Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Güneybatı Kafkas Geçici Hükûmeti (Osmanlı Türkçesi: Cenûb-i Garbî Kafkas Hükûmet-i Muvakkate-i Millîyesi/Cenûb-i Garbî Kafkas Hükûmet-i Cumhuriyesi), 17-18 Ocak 1919 tarihleri arasında gerçekleştirilen Büyük 'nin sonucunda kurulan ve 12 Nisan'da İngilizlerin Kars'ı işgal etmeleriyle son bulan geçici hükûmet.Elviye-i Selâse'nin tamamını kapsamakta birlikte Kars (Hükûmet merkezi), Batum, Ahıska, Ahılkelek, Artvin, Ardahan, Acara, Posof, Çıldır, Göle, Oltu, Karakurt, Sarıkamış, Karapınar, Kağızman, Kulp, Iğdır, Serdarabat, Aralık, Nuraşen, Nahçıvan, Culfa ve Ordubad gibi yerleri kapsamaktaydı.Güneybatı Kafkas Cumhuriyeti veya Kars Cumhuriyeti adlarıyla da bilinir.
Güneybatı Kafkas Geçici Milli Hükûmeti Cenûb-i Garbî Kafkas Hükûmet-i Muvakkate-i Millîyesi | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1918-1919 | |||||||||||||||
 Bayrak | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
| Başkent | Kars | ||||||||||||||
| Yaygın dil(ler) | Osmanlıca | ||||||||||||||
| Hükûmet | Şura | ||||||||||||||
| Cumhurbaşkanı | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Para birimi | Kuruş, lira | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
İngiliz Yüksek Komiseri Amiral Somerset Arthur Gough-Calthorpe tarafından kaldırılmıştır.
Tarihi
Kuruluşu
9 Ekim 1918'de Ahıska Hükûmet-i Muvakkatası, 3 Kasım'da Aras Türk Hükûmeti, 5 Kasım'da Kars İslam Şurası kurulmuştur. 15 Kasım'da düzenlenmiş ve sekiz kişilik Muvakkat Heyeti seçilmiştir. 30 Kasım'da (Kars İslam Şurası Büyük Kongresi) düzenlenmiş ve Millî Şura Hükûmeti kurulmuştur. Aras ve Ahıska'daki hükûmetlerini birer şubesi sayarak Millî Şura Hükûmetine katılmıştır.
I. Dünya Savaşı sonunda 30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan Mondros Mütarekesi, Osmanlı Devleti ordusu birliklerinin Güney Kafkasya'dan çekilmesini öngörmüştür. Osmanlı Devleti bu hükme uyarak 4 Aralık 1918 tarihinde askerlerini 1877 yılından önceki Rusya sınırına aynı uzaklıktaki yere çekecektir. Fakat Kars'tan askerlerini 2 ay sonra çekme kararı almıştır.
Bu kararın nedeni halkın bölgede bir hükûmet kurmasına zaman vermektir. Çünkü askerlerin geri çekilmesi ile Elviye-i Selase denen Kars, Batum ve Ardahan, Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti işgaline açık bir hale gelecektir. Bunun üzerine 29 Ekim 1918 tarihinde Ahıska ve Ahılkelek çevresinde Ahıska Hükümet-i Muvakkatası (Ahıska Geçici Hükûmeti), 3 Kasım 1918 tarihinde Emir Bey Ekberzâde başkanlığında, merkezi Iğdır olmak üzere Aras Türk Hükûmeti ve 5 Kasım 1918'de Kepenekçi Emin Ağa (Emin Ağa Borçalı) ve Piroğlu Fahreddin Bey başkanlıklarında merkezi Kars olmak üzere Kars İslâm Şûrası kurulmuştur. 30 Kasım 1918 tarihinde Kars'ta toplanan kongrede bu üç hükûmet Kars Millî İslâm Şûrası Merkez-i Umumisi adı altında birleşmiştir. Başkanlığına Cihangirzade İbrahim Bey seçilmiştir. 60 yöresel temsilcinin katıldığı bu kongre ile Kars, Oltu, Kağızman, Igdır, Sarıkamış, Ardahan ile Türklerin veya Müslümanların yaşadığı Ahılkelek, Ahıska ve Batum gibi şehirlerde yaşayan halk örgütlenmiştir. 17 Ocak 1919 ve 18 Ocak 1919 tarihlerinde Dr. Esat Oktay Bey başkanlığında Kars'ta toplanan kongreye 131 temsilci katılmış ve kongrede Kars Millî İslam Şûrası'nın adı Cenûb-i Garbî Kafkas Hükûmet-i Muvakkata-i Milliyesi (Güneybatı Kafkasya Milli Geçici Hükûmeti) olarak değiştirilmiştir. Başkanlığına yine Cihangirzade İbrahim Bey seçilmiştir. Bu geçici hükûmet, 18 maddeden oluşan anayasası ve yeşil ve kırmızı zemin üzerinde bulunan ay-yıldızlı bayrağı kabul edip; 12 üyeli bir bakanlar kurulu ve halkın oyu ile seçilen 131 milletvekilli bir parlamento kurmuştur. 25 Mart 1919 tarihinde bu meclis Cenûb-i Garbî Kafkas Hükümet-i Cumhuriyesi adını almıştır. Hükûmet Kars'ın dışında Artvin, Ardahan, Batum, Gümrü, Sarıkamış, Nahcivan, Ordubad ve Iğdır'ı sınırları içinde saymıştır.
Yıkılışı
Bölgede bulunan İngilizler, yerel hükûmetin çalışmalarına bir süre göz yumdular. Ancak 19 Nisan 1919’da Kars’ı işgal ederek hükûmetin varlığına son verdiler. Hükûmetin 12 üyesini tutuklayarak önce Batum’a, sonra da Malta’ya sürdüler.
İngilizlerin Ermenilere devrettiği Kars, 1920 sonbaharında Kâzım Karabekir komutasındaki Türk birliklerinin bölgeyi ele geçirmesine kadar bir buçuk yıl işgal altında kaldı.
Malta Sürgünü
Malta'ya sürgüne gönderilen isimler aşağıdaki gibidir.
| # | İsim | Sürgün Tarihi | Sürgün No | Görevi |
|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 Haziran 1919 | 27 19 | Adalet Bakanı | |
| 2 | 2 Haziran 1919 | 27 16 | Kars Valisi | |
| 3 | 2 Haziran 1919 | 27 18 | Savunma Bakanı | |
| 4 | Cihangirzade İbrahim Bey | 2 Haziran 1919 | 27 17 | Cumhurbaşkanı |
| 5 | 2 Haziran 1919 | 27 27 | PTT Genel Müdürü | |
| 6 | 2 Haziran 1919 | 27 25 | Rus Şura üyesi | |
| 7 | 2 Haziran 1919 | 27 20 | Polis Müdürü | |
| 8 | 2 Haziran 1919 | 27 14 | Rum Şura Üyesi | |
| 9 | 2 Haziran 1919 | 27 22 | Emniyet Müdürü (Orenburglu Kazak Türkü) | |
| 10 | 2 Haziran 1919 | 27 26 | Rum Şura Üyesi, Sosyal Yardım Bakanı | |
| 11 | 2 Haziran 1919 | 27 21 | Şura Üyesi, Gıda Bakanı |
Zaman Çizelgesi
- Mart 1878, Rusya Kars'ı Osmanlı'dan ilhak eder.
- 3 Mart 1918, Rusya Brest-Litovsk Antlaşması'nın şartlarına uyarak Kars'ı terk eder.
- 14 Nisan 1918, Osmanlı Kars'ı tekrar topraklarına dahil eder.
- 30 Ekim 1918, Mondoros Mütakeresi imzalanır ve 1. Dünya Savaşı'nın Orta Doğu Cephesi sona erer.
- 30 Ekim 1918, Osmanlı Ordusu Kafkaslar'dan çekilir.
- 1 Aralık 1918, Güneybatı Kafkas Geçici Hükûmeti ilan edilir.
- 13 Ocak, 1919, Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nden Ermeniler Kars'a gönderilir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. () |
- ^ a b c Mustafa Budak, İdealden Gerçeüğe: Misâk-ı Millî'den Lozan'a Dış Politika, Küre Yayınları, , s. 31-32.
- ^ Toplu eserler: Osmanlı ve cumhuriyet tarihi yazıları (2006), Turhan Kitabevi, sf. 252
- ^ Budak, A.g.e., s. 175. (Ahmet Ender Gökdemir, Cenûb-i Garbi Kafkas Hükümeti, Ankara, 1989)
- ^ İ.Ü. Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü yıllığı, 8. cilt (1993), İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, sf. 74
- ^ Yükseler, Kayhan. Güneybatı Kafkas'ta Taşnak mezalimi (2006), Kaynak Yayınları, sf. 125
- ^ Yılmaz, Salih. Türkiye ve Kafkasya'da yaşayan Karapapak (Terekeme) Türkleri tarihi ve kültürü (2007), sf. 60
- ^ Kelebek ömürlü cumhuriyet 27 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Türkçe). Erkan Karagöz.
- ^ a b c Milli Mücadele'de Elviye-i Selase 10 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Türkçe). ATAM.
- ^ Ulusal ve Yerel Kongreler Kronolojisi[](Türkçe). TBMM.
- ^ W.E.D. Allen, P. Muratoff, "Caucasian Battlefields", Cambridge, 1953.
- ^ A. Ender Gökdemir, Cenûb – i Garb – i Kafkas Hükûmeti, Ankara,1998, s. 90.
- ^ H. Pehlivanli, "The Post Armistice situation on South-West Caucasia" in "Kars and Eastern Anatolia in the Recent History of Turkey", Ankara, 1994.
- ^ Chapter Six: The Final War in the East. — Kars, page 211. // Death and Exile: The Ethnic Cleansing of Ottoman Muslims, 1821–1922. Author: Justin McCarthy. Princeton: Darwin Press, 1995, XV+368 pages.
“ The Muslims of Kars had unquestionably been a majority before the war. Upon the Ottoman defeat, they formed a Muslim National Council (the Shura) in Kars Province. The British, who began a de facto occupation of Kars on 19 April 1919, gave civil and military power in the province to the Armenians, because it was expected that Kars would become part of the new Armenian Republic; the Muslim majority was not consulted on this issue. Muslims were disarmed and their weapons given to Armenians, so that in effect the only armed forces in the province were Armenian bands and some Kurdish tribes. ” - ^ Şimşir, Bilal. Malta Sürgünleri. Bilgi. .
Documents on British Foreing Office 371/5091/E, 15117 - Horace Rumbold'tan Curzon'a Rapor: İStanbul, 24.Kasım 1920, No.1552/W/3662
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Guneybati Kafkas Gecici Hukumeti Osmanli Turkcesi Cenub i Garbi Kafkas Hukumet i Muvakkate i Milliyesi Cenub i Garbi Kafkas Hukumet i Cumhuriyesi 17 18 Ocak 1919 tarihleri arasinda gerceklestirilen Buyuk nin sonucunda kurulan ve 12 Nisan da Ingilizlerin Kars i isgal etmeleriyle son bulan gecici hukumet Elviye i Selase nin tamamini kapsamakta birlikte Kars Hukumet merkezi Batum Ahiska Ahilkelek Artvin Ardahan Acara Posof Cildir Gole Oltu Karakurt Sarikamis Karapinar Kagizman Kulp Igdir Serdarabat Aralik Nurasen Nahcivan Culfa ve Ordubad gibi yerleri kapsamaktaydi Guneybati Kafkas Cumhuriyeti veya Kars Cumhuriyeti adlariyla da bilinir Guneybati Kafkas Gecici Milli HukumetiCenub i Garbi Kafkas Hukumet i Muvakkate i Milliyesi1918 1919BayrakBaskentKarsYaygin dil ler OsmanlicaHukumetSuraCumhurbaskani 1918 1919Cihangirzade Ibrahim BeyTarihce Osmanli Devleti nden bagimsizlik1 Aralik 1918 Ingiliz isgali19 Nisan 1919Para birimiKurus liraOnculler ArdillarKafkasya Genel Valiligi TurkiyeAzerbaycan Demokratik CumhuriyetiGurcistan Demokratik CumhuriyetiErmenistan Demokratik Cumhuriyeti Ingiliz Yuksek Komiseri Amiral Somerset Arthur Gough Calthorpe tarafindan kaldirilmistir TarihiKurulusu 9 Ekim 1918 de Ahiska Hukumet i Muvakkatasi 3 Kasim da Aras Turk Hukumeti 5 Kasim da Kars Islam Surasi kurulmustur 15 Kasim da duzenlenmis ve sekiz kisilik Muvakkat Heyeti secilmistir 30 Kasim da Kars Islam Surasi Buyuk Kongresi duzenlenmis ve Milli Sura Hukumeti kurulmustur Aras ve Ahiska daki hukumetlerini birer subesi sayarak Milli Sura Hukumetine katilmistir I Dunya Savasi sonunda 30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan Mondros Mutarekesi Osmanli Devleti ordusu birliklerinin Guney Kafkasya dan cekilmesini ongormustur Osmanli Devleti bu hukme uyarak 4 Aralik 1918 tarihinde askerlerini 1877 yilindan onceki Rusya sinirina ayni uzakliktaki yere cekecektir Fakat Kars tan askerlerini 2 ay sonra cekme karari almistir Bu kararin nedeni halkin bolgede bir hukumet kurmasina zaman vermektir Cunku askerlerin geri cekilmesi ile Elviye i Selase denen Kars Batum ve Ardahan Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti isgaline acik bir hale gelecektir Bunun uzerine 29 Ekim 1918 tarihinde Ahiska ve Ahilkelek cevresinde Ahiska Hukumet i Muvakkatasi Ahiska Gecici Hukumeti 3 Kasim 1918 tarihinde Emir Bey Ekberzade baskanliginda merkezi Igdir olmak uzere Aras Turk Hukumeti ve 5 Kasim 1918 de Kepenekci Emin Aga Emin Aga Borcali ve Piroglu Fahreddin Bey baskanliklarinda merkezi Kars olmak uzere Kars Islam Surasi kurulmustur 30 Kasim 1918 tarihinde Kars ta toplanan kongrede bu uc hukumet Kars Milli Islam Surasi Merkez i Umumisi adi altinda birlesmistir Baskanligina Cihangirzade Ibrahim Bey secilmistir 60 yoresel temsilcinin katildigi bu kongre ile Kars Oltu Kagizman Igdir Sarikamis Ardahan ile Turklerin veya Muslumanlarin yasadigi Ahilkelek Ahiska ve Batum gibi sehirlerde yasayan halk orgutlenmistir 17 Ocak 1919 ve 18 Ocak 1919 tarihlerinde Dr Esat Oktay Bey baskanliginda Kars ta toplanan kongreye 131 temsilci katilmis ve kongrede Kars Milli Islam Surasi nin adi Cenub i Garbi Kafkas Hukumet i Muvakkata i Milliyesi Guneybati Kafkasya Milli Gecici Hukumeti olarak degistirilmistir Baskanligina yine Cihangirzade Ibrahim Bey secilmistir Bu gecici hukumet 18 maddeden olusan anayasasi ve yesil ve kirmizi zemin uzerinde bulunan ay yildizli bayragi kabul edip 12 uyeli bir bakanlar kurulu ve halkin oyu ile secilen 131 milletvekilli bir parlamento kurmustur 25 Mart 1919 tarihinde bu meclis Cenub i Garbi Kafkas Hukumet i Cumhuriyesi adini almistir Hukumet Kars in disinda Artvin Ardahan Batum Gumru Sarikamis Nahcivan Ordubad ve Igdir i sinirlari icinde saymistir Yikilisi Bolgede bulunan Ingilizler yerel hukumetin calismalarina bir sure goz yumdular Ancak 19 Nisan 1919 da Kars i isgal ederek hukumetin varligina son verdiler Hukumetin 12 uyesini tutuklayarak once Batum a sonra da Malta ya surduler Ingilizlerin Ermenilere devrettigi Kars 1920 sonbaharinda Kazim Karabekir komutasindaki Turk birliklerinin bolgeyi ele gecirmesine kadar bir bucuk yil isgal altinda kaldi Malta Surgunu Malta ya surgune gonderilen isimler asagidaki gibidir Malta Surgunleri Isim Surgun Tarihi Surgun No Gorevi1 2 Haziran 1919 27 19 Adalet Bakani2 2 Haziran 1919 27 16 Kars Valisi3 2 Haziran 1919 27 18 Savunma Bakani4 Cihangirzade Ibrahim Bey 2 Haziran 1919 27 17 Cumhurbaskani5 2 Haziran 1919 27 27 PTT Genel Muduru6 2 Haziran 1919 27 25 Rus Sura uyesi7 2 Haziran 1919 27 20 Polis Muduru8 2 Haziran 1919 27 14 Rum Sura Uyesi9 2 Haziran 1919 27 22 Emniyet Muduru Orenburglu Kazak Turku 10 2 Haziran 1919 27 26 Rum Sura Uyesi Sosyal Yardim Bakani11 2 Haziran 1919 27 21 Sura Uyesi Gida BakaniZaman Cizelgesi Mart 1878 Rusya Kars i Osmanli dan ilhak eder 3 Mart 1918 Rusya Brest Litovsk Antlasmasi nin sartlarina uyarak Kars i terk eder 14 Nisan 1918 Osmanli Kars i tekrar topraklarina dahil eder 30 Ekim 1918 Mondoros Mutakeresi imzalanir ve 1 Dunya Savasi nin Orta Dogu Cephesi sona erer 30 Ekim 1918 Osmanli Ordusu Kafkaslar dan cekilir 1 Aralik 1918 Guneybati Kafkas Gecici Hukumeti ilan edilir 13 Ocak 1919 Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti nden Ermeniler Kars a gonderilir Ayrica bakinizBrest Litovsk Antlasmasi Turk Kurtulus Savasi Dogu Cephesi Gumru Antlasmasi Kars Antlasmasi Malta surgunleri Kurtulus Savasi Turk Kurtulus Savasi kronolojisi Igdir Milli Cumhuriyeti Aras Turk CumhuriyetiKaynakcaBu madde onerilmeyen bicimde kaynaklandirilmistir Gosterilen kaynaklar kaynak gosterme sablonlari kullanilarak dipnot belirtme bicemine uygun olarak duzenlenmelidir Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin a b c Mustafa Budak Idealden Gerceuge Misak i Milli den Lozan a Dis Politika Kure Yayinlari ISBN 975 6614 05 6 s 31 32 Toplu eserler Osmanli ve cumhuriyet tarihi yazilari 2006 Turhan Kitabevi sf 252 Budak A g e s 175 Ahmet Ender Gokdemir Cenub i Garbi Kafkas Hukumeti Ankara 1989 I U Ataturk Ilkeleri ve Inkilap Tarihi Enstitusu yilligi 8 cilt 1993 Istanbul Universitesi Ataturk Ilkeleri ve Inkilap Tarihi Enstitusu sf 74 Yukseler Kayhan Guneybati Kafkas ta Tasnak mezalimi 2006 Kaynak Yayinlari sf 125 Yilmaz Salih Turkiye ve Kafkasya da yasayan Karapapak Terekeme Turkleri tarihi ve kulturu 2007 sf 60 Kelebek omurlu cumhuriyet 27 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce Erkan Karagoz a b c Milli Mucadele de Elviye i Selase 10 Aralik 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce ATAM Ulusal ve Yerel Kongreler Kronolojisi olu kirik baglanti Turkce TBMM W E D Allen P Muratoff Caucasian Battlefields Cambridge 1953 A Ender Gokdemir Cenub i Garb i Kafkas Hukumeti Ankara 1998 s 90 H Pehlivanli The Post Armistice situation on South West Caucasia in Kars and Eastern Anatolia in the Recent History of Turkey Ankara 1994 Chapter Six The Final War in the East Kars page 211 Death and Exile The Ethnic Cleansing of Ottoman Muslims 1821 1922 Author Justin McCarthy Princeton Darwin Press 1995 XV 368 pages ISBN 9780878500949 The Muslims of Kars had unquestionably been a majority before the war Upon the Ottoman defeat they formed a Muslim National Council the Shura in Kars Province The British who began a de facto occupation of Kars on 19 April 1919 gave civil and military power in the province to the Armenians because it was expected that Kars would become part of the new Armenian Republic the Muslim majority was not consulted on this issue Muslims were disarmed and their weapons given to Armenians so that in effect the only armed forces in the province were Armenian bands and some Kurdish tribes Simsir Bilal Malta Surgunleri Bilgi ISBN 975494902X Documents on British Foreing Office 371 5091 E 15117 Horace Rumbold tan Curzon a Rapor IStanbul 24 Kasim 1920 No 1552 W 3662