Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dekomünizasyon komünizm sonrası ülkelerde komünizm mirasını, komünist devlet kuruluşlarını, kültürünü ve psikolojisini ortadan kaldırma faaliyetleridir. Çoğu zaman siyasi temizlik olarak da tabir edilmektedir. Bu terim en yaygın olarak önceden Doğu Bloku'nda yer almış ülkelerde ve Sovyetler Birliği sonrası devletlerde, dönemlerde gerçekleşen yasal, sosyal değişiklikler ve düzenlemeleri tanımlamak için kullanılır.
Bazı ülkelerde dekomünizasyon çalışmaları kapsamında . Dekomünizasyon süreçleri farklı durumlarda farklı şekillerde ancak ortak bir paydada gerçekleştirilmektedir.
Dekomünizasyon kuruluşları
Araştırma ve soruşturma kurulları
- Çek Cumhuriyeti - Komünizm Suçlarını Belgeleme ve Soruşturma Bürosu
- Slovakya - Ulusal Hafıza Enstitüsü - Ústav pamäti národa (Sk)
- Estonya - Estonya Uluslararası İnsanlığa Karşı Suçları Araştırma Komisyonu
- Almanya - Stasi Kayıtları Ajansı (BStU)
- Macaristan - Ulusal Anma Komitesi
- Litvanya - Litvanya Soykırım ve Direniş Araştırma Merkezi
- Polonya - Ulusal Anma Enstitüsü, Polonya Ulusuna Karşı Suçların Yargılanması Komisyonu
- Romanya - Romanya'daki Komünist Suçları Araştırma Enstitüsü
- Moldova - Moldova'daki Komünist Diktatörlüğü İnceleme Komisyonu
- Ukrayna - Ukrayna Ulusal Anma Enstitüsü
Eski komünistlerin yargılanması
Arındırma, eski komünistleri ve özellikle eski komünist haberalma servisi üyesi gizli polisleri siyasetten ve hatta memurluktan uzaklaştıran hükûmet politikalarını betimlemektedir.
Komünist devlet liderlerinin yargılanmaları ve infazları
- Afganistan - Mohammad Necibullah hiçbir suçtan hüküm giymemesine rağmen Taliban tarafından işkence görmüş ve infaz edilmiştir.
- Bulgaristan - Todor Jivkov başlangıçta yedi yıl hapis cezasına çarptırılmış, ancak sağlık sorunları nedenleriyle ev hapsine alınmıştır. Daha sonra 1996 yılında tarafından aklanmış ve kısa bir süre sonra da ev hapsi cezası kararı bozulmuştur. Tahliyesinden bir yıl sonra öldü.
- Kamboçya - şu ana kadar suçlanan tek Kızıl Kmer lideri iken, Pol Pot ve diğerleri, haklarında herhangi bir suçlama olmaksızın özgürce yaşamışlardır.
- Doğu Almanya - Erich Honecker tutuklanmış, ancak kısa süre sonra serbest bırakılmış ve sağlık sorunları nedeniyle aleyhindeki yargılamalar durdurulmuştur. Honecker, 1994 yılında öldü. Ancak Eski Doğu Alman hükûmetinde görev yapmış Egon Krenz gibi diğer birkaç görevli hüküm giymiştir.
- Polonya - Wojciech Jaruzelski, sağlık durumunun kötü olduğunu gerekçe göstererek çoğu duruşmada bulunmamış ve hüküm giymemiştir. Jaruzelski, 2014'te hayatını kaybetmiş ve Powązki Askeri Mezarlığı'nda iki eski cumhurbaşkanının yanı sıra mevcut cumhurbaşkanının da katıldığı askeri törenle toprağa verilmiştir.
- Romanya - Nikolay Çavuşesku idam cezasına çarptırılmış ve eşiyle birlikte kurşuna dizilmiştir.
Eleştiriler
Baltık ülkeleri dışındaki ülkelerde komünist partiler yasadışı ilan edilmedi ve üyeleri hakkında kovuşturma yapılmadı. Sadece birkaç ülkede, komünist gizli servis üyelerinin politikadan uzak tutulmasına çalışılmıştır. Bazı ülkelerde de komünist partiler adlarını değiştirerek çalışmalarını sürdürdü.
Chicago Üniversitesi'nden , 1996'da etkin bir dekomünizasyon döneminden sonra neredeyse evrensel bir başarısızlıkla karşılaşıldığını savunmuştur. Arındırmanın ortaya çıkışından sonra, "günah keçisi çıkarmaya olan talep görece azaldı" ve eski üst düzey komünist yöneticiler yeninden yüksek hükûmet ve diğer idari mevkilerin yönetimine seçildi. Holmes, tek gerçek istisnanın, binlerce eski Stasi muhbirinin kamu görevlerinden uzaklaştırılığı eski Doğu Almanya olduğunu belirtmektedir.
Holmes, dekomünizasyonun başarısızlığını şu nedenlere bağlamaktadır:
- 45-70 yıllık Komünist devlet yönetiminden sonra, hemen hemen her ailenin devletle bağlantılı üyeleri vardı. "Kızılların kökünü kazımak" arzusundan sonra, büyük çaplı cezaların yanlış olduğu ve yalnızca bir miktar suçlu bulmanın pek de adil olmadığı anlaşılmıştır.
- Post-komünizmle gelen mevcut ekonomik sorunların aciliyeti, birçok yurttaş için komünist geçmişin suçlarını ikinci plana atmaktadır.
- Dekomünizasyonun elitlerin güç oyunu olduğuna inanılmaktadır.
- Sosyal seçkinleri yerinden etmenin zorluğu, totaliter bir devletin "halk düşmanlarını" hızlı ve verimli bir şekilde haklarından mahrum bırakmayı gerektirmekte ve normallik arzusu cezai adalet arzusunun üstesinden gelmektedir.
- Sadece çok az kişinin uzmanlık gerektiren önemli pozisyonlara getirilmesi gerektirecek kadar temiz bir sicili bulunmaktadır.
Ayrıca bakınız
- Anti-komünizm
- Ukrayna'da dekomünizasyon
- Denazifikasyon
- Destalinizasyon
- Golaniad
- Polonya'da arındırma
- Timișoara Tebliği
Kaynakça
- ^ "German zastąpi działacza komunistycznego". radiopoznan.fm (Lehçe). 29 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mayıs 2018.
- ^ Jennifer A. Yoder (1999) "From East Germans to Germans?: The New Postcommunist Elites", ,, pp. 95–97
- ^ Staff, Reuters (19 Eylül 2011). "Bulgaria opens Socialist art museum". Reuters (İngilizce). 2 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ocak 2021.
- ^ Lithuanian ban on Soviet symbols, BBC News, 17 Haziran 2008, 28 Ekim 2019 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 3 Haziran 2016
- ^ Shevchenko (14 Nisan 2015). "Goodbye, Lenin: Ukraine moves to ban communist symbols". BBC News. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2016.
- ^ . The Committee of National Remembrance. 26 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2020.
- ^ "Flashback: When the Taleban took Kabul" (İngilizce). 15 Ekim 2001. 12 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ekim 2019.
- ^ . news.bbc.co.uk. 18 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2019.
- ^ . Polskie Radio dla Zagranicy. 16 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2019.
- ^ After socialism: where hope for individual liberty lies 15 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Svetozar Pejovich.
- ^ a b Michael Mandelbaum (Ed., 1996) "Post-Communism: Four Perspectives", Council on Foreign Relations Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "mandelbaum" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dekomunizasyon komunizm sonrasi ulkelerde komunizm mirasini komunist devlet kuruluslarini kulturunu ve psikolojisini ortadan kaldirma faaliyetleridir Cogu zaman siyasi temizlik olarak da tabir edilmektedir Bu terim en yaygin olarak onceden Dogu Bloku nda yer almis ulkelerde ve Sovyetler Birligi sonrasi devletlerde donemlerde gerceklesen yasal sosyal degisiklikler ve duzenlemeleri tanimlamak icin kullanilir Cadde ve sokaklarin adlarini degistirmek dekomunizasyon uygulamalarindan biridir 2017 de Poznan da bulunan Julian Lenski Caddesi nin adi Anna German Caddesi olarak degistirilmistir Sofya da bulunan ve Bulgaristan in komunizm doneminden kalma sanat eserlerinin ve komunist sembollerinin sergilendigi 19 Eylul 2011 de Totaliter Sanat Muzesi adiyla acilmis muzenin Komunist donemin geri gelmemesi gereken bir donem olarak gelecek nesillere anlatilmasina vesile olacagi belirtilmistir Bazi ulkelerde dekomunizasyon calismalari kapsaminda Dekomunizasyon surecleri farkli durumlarda farkli sekillerde ancak ortak bir paydada gerceklestirilmektedir Dekomunizasyon kuruluslariArastirma ve sorusturma kurullari Cek Cumhuriyeti Komunizm Suclarini Belgeleme ve Sorusturma Burosu Slovakya Ulusal Hafiza Enstitusu Ustav pamati naroda Sk Estonya Estonya Uluslararasi Insanliga Karsi Suclari Arastirma Komisyonu Almanya Stasi Kayitlari Ajansi BStU Macaristan Ulusal Anma Komitesi Litvanya Litvanya Soykirim ve Direnis Arastirma Merkezi Polonya Ulusal Anma Enstitusu Polonya Ulusuna Karsi Suclarin Yargilanmasi Komisyonu Romanya Romanya daki Komunist Suclari Arastirma Enstitusu Moldova Moldova daki Komunist Diktatorlugu Inceleme Komisyonu Ukrayna Ukrayna Ulusal Anma EnstitusuEski komunistlerin yargilanmasiArindirma eski komunistleri ve ozellikle eski komunist haberalma servisi uyesi gizli polisleri siyasetten ve hatta memurluktan uzaklastiran hukumet politikalarini betimlemektedir Komunist devlet liderlerinin yargilanmalari ve infazlari Afganistan Mohammad Necibullah hicbir suctan hukum giymemesine ragmen Taliban tarafindan iskence gormus ve infaz edilmistir Bulgaristan Todor Jivkov baslangicta yedi yil hapis cezasina carptirilmis ancak saglik sorunlari nedenleriyle ev hapsine alinmistir Daha sonra 1996 yilinda tarafindan aklanmis ve kisa bir sure sonra da ev hapsi cezasi karari bozulmustur Tahliyesinden bir yil sonra oldu Kambocya su ana kadar suclanan tek Kizil Kmer lideri iken Pol Pot ve digerleri haklarinda herhangi bir suclama olmaksizin ozgurce yasamislardir Dogu Almanya Erich Honecker tutuklanmis ancak kisa sure sonra serbest birakilmis ve saglik sorunlari nedeniyle aleyhindeki yargilamalar durdurulmustur Honecker 1994 yilinda oldu Ancak Eski Dogu Alman hukumetinde gorev yapmis Egon Krenz gibi diger birkac gorevli hukum giymistir Polonya Wojciech Jaruzelski saglik durumunun kotu oldugunu gerekce gostererek cogu durusmada bulunmamis ve hukum giymemistir Jaruzelski 2014 te hayatini kaybetmis ve Powazki Askeri Mezarligi nda iki eski cumhurbaskaninin yani sira mevcut cumhurbaskaninin da katildigi askeri torenle topraga verilmistir Romanya Nikolay Cavusesku idam cezasina carptirilmis ve esiyle birlikte kursuna dizilmistir ElestirilerBaltik ulkeleri disindaki ulkelerde komunist partiler yasadisi ilan edilmedi ve uyeleri hakkinda kovusturma yapilmadi Sadece birkac ulkede komunist gizli servis uyelerinin politikadan uzak tutulmasina calisilmistir Bazi ulkelerde de komunist partiler adlarini degistirerek calismalarini surdurdu Chicago Universitesi nden 1996 da etkin bir dekomunizasyon doneminden sonra neredeyse evrensel bir basarisizlikla karsilasildigini savunmustur Arindirmanin ortaya cikisindan sonra gunah kecisi cikarmaya olan talep gorece azaldi ve eski ust duzey komunist yoneticiler yeninden yuksek hukumet ve diger idari mevkilerin yonetimine secildi Holmes tek gercek istisnanin binlerce eski Stasi muhbirinin kamu gorevlerinden uzaklastiriligi eski Dogu Almanya oldugunu belirtmektedir Holmes dekomunizasyonun basarisizligini su nedenlere baglamaktadir 45 70 yillik Komunist devlet yonetiminden sonra hemen hemen her ailenin devletle baglantili uyeleri vardi Kizillarin kokunu kazimak arzusundan sonra buyuk capli cezalarin yanlis oldugu ve yalnizca bir miktar suclu bulmanin pek de adil olmadigi anlasilmistir Post komunizmle gelen mevcut ekonomik sorunlarin aciliyeti bircok yurttas icin komunist gecmisin suclarini ikinci plana atmaktadir Dekomunizasyonun elitlerin guc oyunu olduguna inanilmaktadir Sosyal seckinleri yerinden etmenin zorlugu totaliter bir devletin halk dusmanlarini hizli ve verimli bir sekilde haklarindan mahrum birakmayi gerektirmekte ve normallik arzusu cezai adalet arzusunun ustesinden gelmektedir Sadece cok az kisinin uzmanlik gerektiren onemli pozisyonlara getirilmesi gerektirecek kadar temiz bir sicili bulunmaktadir Ayrica bakinizAnti komunizm Ukrayna da dekomunizasyon Denazifikasyon Destalinizasyon Golaniad Polonya da arindirma Timișoara TebligiKaynakca German zastapi dzialacza komunistycznego radiopoznan fm Lehce 29 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mayis 2018 Jennifer A Yoder 1999 From East Germans to Germans The New Postcommunist Elites 0 8223 2372 9 pp 95 97 Staff Reuters 19 Eylul 2011 Bulgaria opens Socialist art museum Reuters Ingilizce 2 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2021 Lithuanian ban on Soviet symbols BBC News 17 Haziran 2008 28 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 3 Haziran 2016 Shevchenko 14 Nisan 2015 Goodbye Lenin Ukraine moves to ban communist symbols BBC News 7 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2016 The Committee of National Remembrance 26 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Mart 2020 Flashback When the Taleban took Kabul Ingilizce 15 Ekim 2001 12 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ekim 2019 news bbc co uk 18 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Ekim 2019 Polskie Radio dla Zagranicy 16 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Ekim 2019 After socialism where hope for individual liberty lies 15 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Svetozar Pejovich a b Michael Mandelbaum Ed 1996 Post Communism Four Perspectives Council on Foreign Relations 0876091869 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi mandelbaum adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme