Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Candida albicans, eşeyli çoğalan, diploit, maya tipi bir mantar türü ve insanlarda oral ve vajinal enfeksiyonların etmenidir. Candida cinsine ait 200 tür olmasına karşın Candida enfeksiyonlarının %75'inin sorumlusu C. albicans'tır. Türkçe okunuşu kandida albikanstır.
| Candida albicans | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Candida albicans ((C.P. Robin) 1923) |
Bağışıklığı baskılanmış hastalarda (AIDS, kanser kemoterapisi, organ veya kemik iliği transferi durumlarında) sistemik mantarsal (fungal) enfeksiyonlar (), hastalık ve ölümün başlıca nedenleri arasındadırlar. Ayrıca bu yönde riski olmayan hastaların hastanede edindikleri enfeksiyonlar ciddi bir sağlık sorunu haline gelmiştir.
C. albicans insan ağzı ve sindirim sistemi içinde yaşayan pek çok organizmadan biridir. Sağlıklı yetişkinlerin %40'ının ağzında, sağlıklı kadınların %20-25'inin vajinasında varlığı gösterilebilir. C. albicans sindirim sistemindeki varlığıyla başka patojen bakterilerin çoğalmasını engeller. Vücudun bağışıklık sistemi ve diğer zararsız bakteriler normal şartlarda Candida'yı kontrol altında tutarlar.
Ancak, diğer bakterilerin sayısı C. albicans'a oranla azalırsa (örneğin antibiyotik kullanımından dolayı), bağışıklık sistemi zayıflamışsa veya mayanın çoğalmasına sağlayan başka şartlar mevcutsa (yüksek şeker, yüksek pH) C. albicans zararsız olan tek hücreli biçiminden, çok hücreli, istilacı (invasif), küf gibi ipliksi biçimine dönüşür (şekil [1]) ve vücudu istilaya başlar. C. albicansın iplikçi biçimi hem hem de gerçek hiflerden oluşabilir (şekil [2] 26 Kasım 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .). C. albicans iplikçi bir biçime dönüşmesine ilaveten, konak dokulara bağlanmasını sağlayan , dokulara hem imha etmeye hem de onlara daha iyi yapışmayı sağlayan proteazlar ve vücudun bağışıklık sisteminin tepkisini azaltan faktörler üretir.
Sağlığa etkisi
C. albicans vücudun diğer çevreye açık ve nemli dokularında (ağız, vajina, bebeklerde alt bezi bölgesi) da aşırı çoğalırsa kandidoza yol açabilir. Kandidoz kanda ve genital yolda da oluşabilir. Ağızda C. albicans enfeksiyonuna pamukçuk denir.
Bağışıklığı baskılanmış hastalarda (örneğin HIV-pozitif hastalarda) Candida enfekziyonuna çok sık rastlanır ve bu hastalığın seyri çok daha ciddi olup varabilir.
Genom
C. albicans genomunun en ilginç özelliklerinden biri genetik çeşitlilik yaratmak için kromozom uzunluk polimorfizmleri (dizin tekrarlarının daralması veya genişlemesi), karşılıklı translokasyonlar, kromozomal kaybolmalar () ve belli kromozomlarda üçlenmeler (trizomiler) gibi yapısal değişikliklerin varlığıdır. Bu karyotipik değişiklikleri fenotip değişmelerine yol açtığı için bu organizmaya bir adaptasyon stratejisi sağlamaktadır. C. albicans genomunun analizi tamamlandığında bu değişikliklerin mekanizması daha iyi anlaşılacaktır.
Candida albicans genomunu Stanford DNA Dizileme ve Teknoloji Merkezi'nde () dizilenmektedir. Bu proje için fonlar ABD Milli Diş ve Kranyofasyal Araştırma Kurumu () ve Burroughs-Wellcome Fonu (). tarafından sağlanmaktadır. Bir pilot dizileme projesi de şirketi tarafından finanse edilip 'de yürütülmektedir.
Çiftyapılılık (dimorfizm)
Çevresel şartlara bağlı olarak mantarların tek hücreli yapıdan iplikse yapıya geçebilmelerine (dimorfizm) denir. Çiftyapılılığa yüzeysel olarak benzeyen bir süreçte C. albicans yoluyla farklı hücre şekillerine geçer. Fenotip sıçramasının klasik olarak çalışılmış olduğu suşlardan biri olan WO-1'de, iki evre vardır: biri parlak beyaz koloniler halinde büyür, öbürü ise çubuk şekillidir ve yassı gri koloniler olarak büyür. Sıçrama gösteren bir diğer suş olan 3153A ise en az yedi farklı koloni morfolojisi oluşturabilir (şekil [3]). Her iki suşta da farklı evreler birbirlerine düşük bir frekansla dönüşebilirler. Sıçrama geri tersinirdir ve koloni tipi kalıtsaldır. Farklı kolonilerde bazı genlerin farklı oranda ifade edildiği gösterilmiştir, ama biyologların asıl yoğun olarak araştırdıkları konu, bu değişikliklerin kontrol mekanizmalarıdır. Gen sıçramasına etki eden geninin ipliksi büyümeye de etki ettiği gösterilmiştir, bu yüzden bu iki olgu birbiriyle ilişkilidir.
Dış bağlantılar
- (İngilizce)
- (İngilizce)
- Dubious "Yeast Allergies"13 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Candidosis (Candidiasis) 23 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- (İngilizce)
- Bazı Candida albicans resimleri 22 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- İngilize Wikipedia'nın Candida albicans maddesinin 08.08.2006 tarihli sürümü
- Candida - Candidiasis - Prevention & Curing Protocol 13 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .(İngilizce)
- Jenkinson ve Douglas. Interactions between Candida Species and Bacteria in Mixed Infections
- Kim A. Brogden & Janet M. Guthmiller. Polymicrobial Diseases
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Candida albicans eseyli cogalan diploit maya tipi bir mantar turu ve insanlarda oral ve vajinal enfeksiyonlarin etmenidir Candida cinsine ait 200 tur olmasina karsin Candida enfeksiyonlarinin 75 inin sorumlusu C albicans tir Turkce okunusu kandida albikanstir Candida albicansBiyolojik siniflandirmaAlem FungiBolum AscomycotaSinif SaccharomycetesTakim SaccharomycetalesFamilya SaccharomycetaceaeCins CandidaTur C albicansIkili adlandirmaCandida albicans C P Robin 1923 Tomurcuklanarak bolunmekte olan C albicansTomurcuklanarak psodohif gibi kumelenmis C albicansInvazif hale gecmis C albicans Bagisikligi baskilanmis hastalarda AIDS kanser kemoterapisi organ veya kemik iligi transferi durumlarinda sistemik mantarsal fungal enfeksiyonlar hastalik ve olumun baslica nedenleri arasindadirlar Ayrica bu yonde riski olmayan hastalarin hastanede edindikleri enfeksiyonlar ciddi bir saglik sorunu haline gelmistir C albicans insan agzi ve sindirim sistemi icinde yasayan pek cok organizmadan biridir Saglikli yetiskinlerin 40 inin agzinda saglikli kadinlarin 20 25 inin vajinasinda varligi gosterilebilir C albicans sindirim sistemindeki varligiyla baska patojen bakterilerin cogalmasini engeller Vucudun bagisiklik sistemi ve diger zararsiz bakteriler normal sartlarda Candida yi kontrol altinda tutarlar Ancak diger bakterilerin sayisi C albicans a oranla azalirsa ornegin antibiyotik kullanimindan dolayi bagisiklik sistemi zayiflamissa veya mayanin cogalmasina saglayan baska sartlar mevcutsa yuksek seker yuksek pH C albicans zararsiz olan tek hucreli biciminden cok hucreli istilaci invasif kuf gibi ipliksi bicimine donusur sekil 1 ve vucudu istilaya baslar C albicansin iplikci bicimi hem hem de gercek hiflerden olusabilir sekil 2 26 Kasim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde C albicans iplikci bir bicime donusmesine ilaveten konak dokulara baglanmasini saglayan dokulara hem imha etmeye hem de onlara daha iyi yapismayi saglayan proteazlar ve vucudun bagisiklik sisteminin tepkisini azaltan faktorler uretir Sagliga etkisiC albicans vucudun diger cevreye acik ve nemli dokularinda agiz vajina bebeklerde alt bezi bolgesi da asiri cogalirsa kandidoza yol acabilir Kandidoz kanda ve genital yolda da olusabilir Agizda C albicans enfeksiyonuna pamukcuk denir Bagisikligi baskilanmis hastalarda ornegin HIV pozitif hastalarda Candida enfekziyonuna cok sik rastlanir ve bu hastaligin seyri cok daha ciddi olup varabilir GenomC albicans genomunun en ilginc ozelliklerinden biri genetik cesitlilik yaratmak icin kromozom uzunluk polimorfizmleri dizin tekrarlarinin daralmasi veya genislemesi karsilikli translokasyonlar kromozomal kaybolmalar ve belli kromozomlarda uclenmeler trizomiler gibi yapisal degisikliklerin varligidir Bu karyotipik degisiklikleri fenotip degismelerine yol actigi icin bu organizmaya bir adaptasyon stratejisi saglamaktadir C albicans genomunun analizi tamamlandiginda bu degisikliklerin mekanizmasi daha iyi anlasilacaktir Candida albicans genomunu Stanford DNA Dizileme ve Teknoloji Merkezi nde dizilenmektedir Bu proje icin fonlar ABD Milli Dis ve Kranyofasyal Arastirma Kurumu ve Burroughs Wellcome Fonu tarafindan saglanmaktadir Bir pilot dizileme projesi de sirketi tarafindan finanse edilip de yurutulmektedir Ciftyapililik dimorfizm Cevresel sartlara bagli olarak mantarlarin tek hucreli yapidan iplikse yapiya gecebilmelerine dimorfizm denir Ciftyapililiga yuzeysel olarak benzeyen bir surecte C albicans yoluyla farkli hucre sekillerine gecer Fenotip sicramasinin klasik olarak calisilmis oldugu suslardan biri olan WO 1 de iki evre vardir biri parlak beyaz koloniler halinde buyur oburu ise cubuk sekillidir ve yassi gri koloniler olarak buyur Sicrama gosteren bir diger sus olan 3153A ise en az yedi farkli koloni morfolojisi olusturabilir sekil 3 Her iki susta da farkli evreler birbirlerine dusuk bir frekansla donusebilirler Sicrama geri tersinirdir ve koloni tipi kalitsaldir Farkli kolonilerde bazi genlerin farkli oranda ifade edildigi gosterilmistir ama biyologlarin asil yogun olarak arastirdiklari konu bu degisikliklerin kontrol mekanizmalaridir Gen sicramasina etki eden geninin ipliksi buyumeye de etki ettigi gosterilmistir bu yuzden bu iki olgu birbiriyle iliskilidir Dis baglantilar Ingilizce Ingilizce Dubious Yeast Allergies 13 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Candidosis Candidiasis 23 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ingilizce Bazi Candida albicans resimleri 22 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde KaynakcaIngilize Wikipedia nin Candida albicans maddesinin 08 08 2006 tarihli surumu Candida Candidiasis Prevention amp Curing Protocol 13 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Jenkinson ve Douglas Interactions between Candida Species and Bacteria in Mixed Infections Kim A Brogden amp Janet M Guthmiller Polymicrobial Diseases