Kazimierz Funk (23 Şubat 1884, Varşova – 19 Kasım 1967, New York), genelde kullanılan İngilizceleşmiş şekliyle Casimir Funk, Polonyalı biyokimyacı. Genelde, 1912'de oluşturduğu ve ilk başlarda vital amines (Türkçe: Yaşamsal amin) olarak adlandırdığıvitamin kavramının ilk formülasyonuyla tanınır.
Kazimierz Funk | |
---|---|
Doğum | 23 Şubat 1884 Varşova, Polonya |
Ölüm | 19 Kasım 1967 (83 yaşında) New York, ABD |
Milliyet | Polonyalı |
Vatandaşlık | ABD, Polonya |
Mezun olduğu okul(lar) | Bern Üniversitesi, İsviçre |
Kariyeri | |
Dalı | Biyokimya |
Çalıştığı kurumlar | Pasteur Enstitüsü, , |
Bilime katkıları
Hollandalı Christiaan Eijkman'ı; beslenen insanların, tamamen darı ürünleri yiyen insanlara göre beriberi hastalığına daha dirençli olduğunu belirten bir makalesini okuduktan sonra bu dirençten sorumlu maddeyi izole etme üzerine çalıştı ve 1912'de başarılı oldu. Elde ettiği bu maddede bir amin grubu bulduğu için bu maddeye vitamin adı verdi. Bu vitamin, adı sonradan koyulacak B1 vitaminiydi (diğer adıyla "Tiyamin"). Funk; raşitizm, pellegra, çölyak hastalığı, iskorbüt gibi diğer hastalıkların vitaminlerle iyileştirilebileceği hipotezini öne sürdü. "Vitamin" sözcüğüne başta "Vitamine" denilirdi, ancak vitaminlerin azot içeren amin grubu içerme zorunluluğu olmadığı anlaşıldığında sonundaki "e" harfi kaldırıldı.
Daha sonra, B1, B2, C ve D vitaminleri olarak bilinen diğer esansiyel besin maddelerinin varlığını öne sürdü. 1936'da tiyamin molekülünün yapısını saptadı, ancak bu molekülü ilk kez izole eden kişi değildi. Yine de nikotinik asiti (diğer adıyla niyasin veya B3 vitamini) izole eden ilk kişiydi.
Funk ayrıca, hormonlar, diyabet, peptik ülser ve kanser biyokimyası üzerine çalışmalar yürüttü.
(PIASA) yıllık olarak Polonya asıllı Amerikan bilim adamları arasında "Casimir Funk Doğal Bilimler Ödülü" vermektedir. Bu ödülü kazanan kişiler arasında; Nobel sahibi Roald Hoffmann, Aleksander Wolszczan, Hilary Koprowski, , ve Benoît Mandelbrot bulunur.
Funk 1940'ta ABD'ye döndükten sonra "Funk Tıp Araştırma Vakfı"nın başkanı oldu ve kariyerini sonlandırdı.
Kaynakça
- ^ Casimir Funk denied his Jewish identity, according to his granddaughter 31 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . 24 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2012.
- ^ Just The Facts-Inventions & Discoveries, School Specialty Publishing, 2005
Konuyla ilgili yayınlar
Wikimedia Commons'ta Kazimierz Funk ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Harow, Benjamin CASIMIR FUNK-Pioneer in Vitamins and Hormones. Dodd, Mead & Company, New York,N. Y., 1955. 209 sayfa.
- Review of Harow's biography at pubmedcentral22 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., pdf
- Biography at FAQs, nutrition 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Erişim tarihi Aralık 2006.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kazimierz Funk 23 Subat 1884 Varsova 19 Kasim 1967 New York genelde kullanilan Ingilizcelesmis sekliyle Casimir Funk Polonyali biyokimyaci Genelde 1912 de olusturdugu ve ilk baslarda vital amines Turkce Yasamsal amin olarak adlandirdigivitamin kavraminin ilk formulasyonuyla taninir Kazimierz FunkDogum23 Subat 1884 1884 02 23 Varsova PolonyaOlum19 Kasim 1967 83 yasinda New York ABDMilliyetPolonyaliVatandaslikABD PolonyaMezun oldugu okul lar Bern Universitesi IsvicreKariyeriDaliBiyokimyaCalistigi kurumlarPasteur Enstitusu Bilime katkilariHollandali Christiaan Eijkman i beslenen insanlarin tamamen dari urunleri yiyen insanlara gore beriberi hastaligina daha direncli oldugunu belirten bir makalesini okuduktan sonra bu direncten sorumlu maddeyi izole etme uzerine calisti ve 1912 de basarili oldu Elde ettigi bu maddede bir amin grubu buldugu icin bu maddeye vitamin adi verdi Bu vitamin adi sonradan koyulacak B1 vitaminiydi diger adiyla Tiyamin Funk rasitizm pellegra colyak hastaligi iskorbut gibi diger hastaliklarin vitaminlerle iyilestirilebilecegi hipotezini one surdu Vitamin sozcugune basta Vitamine denilirdi ancak vitaminlerin azot iceren amin grubu icerme zorunlulugu olmadigi anlasildiginda sonundaki e harfi kaldirildi Daha sonra B1 B2 C ve D vitaminleri olarak bilinen diger esansiyel besin maddelerinin varligini one surdu 1936 da tiyamin molekulunun yapisini saptadi ancak bu molekulu ilk kez izole eden kisi degildi Yine de nikotinik asiti diger adiyla niyasin veya B3 vitamini izole eden ilk kisiydi Funk ayrica hormonlar diyabet peptik ulser ve kanser biyokimyasi uzerine calismalar yuruttu PIASA yillik olarak Polonya asilli Amerikan bilim adamlari arasinda Casimir Funk Dogal Bilimler Odulu vermektedir Bu odulu kazanan kisiler arasinda Nobel sahibi Roald Hoffmann Aleksander Wolszczan Hilary Koprowski ve Benoit Mandelbrot bulunur Funk 1940 ta ABD ye dondukten sonra Funk Tip Arastirma Vakfi nin baskani oldu ve kariyerini sonlandirdi Kaynakca Casimir Funk denied his Jewish identity according to his granddaughter 31 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde 24 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Temmuz 2012 Just The Facts Inventions amp Discoveries School Specialty Publishing 2005Konuyla ilgili yayinlarWikimedia Commons ta Kazimierz Funk ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Harow Benjamin CASIMIR FUNK Pioneer in Vitamins and Hormones Dodd Mead amp Company New York N Y 1955 209 sayfa Review of Harow s biography at pubmedcentral22 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde pdf Biography at FAQs nutrition 29 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim tarihi Aralik 2006