Cumartesi (2005), İngiliz yazar Ian McEwan'ın 48 yaşındaki Londralı beyin cerrahı Henry Perowne'un bir gününü anlattığı roman. Eser, 2005 yılında James Tait Black Memorial Ödülü'nü kazandı. Roman, Cumartesi gününe denk gelen ve Londra'da büyük bir kitlenin Irak'ın işgalini protesto için miting yaptığı 15 Şubat 2003 günü geçmektedir. Kahramanın o gün için planladığı bazı işleri vardır. Ayrıca akşamki aile yemeğini beklemektedir. Fakat gün, şiddet ve zorbalıkla karşılaşması sonucunda umduğu gibi sakin geçmez.
Saturday | |
Romanın Yapı Kredi'den yayınlanmış ilk baskısının kapağı | |
Yazar | Ian McEwan |
---|---|
Çevirmen | İlknur Özdemir |
Ülke | İngiltere |
Dil | İngilizce |
Tür | Roman |
Yayım | 2005 (özgün) 2007, Yapı Kredi Yayınları (Türkçe) |
Yayımcı | Jonathan Cape |
Sayfa | 279 sayfa |
ISBN |
Pulitzer Ödüllü eleştirmen Michiko Kakutani, kitapla ilgili The New York Times'ta övgü dolu bir yazı yazdı. Yazısında şunları vurguladı: " McEwan sadece 9/11'den sonra onun etkisiyle yazılmış en güçlü eserlerden birini ortaya çıkarmamış ayrıca bizlere bugün yaşayabiliyor olduğumuz için ne kadar ayrıcalıklı olduğumuzu hatırlatmıştır. Bu nokta romanın temel taşlarından birini oluşturur."
Özeti
McEwan romanı üçüncü kişinin ağzından yazdı. Bir kısmında, büyük ölçüde hayatın içinde yer alan ayrıntıları ve zevkleri anlattı. Bu detaylar çoğunlukla aile ve iş yaşamı üzerine olsa da spordaki rekabet, yiyecek, içecek, yemek pişirme ve müzik gibi başka konulara da değindi. Yazar, romanının kahramanını edebiyat konusunda ise cahil bir karakter olarak yarattı.
Perowne, şanslı bir insandır. Sevdiği, yetenekli olduğu, saygı duyulan bir işi; başarılı bir avukatla mutlu bir şekilde yürüttüğü evliliği vardır. İki çocuğu da huzurlu ve yeteneklidirler. 18 yaşındaki oğlu bir blues müzisyeni olmayı planlamaktadır. Kızı, Daisy ise Paris'te yaşayan bir şairdir. Doktor, karısı ve oğluyla birlikte Londra'nın merkezinde eşine miras kalmış bir evde yaşamaktadır. Sağlıklı ve aktiftir. Fakat, Perowne, şanslı bir insan olduğunun farkında değildir. Hem işi sebebiyle hem de annesinin bunaklığı yüzünden beynin yaşama nasıl kolayca zarar verebileceğinin ve hayatı altüst edebileceğinin bilincindedir. Kötü çevre koşulları, genetik sebepler ya da karakterindeki eksikliklikler sebebiyle bazı insanların zevkleri tecrübe etme şanslarının olmadığını görmektedir. Teröristlerin yarattığı vahşetten çok korkmaktadır ve birçok suçsuz bireyin çürümüş diktatör ya da diğer diğer politik rejimlerin altında yaşamak zorunda kalmasını dehşetle karşılamaktadır.
Romanda, kahraman, yaşamında, sessiz bir Pazar inzivası öncesi zevklerinin ve işinin birleşimi olan bir aşamayı yaşar. Eserin ismi de bu tespitin bir metaforu gibidir.
O Cumartesi sabahı Henry güne çok erken bir saat olan 3:40'ta başlar. Çok yoğun bir hafta geçirmesine rağmen, bütün hafta boyunca da çok az uyumuştur. Yatak odasının penceresinden, bir Rus uçağının motorunun yandığını görür. Uçak daha sonra emniyetli bir şekilde Heathrow Havaalanı'na iner. Bu olay, Henry'nin gününe gölge gibi çöker. Televizyonda duydukları da cabasıdır. Bu olay bir kaza mıdır yoksa terörle ilgisi olabilir mi? Pilotlar İslami teröristler midir yoksa işlerini yapan şanssız insanlar mıdır? Şahit olduğu olaydan az sonra eşi Rosalind ile seks yapan Henry, kısa bir süreliğine uyuyakalır, uykuyla uyanıklık arasında Rosalind'in hazırlandığını ve işteki önemli bir toplantı yüzünden evden ayrıldığını duyar.
Tekrar uyanan Perowne, spor kıyafetlerini giyer ve yakındaki squash kortuna gitmek üzere evden çıkar. Yolda, gününü değiştirecek olan bir araba kazası yapar. Diğer arabada liderlerinin ismi Baxter olan üç genç adam vardır. Adamlar ilk başta Henry'den para almaya çalışırlar fakat başaramayınca üzerine saldırırlar. Baxter'ın hareketlerinden, Perowne, onda Huntington hastalığı olduğunu fark eder ve bu bilgiyi kendisine yapılan saldırıyı engellemek için kullanır. Arkadaşlarının hastalığını öğrenmesini istemeyen Baxter'a karşı avantajlı duruma gelen Perowne, daha sonra ona bu hastalığa ait (olmadığı halde) yeni tedavi yöntemleri olduğunu anlatır. Böylece adamların kendisini dövmesini tamamen engeller. Baxter'ın tereddütleri diğer arkadaşlarının onu yüzüstü bırakmasına sebep olur. Henry'nin kaçmasına izin verirler ve çok utanmış haldeki Baxter'ı bırakıp giderler.
Spora giden Perowne, (aslında yaşamının o döneminde) kendini yaşlı ve kuvvetsiz hissetmektedir. 50 yaşına geldiğinde, squash'i ve maratonlarda koşmayı bırakması gerektiğini düşünmektedir. Bütün bu fikirlerine rağmen, Perowne, rakibi olan narkozcusuna karşı oyunu çok ciddiye alır ve istemediği bir şekilde yenilir.
Çıkışta, deniz ürünleri satan bir dükkâna gider ve alışveriş yapar. Öğleden sonra ise annesini ziyaret eder. Annesi bir huzurevinde yaşamaktadır ve şahsiyet bölünmesi hastalığı vardır. Artık ne oğlunu ne de başkalarını ayırt edemeyen kadın, kısa süreli hafızaya da sahip değildir. Perowne annesine, onun gençlik günlerinde nasıl şampiyon bir yüzücü olduğundan bahseder ama annesinin kendisini dinlemediğini fark eder.
Akşam tüm aile bir araya gelecektir. Önce oğlunun grubunun provasını dinlemeye giden Henry bundan çok hoşlanır ve daha sonra eve dönüp akşam yemeğini hazırlamaya başlar. Daisy'nin dedesi (Rosalind'in babası) tanınmış fakat kariyerinde hayal kırıklığına uğramış bir şairdir. Dede ile torunu arasında, torununun erken kazandığı başarı sebebiyle bir gerilim vardır. Dede, John Grammaticus, Fransa'nın güneyinde bir şatoda yaşayan ağır bir içicidir. Perowne, akşam yemeğinde, ikili arasında bir uzlaşma olacağını ummaktadır.
Eve en son gelen Rosalind, eve Baxter ve arkadaşlarından biriyle girer. Baxter, kadına arkasından yaklaşıp bıçakla tehdit etmiştir. Baxter, Grammaticus'a vurur ve yaşlı adam yere yuvarlanır. Henry bir anda onun sabahki olay sebebiyle intikam almak için geldiğini fark eder. Çünkü sabah, Perowne genç adamı utandırmıştır. Baxter, Daisy'e kıyafetlerini çıkartmasını söyler, böylece kadına daha kolay tecavüz edebilecektir. Daisy, bunu yaptığında, Perowne kızının hamile olduğunu fark eder. Daisy'nin bir şair olduğunu öğrenen Baxter, ondan bir şiir okumasını ister. Daisy, kendi şiirlerinden biri yerine, Dover Beach'i okur ve adamın güvenini kazanır. Bu sırada Henry, Huntington hastalığının tedavisi hakkında yeni yalanlar söylemektedir ve Baxter bu sözler karşısında heyecanlanır. Arkadaşı çekip gidince, yalnız başına kalan Baxter, Perowne ile birlikte yukarı onun odasına çıkar. Bu sırada Perowne ve oğlu Baxter'ın üstüne saldırırlar. Adam, merdivenlerden yuvarlanır ve başını yere çarpar.
Bir süre sonra, Perowne, hastaneden Baxter'a çok acil bir operasyon yapması için çağrılır. Doktor, bu olayı başarılı ve profesyonel bir şekilde idare eder. Her ne kadar doğruyu yaptığını bilse de, bu olayın etkisinin Baxter'ı ileride ızdırapta bırakacağının farkındadır. Henry'nin Cumartesi'si, hastaneden dönüp eşiyle bir kere daha birlikte olduktan sonra saat 5:15'te biter.
Romandaki göndermeler
- Perowne, Charles Darwin'e ait Türlerin Kökeni'nin son cümlelerini, ikinci bölümün başında alıntılar.
- Edebiyatta büyülü gerçekçilik konusu konuşulduğu sırada Perowne, Salman Rushdie'nin Geceyarısı Çocukları ve Şeytan Ayetleri ile Günter Grass'ın The Tin Drum'ını örnek verir.
- Bir başka konuşmada Perowne'nun o doğmadan önce ebeveynlerinin ziyaret ettiği bir bara zamanda yolculuk yaparak geri giden bir adamın hikâyesinin anlatıldığı bir roman okuduğu açıklanır. Bu roman McEwan'ın daha önceden yazdığı The Child in Time'dır.
- Dördüncü bölümde, Perowne'un kızı Daisy, Matthew Arnold'ın "Dover Beach" isimli şiirinden alıntı yapar. Şiirin tamamı kitabın sonunda McEwan tarafından yeniden oluşturulmuştur.
Sinema, TV veya tiyatro uyarlamaları
- 'in senaryosunu yazdığı Cumartesi'den uyarlanan film yapım aşamasındadır.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Cumartesi üzerine Yorumları 29 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Sunday Times Yorumları 25 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Ian McEwan'nın Cumartesi'si - Prof. David Womersley Yorumu 5 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Eylül 2005
- Richard Rorty'nin Dissent Dergisi'ne Kış 2005'te yazdığı yorum 17 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Blooked Ekim 2006'daki Eleştiri 9 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cumartesi 2005 Ingiliz yazar Ian McEwan in 48 yasindaki Londrali beyin cerrahi Henry Perowne un bir gununu anlattigi roman Eser 2005 yilinda James Tait Black Memorial Odulu nu kazandi Roman Cumartesi gunune denk gelen ve Londra da buyuk bir kitlenin Irak in isgalini protesto icin miting yaptigi 15 Subat 2003 gunu gecmektedir Kahramanin o gun icin planladigi bazi isleri vardir Ayrica aksamki aile yemegini beklemektedir Fakat gun siddet ve zorbalikla karsilasmasi sonucunda umdugu gibi sakin gecmez CumartesiSaturdayRomanin Yapi Kredi den yayinlanmis ilk baskisinin kapagiYazarIan McEwanCevirmenIlknur OzdemirUlkeIngiltereDilIngilizceTurRomanYayim2005 ozgun 2007 Yapi Kredi Yayinlari Turkce YayimciJonathan CapeSayfa279 sayfaISBN978 0 099 46968 1 Pulitzer Odullu elestirmen Michiko Kakutani kitapla ilgili The New York Times ta ovgu dolu bir yazi yazdi Yazisinda sunlari vurguladi McEwan sadece 9 11 den sonra onun etkisiyle yazilmis en guclu eserlerden birini ortaya cikarmamis ayrica bizlere bugun yasayabiliyor oldugumuz icin ne kadar ayricalikli oldugumuzu hatirlatmistir Bu nokta romanin temel taslarindan birini olusturur OzetiMcEwan romani ucuncu kisinin agzindan yazdi Bir kisminda buyuk olcude hayatin icinde yer alan ayrintilari ve zevkleri anlatti Bu detaylar cogunlukla aile ve is yasami uzerine olsa da spordaki rekabet yiyecek icecek yemek pisirme ve muzik gibi baska konulara da degindi Yazar romaninin kahramanini edebiyat konusunda ise cahil bir karakter olarak yaratti Perowne sansli bir insandir Sevdigi yetenekli oldugu saygi duyulan bir isi basarili bir avukatla mutlu bir sekilde yuruttugu evliligi vardir Iki cocugu da huzurlu ve yeteneklidirler 18 yasindaki oglu bir blues muzisyeni olmayi planlamaktadir Kizi Daisy ise Paris te yasayan bir sairdir Doktor karisi ve ogluyla birlikte Londra nin merkezinde esine miras kalmis bir evde yasamaktadir Saglikli ve aktiftir Fakat Perowne sansli bir insan oldugunun farkinda degildir Hem isi sebebiyle hem de annesinin bunakligi yuzunden beynin yasama nasil kolayca zarar verebileceginin ve hayati altust edebileceginin bilincindedir Kotu cevre kosullari genetik sebepler ya da karakterindeki eksikliklikler sebebiyle bazi insanlarin zevkleri tecrube etme sanslarinin olmadigini gormektedir Teroristlerin yarattigi vahsetten cok korkmaktadir ve bircok sucsuz bireyin curumus diktator ya da diger diger politik rejimlerin altinda yasamak zorunda kalmasini dehsetle karsilamaktadir Romanda kahraman yasaminda sessiz bir Pazar inzivasi oncesi zevklerinin ve isinin birlesimi olan bir asamayi yasar Eserin ismi de bu tespitin bir metaforu gibidir O Cumartesi sabahi Henry gune cok erken bir saat olan 3 40 ta baslar Cok yogun bir hafta gecirmesine ragmen butun hafta boyunca da cok az uyumustur Yatak odasinin penceresinden bir Rus ucaginin motorunun yandigini gorur Ucak daha sonra emniyetli bir sekilde Heathrow Havaalani na iner Bu olay Henry nin gunune golge gibi coker Televizyonda duyduklari da cabasidir Bu olay bir kaza midir yoksa terorle ilgisi olabilir mi Pilotlar Islami teroristler midir yoksa islerini yapan sanssiz insanlar midir Sahit oldugu olaydan az sonra esi Rosalind ile seks yapan Henry kisa bir sureligine uyuyakalir uykuyla uyaniklik arasinda Rosalind in hazirlandigini ve isteki onemli bir toplanti yuzunden evden ayrildigini duyar Tekrar uyanan Perowne spor kiyafetlerini giyer ve yakindaki squash kortuna gitmek uzere evden cikar Yolda gununu degistirecek olan bir araba kazasi yapar Diger arabada liderlerinin ismi Baxter olan uc genc adam vardir Adamlar ilk basta Henry den para almaya calisirlar fakat basaramayinca uzerine saldirirlar Baxter in hareketlerinden Perowne onda Huntington hastaligi oldugunu fark eder ve bu bilgiyi kendisine yapilan saldiriyi engellemek icin kullanir Arkadaslarinin hastaligini ogrenmesini istemeyen Baxter a karsi avantajli duruma gelen Perowne daha sonra ona bu hastaliga ait olmadigi halde yeni tedavi yontemleri oldugunu anlatir Boylece adamlarin kendisini dovmesini tamamen engeller Baxter in tereddutleri diger arkadaslarinin onu yuzustu birakmasina sebep olur Henry nin kacmasina izin verirler ve cok utanmis haldeki Baxter i birakip giderler Spora giden Perowne aslinda yasaminin o doneminde kendini yasli ve kuvvetsiz hissetmektedir 50 yasina geldiginde squash i ve maratonlarda kosmayi birakmasi gerektigini dusunmektedir Butun bu fikirlerine ragmen Perowne rakibi olan narkozcusuna karsi oyunu cok ciddiye alir ve istemedigi bir sekilde yenilir Cikista deniz urunleri satan bir dukkana gider ve alisveris yapar Ogleden sonra ise annesini ziyaret eder Annesi bir huzurevinde yasamaktadir ve sahsiyet bolunmesi hastaligi vardir Artik ne oglunu ne de baskalarini ayirt edemeyen kadin kisa sureli hafizaya da sahip degildir Perowne annesine onun genclik gunlerinde nasil sampiyon bir yuzucu oldugundan bahseder ama annesinin kendisini dinlemedigini fark eder Aksam tum aile bir araya gelecektir Once oglunun grubunun provasini dinlemeye giden Henry bundan cok hoslanir ve daha sonra eve donup aksam yemegini hazirlamaya baslar Daisy nin dedesi Rosalind in babasi taninmis fakat kariyerinde hayal kirikligina ugramis bir sairdir Dede ile torunu arasinda torununun erken kazandigi basari sebebiyle bir gerilim vardir Dede John Grammaticus Fransa nin guneyinde bir satoda yasayan agir bir icicidir Perowne aksam yemeginde ikili arasinda bir uzlasma olacagini ummaktadir Eve en son gelen Rosalind eve Baxter ve arkadaslarindan biriyle girer Baxter kadina arkasindan yaklasip bicakla tehdit etmistir Baxter Grammaticus a vurur ve yasli adam yere yuvarlanir Henry bir anda onun sabahki olay sebebiyle intikam almak icin geldigini fark eder Cunku sabah Perowne genc adami utandirmistir Baxter Daisy e kiyafetlerini cikartmasini soyler boylece kadina daha kolay tecavuz edebilecektir Daisy bunu yaptiginda Perowne kizinin hamile oldugunu fark eder Daisy nin bir sair oldugunu ogrenen Baxter ondan bir siir okumasini ister Daisy kendi siirlerinden biri yerine Dover Beach i okur ve adamin guvenini kazanir Bu sirada Henry Huntington hastaliginin tedavisi hakkinda yeni yalanlar soylemektedir ve Baxter bu sozler karsisinda heyecanlanir Arkadasi cekip gidince yalniz basina kalan Baxter Perowne ile birlikte yukari onun odasina cikar Bu sirada Perowne ve oglu Baxter in ustune saldirirlar Adam merdivenlerden yuvarlanir ve basini yere carpar Bir sure sonra Perowne hastaneden Baxter a cok acil bir operasyon yapmasi icin cagrilir Doktor bu olayi basarili ve profesyonel bir sekilde idare eder Her ne kadar dogruyu yaptigini bilse de bu olayin etkisinin Baxter i ileride izdirapta birakacaginin farkindadir Henry nin Cumartesi si hastaneden donup esiyle bir kere daha birlikte olduktan sonra saat 5 15 te biter Romandaki gondermelerPerowne Charles Darwin e ait Turlerin Kokeni nin son cumlelerini ikinci bolumun basinda alintilar Edebiyatta buyulu gercekcilik konusu konusuldugu sirada Perowne Salman Rushdie nin Geceyarisi Cocuklari ve Seytan Ayetleri ile Gunter Grass in The Tin Drum ini ornek verir Bir baska konusmada Perowne nun o dogmadan once ebeveynlerinin ziyaret ettigi bir bara zamanda yolculuk yaparak geri giden bir adamin hikayesinin anlatildigi bir roman okudugu aciklanir Bu roman McEwan in daha onceden yazdigi The Child in Time dir Dorduncu bolumde Perowne un kizi Daisy Matthew Arnold in Dover Beach isimli siirinden alinti yapar Siirin tamami kitabin sonunda McEwan tarafindan yeniden olusturulmustur Sinema TV veya tiyatro uyarlamalari in senaryosunu yazdigi Cumartesi den uyarlanan film yapim asamasindadir Kaynakca BOOKS OF THE TIMES A Hero With 9 11 Peripheral Vision New York Times 1 Nisan 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2008 Bamigboye Baz Watch out for The Daily Mail 7 Eylul 2007 Dis baglantilarCumartesi uzerine Yorumlari 29 Agustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sunday Times Yorumlari 25 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ian McEwan nin Cumartesi si Prof David Womersley Yorumu 5 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Eylul 2005 Richard Rorty nin Dissent Dergisi ne Kis 2005 te yazdigi yorum 17 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Blooked Ekim 2006 daki Elestiri 9 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde