Olasılık kuramı ve istatistik bilim dallarında Cauchy-Lorentz dağılımı bir sürekli olasılık dağılımı olup, bu dağılımı ilk ortaya atan ve Hendrik Lorentz anısına adlandırılmıştır. Matematik istatistikçiler genel olarak Cauchy dağılımı adını tercih edip kullanmaktadırlar ama fizikçiler arasında Lorentz dağılımı veya Lorentz(yen) fonksiyon veya Breit-Wigner dağılımı olarak bilinip kullanılmaktadır.
Olasılık yoğunluk fonksiyonu Yeşil çizgi standart Cauchy fonksiyonunu gösterir. | |
Yığmalı dağılım fonksiyonu Renkler yukarıdaki olasılık yoğunluk fonksiyonu eğrilerinin aynıdır. | |
Parametreler | () (reel) |
---|---|
Olasılık yoğunluk fonksiyonu (OYF) | |
Birikimli dağılım fonksiyonu (YDF) | |
Ortalama | tanımlanmamış |
Medyan | |
Mod | |
Varyans | tanımlanmamış |
Çarpıklık | tanımlanmamış |
Fazladan basıklık | tanımlanmamış |
Entropi | |
Moment üreten fonksiyon (mf) | {{{mf}}} |
Karakteristik fonksiyon |
Fizik biliminde Cauchy-Lorentz dağılımının kullanıldığı alanların bazıları şöyle anılabilir: Zorlanan rezonans fenomenini açıklayan çözüm sağlaması, spektroskopi alanında bir doğruşekil ile ayrım gösteren frekans aralığında aynı şekilde tüm atomlar birbirleriyle karşılıklı etkilemekteyken tabi olmaları sonucu ortaya çıkan spektral doğrularının şeklinin tanımlanması, birçok mekanizmanın (özellikle çarpışmadan genişlemede) homojen genişleme göstermesinin açıklanması.
Karakterizasyon
Olasılık yoğunluk fonksiyonu
Cauchy dağılımı için olasılık yoğunluk fonksiyonu şudur:
Burada x0 dağılımın doruğunu tanımlayan ve γ ise yarı-maksimumda yarı-genişliği tanımlayan .
Lorentziyen fonksiyonun genliği şöyle verilir:
Fizikte üç parametreli Lorentziyen fonksiyon çok kere şu türde verilir:
Burada I doruktaki yüksekliktir.
x0 = 0 ve γ = 1 olduğu zamanki özel hale standart Cauchy dağılımı adı verilir ve bunun olasılık yoğunluk fonksiyonu şöyle ifade edilir:
Yığmalı dağılım fonksiyonu
Yığmalı dağılım fonksiyonu şudur:
Cauchy dağılımı için ters yığmalı dağılım fonksiyonu şu olur:
Özellikleri
Cauchy dağılımı, tanımlanan hiçbir ortalaması, varyansı veya daha yüksek derecede momenti olmayan bir dağılıma örnektir. Mod değeri ve medyan değeri çok kesinlikle tanımlanmıştır ve her ikisi de x0a eşittirler.
Eğer U ve V iki tane bağımsız 0 beklenen değerli ve 1e eşit varyanslı normal dağılım gösteren rassal değişkenlerse, U/V oranı standart Cauchy dağılımı gösterir.
Eğer X1, …, Xn her biri bir standart Cauchy dağılımı gösteren rassal değişkenlerse, örneklem aritmetik ortalaması yani
- (X1 + … + Xn)/n
ifadesi de aynı dağılımı gösterir (Uçsal değerlerden etkilenmeyen örneklem medyanı merkezsel konum ölçüsü olarak kullanılır.) Bunun doğru olduğunu ispatlamak için örneklem ortalamasının karakteristik fonksiyonu şöyle hesaplanabilir:
Burada örneklem ortalamasıdır. Bu örneğin göstermektedir ki merkezsel limit teoremini daha basitleştirmek için kabul edilmesi gereken sonlu varyans hipotezinin bir kenara bırakılması uygun değildir . Bu sonuç, aynı zamanda Cauchy dağılımının özel bir hali olduğu için de geçerli olan merkezsel limit teoreminin alışılmış olandan daha genelleştirilmiş bir şekline bir örnek sağlamaktadır.
Cauchy dağılımı bir olasılık dağılıma örnektir. Ayrıca kesinlikle dengelilik gösteren bir dağılımdır.
Standart Cauchy dağılımı 1 serbestlik derecesi bulunan Student'in t-dağılımı ile aynıdır.
Cauchy dağılımının ait olduğu tipte dağılımlara altında kapalı olma karakterini taşırlar.
Karakteristik fonksiyon
X Cauchy dağılım gösteren bir rassal değişken olsun. Cauchy dağılımı için karakteristik fonksiyon şöyle verilir:
Neden ortalama tanımlanmaz?
Eğer bir olasılık dağılımı f(x) ile ifade edilen bir olasılık yoğunluk fonksiyonu gösteriyorsa, ortalama veya beklenen değeri şudur:
Burada sorun bunun şu ifade ile aynı olup olmadığıdır:
Verilen (2) ifadesinin en çok bir terimi sonsuz ise bu iki ifade birbirine aynıdır. Fakat Cauchy dağılımı halinde (2) ifadesi için (sırayla pozitif ve negatif olan) her iki terim de sonsuzdur. Bu demektir ki (2) tanımlanamamaktadır. Ayrıca eğer (1) bir olarak kabul edilirse, bu halde (1) de tanımlanamamaktadır; çünkü o zaman (1) ifadesinin (")nin pozitif ve negatif terimleri arasındaki fark olduğu görülür. Buna karşılık (1) ifadesi bir bir Lebesque integrali olacak yerde bir has olmayan integral olarak kabul edilirse, o halde (1)'in mutlaka her zaman karakteri bulunmayacaktır ama zaten (2) tanımlamamaktadır. O zaman (1) ifadesi şöyle yazılabilir:
ve bu sıfıra eşit olan . Fakat (1) ifadesi değişik şekilde şöyle de yazılabilir:
Bu integral hesaplanınca açıkça görülür ki bu sıfır değerde değildir.
Beklenen değer için olasılık kuramında ortaya çıkarılan çeşitli sonuçlar (örneğin ), beklenen değeri bulunmayan Cauchy dağılımı için uygun olmamaktadır.
Neden ikinci moment sonsuzdur?
Ortalama anlamsız olduğu için bir standart Cauchy dağılımı için varyans veya standart sapma kavramları da anlamsızdır. Ancak ortalama etrafında ikinci momentin ele alınması imkân dahilindedir. Su ifadeye göre
görülmektedir ki Cauchy dağılım için ortalama etrafındaki ikinci moment sonsuzdur.
İlişkili dağılımlar
- İki bağımsız standart normal dağılım gösteren rassal değişkenin birbirine oranı bir standart Cauchy dağılımı gösterir. Cauchy dağılımının bir olduğu böylece açığa çıkar.
- Standart Cauchy dağılımı, yani Cauchy(0,1) 1 serbestlik derecesi gösteren Student'in t dağılımına eşit olup Student'in t-dağılımının bir özel halidir.
- ile ilişki şöyle verilir: Eğer ise, o halde olur.
Relativistik Breit-Wigner dağılımı
Nükleer fizikte ve parçacık fiziğinde, bir rezonansın enerji profili ile belirtilir.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Eric W. Weisstein, Cauchy Distribution (MathWorld)
- [1]5 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . GNU Bilimsel Kütüphanesi - Referans El Kitabı.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Olasilik kurami ve istatistik bilim dallarinda Cauchy Lorentz dagilimi bir surekli olasilik dagilimi olup bu dagilimi ilk ortaya atan ve Hendrik Lorentz anisina adlandirilmistir Matematik istatistikciler genel olarak Cauchy dagilimi adini tercih edip kullanmaktadirlar ama fizikciler arasinda Lorentz dagilimi veya Lorentz yen fonksiyon veya Breit Wigner dagilimi olarak bilinip kullanilmaktadir Cauchy Lorentz Olasilik yogunluk fonksiyonu Yesil cizgi standart Cauchy fonksiyonunu gosterir Yigmali dagilim fonksiyonu Renkler yukaridaki olasilik yogunluk fonksiyonu egrilerinin aynidir Parametreler x0 displaystyle x 0 g gt 0 displaystyle gamma gt 0 reel x displaystyle x in infty infty Olasilik yogunluk fonksiyonu OYF 1pg 1 x x0g 2 displaystyle frac 1 pi gamma left 1 left frac x x 0 gamma right 2 right Birikimli dagilim fonksiyonu YDF 1parctan x x0g 12 displaystyle frac 1 pi arctan left frac x x 0 gamma right frac 1 2 Ortalama tanimlanmamisMedyan x0 displaystyle x 0 Mod x0 displaystyle x 0 Varyans tanimlanmamisCarpiklik tanimlanmamisFazladan basiklik tanimlanmamisEntropi ln 4pg displaystyle ln 4 pi gamma Moment ureten fonksiyon mf mf Karakteristik fonksiyon exp x0it g t displaystyle exp x 0 i t gamma t Fizik biliminde Cauchy Lorentz dagiliminin kullanildigi alanlarin bazilari soyle anilabilir Zorlanan rezonans fenomenini aciklayan cozum saglamasi spektroskopi alaninda bir dogrusekil ile ayrim gosteren frekans araliginda ayni sekilde tum atomlar birbirleriyle karsilikli etkilemekteyken tabi olmalari sonucu ortaya cikan spektral dogrularinin seklinin tanimlanmasi bircok mekanizmanin ozellikle carpismadan genislemede homojen genisleme gostermesinin aciklanmasi KarakterizasyonOlasilik yogunluk fonksiyonu Cauchy dagilimi icin olasilik yogunluk fonksiyonu sudur f x x0 g 1pg 1 x x0g 2 1p g x x0 2 g2 displaystyle begin aligned f x x 0 gamma amp frac 1 pi gamma left 1 left frac x x 0 gamma right 2 right 0 5em amp 1 over pi left gamma over x x 0 2 gamma 2 right end aligned Burada x0 dagilimin dorugunu tanimlayan ve g ise yari maksimumda yari genisligi tanimlayan Lorentziyen fonksiyonun genligi soyle verilir Genlik veya yukseklik 1pg displaystyle text Genlik veya yukseklik frac 1 pi gamma Fizikte uc parametreli Lorentziyen fonksiyon cok kere su turde verilir f x x0 g I I 1 x x0g 2 I g2 x x0 2 g2 displaystyle begin aligned f x x 0 gamma I amp frac I left 1 left frac x x 0 gamma right 2 right 0 5em amp I left gamma 2 over x x 0 2 gamma 2 right end aligned Burada I doruktaki yuksekliktir x0 0 ve g 1 oldugu zamanki ozel hale standart Cauchy dagilimi adi verilir ve bunun olasilik yogunluk fonksiyonu soyle ifade edilir f x 0 1 1p 1 x2 displaystyle f x 0 1 frac 1 pi 1 x 2 Yigmali dagilim fonksiyonu Yigmali dagilim fonksiyonu sudur F x x0 g 1parctan x x0g 12 displaystyle F x x 0 gamma frac 1 pi arctan left frac x x 0 gamma right frac 1 2 Cauchy dagilimi icin ters yigmali dagilim fonksiyonu su olur F 1 p x0 g x0 gtan p p 12 displaystyle F 1 p x 0 gamma x 0 gamma tan left pi left p tfrac 1 2 right right OzellikleriCauchy dagilimi tanimlanan hicbir ortalamasi varyansi veya daha yuksek derecede momenti olmayan bir dagilima ornektir Mod degeri ve medyan degeri cok kesinlikle tanimlanmistir ve her ikisi de x0a esittirler Eger U ve V iki tane bagimsiz 0 beklenen degerli ve 1e esit varyansli normal dagilim gosteren rassal degiskenlerse U V orani standart Cauchy dagilimi gosterir Eger X1 Xn her biri bir standart Cauchy dagilimi gosteren rassal degiskenlerse orneklem aritmetik ortalamasi yani X1 Xn n ifadesi de ayni dagilimi gosterir Ucsal degerlerden etkilenmeyen orneklem medyani merkezsel konum olcusu olarak kullanilir Bunun dogru oldugunu ispatlamak icin orneklem ortalamasinin karakteristik fonksiyonu soyle hesaplanabilir ϕX t E eiX t displaystyle phi overline X t mathrm E left e i overline X t right Burada X displaystyle overline X orneklem ortalamasidir Bu ornegin gostermektedir ki merkezsel limit teoremini daha basitlestirmek icin kabul edilmesi gereken sonlu varyans hipotezinin bir kenara birakilmasi uygun degildir Bu sonuc ayni zamanda Cauchy dagiliminin ozel bir hali oldugu icin de gecerli olan merkezsel limit teoreminin alisilmis olandan daha genellestirilmis bir sekline bir ornek saglamaktadir Cauchy dagilimi bir olasilik dagilima ornektir Ayrica kesinlikle dengelilik gosteren bir dagilimdir Standart Cauchy dagilimi 1 serbestlik derecesi bulunan Student in t dagilimi ile aynidir Cauchy dagiliminin ait oldugu tipte dagilimlara altinda kapali olma karakterini tasirlar Karakteristik fonksiyon X Cauchy dagilim gosteren bir rassal degisken olsun Cauchy dagilimi icin karakteristik fonksiyon soyle verilir ϕx t x0 g E eiXt exp ix0t g t displaystyle phi x t x 0 gamma mathrm E e i X t exp i x 0 t gamma t Neden ortalama tanimlanmaz Eger bir olasilik dagilimi f x ile ifade edilen bir olasilik yogunluk fonksiyonu gosteriyorsa ortalama veya beklenen degeri sudur xf x dx 1 displaystyle int infty infty xf x dx qquad qquad 1 Burada sorun bunun su ifade ile ayni olup olmadigidir 0 xf x dx 0 x f x dx 2 displaystyle int 0 infty xf x dx int infty 0 x f x dx qquad qquad 2 Verilen 2 ifadesinin en cok bir terimi sonsuz ise bu iki ifade birbirine aynidir Fakat Cauchy dagilimi halinde 2 ifadesi icin sirayla pozitif ve negatif olan her iki terim de sonsuzdur Bu demektir ki 2 tanimlanamamaktadir Ayrica eger 1 bir olarak kabul edilirse bu halde 1 de tanimlanamamaktadir cunku o zaman 1 ifadesinin nin pozitif ve negatif terimleri arasindaki fark oldugu gorulur Buna karsilik 1 ifadesi bir bir Lebesque integrali olacak yerde bir has olmayan integral olarak kabul edilirse o halde 1 in mutlaka her zaman karakteri bulunmayacaktir ama zaten 2 tanimlamamaktadir O zaman 1 ifadesi soyle yazilabilir lima aaxf x dx displaystyle lim a to infty int a a xf x dx ve bu sifira esit olan Fakat 1 ifadesi degisik sekilde soyle de yazilabilir lima 2aaxf x dx displaystyle lim a to infty int 2a a xf x dx Bu integral hesaplaninca acikca gorulur ki bu sifir degerde degildir Beklenen deger icin olasilik kuraminda ortaya cikarilan cesitli sonuclar ornegin beklenen degeri bulunmayan Cauchy dagilimi icin uygun olmamaktadir Neden ikinci moment sonsuzdur Ortalama anlamsiz oldugu icin bir standart Cauchy dagilimi icin varyans veya standart sapma kavramlari da anlamsizdir Ancak ortalama etrafinda ikinci momentin ele alinmasi imkan dahilindedir Su ifadeye gore E X2 x21 x2dx dx 11 x2dx p displaystyle mathrm E X 2 propto int infty infty x 2 over 1 x 2 dx int infty infty dx int infty infty 1 over 1 x 2 dx infty pi infty gorulmektedir ki Cauchy dagilim icin ortalama etrafindaki ikinci moment sonsuzdur Iliskili dagilimlarIki bagimsiz standart normal dagilim gosteren rassal degiskenin birbirine orani bir standart Cauchy dagilimi gosterir Cauchy dagiliminin bir oldugu boylece aciga cikar Standart Cauchy dagilimi yani Cauchy 0 1 1 serbestlik derecesi gosteren Student in t dagilimina esit olup Student in t dagiliminin bir ozel halidir ile iliski soyle verilir Eger X Levy SaS 1 0 g m displaystyle X sim textrm Levy S alpha textrm S 1 0 gamma mu ise o halde X Cauchy m g displaystyle X sim textrm Cauchy mu gamma olur Relativistik Breit Wigner dagilimiNukleer fizikte ve parcacik fiziginde bir rezonansin enerji profili ile belirtilir Ayrica bakinizDis baglantilarEric W Weisstein Cauchy Distribution MathWorld 1 5 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde GNU Bilimsel Kutuphanesi Referans El Kitabi