Bu madde, uygun değildir.Mart 2011) ( |
Buldan, Denizli ilinin bir ilçesidir. 2020 yılı TÜİK verilerine göre nüfusu 27.223'tür. Dokumacılık (tekstil) konusunda tüm Türkiye'de meşhur bir ilçedir. İlçeye has olan dünyaca ünlü bir dokuma türüdür.
Buldan | |
---|---|
Türkiye'de bulunduğu yer | |
İlçe sınırları haritası | |
Ülke | Türkiye |
İl | Denizli |
Coğrafi bölge | Ege Bölgesi |
İdare | |
• Kaymakam | Turan Erdoğan |
• Belediye başkanı | Mehmet Ali Orpak (CHP) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 510 km² |
Rakım | 650 m |
Nüfus (2022) | |
• Toplam | 26,630 |
• Kır | - |
• Şehir | 27.223 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
Posta kodu | 20400 |
İl alan kodu | 258 |
İl plaka kodu | 20 |
Resmî site http://www.buldan.bel.tr |
Yayla (Süleymanlı) Gölü ve Kestane Deresi ilçenin önemli doğal güzellikleri arasındadır. İlçe sınırları içinde Yenicekent Mahallesi'nde Tripolis Antik Kenti bulunmaktadır. Derbent köyünde ise sulama amaçlı kullanılan Derbent Barajı bulunmaktadır. İlçe dağ yamacına kurulmuştur ve 3 tarafı dağlarla çevrilidir. İlçenin en yüksek noktası 1151 m ile Geleyli Tepesi'dir.
Denizli Merkez'e 42 km uzaklıktadır. En yakın demiryoluna 18 km uzaklıktadır. İlçeden Denizli-Manisa karayolu geçer. Komşuları Manisa-Sarıgöl, Aydın-Buharkent, Denizli-Akköy, Denizli-Sarayköy ilçeleridir.
İdari yapı
Buldan'a bağlı toplam 45 mahalle vardır.
Coğrafi yapı
Denizli'nin en gelişmiş ilçelerinden biridir.
Buldan İlçesi Ege Bölgesinin iç kısmında yer almakta olup, doğuda Güney İlçesi, batıda Kuyucak, kuzeyde Sarıgöl, güneyde Sarayköy ve Buharkent İlçeleriyle komşu bulunmaktadır.
Yüzey şekilleri bakımından dalgalıdır. Alçak ovalar ve platolar birbirini tamamlar. Arazinin tamamı denizden yüksektir. Buldan platosu alçalarak Sarayköy tabakasına ulaşır. İlçenin diğer alanları dağ ve platolarla kaplıdır.
İlçe merkezinin batısında 1500 m yükseklikte, dağ içi düzlüğünde Süleymanlı Gölü vardır. Çok eskiden bu gölün bir ark sistemiyle Buldan’ın yeşil bahçelerini suladığı bilinmektedir. Buldan’ın doğusuna doğru arazi yüksekliği giderek azalır. İlçe topraklarının yaklaşık üçte birinin bulunduğu bu bölge, Adıgüzel Barajı’nın sularıyla verimini giderek arttırmaktadır. Büyük Menderes Ovasının tarıma elverişli toprakları üzerinde Yenicekent, Doğan, Oğuz, Mahmutlu ve Bölmekaya mahalleleri kuruludur.
İlçedeki ormanlar iki büyük yangında tahrip olduğundan, çeşitli kuruluşların ortak çalışmalarıyla yeniden ağaçlandırma başlanmıştır.
İlçenin Asıl Ege ile İç Ege arasında bulunması iklim çeşitliliğine neden olmaktadır. İlçenin doğusunda Akdeniz iklimini andıran bir iklim görülür. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağmurludur. Hiç kar yağmaz, don olayına rastlanmaz. Yıllık yağış ortalaması 600–700 m²’dir. Güney ve batısındaki dağların deniz etkisini azaltması yüzünden Tosunlar, Kuyucak ve Sarayköy’e göre daha az yağış alır.
İç kesimlerdeki yüksek yayla alanlarında iklim giderek karasallaşır. Yazları sıcak, kurak ama ovaya göre serin geçer. Kışlar soğuk ve kar yağışlıdır, don olayı görülür. Karlık tepesi ve yakın çevresinde kuyularda özel olarak kar depolanır, yazın satılır. İlçenin üç tarafı dağlarla kaplı olduğundan sert rüzgârlara rastlanmaz.
Nüfus
Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
1927 | 24.650 | 6.283 | 18.367 |
1935 | 29.198 | 7.649 | 21.549 |
1940 | 30.074 | 8.335 | 21.739 |
1945 | 32.151 | 9.761 | 22.390 |
1950 | 20.638 | 9.843 | 10.795 |
1955 | 21.830 | 10.241 | 11.589 |
1960 | 22.802 | 10.496 | 12.306 |
1965 | 21.589 | 9.813 | 11.776 |
1970 | 21.714 | 10.076 | 11.638 |
1975 | 23.009 | 11.115 | 11.894 |
1980 | 23.462 | 10.939 | 12.523 |
1985 | 24.660 | 11.681 | 12.979 |
1990 | 25.554 | 12.202 | 13.352 |
2000 | 26.994 | 13.986 | 13.008 |
2007 | 27.380 | 15.066 | 12.314 |
2008 | 27.194 | 14.966 | 12.228 |
2009 | 27.430 | 15.197 | 12.233 |
2010 | 27.092 | 15.086 | 12.006 |
2011 | 27.135 | 15.309 | 11.826 |
2012 | 27.484 | 15.914 | 11.570 |
2013 | 27.558 | 27.558 | veri yok |
2014 | 27.455 | 27.455 | veri yok |
2015 | 27.359 | 27.359 | veri yok |
2016 | 27.335 | 27.335 | veri yok |
2017 | 27.248 | 27.248 | veri yok |
2018 | 27.241 | 27.241 | veri yok |
2019 | 27.179 | 27.179 | veri yok |
2020 | 27.223 | 27.223 | veri yok |
2021 | 26.781 | 26.781 | veri yok |
2022 | 26.630 | 26.630 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Ekonomi
Buldan ekonomisi ağırlıklı olarak tekstil ürünleri üzerinde yoğunlaşmıştır. Daha çok geleneksel biçimde evde yapılmakta olan dokuma ürünleri bu tekstil sektöründe önemli paya sahiptir.
Doğal güzellikleri
Sazak Dağı
İlçenin güneydoğusunu boydan boya kaplar. 1117 metre yükseklikte bulunan bu dağa aynı zamanda Kumralıpaşa dağı olarak da anılmaktadır.
Yenice kaplıcaları
İlçeye 16 km mesafede bulunan Yenice Mahallesi sınırları içerisinde bulunan kaplıca yarı asfalt, yarı stabilize yolla Denizli-İzmir karayoluna bağlanır. Yol Tripolis harabelerinin yanından geçmektedir. Önceleri kubbe altında, ortasında ayakları sokmak için çizme şeklinde tasarlanmış bir göbek taşı bulunmasından dolayı Çizmeli hamam denilmiştir. Günümüzde kubbe kaldırılmış kaynak üzerinde yeni tesisler yapılmıştır. Suyun sıcaklığı 44 derece olup bileşiminde hidrokarbonat, sülfat, sodyum, kalsiyum iyonları bulunmaktadır.
Kaplıca başta romatizma olmak üzere; kalp, damar sertliği, deri hastalıklarının tedavisinde önemli bir etken olmaktadır.
Aynı yörede halk tarafından Çamur Hamamı olarak anılan Gamere kaplıcası da benzer özellikleriyle özellikle iç turizme hizmet etmektedir.
Kestane Deresi
İlçe merkezine 1 km uzaklıkta olup şehrin batısında yeşillikler arasında bulunmaktadır. 1967 yılında dönemin belediye başkanı Ethem Tümbay tarafından imar ettirilen bu alan bugün hem çay bahçesi hem de restoran bölümüyle yöre halkına ve dışarıdan gelen turistlere hizmet vermektedir.
Talat Tarakçı Parkı
Dönemin belediye başkanı Talat Tarakçı tarafından 1936 yılında yaptırılmıştır. İlçe merkezinde yer alan bu park ilçeye doğal bir güzellik kazandırmaktadır. 2012 yılında yeniden düzenlenerek hizmet vermeye devam etmektedir.
İçme Deresi
İlçenin güneyinde; ilçeye 5 km mesafededir. Kaynaktan çıkan bu şifalı su içme suyu adını almıştır. Özellikle mide hastalıklarının tedavisinde yarar sağladığı bilinmektedir.
Yukarı Vakıf Çayı
Şehirden 2 km uzaklıkta çamların içinde bir dinlenme yeridir. İlçenin günümüzde en önemli turistik mekânlarından olan bu yer özellikle yaz mevsiminde iç turizme büyük bir canlılık kazandırmaktadır.
Toprakçı Kaşı
Şehre 1 km uzaklıkta, eski yayla yolu üzerinde geniş bir düzlük ve küçük bir çam ormanından oluşan mekandır. Buldan'ın büyük bir bölümü ile Pamukkale'ye kadar geniş bir alanı seyretme fırsatı sunduğu için Buldan halkının en gözde seyir tepelerindendir. Özellikle yaz geceleri serin bir ortam arayanların vazgeçilmezidir; çünkü bulunduğu yer itibarı ile yaz-kış çok rüzgâr alan bir bölgedir. Birkaç sene önce bu bölgeye "rüzgâr enerji panelleri" kurulması gündeme gelmiştir.
Tripolis Antik Kenti
İlçemize bağlı Yenice kMahallesinin hemen yanındadır.
Helen dilinde üçlü kent anlamına gelen Tripolis ismi Anadolu’da iki kente daha verilmiştir. Bunlardan biri Trabzon’da, diğeri ise Karia’dadır.
Tripolis’in eski ismi Apollonia olup MS 3. yüzyılda Seleukoslar tarafından kurulmuştur. Ana Tanrıça Kybele, Artemis, Apollon ve onların anneleri Leto’ya bu kentte saygı duyuluyordu. Ayrıca sikkelerinde de Leto’nun kabartması yer alıyordu.
Tripolis’in tarihte ismi Sardeis’den çıkan Kral Yolu’nun Philadelphia (Alaşehir)’dan sonra Tripolis’den geçerek Phrygi’nın batı ucundaki Hierapolis’e bağlanmasıyla geçer. Burası yolların birleştiği bir sınır kenti konumunda idi. Ayrıca 1190’da Alman İmparatoru Friedrich Barbarossa, Haçlı Seferlerinin başında buradan yoluna devam etmiştir. Bizans İmparatoru Dukas Batatzes kenti onarmış ve etrafını surlarla çevirmiştir. Kentten günümüze Roma dönemi yapı kalıntılarından bazı parçalar gelebilmiştir. Tiyatro ile Gymnasium’un kalıntılarının dışında arkeolojik kazı ve yüzey araştırması yapılmadığından pek bir şey günümüze gelememiştir.
Buldan´ın tarihçesi
Selçuk beyleri doğudan devamlı göç eden Oğuz aşiretlerini batıya göç ederek ileride zaptedeceği yerlere onları yerleştirmek amacını takip ediyordu. Göçebe Türk aşiretleri Menderes'i geçerek şimdiki Buldan çevresine gelip hayvancılıkla uğraşmaya başlamışlardır. Çağış mevkine yerleşmişlerdir. Bizans hakimiyeti altında bulunuyorlardı. 1215 senelerinde yapıldığı sanılan bu yerleşme şimdiki Buldan'ın çekirdeğini teşkil etmektedir. Bunları doğudan elen Türk boyları takip eder. Denizli taraflarına gelen aşiret oymakları Selçuklular tarafından, maksatlı olarak Buldan çevresine geçip yerleşmeleri teşvik edilmiştir.
Gelen bu göçebe boyları bulundukları yerin adını çarşamba koymuşlar, hayvancılığın yanı sıra ziraatla uğraşmaya, uygarlıklarını kurmaya, pamuk ve yünden kirmanla eğirdikleri ipliklerle kaba saba fakat sağlam giyim eşyası dokumaya başlamışlardır. dokumaları kısa zamanda çevrede ün salmıştır. Osmanlı padişahı Osman Gazi'nin Çarşambayı Lazikiye'de dokunan kırmızı şallardan elbise yaptırıp giydiği rivayet edilmektedir. Tripolis şehri 1305 tarihinde Germiyan Beyi Birinci Yakup tarafından fethedilmesi üzerine buranın dokumaları Osman Gazi'ye duyurulduğu bilinmektedir. Çağışta tamamen Türkler tarafından oluşturulmuş Çarşamba Köyü 2600 nüfusa ulaşmıştır. Tripolis şehrinden Filedelfiye (Alaşehir) giden yol kenarına kurulmuş olan bu köy zamanla tanınmış buraya hayvan satın almaya, dokunmuş mal satın almaya gelen tüccarların uğrak yeri olmuştur. Buldan çevresinde Germiyanoğulları'nın hakimiyetinin tam olarak ne zaman bittiği bilinmektedir. Ancak 1335 tarihinde Çarşamba'nın idaresinin Aydınoğulları'na geçtiğini (Türkiye Tarihi Cilt-II) biliyoruz. 1340 senesinde Buldan ve çevresinin yine Germiyanoğulları'na mensup İnançoğulları'nın hakimiyetine geçtiğini söyleyebiliriz. Germiyan Hükümdarı 2. Yakup Beyin erkek evladı bulunmadığından 1428'de II. Murat'ı ziyaret ederek ölümünden sonra Germiyan beyliğini tamamen Osmanlı idaresine terk edeceğini bildirmiştir. Nitekim 1429 yılında bu vasiyet gerçekleşmiş; Germiyan Beyliği tamamen Osmanlı topraklarına katılmıştır. 1354 tarihinde meydana gelen büyük depremde çarşamba ve Tripolis şehirleri fazlasıyla zarar görmüştür. Türklerle Hristiyanlar o ana kadar beraber yaşarlarken bir kısım Hristiyan ahalinin başka yerlere göç etmiş; daha sonra da yanı başına bugünkü Yenice yerleşimi kurulmuştur.
Artık Çarşamba'yı Lazikiye'de yaşamanın gittikçe güçleştiğini fark eden o tarihte sözü geçen ağalarından olan Hıdır Ağa adamlarını toplayıp şimdiki Güroluk mahallesine göç ederek (1579) mekân tutmuşlardır. Hıdır Ağa'dan daha sonra ya da onuna beraber geldiği düşünülen Alaca aşireti reisi Mehmet Ağa'da ikinci olarak gelmiş; şimdiki Düzalan mahallesine 1580 tarihinde yerleşmiştir. O tarihte şimdiki Buldan'ın bulunduğu alan ormanlık olduğu için iki beyin adamları tarafından ağaçlar kesilerek yerlerine toprak örtülü evler yapılmıştır. hâlen Çarşambayı Lazikiye'nin bulunduğu yer olan Çağış'ta 15 ev bulunmaktadır. Kurucularına izafeten Hıdıroluk mahallesi denilmiş; 1938 yılında ise Güroluk olarak değiştirilmiştir. Alacaoğulları da ilk mescidi yaptıklarından bulunduğu yere Alacamescid mahallesi denilmiş; bu isimde 1938 yılında Düzalan mahallesi olarak değiştirilmiştir. Bunları daha sonra Anadolu'dan gelen Türk boyları takip etmiştir. Sonradan gelen Abbas Ağa ve adamları bugünkü Çaybaşı mahallesinin mekân tutmuş; orayada Abbas Mahallesi denmiştir. 1938 yılında içinden geçen çayın ismi dikkate alınarak Çaybaşı mahallesi olarak değiştirilmiştir. Araplı aşiretinden İlyas Ağa'da bugünkü Kurtuluş mahallesine yerleşmiştir. Yeni kurulan bu yerin ismi üzerine pek çok söylenti vardır. Çarşambayı Lazikiye halkı belden giyindiklerinden Boldan; diğer bir rivayete göre eşkıyalardan kaçıp dağın eteklerine sığındıklarından Bulda al; başka bir rivayete göreyse dağların bolluk olmasından dolayı Boldağ isimlerinden geldikleri söylenebilir. Eski kayıtlarda Boldan olarak ismi karşımıza çıkmaktadır. Cumhuriyet döneminde Buldan'a çevrilip bu isimde karar kılınmıştır. Katip Çelebi'nin Cihannüma adlı eserinin 634. sayfasında Denizli ovasında Ezine'nin (Sarayköy) şimali garb tarafında iki saatlik yerde Boldan'ın bulunduğu ve her hafta pazar kurulduğunu yazmaktadır. Çam ağaçlarıyla bezeli bir dağın eteklerine kurulu Buldan daha sonraları gittikçe gelişmiş 1779'da Aydın iline bağlı bir bucak olmuştur. Bu gelişimini devam ettiren Buldan 1847 yılında yine Aydın iline bağlı bir ilçe, Denizli'nin sancak olmasından itibaren 1883 yılından itibaren Denizli sancağına bağlı bir ilçe olmuştur. Denizli'nin 1923'te il olmasıyla beraber Buldan Denizli vilayetine ilçe olarak bağlı kalmaya devam etmiştir.
Buldan´da yer adları
Buldan bilindiği üzere çok eski bir yerleşim birimidir ve uzun bir süredir Türklerin hakimiyet alanındadır. Orta Asya’dan akın akın Anadolu’ya gelen Türk boyları hızla buraları Türkleştirmiştir. 1071 Malazgirt Savaşı ile başladığı sanılır; fakat yaygın kanının aksine bundan çok önce Oğuzların Anadolu’ya çeşitli vesilelerle girdiği bugün ispat edilmiştir. İşte bu Oğuz boyları Anadolu içinde ilerleyişleri neticesinde dönem dönem Buldan ve çevresinde küçük yerleşim yerleri oluşturmuşlardır. Kayı, Salur, Afşar, Kınık, Beydili, Yazır ve Bayat boylarına bağlı aşiretler bugün merkezdeki mahalle ve köylerimizin ilk kurucularıdır. Eskici Kara Mehmetler, Tireller, Duruaylar, Gugular, Seyrekle, Orpaklar, Sertler, Sarılar, Karalar, Karakeçililer, Sarıkeçililer, Saltuklar, Çakmaklar, Fakıhlar, Ceritler, Ceditler, Cabarlar, Çakırlar, Aldirekli, Kaşıkçı, Curalar, Haylamazlar, Parmaksızlar, Süllüler, Dinbazlar, Sakallılar, Hatıplar, Karagözler. Bu oymak ve aşiretler zaman içinde yer değiştirip kaynaşarak bugünkü Buldan’ı oluşturmuşlardır.
Yer adları, o yörenin tarihi, kültürü ve kimliği hakkında bilgi vermesi bakımından büyük öneme sahiptir. Buldan’ın kimliği hakkında bu yer adlarına bakarak bir kanaat edinmek mümkündür. Yer adları deyince sadece yerleşim yerleri değil ovalar, tepeler, pınarlar, dereler, belenler, ovalar, yollar, çeşmeler de anlaşılmalıdır. Pamukkale Üniversitesinde Yrd. Doç. Levent KURGUN hocamız bu konuda yaptığı çalışmada Buldan’daki yer adlarının %93’ünün Türkçe olduğunu saptamıştır. Bu bizim için çok önemli bir veridir. Bu bilgi yüzyıllardır dokumacılıkla uğraşan Buldan halkının yalnız ipliği, ipeği değil tarihi de Türkçe dokuduğunu göstermektedir. Bu yazıda bizim yapacağımız Buldan ve köylerindeki yer isimlerinden tespit edebildiklerimizin köken ve anlamlarına dikkat çekmek ve bu isimleri kategorize etmektir.
Önce Buldan isminden başlayalım. Bu ismin anlamı ve veriliş biçimiyle ilgili çokça söylenti vardır. Biri, bu yöredeki kişilerin bol don ve elbise giydiklerinden dolayı çevrede boldonlular şeklinde anıldığı ve ismin boldon sözünden bozulduğudur. Diğeri eşkıya ve haramilerin baskınlarından yılan halkın daha önceleri aşağıda savunmasız ve korunaksız bir bölgede yaşadıkları, bunların zulmünden ormanlık ve sarp yamaçlara saklandıkları ve eşkıyaya ithafen bulda al dediklerinden hareketle Buldan olarak anıldığıdır. Bir de Buldan civarının eski ismi olan Apollon’un yöredeki Türkler tarafından yüzyıllar içinde değiştirilerek ve Türklerin kendi söyleyiş biçimine uydurarak bu hale getirildiği iddiası vardır.
Bütün bu söylentilerin ve yakıştırmaların dışında gerçeğe ve akla en uygun şudur. Buldan isminin kökeni Türkçe buladan sözcüğüdür. Anlamı Çınar ağacıdır (TDK Derleme Sözlüğü Cilt 2). Buldan’daki çınar- kestane ağaçlarının bolluğu ve tarihi belgelerde ve yazışmalarda “boladan, bulladan” şeklinde ismin yer alması bu iddiayı kuvvetlendirmektedir. L. Kurgun Bey, buladanın aynı zamanda bir Türk oymağının ismi olduğunu ve Osmanlının Bursa Sancağında geçtiğini tespit etmiş ve bunu Buldan’daki Bursa Mahallesi ile ilintilendirmiştir. Bu sözcüğü Yunanca’da, Arapça’da hatta Luwi dilinde arayan diğer araştırmacıların Buldan’ı bir türlü Türk’e ve Türkçeye yakıştıramamasını bilimsellikle değil de kompleksle açıklamak gerektir.
Buldan’da yer adlarına kökenlerine göre bakacak olursak su, hayvan, bitki, kişi, boy adlarının ve tasviri adların geniş yer tuttuğunu görürüz.
Su adlarına örnek olarak Çayırderesi, Gölbaşı, Dörtpınar, Güzpınar, Kovanoluk, Kurudere….
Bitki adlarına örnek: Çamköy, Gülalan, Kestanederesi,
Kişi adlarına örnek: Hasanbeyler, Sarımahmutlu, Abbas, Hıdıroluk, Süleymanlı
Boy Adlarına örnekler: Oğuz, Kaşıkçı, Eldirek, Karaköy (Karakeçili Yörüklerinden almıştır ismini)
Tasviri adlara örnek: Karagöz çeşmesi, Yalçınkaya, Bozalan, Aktaş, Akyar
Bunların dışında bugün anlamları neredeyse unutulmuş olan yer adları vardır.
Kepsel: Kuru çam odunu
Yonatça: İyi, tam, düzgün, doğru dürüst, sağlam
Kayran: Taşlı, kumlu, ekime elverişli olmayan toprak
Meğere: Yeni dikilen ve henüz üzüm vermeyen bağ
Alandız: Ağaç köklerinden çıkan filizler(palandız)
Bakacak: Bir tepede çevresinin en iyi görülebildiği yüksek yer, gözetleme yeri
Çağış: Bal.
Alanyazı: Göz alabildiğine geniş düzlük, ova.
Eğrek: Dinlenme yeri.
Turfanyüzü: Turfan bugün Çin’e bağlı Doğu Türkistan’da bir şehrin adıdır. Bu şehir sularının bolluğu ve toprağının bereketiyle anılır. Buldan’daki bu mevkii de yine bağ ve bahçeleri sularıyla meşhurdur. İhtimaldir ki burası Turfan’dan bir parça gibi düşünülüp bu isim verilmiştir.
Eldirek: Oğuz boylarına bağlı bir oymak olan Aldirekliler bu köyü kurduğu için bu isim verilmiş olabilir.
Süleymaniye: Bulgaristan’dan Türkiye’ye göç eden Türkler İstanbul’da toplanmışlar ve kendilerine gösterilecek yeri beklemektedirler. Bu köyü kuran yurttaşlarımızda Süleymaniye Camii önünde toplandıkları için köy bu isimle anılmıştır.
Zehrenti: Zahire (tahıl) konulan yer anlamına gelmektedir.
Buldan´a özgü yemekler
- Balcan Sovan
Çiğ (yahut közde pişirilmiş) patlıcan ve yeşil biber, (çiğ yahut yağda hafif kavrulmuş) soğan, domates, peynir ve koyu erik veya nar ekşisi yufka içine konarak dürüm yapılır. Dürüme dövülmüş çitlembik de konulabilir.
- Çağla Dürümü
Çağla ve taze çitlenbik (bedren) havanda döğülür. Kaynamış yumurta, yeşil soğan, peynir, maydanoz doğranıp çağla-bedren döğmesi ile karıştırılır, tuz ve zeytin yağı eklenir, yufka içine konarak dürüm yapılır.
- Tere-marul dürümü
Haşlanmış yumurta ve peynir doğranır; tere, marul, roka, maydanoz, dereotu, yeşil soğan yufka yerleştirilir, üzerine toz kırmızı iber ekilir, biraz zeytinyağı dökülür ve dürüm yapılır.
- Oğmaç
Kuru yufka kırıntısı, peynir ve soğan karıştırılır, üzerine su serpilir, avuçta sıkılır.
- Göce Yemeği
Buğday taş değirmende yarılır yani parçalar halinde kırılır. kırılmış buğday taneleri yıkanır. su ve tuz konarak kaynatılır. Ateşten indirilir. suyunu çekince içine sarımsaklı yoğurt konur ve karıştırılır. servis yapılırken üzerine tavada kırmızı biberle eritilmiş tereyağı dökülür.
- Arap yemeği
Kuşbaşı doğranmış tavşan eti haşlanır veya kavrulur. Darı unu sıcak suyla yoğrularak hamur yapılır ve parmak kalınlığında çubuk haline getirilir. bu hamur çubuk küçük parçacıklara bölünür. Buğday ve darı unundan hazırlanmış tereyağlı çorba yapılır. Hamur parçacıkları ve tavşan eti bu çorbaya katılır ve pişirilir.
- Çentme Yemeği
Kabak küçük küpler halinde doğranır, tereyağda kavrulur, sonra üzerine yumurta kırılır ve biraz daha kavrulur.
- Küpeç kebabı
Oğlak veya kuzu eti küpeç içine konur. Küpeçin ağzı hamurla kapatılır ve kor üzerine konur veya fırına verilir.
- Çörek dolması
Bir gün bekletilerek bayatlaştırılmış yuvarlak fırın ekmeğinin üst tarafından kabuğu el girecek kadar kesilerek alınır. Buradan ekmeğin içi boşaltılır. Çıkarılan ekmek içi ufalanır. Kıyma kavrulur, rengi kızarırken içine tereyağı ve ufalanmış ekmek içi katılarak kavurma işlemine biraz daha devam olunur. Kavurma işlemi sona yaklaşırken içine iri taneli kırılmış ceviz ve maydanoz katılır. kavrulmuş olan karışım boşaltılmış ekmeğin içine konur. kesilmiş kapakta yerine konur. Bir tepsinin içine birkaç asma çubuğu yerleştirildikten sonra içi doldurulmuş ekmek çubukları üstüne konur. ekmeğin üstüne sulandırılmış domates salçası dökülür ve tepsi fırına konur. Bir müddet sonra sulandırılmış domates salçasından ekmek üstüne biraz daha dökülür ve tepsi tekrar fırına konur.
- Pekmezli Kabak Yemeği
Kuşbaşı et haşlandıktan veya kavrulduktan sonra içine sert kabak, tereyağı, su ve akşamdan ıslatılmış nohut eklenir ve kaynatılır. yemek pişirmek üzere iken içine sıcak pekmez eklenir.
- Saraylı
Tepsinin dibi yağlanır. ekmek olarak yenilen, kızgın saçta pişirilmiş yufkalar su serpilerek yumuşatılır. Yufka içine iri dövülmüş ceviz konur ve yuvarlanır. Yuvarlanmış yufka tepsi tepsi içine yılancari şekilde yerleştirilir. En üste de yağ sürülüp tepsi fırına sürülür. Piştikten sonra soğumaya bırakılır. Ayrı bir kapta biraz sulandırılmış pekmez hafifçe ısıtılır, parmak yanmayacak derecede ısınmışken tepsiye dökülür. Pekmez yerine şekerli su da kullanılabilir.
- İncir Tatlısı
Kuru incir yıkanır, sapları kesilir ve ince dilimler halinde kesilir, süt ve şeker eklenerek kaynatılır.
Notlar
Kaynakça
- ^ (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Haziran 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f g h
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Buldan Nüfusu - Denizli". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Denizli Buldan Nüfusu". nufusune.com.
Dış bağlantılar
- Buldan Belediyesi5 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Buldan Kaymakamlığı4 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Mart 2011 Buldan Denizli ilinin bir ilcesidir 2020 yili TUIK verilerine gore nufusu 27 223 tur Dokumacilik tekstil konusunda tum Turkiye de meshur bir ilcedir Ilceye has olan dunyaca unlu bir dokuma turudur BuldanIlceTurkiye de bulundugu yerIlce sinirlari haritasiUlkeTurkiyeIlDenizliCografi bolgeEge BolgesiIdare KaymakamTuran Erdogan Belediye baskaniMehmet Ali Orpak CHP Yuzolcumu Toplam510 km Rakim650 mNufus 2022 Toplam26 630 Kir Sehir27 223Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Posta kodu20400Il alan kodu258Il plaka kodu20Resmi site http www buldan bel tr Yayla Suleymanli Golu ve Kestane Deresi ilcenin onemli dogal guzellikleri arasindadir Ilce sinirlari icinde Yenicekent Mahallesi nde Tripolis Antik Kenti bulunmaktadir Derbent koyunde ise sulama amacli kullanilan Derbent Baraji bulunmaktadir Ilce dag yamacina kurulmustur ve 3 tarafi daglarla cevrilidir Ilcenin en yuksek noktasi 1151 m ile Geleyli Tepesi dir Denizli Merkez e 42 km uzakliktadir En yakin demiryoluna 18 km uzakliktadir Ilceden Denizli Manisa karayolu gecer Komsulari Manisa Sarigol Aydin Buharkent Denizli Akkoy Denizli Saraykoy ilceleridir Idari yapiBuldan a bagli toplam 45 mahalle vardir Cografi yapiDenizli nin en gelismis ilcelerinden biridir Buldan Ilcesi Ege Bolgesinin ic kisminda yer almakta olup doguda Guney Ilcesi batida Kuyucak kuzeyde Sarigol guneyde Saraykoy ve Buharkent Ilceleriyle komsu bulunmaktadir Yuzey sekilleri bakimindan dalgalidir Alcak ovalar ve platolar birbirini tamamlar Arazinin tamami denizden yuksektir Buldan platosu alcalarak Saraykoy tabakasina ulasir Ilcenin diger alanlari dag ve platolarla kaplidir Ilce merkezinin batisinda 1500 m yukseklikte dag ici duzlugunde Suleymanli Golu vardir Cok eskiden bu golun bir ark sistemiyle Buldan in yesil bahcelerini suladigi bilinmektedir Buldan in dogusuna dogru arazi yuksekligi giderek azalir Ilce topraklarinin yaklasik ucte birinin bulundugu bu bolge Adiguzel Baraji nin sulariyla verimini giderek arttirmaktadir Buyuk Menderes Ovasinin tarima elverisli topraklari uzerinde Yenicekent Dogan Oguz Mahmutlu ve Bolmekaya mahalleleri kuruludur Ilcedeki ormanlar iki buyuk yanginda tahrip oldugundan cesitli kuruluslarin ortak calismalariyla yeniden agaclandirma baslanmistir Ilcenin Asil Ege ile Ic Ege arasinda bulunmasi iklim cesitliligine neden olmaktadir Ilcenin dogusunda Akdeniz iklimini andiran bir iklim gorulur Yazlar sicak ve kurak kislar ilik ve yagmurludur Hic kar yagmaz don olayina rastlanmaz Yillik yagis ortalamasi 600 700 m dir Guney ve batisindaki daglarin deniz etkisini azaltmasi yuzunden Tosunlar Kuyucak ve Saraykoy e gore daha az yagis alir Ic kesimlerdeki yuksek yayla alanlarinda iklim giderek karasallasir Yazlari sicak kurak ama ovaya gore serin gecer Kislar soguk ve kar yagislidir don olayi gorulur Karlik tepesi ve yakin cevresinde kuyularda ozel olarak kar depolanir yazin satilir Ilcenin uc tarafi daglarla kapli oldugundan sert ruzgarlara rastlanmaz NufusYil Toplam Sehir Kir1927 24 650 6 283 18 3671935 29 198 7 649 21 5491940 30 074 8 335 21 7391945 32 151 9 761 22 3901950 20 638 9 843 10 7951955 21 830 10 241 11 5891960 22 802 10 496 12 3061965 21 589 9 813 11 7761970 21 714 10 076 11 6381975 23 009 11 115 11 8941980 23 462 10 939 12 5231985 24 660 11 681 12 9791990 25 554 12 202 13 3522000 26 994 13 986 13 0082007 27 380 15 066 12 3142008 27 194 14 966 12 2282009 27 430 15 197 12 2332010 27 092 15 086 12 0062011 27 135 15 309 11 8262012 27 484 15 914 11 5702013 27 558 27 558 veri yok2014 27 455 27 455 veri yok2015 27 359 27 359 veri yok2016 27 335 27 335 veri yok2017 27 248 27 248 veri yok2018 27 241 27 241 veri yok2019 27 179 27 179 veri yok2020 27 223 27 223 veri yok2021 26 781 26 781 veri yok2022 26 630 26 630 veri yok Not Buyuksehir yasasi nedeniyle koyler mahalle statusune gectiginden 2013 ten itibaren kir nufusu tabloda yer almamistir EkonomiBuldan bezinden yapilmis kadin giysileri Buldan ekonomisi agirlikli olarak tekstil urunleri uzerinde yogunlasmistir Daha cok geleneksel bicimde evde yapilmakta olan dokuma urunleri bu tekstil sektorunde onemli paya sahiptir Dogal guzellikleriSazak Dagi Ilcenin guneydogusunu boydan boya kaplar 1117 metre yukseklikte bulunan bu daga ayni zamanda Kumralipasa dagi olarak da anilmaktadir Yenice kaplicalari Ilceye 16 km mesafede bulunan Yenice Mahallesi sinirlari icerisinde bulunan kaplica yari asfalt yari stabilize yolla Denizli Izmir karayoluna baglanir Yol Tripolis harabelerinin yanindan gecmektedir Onceleri kubbe altinda ortasinda ayaklari sokmak icin cizme seklinde tasarlanmis bir gobek tasi bulunmasindan dolayi Cizmeli hamam denilmistir Gunumuzde kubbe kaldirilmis kaynak uzerinde yeni tesisler yapilmistir Suyun sicakligi 44 derece olup bilesiminde hidrokarbonat sulfat sodyum kalsiyum iyonlari bulunmaktadir Kaplica basta romatizma olmak uzere kalp damar sertligi deri hastaliklarinin tedavisinde onemli bir etken olmaktadir Ayni yorede halk tarafindan Camur Hamami olarak anilan Gamere kaplicasi da benzer ozellikleriyle ozellikle ic turizme hizmet etmektedir Kestane Deresi Ilce merkezine 1 km uzaklikta olup sehrin batisinda yesillikler arasinda bulunmaktadir 1967 yilinda donemin belediye baskani Ethem Tumbay tarafindan imar ettirilen bu alan bugun hem cay bahcesi hem de restoran bolumuyle yore halkina ve disaridan gelen turistlere hizmet vermektedir Talat Tarakci Parki Donemin belediye baskani Talat Tarakci tarafindan 1936 yilinda yaptirilmistir Ilce merkezinde yer alan bu park ilceye dogal bir guzellik kazandirmaktadir 2012 yilinda yeniden duzenlenerek hizmet vermeye devam etmektedir Icme Deresi Ilcenin guneyinde ilceye 5 km mesafededir Kaynaktan cikan bu sifali su icme suyu adini almistir Ozellikle mide hastaliklarinin tedavisinde yarar sagladigi bilinmektedir Yukari Vakif Cayi Sehirden 2 km uzaklikta camlarin icinde bir dinlenme yeridir Ilcenin gunumuzde en onemli turistik mekanlarindan olan bu yer ozellikle yaz mevsiminde ic turizme buyuk bir canlilik kazandirmaktadir Toprakci Kasi Sehre 1 km uzaklikta eski yayla yolu uzerinde genis bir duzluk ve kucuk bir cam ormanindan olusan mekandir Buldan in buyuk bir bolumu ile Pamukkale ye kadar genis bir alani seyretme firsati sundugu icin Buldan halkinin en gozde seyir tepelerindendir Ozellikle yaz geceleri serin bir ortam arayanlarin vazgecilmezidir cunku bulundugu yer itibari ile yaz kis cok ruzgar alan bir bolgedir Birkac sene once bu bolgeye ruzgar enerji panelleri kurulmasi gundeme gelmistir Tripolis Antik Kenti Ilcemize bagli Yenice kMahallesinin hemen yanindadir Helen dilinde uclu kent anlamina gelen Tripolis ismi Anadolu da iki kente daha verilmistir Bunlardan biri Trabzon da digeri ise Karia dadir Tripolis in eski ismi Apollonia olup MS 3 yuzyilda Seleukoslar tarafindan kurulmustur Ana Tanrica Kybele Artemis Apollon ve onlarin anneleri Leto ya bu kentte saygi duyuluyordu Ayrica sikkelerinde de Leto nun kabartmasi yer aliyordu Tripolis in tarihte ismi Sardeis den cikan Kral Yolu nun Philadelphia Alasehir dan sonra Tripolis den gecerek Phrygi nin bati ucundaki Hierapolis e baglanmasiyla gecer Burasi yollarin birlestigi bir sinir kenti konumunda idi Ayrica 1190 da Alman Imparatoru Friedrich Barbarossa Hacli Seferlerinin basinda buradan yoluna devam etmistir Bizans Imparatoru Dukas Batatzes kenti onarmis ve etrafini surlarla cevirmistir Kentten gunumuze Roma donemi yapi kalintilarindan bazi parcalar gelebilmistir Tiyatro ile Gymnasium un kalintilarinin disinda arkeolojik kazi ve yuzey arastirmasi yapilmadigindan pek bir sey gunumuze gelememistir Buldan in tarihcesiSelcuk beyleri dogudan devamli goc eden Oguz asiretlerini batiya goc ederek ileride zaptedecegi yerlere onlari yerlestirmek amacini takip ediyordu Gocebe Turk asiretleri Menderes i gecerek simdiki Buldan cevresine gelip hayvancilikla ugrasmaya baslamislardir Cagis mevkine yerlesmislerdir Bizans hakimiyeti altinda bulunuyorlardi 1215 senelerinde yapildigi sanilan bu yerlesme simdiki Buldan in cekirdegini teskil etmektedir Bunlari dogudan elen Turk boylari takip eder Denizli taraflarina gelen asiret oymaklari Selcuklular tarafindan maksatli olarak Buldan cevresine gecip yerlesmeleri tesvik edilmistir Gelen bu gocebe boylari bulunduklari yerin adini carsamba koymuslar hayvanciligin yani sira ziraatla ugrasmaya uygarliklarini kurmaya pamuk ve yunden kirmanla egirdikleri ipliklerle kaba saba fakat saglam giyim esyasi dokumaya baslamislardir dokumalari kisa zamanda cevrede un salmistir Osmanli padisahi Osman Gazi nin Carsambayi Lazikiye de dokunan kirmizi sallardan elbise yaptirip giydigi rivayet edilmektedir Tripolis sehri 1305 tarihinde Germiyan Beyi Birinci Yakup tarafindan fethedilmesi uzerine buranin dokumalari Osman Gazi ye duyuruldugu bilinmektedir Cagista tamamen Turkler tarafindan olusturulmus Carsamba Koyu 2600 nufusa ulasmistir Tripolis sehrinden Filedelfiye Alasehir giden yol kenarina kurulmus olan bu koy zamanla taninmis buraya hayvan satin almaya dokunmus mal satin almaya gelen tuccarlarin ugrak yeri olmustur Buldan cevresinde Germiyanogullari nin hakimiyetinin tam olarak ne zaman bittigi bilinmektedir Ancak 1335 tarihinde Carsamba nin idaresinin Aydinogullari na gectigini Turkiye Tarihi Cilt II biliyoruz 1340 senesinde Buldan ve cevresinin yine Germiyanogullari na mensup Inancogullari nin hakimiyetine gectigini soyleyebiliriz Germiyan Hukumdari 2 Yakup Beyin erkek evladi bulunmadigindan 1428 de II Murat i ziyaret ederek olumunden sonra Germiyan beyligini tamamen Osmanli idaresine terk edecegini bildirmistir Nitekim 1429 yilinda bu vasiyet gerceklesmis Germiyan Beyligi tamamen Osmanli topraklarina katilmistir 1354 tarihinde meydana gelen buyuk depremde carsamba ve Tripolis sehirleri fazlasiyla zarar gormustur Turklerle Hristiyanlar o ana kadar beraber yasarlarken bir kisim Hristiyan ahalinin baska yerlere goc etmis daha sonra da yani basina bugunku Yenice yerlesimi kurulmustur Artik Carsamba yi Lazikiye de yasamanin gittikce guclestigini fark eden o tarihte sozu gecen agalarindan olan Hidir Aga adamlarini toplayip simdiki Guroluk mahallesine goc ederek 1579 mekan tutmuslardir Hidir Aga dan daha sonra ya da onuna beraber geldigi dusunulen Alaca asireti reisi Mehmet Aga da ikinci olarak gelmis simdiki Duzalan mahallesine 1580 tarihinde yerlesmistir O tarihte simdiki Buldan in bulundugu alan ormanlik oldugu icin iki beyin adamlari tarafindan agaclar kesilerek yerlerine toprak ortulu evler yapilmistir halen Carsambayi Lazikiye nin bulundugu yer olan Cagis ta 15 ev bulunmaktadir Kurucularina izafeten Hidiroluk mahallesi denilmis 1938 yilinda ise Guroluk olarak degistirilmistir Alacaogullari da ilk mescidi yaptiklarindan bulundugu yere Alacamescid mahallesi denilmis bu isimde 1938 yilinda Duzalan mahallesi olarak degistirilmistir Bunlari daha sonra Anadolu dan gelen Turk boylari takip etmistir Sonradan gelen Abbas Aga ve adamlari bugunku Caybasi mahallesinin mekan tutmus orayada Abbas Mahallesi denmistir 1938 yilinda icinden gecen cayin ismi dikkate alinarak Caybasi mahallesi olarak degistirilmistir Arapli asiretinden Ilyas Aga da bugunku Kurtulus mahallesine yerlesmistir Yeni kurulan bu yerin ismi uzerine pek cok soylenti vardir Carsambayi Lazikiye halki belden giyindiklerinden Boldan diger bir rivayete gore eskiyalardan kacip dagin eteklerine sigindiklarindan Bulda al baska bir rivayete goreyse daglarin bolluk olmasindan dolayi Boldag isimlerinden geldikleri soylenebilir Eski kayitlarda Boldan olarak ismi karsimiza cikmaktadir Cumhuriyet doneminde Buldan a cevrilip bu isimde karar kilinmistir Katip Celebi nin Cihannuma adli eserinin 634 sayfasinda Denizli ovasinda Ezine nin Saraykoy simali garb tarafinda iki saatlik yerde Boldan in bulundugu ve her hafta pazar kuruldugunu yazmaktadir Cam agaclariyla bezeli bir dagin eteklerine kurulu Buldan daha sonralari gittikce gelismis 1779 da Aydin iline bagli bir bucak olmustur Bu gelisimini devam ettiren Buldan 1847 yilinda yine Aydin iline bagli bir ilce Denizli nin sancak olmasindan itibaren 1883 yilindan itibaren Denizli sancagina bagli bir ilce olmustur Denizli nin 1923 te il olmasiyla beraber Buldan Denizli vilayetine ilce olarak bagli kalmaya devam etmistir Buldan da yer adlariBuldan bilindigi uzere cok eski bir yerlesim birimidir ve uzun bir suredir Turklerin hakimiyet alanindadir Orta Asya dan akin akin Anadolu ya gelen Turk boylari hizla buralari Turklestirmistir 1071 Malazgirt Savasi ile basladigi sanilir fakat yaygin kaninin aksine bundan cok once Oguzlarin Anadolu ya cesitli vesilelerle girdigi bugun ispat edilmistir Iste bu Oguz boylari Anadolu icinde ilerleyisleri neticesinde donem donem Buldan ve cevresinde kucuk yerlesim yerleri olusturmuslardir Kayi Salur Afsar Kinik Beydili Yazir ve Bayat boylarina bagli asiretler bugun merkezdeki mahalle ve koylerimizin ilk kurucularidir Eskici Kara Mehmetler Tireller Duruaylar Gugular Seyrekle Orpaklar Sertler Sarilar Karalar Karakecililer Sarikecililer Saltuklar Cakmaklar Fakihlar Ceritler Ceditler Cabarlar Cakirlar Aldirekli Kasikci Curalar Haylamazlar Parmaksizlar Sulluler Dinbazlar Sakallilar Hatiplar Karagozler Bu oymak ve asiretler zaman icinde yer degistirip kaynasarak bugunku Buldan i olusturmuslardir Yer adlari o yorenin tarihi kulturu ve kimligi hakkinda bilgi vermesi bakimindan buyuk oneme sahiptir Buldan in kimligi hakkinda bu yer adlarina bakarak bir kanaat edinmek mumkundur Yer adlari deyince sadece yerlesim yerleri degil ovalar tepeler pinarlar dereler belenler ovalar yollar cesmeler de anlasilmalidir Pamukkale Universitesinde Yrd Doc Levent KURGUN hocamiz bu konuda yaptigi calismada Buldan daki yer adlarinin 93 unun Turkce oldugunu saptamistir Bu bizim icin cok onemli bir veridir Bu bilgi yuzyillardir dokumacilikla ugrasan Buldan halkinin yalniz ipligi ipegi degil tarihi de Turkce dokudugunu gostermektedir Bu yazida bizim yapacagimiz Buldan ve koylerindeki yer isimlerinden tespit edebildiklerimizin koken ve anlamlarina dikkat cekmek ve bu isimleri kategorize etmektir Once Buldan isminden baslayalim Bu ismin anlami ve verilis bicimiyle ilgili cokca soylenti vardir Biri bu yoredeki kisilerin bol don ve elbise giydiklerinden dolayi cevrede boldonlular seklinde anildigi ve ismin boldon sozunden bozuldugudur Digeri eskiya ve haramilerin baskinlarindan yilan halkin daha onceleri asagida savunmasiz ve korunaksiz bir bolgede yasadiklari bunlarin zulmunden ormanlik ve sarp yamaclara saklandiklari ve eskiyaya ithafen bulda al dediklerinden hareketle Buldan olarak anildigidir Bir de Buldan civarinin eski ismi olan Apollon un yoredeki Turkler tarafindan yuzyillar icinde degistirilerek ve Turklerin kendi soyleyis bicimine uydurarak bu hale getirildigi iddiasi vardir Butun bu soylentilerin ve yakistirmalarin disinda gercege ve akla en uygun sudur Buldan isminin kokeni Turkce buladan sozcugudur Anlami Cinar agacidir TDK Derleme Sozlugu Cilt 2 Buldan daki cinar kestane agaclarinin bollugu ve tarihi belgelerde ve yazismalarda boladan bulladan seklinde ismin yer almasi bu iddiayi kuvvetlendirmektedir L Kurgun Bey buladanin ayni zamanda bir Turk oymaginin ismi oldugunu ve Osmanlinin Bursa Sancaginda gectigini tespit etmis ve bunu Buldan daki Bursa Mahallesi ile ilintilendirmistir Bu sozcugu Yunanca da Arapca da hatta Luwi dilinde arayan diger arastirmacilarin Buldan i bir turlu Turk e ve Turkceye yakistiramamasini bilimsellikle degil de kompleksle aciklamak gerektir Buldan da yer adlarina kokenlerine gore bakacak olursak su hayvan bitki kisi boy adlarinin ve tasviri adlarin genis yer tuttugunu goruruz Su adlarina ornek olarak Cayirderesi Golbasi Dortpinar Guzpinar Kovanoluk Kurudere Bitki adlarina ornek Camkoy Gulalan Kestanederesi Kisi adlarina ornek Hasanbeyler Sarimahmutlu Abbas Hidiroluk Suleymanli Boy Adlarina ornekler Oguz Kasikci Eldirek Karakoy Karakecili Yoruklerinden almistir ismini Tasviri adlara ornek Karagoz cesmesi Yalcinkaya Bozalan Aktas Akyar Bunlarin disinda bugun anlamlari neredeyse unutulmus olan yer adlari vardir Kepsel Kuru cam odunu Yonatca Iyi tam duzgun dogru durust saglam Kayran Tasli kumlu ekime elverisli olmayan toprak Megere Yeni dikilen ve henuz uzum vermeyen bag Alandiz Agac koklerinden cikan filizler palandiz Bakacak Bir tepede cevresinin en iyi gorulebildigi yuksek yer gozetleme yeri Cagis Bal Alanyazi Goz alabildigine genis duzluk ova Egrek Dinlenme yeri Turfanyuzu Turfan bugun Cin e bagli Dogu Turkistan da bir sehrin adidir Bu sehir sularinin bollugu ve topraginin bereketiyle anilir Buldan daki bu mevkii de yine bag ve bahceleri sulariyla meshurdur Ihtimaldir ki burasi Turfan dan bir parca gibi dusunulup bu isim verilmistir Eldirek Oguz boylarina bagli bir oymak olan Aldirekliler bu koyu kurdugu icin bu isim verilmis olabilir Suleymaniye Bulgaristan dan Turkiye ye goc eden Turkler Istanbul da toplanmislar ve kendilerine gosterilecek yeri beklemektedirler Bu koyu kuran yurttaslarimizda Suleymaniye Camii onunde toplandiklari icin koy bu isimle anilmistir Zehrenti Zahire tahil konulan yer anlamina gelmektedir Buldan a ozgu yemeklerBalcan Sovan Cig yahut kozde pisirilmis patlican ve yesil biber cig yahut yagda hafif kavrulmus sogan domates peynir ve koyu erik veya nar eksisi yufka icine konarak durum yapilir Durume dovulmus citlembik de konulabilir Cagla Durumu Cagla ve taze citlenbik bedren havanda dogulur Kaynamis yumurta yesil sogan peynir maydanoz dogranip cagla bedren dogmesi ile karistirilir tuz ve zeytin yagi eklenir yufka icine konarak durum yapilir Tere marul durumu Haslanmis yumurta ve peynir dogranir tere marul roka maydanoz dereotu yesil sogan yufka yerlestirilir uzerine toz kirmizi iber ekilir biraz zeytinyagi dokulur ve durum yapilir Ogmac Kuru yufka kirintisi peynir ve sogan karistirilir uzerine su serpilir avucta sikilir Goce Yemegi Bugday tas degirmende yarilir yani parcalar halinde kirilir kirilmis bugday taneleri yikanir su ve tuz konarak kaynatilir Atesten indirilir suyunu cekince icine sarimsakli yogurt konur ve karistirilir servis yapilirken uzerine tavada kirmizi biberle eritilmis tereyagi dokulur Arap yemegi Kusbasi dogranmis tavsan eti haslanir veya kavrulur Dari unu sicak suyla yogrularak hamur yapilir ve parmak kalinliginda cubuk haline getirilir bu hamur cubuk kucuk parcaciklara bolunur Bugday ve dari unundan hazirlanmis tereyagli corba yapilir Hamur parcaciklari ve tavsan eti bu corbaya katilir ve pisirilir Centme Yemegi Kabak kucuk kupler halinde dogranir tereyagda kavrulur sonra uzerine yumurta kirilir ve biraz daha kavrulur Kupec kebabi Oglak veya kuzu eti kupec icine konur Kupecin agzi hamurla kapatilir ve kor uzerine konur veya firina verilir Corek dolmasi Bir gun bekletilerek bayatlastirilmis yuvarlak firin ekmeginin ust tarafindan kabugu el girecek kadar kesilerek alinir Buradan ekmegin ici bosaltilir Cikarilan ekmek ici ufalanir Kiyma kavrulur rengi kizarirken icine tereyagi ve ufalanmis ekmek ici katilarak kavurma islemine biraz daha devam olunur Kavurma islemi sona yaklasirken icine iri taneli kirilmis ceviz ve maydanoz katilir kavrulmus olan karisim bosaltilmis ekmegin icine konur kesilmis kapakta yerine konur Bir tepsinin icine birkac asma cubugu yerlestirildikten sonra ici doldurulmus ekmek cubuklari ustune konur ekmegin ustune sulandirilmis domates salcasi dokulur ve tepsi firina konur Bir muddet sonra sulandirilmis domates salcasindan ekmek ustune biraz daha dokulur ve tepsi tekrar firina konur Pekmezli Kabak Yemegi Kusbasi et haslandiktan veya kavrulduktan sonra icine sert kabak tereyagi su ve aksamdan islatilmis nohut eklenir ve kaynatilir yemek pisirmek uzere iken icine sicak pekmez eklenir Sarayli Tepsinin dibi yaglanir ekmek olarak yenilen kizgin sacta pisirilmis yufkalar su serpilerek yumusatilir Yufka icine iri dovulmus ceviz konur ve yuvarlanir Yuvarlanmis yufka tepsi tepsi icine yilancari sekilde yerlestirilir En uste de yag surulup tepsi firina surulur Pistikten sonra sogumaya birakilir Ayri bir kapta biraz sulandirilmis pekmez hafifce isitilir parmak yanmayacak derecede isinmisken tepsiye dokulur Pekmez yerine sekerli su da kullanilabilir Incir Tatlisi Kuru incir yikanir saplari kesilir ve ince dilimler halinde kesilir sut ve seker eklenerek kaynatilir Notlar Guney ilcesinin kurulmasi ile nufus azalmistir Kaynakca PDF 5 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Aralik 2012 Arsivlenmis kopya 25 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Aralik 2012 Fasikul I Mufassal Neticeler Icmal Tablolari PDF 28 Tesrinevvel 1927 Umumi Nufus Tahriri DIE Erisim tarihi 28 Mayis 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link PDF 20 Ilktesrin 1935 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 20 Ilktesrin 1940 Genel Nufus Sayimi DIE 20 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2016 PDF 21 Ekim 1945 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 22 Ekim 1950 Umumi Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1955 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1960 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 1965 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1970 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1975 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1980 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1985 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f g h Merkezi Dagitim Sistemi html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Buldan Nufusu Denizli nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Denizli Buldan Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Dis baglantilarBuldan Belediyesi5 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Buldan Kaymakamligi4 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde