Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Ekim 2020) () |
Cemal Madanoğlu (22 Mart 1907 – 28 Temmuz 1993) Türk asker. 27 Mayıs Darbesi'nin fiilî lideridir.
| Cemal Madanoğlu P.1926-65 | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 22 Mart 1907 Eşme, Uşak, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 28 Temmuz 1993 (86 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Karacaahmet Mezarlığı |
| Bağlılığı |  Türkiye |
| Branşı |  Türk Kara Kuvvetleri |
| Hizmet yılları | 1926-1961 |
| Rütbesi |  Korgeneral |
| Komutası | 12. Tümen, Zırhlı Eğitim Tümeni, Kara Kuvvetleri Lojistik Başkanı, Ankara Sıkıyönetim Komutanı |
| Sonraki işi | Cumhuriyet Senatörü |
İlk yılları
Uşak ilinin Eşme ilçesi'nde 1907 tarihinde doğdu. İlkokulu (1913-1920) ve ortaokulu (1920-1923) İstanbul’da okudu. Babası Yüzellilikler listesinde yer alan Uşaklı Madanoğlu Mustafa'dır. İlkokulu Kartal'da Oğuz Alp Mektebi'nde okudu. Ortaokulu Kadıköy Sultanisi'nde okudu.
Askerî kariyeri
Kuleli Askerî Lisesini atlama ile bir yılda tamamladıktan sonra 1924'te Harp Okuluna kaydoldu. 1926'da piyade asteğmen olarak mezun olduktan sonra Piyade Okuluna devam etti. 1927'de Muğla'daki 1. Dağ Alay Komutanlığına verildi. 1930'de üsteğmen rütbesine yükseltilerek 1931'de Niğde'deki 12. Piyade Alayı'nda ve 1933'te Cizre'deki 7. Sınır Taburu'nda görevlendirildi. Jandarma sınıfına nakledilerek Urfa İl Jandarma Komutanlığı Mülhaklığına verildi. 1934'te Siirt'teki 10. Seyyar Jandarma Taburu'na verilerek yüzbaşı rütbesine terfi ettirildi. Burada Sason Harekâtı'na katıldı. 1936'da Kara Kuvvetlerine dönerek Siirt'te 1. Piyade Alayı Bölük Komutanı oldu. 1937'de 189. Piyade Alayı'na atandı. 1938'de Kurmay kıta stajı için 1. Topçu Alayı'na verildi. 1938'de girdiği Harp Akademisi'nden 1941'de mezun oldu.
Ardından Bergama'daki 205. Dağ Alayı Bölük Komutanlığına tayin edildi. 1941'de Binbaşı rütbesine terfi etti. 1942'de Genelkurmay Başkanlığı 1. Şubesine atandı ve ardından Terkos'taki 24. Tümen 1. Şube Müdürlüğüne getirildi. 1946'da Yarbay rütbesine terfi ettirilerek İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı 1. Şube Müdürü ve Üniversite Talim Alayı Tabur Komutanı oldu. 1947'de Kilyos'taki 82. Piyade Alayı Tabur Komutanı ve ardından 1. Zırhlı Tümen Kurmay Başkanı oldu. 1949'da İstanbul Hava Savunma Bölge Komutanlığı Kurmay Başkanlığı'na atandı. Aynı yıl İzmit'teki 6. Kolordu 3. Şube Müdürlüğüne atanıp Albay rütbesine terfi ettirildi. 1950'de 3. Yurt içi Bölge Komutanlığı Kurmay Başkanlığı, ardından Kara Kuvvetleri Komutanlığı Harekât Başkanlığı Şube Müdürlüğüne getirildi.
1953'te Kore'deki Türk Tugayı Komutan Yardımcılığı'na atandı. 1954'te tuğgeneral rütbesine terfi etti ve Siirt'teki 12. Tümen Komutanlığına atandı. 1956'da Erzurum'daki 3. Ordu Kurmay Başkan Vekili oldu. 1957'de tümgeneral rütbesine terfi ederek Konya'daki 2. Ordu Kurmay Başkanı oldu. 15 Ocak 1958'de Etimesgut'taki Zırhlı Er Eğitim Tümeni, 22 Ekim 1958'de Elazığ'daki 10. Dağ Tümeni Komutanı oldu. 1 Ekim 1959'da Türk Kara Kuvvetleri Lojistik Başkanlığına getirildi.
27 Mayıs darbesi
27 Mayıs 1960 günü, Orgeneral Ragıp Gümüşpala'nın cunta lideri kendisinden daha kıdemsiz ise 3. Ordu ile Ankara'ya yürüyüp isyana son vereceğini bildirmesi üzerine, İzmir'de bulunan Cemal Gürsel'in Ankara'ya getirilmesine kadar, Millî Birlik Komitesi'nin fiilen başkanlığını yaptı. 26 Mayıs 1960 gecesi, Tümgeneral rütbesi ile cuntanın gerçek lideri olarak 27 Mayıs Darbesi'ni yönetti. Millî Birlik Komitesi Güvenlik Komisyonu'nda görev aldı. Komite üyeliği ile birlikte 30 Ağustos 1960'ta korgeneral rütbesine terfi ederek Ankara Sıkıyönetim Komutanlığını da üzerine aldı. Millî Birlik Komitesi üyeleri arasında çıkan ve bilhassa Cemal Gürsel ile kendisi arasında oluşan görüş ayrılığı yüzünden ve 'nin kurulmasıyla ve onun sıkıyönetim komutanlığından çekilmesi istenmesi sonucu 6 Haziran 1961'de Komite üyeliği ile birlikte, Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı vazifelerinden Korgeneral rütbesindeyken istifa ederek emekli oldu. 22 Şubat 1962 ayaklanması, 20 Mayıs 1963 ayaklanması ve 9 Mart 1971 darbe teşebbüsüne katılmakla suçlandı.
Askerlik sonrası ve vefatı
1966'da Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay tarafından kontenjan senatörü olarak atandı. Siyasi ortamın gerildiği bir dönemde 9 Mart 1971 Millî Demokratik Devrim darbesi beklentilerinin odağı haline geldi. Ancak 12 Mart 1971 Muhtırası sonrasında oluşan ortamda tutuklandı, Ankara ve İstanbul savcılıklarının yetkisizlik kararıyla serbest kaldı.
Anılarını, Cumhuriyet gazetesinde yayımlandı. Birinci bölümü Anılar adıyla kitap olarak basıldı (1982). Ocak 2019'da ise, Korgeneral Cemal Madanoğlu'nun Anıları isimi kitabında yazdığı tüm notlar ve çeşitli anıları yayımlanmaktadır.
Madanoğlu; Kenan Evren liderliğinde gerçekleştirilen 12 Eylül Darbesi'ni eleştirmektedir. 12 Eylül'ü nasıl değerlendiriyorsunuz sorusuna şu cevabı vermiştir: "CIA, 27 Mayıs'tan sonra gözlerini açtı. Bize sicil verir hale geldi. Amerikan müşavirleri gelir hakkımızda rapor tutardı. Evren, zaten bir hocazade. Bahsettiği ayetler, hadisler hep aileden aldıkları. Genel sağa kayma, ordu da vagon gibi gitti bu sağa kayışın arkasına takılıp."
28 Temmuz 1993 tarihinde İstanbul'da yaşamını yitirdi. Karacaahmet Mezarlığı'nda toprağa verildi.
Kaynakça
- ^ "İzdüşümler". Cemal Süreya'nın kaleminden Cemal Madanoğlu. 2000'e Doğru. 31 Temmuz 1998.
- ^ . 26 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2010.
- ^ . 1 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2009.
- ^ Korgeneral Cemal Madanoğlu'nun Anıları. Madanoğlu ile Röportaj. Kaynak Yayınları. Ocak 2019. s. 315. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Cemal Madanoglu haber gazete kitap akademik JSTOR Ekim 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Cemal Madanoglu 22 Mart 1907 28 Temmuz 1993 Turk asker 27 Mayis Darbesi nin fiili lideridir Cemal Madanoglu P 1926 65Dogum22 Mart 1907 Esme Usak Osmanli ImparatorluguOlum28 Temmuz 1993 86 yasinda Istanbul TurkiyeDefin yeriKaracaahmet MezarligiBagliligi TurkiyeBransiTurk Kara KuvvetleriHizmet yillari1926 1961RutbesiKorgeneralKomutasi12 Tumen Zirhli Egitim Tumeni Kara Kuvvetleri Lojistik Baskani Ankara Sikiyonetim KomutaniSonraki isiCumhuriyet SenatoruIlk yillariUsak ilinin Esme ilcesi nde 1907 tarihinde dogdu Ilkokulu 1913 1920 ve ortaokulu 1920 1923 Istanbul da okudu Babasi Yuzellilikler listesinde yer alan Usakli Madanoglu Mustafa dir Ilkokulu Kartal da Oguz Alp Mektebi nde okudu Ortaokulu Kadikoy Sultanisi nde okudu Askeri kariyeriKuleli Askeri Lisesini atlama ile bir yilda tamamladiktan sonra 1924 te Harp Okuluna kaydoldu 1926 da piyade astegmen olarak mezun olduktan sonra Piyade Okuluna devam etti 1927 de Mugla daki 1 Dag Alay Komutanligina verildi 1930 de ustegmen rutbesine yukseltilerek 1931 de Nigde deki 12 Piyade Alayi nda ve 1933 te Cizre deki 7 Sinir Taburu nda gorevlendirildi Jandarma sinifina nakledilerek Urfa Il Jandarma Komutanligi Mulhakligina verildi 1934 te Siirt teki 10 Seyyar Jandarma Taburu na verilerek yuzbasi rutbesine terfi ettirildi Burada Sason Harekati na katildi 1936 da Kara Kuvvetlerine donerek Siirt te 1 Piyade Alayi Boluk Komutani oldu 1937 de 189 Piyade Alayi na atandi 1938 de Kurmay kita staji icin 1 Topcu Alayi na verildi 1938 de girdigi Harp Akademisi nden 1941 de mezun oldu Ardindan Bergama daki 205 Dag Alayi Boluk Komutanligina tayin edildi 1941 de Binbasi rutbesine terfi etti 1942 de Genelkurmay Baskanligi 1 Subesine atandi ve ardindan Terkos taki 24 Tumen 1 Sube Mudurlugune getirildi 1946 da Yarbay rutbesine terfi ettirilerek Istanbul Sikiyonetim Komutanligi 1 Sube Muduru ve Universite Talim Alayi Tabur Komutani oldu 1947 de Kilyos taki 82 Piyade Alayi Tabur Komutani ve ardindan 1 Zirhli Tumen Kurmay Baskani oldu 1949 da Istanbul Hava Savunma Bolge Komutanligi Kurmay Baskanligi na atandi Ayni yil Izmit teki 6 Kolordu 3 Sube Mudurlugune atanip Albay rutbesine terfi ettirildi 1950 de 3 Yurt ici Bolge Komutanligi Kurmay Baskanligi ardindan Kara Kuvvetleri Komutanligi Harekat Baskanligi Sube Mudurlugune getirildi 1953 te Kore deki Turk Tugayi Komutan Yardimciligi na atandi 1954 te tuggeneral rutbesine terfi etti ve Siirt teki 12 Tumen Komutanligina atandi 1956 da Erzurum daki 3 Ordu Kurmay Baskan Vekili oldu 1957 de tumgeneral rutbesine terfi ederek Konya daki 2 Ordu Kurmay Baskani oldu 15 Ocak 1958 de Etimesgut taki Zirhli Er Egitim Tumeni 22 Ekim 1958 de Elazig daki 10 Dag Tumeni Komutani oldu 1 Ekim 1959 da Turk Kara Kuvvetleri Lojistik Baskanligina getirildi 27 Mayis darbesi27 Mayis 1960 gunu Orgeneral Ragip Gumuspala nin cunta lideri kendisinden daha kidemsiz ise 3 Ordu ile Ankara ya yuruyup isyana son verecegini bildirmesi uzerine Izmir de bulunan Cemal Gursel in Ankara ya getirilmesine kadar Milli Birlik Komitesi nin fiilen baskanligini yapti 26 Mayis 1960 gecesi Tumgeneral rutbesi ile cuntanin gercek lideri olarak 27 Mayis Darbesi ni yonetti Milli Birlik Komitesi Guvenlik Komisyonu nda gorev aldi Komite uyeligi ile birlikte 30 Agustos 1960 ta korgeneral rutbesine terfi ederek Ankara Sikiyonetim Komutanligini da uzerine aldi Milli Birlik Komitesi uyeleri arasinda cikan ve bilhassa Cemal Gursel ile kendisi arasinda olusan gorus ayriligi yuzunden ve nin kurulmasiyla ve onun sikiyonetim komutanligindan cekilmesi istenmesi sonucu 6 Haziran 1961 de Komite uyeligi ile birlikte Ankara Sikiyonetim Komutanligi vazifelerinden Korgeneral rutbesindeyken istifa ederek emekli oldu 22 Subat 1962 ayaklanmasi 20 Mayis 1963 ayaklanmasi ve 9 Mart 1971 darbe tesebbusune katilmakla suclandi Askerlik sonrasi ve vefati1966 da Cumhurbaskani Cevdet Sunay tarafindan kontenjan senatoru olarak atandi Siyasi ortamin gerildigi bir donemde 9 Mart 1971 Milli Demokratik Devrim darbesi beklentilerinin odagi haline geldi Ancak 12 Mart 1971 Muhtirasi sonrasinda olusan ortamda tutuklandi Ankara ve Istanbul savciliklarinin yetkisizlik karariyla serbest kaldi Anilarini Cumhuriyet gazetesinde yayimlandi Birinci bolumu Anilar adiyla kitap olarak basildi 1982 Ocak 2019 da ise Korgeneral Cemal Madanoglu nun Anilari isimi kitabinda yazdigi tum notlar ve cesitli anilari yayimlanmaktadir Madanoglu Kenan Evren liderliginde gerceklestirilen 12 Eylul Darbesi ni elestirmektedir 12 Eylul u nasil degerlendiriyorsunuz sorusuna su cevabi vermistir CIA 27 Mayis tan sonra gozlerini acti Bize sicil verir hale geldi Amerikan musavirleri gelir hakkimizda rapor tutardi Evren zaten bir hocazade Bahsettigi ayetler hadisler hep aileden aldiklari Genel saga kayma ordu da vagon gibi gitti bu saga kayisin arkasina takilip 28 Temmuz 1993 tarihinde Istanbul da yasamini yitirdi Karacaahmet Mezarligi nda topraga verildi Kaynakca Izdusumler Cemal Sureya nin kaleminden Cemal Madanoglu 2000 e Dogru 31 Temmuz 1998 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim 26 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2010 1 Kasim 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ekim 2009 Korgeneral Cemal Madanoglu nun Anilari Madanoglu ile Roportaj Kaynak Yayinlari Ocak 2019 s 315 ISBN 9786056898563 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim