Demirci, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.
Demirci | |
---|---|
Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
Demirci Demirci'nin Artvin'deki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Artvin |
İlçe | Şavşat |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 1276 m |
Nüfus (2021) | |
• Toplam | 60 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0466 |
İl plaka kodu | 08 |
Posta kodu | 08700 |
Tarihçe
Demirci köyünün eski adı Daba’dır. Gürcüce bir yer ad olan Daba (დაბა), “köy”, “kasaba” anlamına gelir. Bu yer adı Türkçe kaynaklarda da Daba olarak geçer. Nitekim 1835 tarihli nüfus defterinde Daba (دابا) biçiminde yazılmıştır. Gürcü coğrafyasında yaygın bir yer adı olan Daba’nın erkek dönem Osmanlı tahrir defterlerinde Daba / Taba (طبا) olarak kaydedildiği görülmektedir. Demirci köyünün 2.300 metre rakımlı yaylası da Gürcüce Boselta adını taşımaktadır.
Daba, tarihsel Gürcistan’ı oluşturan bölgelerden biri olan Şavşeti’nin İmerhevi kesiminde yer alır. İmerhevi, tarihsel süreç içinde bazen ayrı tarihsel bir bölge, bazen de Şavşeti’nin bir parçası sayılmıştır. Nitekim Daba’yı Osmanlılar 16. yüzyılın ortalarında Gürcü yönetiminden ele geçirmiştir. Bu yerleşimdeki kilise ve kale kalıntıları o dönemden kalmış olmalıdır. Zaman içinde Daba köyü Çıldır Eyaleti’nin bir parçası haline gelmiştir.
Nitekim Çıldır Eyaleti’nin büyük kısmını 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Rusya’nın ele geçirmesinden sonra da Daba köyü Çıldır Eyaleti’ne bağlı İmerhevi sancağının köylerinden biriydi. Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi tahsil etme amacıyla 1835 yılında gerçekleştirdiği nüfus tespitinde köyde 20 hanede 67 kişinin yaşadığı tespit edilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun yaklaşık 134 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Köyün gelirleri Osmanlı Devleti tarafından Mirliva Osman Bey’e bırakılmıştı. Bu tarihte köyün muhtarı ve imamı bulunmuyordu.
Daba köyü, uzun süre Osmanlı idaresinde kaldıktan sonra, 93 Harbi’nin ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya’ya bırakıldı. Rus idaresinde Daba, Artvin sancağının Şavşet-İmethev kazasına bağlı Daba nahiyesinin köylerden biriydi. 1886 tarihli Rus nüfus sayımında Daba (Даба) olarak kaydedilmiş olan köyün nüfusu, 101’i erkek ve 116’sı kadın olmak üzere 29 hanede 217 kişi yaşıyordu. Bu nüfus sayımında “Davazelar” (Давазеларъ) adında bir mahallesi bulunuyordu ve bu mahallenin nüfusu 9 haneden oluşuyordu. Daba köyünün nüfusun tamamı Gürcülerden oluşuyordu. Daba köyü altı köyden oluşan Daba nahiyesinin de idari merkeziydi. Daba nahiyesinde ise, 792’si erkek ve 807’si kadın olmak üzere, 222 hanede, tamamı Gürcü olan 1.599 kişi yaşıyordu.
Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze 1890’ların başında Daba köyünü İmerhevi bölgesinde Gürcü dilinin konuşulduğu köyler arasında saymış ve Daba’nın nüfusunun 25 haneden oluştuğunu belirtmiştir. Rus idaresi sırasında 20 hanenin de köyden Osmanlı ülkesine göç etmiş olduğunu yazmıştır. Rus idaresi sırasında 1904’te bölgeyi gezen Niko Mari’nin aktardığı bilgiye göre, Daba köyünün tek mahallesi olan Devadzelerde (Debadze), Ube yolunun kıyısında bir tepede bulunan “Şavşeti-İmerhevi” tipi kilisenin kuzey duvarı toprak ve yıkıntılar altında kalmıştı. Bununla birlikte kilise görece iyi durumdaydı.. Kubbesi yıkılmış olmasına rağmen yaşlılar sağlam halini hatırlıyorlardı. “Kodi” denilen yerde eski su kanalı vardı ve köyüler bu kanalın su değirmeni kanalı olduğunu belirtmişlerdi. Buradan Daba köyünün merkezine giden Niko Mari, buradaki kalıntıları bir kiliseye ya da manastıra ait olması gerektiğini yazmıştır. Niko Mari’nin aktardığına göre Daba köyünde bulunan başka bir kilisenin taşlarını köylüler söküp almışlardı.
Daba köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. Bu durum, 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla da Sovyet Rusya tarafından kabul edildi. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında, 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca Daba Türkiye'ye bırakıldı.
Daba köyü, 1922 nüfus cetveline göre Şavşat kazasına bağlı İmerhevi nahiyesinin 18 köyünden biriydi. Köyün nüfusu 44 hanede yaşayan 279 kişiden oluşuyordu. Bu nüfus tespitinde de köyün nüfusu Gürcü olarak kaydedilmiştir. Daba’nın adı 1925'te Demirci olarak değiştirilmiştir. Ertesi yılki nüfus tahririne göre Demrci köyünde 43 hanede 310 kişi yaşıyordu
Demirci köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde “Demirci” adıyla Artvin vilayetinin Şavşat kazasına bağlı İmerhevi nahiyesinin köylerinden biriydi. 1940 genel nüfus sayımında Artvin vilayetinin yerini Çoruh vilayeti almış, İmerhevi nahiyesinin adı da Meydancık nahiyesi olarak değiştirilmişti. Bu sırada Demirci köyünün nüfusu 320 kişiye yükselmişti. 1965 genel nüfus sayımında Demirci köyünün nüfusu 424 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 200 kişi okuma yazma biliyordu.
Demirci köyünün Devadze mahallesinde bir köy kilisesi vardı. Devadzeler Kilisesi'nden geriye sadece yıkıntılar kalmıştır. Kilise kalıntısının dışında Daba’da iki kule bulunuyordu. Köyün merkezinin güneyinde bir tepede bulunan ve yıkılmış olan kule, 6,7 × 5,9 metre ebatlarında bir yapıydı. Daha küçük bir yapı olan ikinci kule ise, kireç harcıyla inşa edilmiştir. Köyün merkezinin 500 metre kuzeybatısında yer alan ve 4,9 × 4,8 metre ebatlarında olan bu kuleden de geriye yıkıntılar kalmıştır.
Coğrafya
Demirci köyü, Artvin il merkezine 99 km, Şavşat ilçe merkezine ise 34 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2021 | 58 |
2020 | 60 |
2019 | 66 |
2018 | 68 |
2017 | 64 |
2016 | 64 |
2015 | 66 |
2014 | 57 |
2013 | 60 |
2012 | 60 |
2011 | 57 |
2010 | 59 |
2009 | 64 |
2008 | 76 |
2007 | 91 |
2000 | 137 |
1990 | 201 |
1985 | 216 |
Kaynakça
- ^ . Fallingrain.com. 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Şavşat Demirci Köy Nüfusu". Nufusune.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. Cilt (1958) s. 481.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 161, 309, .
- ^ "Hasan Hüseyin Alemdar - Çıldır Eyaleti İmerhev Sancağı 2771 Numaralı Nüfus Defteri'nin Çevirisi ve Değerlendirmesi, Rize, 2020, s. 46, 153". 15 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ocak 2023.
- ^ Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı" - Sıra no: 1450-1455 11 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcülerin Osmanlı Ülkesine Büyük Göçü (Gürcüce), Tiflis, 1912, s. 140" (PDF). 10 Kasım 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 9 Ocak 2023.
- ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcüler ve Gürcistan'daki Köyleri (Gürcüce), Tiflis, 1913, s. 295" (PDF). 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 9 Ocak 2023.
- ^ Niko Mari, Şavşeti ve Klarceti Gezi Günlükleri (Gürcüce), Batum, 2015 (Birinci basım: 1911, Petersburg, Rusça), s. 213-215. 9 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ocak 2023.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 9 Ocak 2023.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 2010 (Birinci basım 1927), s. 189, .
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 80.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 169.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 89.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 160, 309, .
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
Dış bağlantılar
- Demirci, Şavşat için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Demirci Artvin ilinin Savsat ilcesine bagli bir koydur DemirciKoyArtvin in Turkiye deki konumuDemirciDemirci nin Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceSavsatCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1276 mNufus 2021 Toplam60Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08700TarihceDemirci koyunun eski adi Daba dir Gurcuce bir yer ad olan Daba დაბა koy kasaba anlamina gelir Bu yer adi Turkce kaynaklarda da Daba olarak gecer Nitekim 1835 tarihli nufus defterinde Daba دابا biciminde yazilmistir Gurcu cografyasinda yaygin bir yer adi olan Daba nin erkek donem Osmanli tahrir defterlerinde Daba Taba طبا olarak kaydedildigi gorulmektedir Demirci koyunun 2 300 metre rakimli yaylasi da Gurcuce Boselta adini tasimaktadir Daba tarihsel Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Savseti nin Imerhevi kesiminde yer alir Imerhevi tarihsel surec icinde bazen ayri tarihsel bir bolge bazen de Savseti nin bir parcasi sayilmistir Nitekim Daba yi Osmanlilar 16 yuzyilin ortalarinda Gurcu yonetiminden ele gecirmistir Bu yerlesimdeki kilise ve kale kalintilari o donemden kalmis olmalidir Zaman icinde Daba koyu Cildir Eyaleti nin bir parcasi haline gelmistir Nitekim Cildir Eyaleti nin buyuk kismini 1828 1829 Osmanli Rus Savasi nda Rusya nin ele gecirmesinden sonra da Daba koyu Cildir Eyaleti ne bagli Imerhevi sancaginin koylerinden biriydi Osmanli idaresinin askere alma ve vergi tahsil etme amaciyla 1835 yilinda gerceklestirdigi nufus tespitinde koyde 20 hanede 67 kisinin yasadigi tespit edilmistir Erkek sayisi kadar kadin eklenince koyun toplam nufusunun yaklasik 134 kisiden olustugu ortaya cikar Koyun gelirleri Osmanli Devleti tarafindan Mirliva Osman Bey e birakilmisti Bu tarihte koyun muhtari ve imami bulunmuyordu Daba koyu uzun sure Osmanli idaresinde kaldiktan sonra 93 Harbi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresinde Daba Artvin sancaginin Savset Imethev kazasina bagli Daba nahiyesinin koylerden biriydi 1886 tarihli Rus nufus sayiminda Daba Daba olarak kaydedilmis olan koyun nufusu 101 i erkek ve 116 si kadin olmak uzere 29 hanede 217 kisi yasiyordu Bu nufus sayiminda Davazelar Davazelar adinda bir mahallesi bulunuyordu ve bu mahallenin nufusu 9 haneden olusuyordu Daba koyunun nufusun tamami Gurculerden olusuyordu Daba koyu alti koyden olusan Daba nahiyesinin de idari merkeziydi Daba nahiyesinde ise 792 si erkek ve 807 si kadin olmak uzere 222 hanede tamami Gurcu olan 1 599 kisi yasiyordu Gurcu tarihci Zakaria Cicinadze 1890 larin basinda Daba koyunu Imerhevi bolgesinde Gurcu dilinin konusuldugu koyler arasinda saymis ve Daba nin nufusunun 25 haneden olustugunu belirtmistir Rus idaresi sirasinda 20 hanenin de koyden Osmanli ulkesine goc etmis oldugunu yazmistir Rus idaresi sirasinda 1904 te bolgeyi gezen Niko Mari nin aktardigi bilgiye gore Daba koyunun tek mahallesi olan Devadzelerde Debadze Ube yolunun kiyisinda bir tepede bulunan Savseti Imerhevi tipi kilisenin kuzey duvari toprak ve yikintilar altinda kalmisti Bununla birlikte kilise gorece iyi durumdaydi Kubbesi yikilmis olmasina ragmen yaslilar saglam halini hatirliyorlardi Kodi denilen yerde eski su kanali vardi ve koyuler bu kanalin su degirmeni kanali oldugunu belirtmislerdi Buradan Daba koyunun merkezine giden Niko Mari buradaki kalintilari bir kiliseye ya da manastira ait olmasi gerektigini yazmistir Niko Mari nin aktardigina gore Daba koyunde bulunan baska bir kilisenin taslarini koyluler sokup almislardi Daba koyu Birinci Dunya Savasi nin sonunda Ruslarin bolgeden cekilmesinin ardindan bir sure Gurcistan in sinirlari icinde kaldi Bu durum 7 Mayis 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlasmasi yla da Sovyet Rusya tarafindan kabul edildi Ancak Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda 16 Mart 1921 de imzalanan Moskova Antlasmasi uyarinca Daba Turkiye ye birakildi Daba koyu 1922 nufus cetveline gore Savsat kazasina bagli Imerhevi nahiyesinin 18 koyunden biriydi Koyun nufusu 44 hanede yasayan 279 kisiden olusuyordu Bu nufus tespitinde de koyun nufusu Gurcu olarak kaydedilmistir Daba nin adi 1925 te Demirci olarak degistirilmistir Ertesi yilki nufus tahririne gore Demrci koyunde 43 hanede 310 kisi yasiyordu Demirci koyu 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Demirci adiyla Artvin vilayetinin Savsat kazasina bagli Imerhevi nahiyesinin koylerinden biriydi 1940 genel nufus sayiminda Artvin vilayetinin yerini Coruh vilayeti almis Imerhevi nahiyesinin adi da Meydancik nahiyesi olarak degistirilmisti Bu sirada Demirci koyunun nufusu 320 kisiye yukselmisti 1965 genel nufus sayiminda Demirci koyunun nufusu 424 kisiden olusuyor ve bu nufus icinde 200 kisi okuma yazma biliyordu Demirci koyunun Devadze mahallesinde bir koy kilisesi vardi Devadzeler Kilisesi nden geriye sadece yikintilar kalmistir Kilise kalintisinin disinda Daba da iki kule bulunuyordu Koyun merkezinin guneyinde bir tepede bulunan ve yikilmis olan kule 6 7 5 9 metre ebatlarinda bir yapiydi Daha kucuk bir yapi olan ikinci kule ise kirec harciyla insa edilmistir Koyun merkezinin 500 metre kuzeybatisinda yer alan ve 4 9 4 8 metre ebatlarinda olan bu kuleden de geriye yikintilar kalmistir CografyaDemirci koyu Artvin il merkezine 99 km Savsat ilce merkezine ise 34 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 582020 602019 662018 682017 642016 642015 662014 572013 602012 602011 572010 592009 642008 762007 912000 1371990 2011985 216Kaynakca Fallingrain com 5 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2022 a b c d e f g h i j k l m n o p Artvin Savsat Demirci Koy Nufusu Nufusune com 31 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2022 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III Cilt 1958 s 481 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 161 309 ISBN 9789941478178 Hasan Huseyin Alemdar Cildir Eyaleti Imerhev Sancagi 2771 Numarali Nufus Defteri nin Cevirisi ve Degerlendirmesi Rize 2020 s 46 153 15 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ocak 2023 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Batum oblasti Sira no 1450 1455 11 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Zakaria Cicinadze Musluman Gurculerin Osmanli Ulkesine Buyuk Gocu Gurcuce Tiflis 1912 s 140 PDF 10 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 9 Ocak 2023 Zakaria Cicinadze Musluman Gurculer ve Gurcistan daki Koyleri Gurcuce Tiflis 1913 s 295 PDF 19 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 9 Ocak 2023 Niko Mari Savseti ve Klarceti Gezi Gunlukleri Gurcuce Batum 2015 Birinci basim 1911 Petersburg Rusca s 213 215 9 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 9789941434112 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ocak 2023 Nursen Gok Artvin Livasi nin Anavatan a Katilisi Sirasindaki Durumuna Iliskin Belgeler Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi Sayi 41 Mayis 2008 s 89 104 PDF 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 9 Ocak 2023 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye 2010 Birinci basim 1927 s 189 ISBN 9789944197526 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 80 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 169 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 89 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 160 309 ISBN 9789941478178 a b c d YerelNet org tr 19 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2014 Dis baglantilarDemirci Savsat icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft