisletilecektir Savas basladiginda 897 bin askeri olan Britanya Ordusunun mevcudu 1939 yili sonunda 1 1 milyona cikar 1940 yili Haziran ayinda ise 1 65 milyon Ingiliz silah altindadir Savasin sonuna gelindiginde ise orduda 3 5 milyon asker vardir Savas sirasinda cephe gorevi yapamayacak kadar yasli olanlar 1940 yiliyla beraber adi altinda silah altina alinir Birlik ozellikle olasi bir Nazi isgaline karsi direnis icin orgutlenmistir Soguk Savas ve profesyonel orduya gecisSavasin ardindan yeniden asker sayisi duser 1947 yilinda Hindistan in bagimsizligini kazanmasinin ardindan Britanya Ordusu bu ulkedeki askerlerini kaybeder Ozellikle Soguk Savas doneminde yeterli asker sayisina ulasabilmek icin 1947 yilinda cikartilan yasa cercevesinde Britanya tarihinde ilk kez baris zamaninda gonullulugunun disinda askere alim baslar 1963 yilina kadar suren uygulama sonrasinda profesyonel ordu uygulamasina gecilecektir Ozellikle Soguk Savasin sona ermesi ve Sovyetler Birliginin dagilmasinin ardindan yeniden bir degerlendirme yapan Savunma Bakanligi asker sayisinda yeniden bir azalma ongorur Bu sekilde 50 bin askeri terhis eden Britanya Ordusunun gunumuzdeki mevcudu 102 bin seviyesindedir Gunumuzdeki durum Gunumuzde Oxford daki askere alma dairesi Gunumuzde ordu genellikle Birlesik Krallik bunyesinde askere alim gerceklestirir yillik hedef 25 bin seviyelerindedir Britanya capinda issizlik oranlarinin dusmesi ile asker bulmakta zorlanan ordu bunyesinde Ingiliz Milletler Toplulugu vatandaslarinin sayisi artmaktadir Askere alim icin en dusuk yas 16 olsa da 18 yasindan kucuklere aktif gorevler verilmemektedir 2007 yili verilerine gore en sik askere alim yapilan yas araligi 26 33 yaslaridir Askere alinan kisinin ayrilmadan once en az 4 yil hizmet etmis olmasi zorunludur Subaylar ve asiller Britanya Ordusunda subaylar toplumun cok dar bir sinifindan secilmekteydi Toprak sahibi aristokratlarin egitim gormus cocuklari subaylik icin tercih edilmekteydi Ayrica para karsiligi rutbe satin alimi da bu sinifsal tercihi destekler yondeydi Bu uygulamanin Cardwell reformlariyla kaldirilmasina ragmen Britanya Ordusunda subaylik hala sinifsal bir simge halindedir Kraliyet ailesi uyeleri geleneksel olarak Britanya Ordusunda gorev yapmislardir Ozellikle cephede Kraliyet ailesinin bir uyesinin bulunmasi askeri stratejileri etkileyen bir faktor olmustur 21 yuzyilda da gelenek surmus Prens Henry ve Prens William orduya subay olarak katilmislardir Yabanci ulkelerin asilleri ve kraliyet aile mensuplari da Britanya Ordusunda yer almistir III Napolyon un oglu Eugene topcu birliginde gorev yapmis ancak 1879 yilinda Zulu Savasinda olmustur 20 yuzyilda ise Urdun krali II Abdullah ustegmen olarak 13 Kraliyet Muhafiz Alayinda gorev yapmistir Imparatorluk ve Ingiliz Milletler Toplulugu kaynakli alimIki dunya savasi sirasinda da Britanya Imparatorlugu deniz asiri somurgelerinden asker saglamistir I Dunya Savasi sirasinda kendi ordularini olusturan somurgeler askerlerini Ingiliz komutasina vermistir Savas sirasinda toplam 2 5 milyon kisi somurgelerden Britanya icin savasmak icin getirilmistir Baris doneminde somurgelerin guvenligi icin yerel kuvvetler silah altina alinmis ordunun kaynaklari kullanilmamaya calisilmistir Hindistan Somurgelerdeki en buyuk ordu Britanya Hindistani Ordusuydu Hindistan in bagimsizligina kadar ordu gonulluge dayaniyordu yerel halk asker olarak aliniyor komuta Ingiliz subaylarda bulunuyordu Iki dunya savasinda da bu ordu cok cesitli cephelerde savasti II Dunya Savasi sirasinda Hintler de subayliga hak kazanmistir Gurkalar Gurkalar 19 yuzyildan beri Britanya Ordusunun asli bir unsuru olarak askere alinmaktadir Gunumuzde Britanya Ordusunda bulunan yaklasik 3500 Gurka bulunmaktadir Nepal deki kotu yasam kosullarinin da etkisiyle Britanya Ordusunda yer almak icin yapilan basvurularda buyuk bir yogunluk yasanmaktadir Ayrica son donemde emekli olan Gurkalarin haklarinin iyilestirilmesi icin cesitli eylemler yapilmistir Irlanda Irlandalilar Irlanda bagimsiz olana dek yaklasik iki yuz yil boyunca Britanya Ordusunun belkemigini olusturmustur 19 yuzyilin cogunda orduda Irlanda dogumlular onemli bir toplami olusturacak ancak Buyuk Irlanda Patates Kitligindan sonra sayi azalacaktir 20 yuzyil baslarinda Irlandalilar arasinda bagimsizlik isteginin artmasiyla beraber Irlandalilarin orduya alim sayisinda yine bir azalma gorulur I Dunya Savasi sirasinda 65 bin Irlandali Britanya Ordusunda yer alir Irlanda nin bagimsizliginin ardindan II Dunya Savasina Britanya Ordusu saflarina Irlanda dan 70 bin kisi katilir Gunumuzdeki durum 2008 yili itibariyla Ingiliz Milletler Toplulugu Britanya Ordusunun 6 7 sini olusturur Gurkalar haricinde 42 degisik ulkeden 6 600 asker orduda yer alir Gurkalardan sonra en cok asker veren ulke 1 900 askerle Fiji dir Ayrica Kuzey Irlanda da milliyetciligin yukselmesi orduya da yansimis ve gonullulerin sayisi artmistir Notlar 1882 yilinda Misir da yapilan Britanya Kralicesi I Victoria nin ucuncu oglu Connaught Dukunun bagli bulundugu birligi korumak icin bir muhafiz alayi kullanilmak zorunda kalinmistir Prens Henry nin Afganistan Savasinda yer aldigi ortaya cikinca Prens bagli bulundugu birligin guvenligini tehlikeye atmamak icin cephe gorevinden geriye cagrilmistir I Dunya Savasi nda 1 3 milyon II Dunya Savasi nda ise 2 5 milyon Hintli savasmistir Kaynakca a b c Young s 25 a b Ilgili calisma 30 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Michigan Universitesi Ingilizce 2 Kasim 2010 tarihinde erisilmistir 1689 yilinda yapilan yasaya gore baris doneminde ordu bulundurmak icin parlamento onayi gerekmekteydi Lindsay s 183 American Devrimi ile ilgili siteden bilgiler 25 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 2 Kasim 2010 tarihinde erisilmistir a b Chandler s 132 Chandler s 137 Ornegim Ingiltere nin somurgesi konumundaki herhangi bir Karayipler adasinda gorevlendirilmek dolayli olarak olum cezasina carptirilmakla es degerdi Chandler s 138 1794 yili itibariyla 18 596 asker savasta hayatini kaybetmis 40 639 asker ise yaralanarak ordudan ayrilmistir Chandler s 137 Chandler s 138 Cookson s 113 Chandler s 163 Chandler s 164 McElwee s 71 73 Chandler s 211 Young s 216 Chandler s 258 Doneme dair degerlendirme 2 Mart 2012 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi BBC Ingilizce 2 Kasim 2010 tarihinde erisilmistir Ilgili makale 9 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 2 Kasim 2010 tarihinde erisilmistir Doneme dair degerlendirme 19 Temmuz 2012 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi BBC Ingilizce 2 Kasim 2010 tarihinde erisilmistir Ilgili makale 21 Temmuz 2012 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi Ingilizce 2 Kasim 2010 tarihinde erisilmistir Chandler s 343 Resmi ozgecmisinden 23 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 2 Kasim 2010 tarihinde erisilmistir Kanada 418 bin Avustralya 322 bin Guney Afrika 230 bin Yeni Zelanda 124 bin asker gondermistir 28 Mart 2007 tarihli 8 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC haberi Ingilizce 2 Kasim 2010 tarihinde erisilmistir Ruth Dudley Edwards Bridget Hourican An Atlas of Irish History Routhledge s 141 Google Books 22 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Konuyla ilgili yazilan eserlerChandler David I F W Beckett 2003 The Oxford History of the British Army Oxford Paperbacks ISBN 9780192803115 Google Books 22 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cookson J E 1997 The British Armed Nation 1793 1815 Oxford University Press ISBN 0 19 820658 5 Google Books 19 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Lindsay J O 1957 The New Cambridge Modern History Vol 7 The Old Regime Cambridge University ISBN 9780521045452 Google Books 6 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde McElwee William 1974 The Art of War Waterloo to Mons Londra Purnell ISBN 0253310750 Young Peter J P Lawford 1970 History of the British Army Littlehampton Book Services ISBN 0213000504Dis baglantilarBritanya Ordusu resmi asker alimi sayfasi 11 Kasim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 2 Kasim 2010 tarihinde erisilmistir