Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Böriler ya da Börüoğulları (Arapça: بوريون), Şam ve çevresinde kurulmuş Büyük Selçuklu Devleti'ne tabi bir Türk atabeyliktir.
Böriler (بوريون) Böriler Şam Atabeyliği | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1104-1154 | |||||||||||||
 1135'te İ. Haçlı Seferi ve II. Haçlı Seferi dönemlerinde Yakın Doğu ve Suriye | |||||||||||||
| Başkent | Șam | ||||||||||||
| Yaygın dil(ler) | Arapça ve Türkçe | ||||||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||||||
| Atabey | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Tarih
Büyük Selçuklu Devleti yerel idaresi önemli yerel bölgelerde merkezden tayin edilen valiler tarafından yapılmakta idi. Devlet merkezinden uzak olan bölgelerin bir kısmı Selçuklu hanedanından olan tabi hükümdarlar tarafından yöneltilmekte idi ve bu Selçuklu hanedanından yöneticiler Sultan veya Melik unvanları taşımaktaydılar. Örneğin Suriye Selçuklu Devleti ilk kurulduğu zaman Selçuklu hanedanından olan ve Sultan veya Melik unvanı taşıyan Tutuş yönetimi altında bir tabi devletti. Merkezden uzak olan bölgelerden bir kısmı kalıtsal olan ama Selçuklu hanedanından olmayan hükümdarlar tarafından idare edilmekte idi. Bu tip tabi hükûmetlerin bazılarının hükümdarları "Atabey" olarak ve yönettikleri tabi devlet Atabeylik olarak isimlendirilmekte idi. Bunlardan en önemlilerinden biri Muhiddin Bektaş'ın tahttan indirilmesi ile sona eren Suriye Selçuklu Sultanlığı Şam Melikini takip eden Tuğtekin idaresindeki Böriler Şam Atabeyliği idi.
Muhiddin Bektaş'in 8 Haziran 1104'te tahttan indirilmesinden itibaren Şam bölgesindeki tabi devleti efektif olarak idare eden Zahireddin Tuğtekin yine Şam'ı idarede devam etti. Ama o ve ahvadına Şam Atabeyliği olarak anılan bu bölgenin idaresi kalıtsal olarak verildi. Bu tabi ama Tuğtekin'in ahfadından kalıtsal hükümdarlar tarafından idare edilen devlete "Böriler Şam Atabeyliği" adı verildi. Tuğtekin'den sonra Böriler hanedanından 7 kişi Şam Atabeyliği adlı tabi devlet idarecileri olarak Büyük Selçuklu Devleti'nin Şam bölgesini yönetmişlerdir.
Böriler Hanedandan ikinci atabey Tuğtekin'in oğlu Tacülmülk Böri idi. "Kurt" anlamına gelen Böri adını taşıdığı için Şam Atabeyliğini yöneten hanedan da bu adla tanınır olmuştur.
Böriler Şam Atabeyi Mucireddin Abak'in atabeylik döneminde Temmuz 1148'de İkinci Haçlı Seferi sırasında Haçlıların Şam'a hücumlarını neticesiz bırakmayı başarmışlardır.
Son Böriler Şam Atabeyi Mucireddin Abak olup 26 Nisan 1154'te Şam dahil tüm toprakları bir diğer atabeylik Zengiler tarafından fethedilince tarih sahnesinden silindiler.
Atabeyler
- Zahireddin Tuğtegin (1104-1128)
- Tacülmülk Böri (1128-1132)
- Şemsülmülk İsmail (1132-1135)
- Şehabeddin Mahmud (1135-1139)
- Cemaleddin Muhammed (1139-1140)
- Mucireddin Abak (1140-1154)
Soyağacı
| - | Tacüddevle Tutuş (Selçuklu) | - | Tuğtekin | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Fahrülmülk Rıdvan (Selçuklu Halep Meliki) | Muhiddin Bektaş (Selçuklu Şam Meliki) | Dukak (Selçuklu Şam Meliki) | Tacülmülk Böri | Zümrüd Hatun | İmadeddin Zengi (Zengiler) | - | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| II. Tutuş | Şemsülmülk İsmail | Şehabeddin Mahmud | Cemaleddin Muhammed | Nureddin Mahmud | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Mucireddin Abak | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Ali Sevim ve Erdoğan Merçil (1995), Selçuklu Devletleri Tarihi: Siyaset, Teşkilât ve Kültür, TTKY, Ankara 1995,
- ^ R. LeTourneau, "Burids", H.A.R.Gibb, J.H.Kramers, E. Levi Provencal ve J. Schacht (ed.), The Encyclopedia of Islam, Vol. I, London 1986. (İngilizce)
- ^ Maalouf, Amin (çev. Mehmet Ali Kılıçbay), Arapların Gözüyle Haçlı Seferleri, YKY, İstanbul 1998, .
Dış kaynaklar
- Maalouf, Amin (çev. Ali Berktay), (2006) Arapların Gözünden Haçlı Seferleri, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Yayınları, ISBN 975-80-121-6
- Runciman, Steven (çev. Fikret Işıltan) (1992), Haçlı Seferleri Tarihi: II. Cilt Kudüs Krallığı ve Frank Doğu, Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları
- René Grousset, Rene, (1936. Yen.bas.:1999) Histoire des croisades et du royaume franc de Jérusalem, Perrin:Paris, Perrin
- Cilt 1. L’anarchie musulmane, 1934, ()
- Cilt 2. L’équilibre, 1935, ()
- Alptekin, Coşkun (1985) Dimaşk Atabeyliği (Toğ-Teginliler), İstanbul:Marmara Üniversitesi Yayın.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Boriler ya da Boruogullari Arapca بوريون Sam ve cevresinde kurulmus Buyuk Selcuklu Devleti ne tabi bir Turk atabeyliktir Boriler بوريون Boriler Sam Atabeyligi1104 11541135 te I Hacli Seferi ve II Hacli Seferi donemlerinde Yakin Dogu ve SuriyeBaskentȘamYaygin dil ler Arapca ve TurkceHukumetMonarsiAtabey 1104 1128 Zahireddin Tugtekin 1128 1132 Taculmulk Bori 1132 1135 Semsulmulk Ismail 1132 1135 1135 1139 Sehabeddin Mahmud 1135 1139 1139 1140 Cemaleddin Muhammed 1140 1154 Mucireddin Abak 1140 1154 Tarihce Kurulusu1104 Zahireddin Tugtekin in Sam Atabeyi olmasi1104 I Imadeddin Zengi nin basarisiz Sam i fetih girisimlerinin ilki1135 Sam kusatmasi1148 Nureddin Zengi nin Sam i fethi ve Boriler devleti sonu1154 Dagilisi1154Onculler Ardillar Zengiler Sam Atabeyligi TarihBuyuk Selcuklu Devleti yerel idaresi onemli yerel bolgelerde merkezden tayin edilen valiler tarafindan yapilmakta idi Devlet merkezinden uzak olan bolgelerin bir kismi Selcuklu hanedanindan olan tabi hukumdarlar tarafindan yoneltilmekte idi ve bu Selcuklu hanedanindan yoneticiler Sultan veya Melik unvanlari tasimaktaydilar Ornegin Suriye Selcuklu Devleti ilk kuruldugu zaman Selcuklu hanedanindan olan ve Sultan veya Melik unvani tasiyan Tutus yonetimi altinda bir tabi devletti Merkezden uzak olan bolgelerden bir kismi kalitsal olan ama Selcuklu hanedanindan olmayan hukumdarlar tarafindan idare edilmekte idi Bu tip tabi hukumetlerin bazilarinin hukumdarlari Atabey olarak ve yonettikleri tabi devlet Atabeylik olarak isimlendirilmekte idi Bunlardan en onemlilerinden biri Muhiddin Bektas in tahttan indirilmesi ile sona eren Suriye Selcuklu Sultanligi Sam Melikini takip eden Tugtekin idaresindeki Boriler Sam Atabeyligi idi Muhiddin Bektas in 8 Haziran 1104 te tahttan indirilmesinden itibaren Sam bolgesindeki tabi devleti efektif olarak idare eden Zahireddin Tugtekin yine Sam i idarede devam etti Ama o ve ahvadina Sam Atabeyligi olarak anilan bu bolgenin idaresi kalitsal olarak verildi Bu tabi ama Tugtekin in ahfadindan kalitsal hukumdarlar tarafindan idare edilen devlete Boriler Sam Atabeyligi adi verildi Tugtekin den sonra Boriler hanedanindan 7 kisi Sam Atabeyligi adli tabi devlet idarecileri olarak Buyuk Selcuklu Devleti nin Sam bolgesini yonetmislerdir Boriler Hanedandan ikinci atabey Tugtekin in oglu Taculmulk Bori idi Kurt anlamina gelen Bori adini tasidigi icin Sam Atabeyligini yoneten hanedan da bu adla taninir olmustur Boriler Sam Atabeyi Mucireddin Abak in atabeylik doneminde Temmuz 1148 de Ikinci Hacli Seferi sirasinda Haclilarin Sam a hucumlarini neticesiz birakmayi basarmislardir Son Boriler Sam Atabeyi Mucireddin Abak olup 26 Nisan 1154 te Sam dahil tum topraklari bir diger atabeylik Zengiler tarafindan fethedilince tarih sahnesinden silindiler AtabeylerZahireddin Tugtegin 1104 1128 Taculmulk Bori 1128 1132 Semsulmulk Ismail 1132 1135 Sehabeddin Mahmud 1135 1139 Cemaleddin Muhammed 1139 1140 Mucireddin Abak 1140 1154 Soyagaci Tacuddevle Tutus Selcuklu Tugtekin Fahrulmulk Ridvan Selcuklu Halep Meliki Muhiddin Bektas Selcuklu Sam Meliki Dukak Selcuklu Sam Meliki Taculmulk Bori Zumrud Hatun Imadeddin Zengi Zengiler II Tutus Semsulmulk Ismail Sehabeddin Mahmud Cemaleddin Muhammed Nureddin Mahmud Mucireddin AbakAyrica bakinizZengiler I Imadeddin Zengi Nureddin Zengi Ikinci Hacli Seferi Kudus KralligiKaynakca Ali Sevim ve Erdogan Mercil 1995 Selcuklu Devletleri Tarihi Siyaset Teskilat ve Kultur TTKY Ankara 1995 ISBN 9789751606907 R LeTourneau Burids H A R Gibb J H Kramers E Levi Provencal ve J Schacht ed The Encyclopedia of Islam Vol I London 1986 Ingilizce Maalouf Amin cev Mehmet Ali Kilicbay Araplarin Gozuyle Hacli Seferleri YKY Istanbul 1998 ISBN 975 545 092 0 Dis kaynaklarMaalouf Amin cev Ali Berktay 2006 Araplarin Gozunden Hacli Seferleri Istanbul Yapi Kredi Kultur Yayinlari ISBN 975 80 121 6 Runciman Steven cev Fikret Isiltan 1992 Hacli Seferleri Tarihi II Cilt Kudus Kralligi ve Frank Dogu Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinlari ISBN 975 16 0497 4 Rene Grousset Rene 1936 Yen bas 1999 Histoire des croisades et du royaume franc de Jerusalem Perrin Paris Perrin Cilt 1 L anarchie musulmane 1934 ISBN 2 262 02548 7 Cilt 2 L equilibre 1935 ISBN 2 262 02568 1 Alptekin Coskun 1985 Dimask Atabeyligi Tog Teginliler Istanbul Marmara Universitesi Yayin