Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cuğo Kalesi (Gürcüce: ჯუღოს ციხე; okunuşu: "cuğos tsih'e"), Artvin ilinin Ardanuç ilçesinde, bugün Soğanlı köyünün bir mahallesi olan Cuğo'da Orta Çağ'dan kalma bir kaledir.
ჯუღოს ციხე | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Durum | Harabe |
| Tür | Kale |
| Konum | Soğanlı, Ardanuç |
| Koordinatlar | 41°09′41″K 42°01′53″D / 41.16139°K 42.03139°D |
| Tamamlanma | Orta Çağ |
| Yükseklik | |
| Mimari | Gürcü mimarisi |
| Teknik ayrıntılar | |
| Malzeme | Taş, kireç harcı |
Tarihçe
Cuğo Kalesi'nin bulunduğu Cuğo, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Nitekim Osmanılar bu bölgeyi ve kaleyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Gürcüce "Cuğo" (ჯუღო), günümüzde anlamı belirsizleşmiş olsa da eski metinlerde "cuği" (ჯუღი), "cuğa" (ჯუღა) şeklinde de geçen bir kelimedir. Osmanlılar ele geçirdiğinde Cuğo bağımsız bir köy olup 1574 tarihli ve Osmanlı mufassal defterine göre nüfus 6 Hristiyan haneden oluşuyordu. 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Liva-i Ardanuç adlı Osmanlı tahrir defterindeki kayda göre köy tamamen boşalmıştı. Bu yerleşim daha sonra yeniden meskun hale gelmiş, 1835 yılında 12 hanelik bir köye dönüşmüştür. 1928 yılından sonra ise bir mahalle olarak Soğanlı köyüne bağlanmıştır. Cuğo köyünün sınırları içinde bulunan Cuğo Kalesi ve bu köyün kilisesi olan Cuğo Kilisesi Osmanlı dönemi öncesine ait yapılardır.
Geniş bir alanı gören kayalık bir tepede inşa edilmiş olan Cuğo Kalesi, Ahiza Kalesi’ni yukarıdan görmektedir. Bu noktadan Ardanuç Kalesi, İmerhevi ve Ardanuç dereleri, İmerhevi Deresi’nin Çoruh Nehri’ne katıldığı noktalar da görünmektedir. Cuğo Kalesi, tarihsel Klarceti bölgesinde Ardanuç Kalesi’yle birlikte, buradaki eski savunma sistemi yapıları arasında önemli noktalardan biri sayılmaktadır.
Kalıntılar
Cuğo Kalesi, bugün Petekli olarak anılan mahallenin 1,5 km güneybatısında, Ardanuç Deresi’nin sağ kıyısında, deniz seviyesinden 920 metre yükseklikte, ulaşılması zor yüksek kayalık bir tepede inşa edilmiştir. Kapsadığı yapılar açısından Cuğo Kalesi’nin batı, orta ve doğu olmak üzere üç kısma ayrılabilir. Yapıların tümü kabaca yontulmuş orta irilikte sarımsı taşlardan kireç harcı kullanılarak inşa edilmiştir. Bununla birlikte bazı yapıların temel seviyelerinde daha iri ve farklı renkli taşlar bulunmaktadır. Bu da kaledeki yapıların daha sonra elden geçirildiğini göstermektedir.
Cuğo Kalesi’nin doğu kısmında, duvarları da temel seviyesine kadar yıkılmış bir kule ile tonoz tipi çatı örtüsü çökmüş bir yapı (3,0×4,8 m) bulunmaktadır. Kalenin orta kısmında da bir kule ile bir yapı kalıntısı tespit edilmiştir. Buradaki kule 1,8 metre çapında olup diğer kule gibi temele seviyesine kadar yıkılmıştır. Kulenin hemen yakınındaki yapının (3.7×5.7 m) kuzey duvarı yıkılmış, diğer duvarları ise görece sağlam kalmıştır. Bu duvarların yüksekliği 3 metreyi bulmaktadır. Cuğo Kalesi’nin batı kısmında ise, bir yapı kalıntısı ile 10-12 metre uzunluğunda sur duvarları bulunmaktadır. Buradaki yapının (3.6×6.0 m) tonoz örtüsünden küçük bir kısmı günümüze ulaşmıştır. Doğu duvarın kısmen yıkılmış olan bu yapının kuzey duvarında iki adet küçük niş bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ ""ჯუღი" - ლექსიკონი ქართული (Gürcüce Sözlük". 28 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Haziran 2023.
- ^ Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 35, 39. 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları, Tiflis, 2016, s. 85-86 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 306, .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cugo Kalesi Gurcuce ჯუღოს ციხე okunusu cugos tsih e Artvin ilinin Ardanuc ilcesinde bugun Soganli koyunun bir mahallesi olan Cugo da Orta Cag dan kalma bir kaledir Cugo Kalesiჯუღოს ციხეGenel bilgilerDurumHarabeTurKaleKonumSoganli ArdanucKoordinatlar41 09 41 K 42 01 53 D 41 16139 K 42 03139 D 41 16139 42 03139TamamlanmaOrta CagYukseklikMimariGurcu mimarisiTeknik ayrintilarMalzemeTas kirec harciTarihceCugo Kalesi nin bulundugu Cugo tarihsel Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Klarceti de yer alir Nitekim Osmanilar bu bolgeyi ve kaleyi 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Gurcuce Cugo ჯუღო gunumuzde anlami belirsizlesmis olsa da eski metinlerde cugi ჯუღი cuga ჯუღა seklinde de gecen bir kelimedir Osmanlilar ele gecirdiginde Cugo bagimsiz bir koy olup 1574 tarihli ve Osmanli mufassal defterine gore nufus 6 Hristiyan haneden olusuyordu 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Liva i Ardanuc adli Osmanli tahrir defterindeki kayda gore koy tamamen bosalmisti Bu yerlesim daha sonra yeniden meskun hale gelmis 1835 yilinda 12 hanelik bir koye donusmustur 1928 yilindan sonra ise bir mahalle olarak Soganli koyune baglanmistir Cugo koyunun sinirlari icinde bulunan Cugo Kalesi ve bu koyun kilisesi olan Cugo Kilisesi Osmanli donemi oncesine ait yapilardir Genis bir alani goren kayalik bir tepede insa edilmis olan Cugo Kalesi Ahiza Kalesi ni yukaridan gormektedir Bu noktadan Ardanuc Kalesi Imerhevi ve Ardanuc dereleri Imerhevi Deresi nin Coruh Nehri ne katildigi noktalar da gorunmektedir Cugo Kalesi tarihsel Klarceti bolgesinde Ardanuc Kalesi yle birlikte buradaki eski savunma sistemi yapilari arasinda onemli noktalardan biri sayilmaktadir KalintilarCugo Kalesi bugun Petekli olarak anilan mahallenin 1 5 km guneybatisinda Ardanuc Deresi nin sag kiyisinda deniz seviyesinden 920 metre yukseklikte ulasilmasi zor yuksek kayalik bir tepede insa edilmistir Kapsadigi yapilar acisindan Cugo Kalesi nin bati orta ve dogu olmak uzere uc kisma ayrilabilir Yapilarin tumu kabaca yontulmus orta irilikte sarimsi taslardan kirec harci kullanilarak insa edilmistir Bununla birlikte bazi yapilarin temel seviyelerinde daha iri ve farkli renkli taslar bulunmaktadir Bu da kaledeki yapilarin daha sonra elden gecirildigini gostermektedir Cugo Kalesi nin dogu kisminda duvarlari da temel seviyesine kadar yikilmis bir kule ile tonoz tipi cati ortusu cokmus bir yapi 3 0 4 8 m bulunmaktadir Kalenin orta kisminda da bir kule ile bir yapi kalintisi tespit edilmistir Buradaki kule 1 8 metre capinda olup diger kule gibi temele seviyesine kadar yikilmistir Kulenin hemen yakinindaki yapinin 3 7 5 7 m kuzey duvari yikilmis diger duvarlari ise gorece saglam kalmistir Bu duvarlarin yuksekligi 3 metreyi bulmaktadir Cugo Kalesi nin bati kisminda ise bir yapi kalintisi ile 10 12 metre uzunlugunda sur duvarlari bulunmaktadir Buradaki yapinin 3 6 6 0 m tonoz ortusunden kucuk bir kismi gunumuze ulasmistir Dogu duvarin kismen yikilmis olan bu yapinin kuzey duvarinda iki adet kucuk nis bulunmaktadir Kaynakca ჯუღი ლექსიკონი ქართული Gurcuce Sozluk 28 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Haziran 2023 Klarceti Gurcuce Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 35 39 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8969 5 a b 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Tiflis 2016 s 85 86 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 a b Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 306 ISBN 9789941478178