Demokrat Türkiye Partisi (DTP), 1997 ile 2005 yılları arasında Türkiye'de faaliyet göstermiş siyasi parti. Doğru Yol Partisi içindeki fikir ayrılıkları sonucunda bu partiden istifa eden Hüsamettin Cindoruk, İsmet Sezgin ve Gökberk Ergenekon gibi isimler tarafından 7 Ocak 1997'de kurulan DTP, 55. hükûmetin parçası oldu. 3 Kasım 2002 seçimlerine DYP listelerinden katıldı.
Demokrat Türkiye Partisi | |
---|---|
![]() | |
Kısaltma | DTP |
Genel başkan | Yaşar Okuyan |
Kurucu | Hüsamettin Cindoruk |
Kuruluş tarihi | 7 Ocak 1997 |
Kapanış tarihi | 15 Mayıs 2005 |
Önceli | Doğru Yol Partisi |
Ardılı | Hürriyet ve Değişim Partisi |
İdeoloji | Liberal muhafazakârlık |
Siyasi pozisyon | Merkez sağ |
Arka plan
24 Aralık 1995'te yapılan genel seçimler parlamentoda çok parçalı bir yapı ortaya çıkarmıştı. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel hükûmeti kurma görevini önce en çok milletvekili çıkaran Refah Partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan'a, diğer partilerin tamamının ortak tavrı nedeniyle Erbakan'ın hükûmet kurmakta başarısız olmasından sonra da ikinci sıradaki Anavatan Partisi Genel Başkanı Mesut Yılmaz'a verdi. Yılmaz, Doğru Yol Partisi ile uzlaşarak Demirel'in onayıyla hükûmet kurabilse de, 53. Türkiye Hükûmeti meclis çoğunluğunu sağlayamayan ve Demokratik Sol Parti'nin dışarıdan desteğiyle görev yapabilen bir azınlık hükûmeti olabildi. Nitekim 12 Mart 1996 tarihli güvenoyu yoklamasında onaylanmış sayılsa da, Anayasa Mahkemesi 14 Mayıs'ta, oylamaya katılan 544 üyenin yarısının bir fazlası olan 273 kabul oyu elde edilmediği gerekçesiyle kararı iptal etti. Yılmaz, hakkında gensoru oylaması açılınca oylamayı beklemeden 6 Haziran 1996'da Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e istifasını sundu. Bu hükûmet sadece 114 gün görev yapabildi.
Demirel'in tekrar görevlendirmesiyle koalisyon görüşmelerine başlayan Erbakan, Refahyol olarak da adlandırılan, Refah Partisi ve Doğru Yol Partisi koalisyonunun oluşturduğu 54. Türkiye Hükûmeti ile 28 Haziran 1996 tarihinde göreve geldi. İki parti arasında gerçekleştirilen protokole göre, ilk olarak Necmettin Erbakan başbakan olacak, 2 yıl sonra ise görevini Doğru Yol Partisi genel Başkanı Tansu Çiller'e devredecekti. Bu şekilde ikişer yıl arayla başbakan değişecekti.
Oluşturulan hükûmet ve hükûmet programı hakkında başından itibaren rahatsızlıklar dile getiriliyor, bundan Tansu Çiller de yakınıyordu. Hatta hükûmetin kurulmasının ardından yapılan güvenoyu yoklamasında 10 DYP milletvekili ret oyu verirken, Doğan Güreş, Hayri Kozakçıoğlu, Demir Berberoğlu ve gibi bazı önde gelen DYP milletvekilleri güvenoylamasına katılmadılar. RP'li hükûmete açıkça karşı çıkmış olan Cefi Kamhi ise "çekimser" kaldı. Refahyol Hükûmeti ve sona ermesine neden olan 28 Şubat süreci, daha sonra çeşitli yönlerden tez çalışmalarına konu olmuştur.
Partinin kurulması
Kendisini "Yeni Oluşumcular" olarak adlandıran bir grup DYP'li milletvekili 7 Ocak 1997'de Refahyol Hükûmeti'ne tepki olarak istifa etti ve Demokrat Türkiye Partisi'ni kurdu. Partinin ilk genel başkanı, DYP'nin eski genel başkanlarından olan Hüsamettin Cindoruk oldu. İsmet Sezgin, Mehmet Ali Yılmaz, Ersin Faralyalı, Necdet Menzir, Yıldırım Avcı ve Baki Tuğ gibi önde gelen milletvekilleri de yeni kurulan partide yer aldılar.
18 Haziran'da Necmettin Erbakan başbakanlıktan istifa etti. İstifasının nedeninin başbakanlığı Tansu Çiller'e devretmek olduğunu belirtti. Bu ön açıklamaya rağmen, ertesi gün 19 Haziran'da Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, hükûmet kurma görevini o sırada TBMM çoğunluğu olan DYP lideri Tansu Çiller'e vermeyip, ANAP genel başkanı Mesut Yılmaz'a verdi. Yeni kurulan ve istifalarla büyüyen Demokrat Türkiye Partisi'nin katılımıyla 30 Haziran'da Mesut Yılmaz, Bülent Ecevit ve Hüsamettin Cindoruk'la birlikte 55. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti'ni kurdu. Bu koalisyon ANASOL-D olarak da adlandırıldı.Cumhuriyet Halk Partisi de hükûmeti dışarıdan destekledi.
28 Şubat süreci sonrasındaki siyasi faaliyetleri
18 Nisan 1999'da yapılan genel seçimlerde % 0,58'lik oy oranıyla parlamentoya giremedi. Bunun üzerine Cindoruk genel başkanlıktan istifa etti, yerine İsmet Sezgin getirildi.
2002 Nisan'ında yapılan kongrede İsmet Sezgin koltuğunu Mehmet Ali Bayar'a bıraktı. Ancak 2002 Genel Seçimleri'nde DYP ile ittifak yapan DTP, bu partinin seçim barajını aşamaması üzerine gene TBMM'ye giremedi. Seçim mağlubiyetinden sonra Bayar da istifa etti. Yerine ise Sema Küçüksöz seçildi.
DTP, Bayar'dan sonra 3 kez genel başkan değiştirmesine rağmen güç kaybetmeye devam etti. Kasım 2004'te yapılan 4. olağanüstü kongrede genel başkanlığa eski bakanlardan Yaşar Okuyan getirildi. 15 Mayıs 2005'te yapılan 3. olağan kongrede DTP'nin adı Hürriyet ve Değişim Partisi olarak değiştirildi. Hürriyet ve Değişim Partisi 2008'de Halkın Yükselişi Partisi'ne katıldı.
Demokrat Türkiye Partisi ve seçimler
Genel seçimler
Türkiye Büyük Millet Meclisi | ||||
---|---|---|---|---|
Seçim | Genel Başkan | Oy | Oran | Sandalye |
1999 | Hüsamettin Cindoruk | 179,871 | %0.58 | 0 / 550 |
Yerel seçimler
Seçim | Genel Başkan | İl Genel Meclisi | Belediye | |
---|---|---|---|---|
Oy | % | |||
1999 | Hüsamettin Cindoruk | 292,224 | % 0.93 | 14 |
Kaynakça
- ^ "Türkiye Cumhuriyeti hükümetleri". hurriyet.com.tr. Hürriyet. 17 Mart 2003. 3 Nisan 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.
- ^ . TBMM. 27 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2011.
- ^ . Türkiye Büyük Millet Meclisi. 30 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2011.
- ^ a b Neziroğlu, Dr. İrfan; Yılmaz (Aralık 2013). (PDF). TBMM. s. 7398. 8 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2020.
- ^ . Hürriyet. 29 Ekim 1998. 25 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2011.
- ^ . Sendika.org. 26 Mart 2010. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2020.
- ^ Hasan, Aydın (22 Nisan 2020). "Anayol bozulmadan Refahyol arayışı!". Milliyet gazetesi. 1 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Eylül 2020.
- ^ Hasan, Aydın (24 Ocak 1997). "Ankara". Milliyet gazetesi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2020.
- ^ Özyanık, Seçil (2005). . Ankara: Ankara Üniversitesi Kamu Yönetimi Ve Siyaset Bilimi - Siyaset Bilimi Anabilim Dalı. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2020.
- ^ "Resmen Demokrat Türkiye Partisi". Milliyet gazetesi. 8 Ocak 1997. 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mart 2009.
- ^ . Hürriyet gazetesi. 25 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2009.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Demokrat Turkiye Partisi DTP 1997 ile 2005 yillari arasinda Turkiye de faaliyet gostermis siyasi parti Dogru Yol Partisi icindeki fikir ayriliklari sonucunda bu partiden istifa eden Husamettin Cindoruk Ismet Sezgin ve Gokberk Ergenekon gibi isimler tarafindan 7 Ocak 1997 de kurulan DTP 55 hukumetin parcasi oldu 3 Kasim 2002 secimlerine DYP listelerinden katildi Demokrat Turkiye PartisiKisaltmaDTPGenel baskanYasar OkuyanKurucuHusamettin CindorukKurulus tarihi7 Ocak 1997Kapanis tarihi15 Mayis 2005OnceliDogru Yol PartisiArdiliHurriyet ve Degisim PartisiIdeolojiLiberal muhafazakarlikSiyasi pozisyonMerkez sagArka plan24 Aralik 1995 te yapilan genel secimler parlamentoda cok parcali bir yapi ortaya cikarmisti Cumhurbaskani Suleyman Demirel hukumeti kurma gorevini once en cok milletvekili cikaran Refah Partisi Genel Baskani Necmettin Erbakan a diger partilerin tamaminin ortak tavri nedeniyle Erbakan in hukumet kurmakta basarisiz olmasindan sonra da ikinci siradaki Anavatan Partisi Genel Baskani Mesut Yilmaz a verdi Yilmaz Dogru Yol Partisi ile uzlasarak Demirel in onayiyla hukumet kurabilse de 53 Turkiye Hukumeti meclis cogunlugunu saglayamayan ve Demokratik Sol Parti nin disaridan destegiyle gorev yapabilen bir azinlik hukumeti olabildi Nitekim 12 Mart 1996 tarihli guvenoyu yoklamasinda onaylanmis sayilsa da Anayasa Mahkemesi 14 Mayis ta oylamaya katilan 544 uyenin yarisinin bir fazlasi olan 273 kabul oyu elde edilmedigi gerekcesiyle karari iptal etti Yilmaz hakkinda gensoru oylamasi acilinca oylamayi beklemeden 6 Haziran 1996 da Cumhurbaskani Suleyman Demirel e istifasini sundu Bu hukumet sadece 114 gun gorev yapabildi Demirel in tekrar gorevlendirmesiyle koalisyon gorusmelerine baslayan Erbakan Refahyol olarak da adlandirilan Refah Partisi ve Dogru Yol Partisi koalisyonunun olusturdugu 54 Turkiye Hukumeti ile 28 Haziran 1996 tarihinde goreve geldi Iki parti arasinda gerceklestirilen protokole gore ilk olarak Necmettin Erbakan basbakan olacak 2 yil sonra ise gorevini Dogru Yol Partisi genel Baskani Tansu Ciller e devredecekti Bu sekilde ikiser yil arayla basbakan degisecekti Olusturulan hukumet ve hukumet programi hakkinda basindan itibaren rahatsizliklar dile getiriliyor bundan Tansu Ciller de yakiniyordu Hatta hukumetin kurulmasinin ardindan yapilan guvenoyu yoklamasinda 10 DYP milletvekili ret oyu verirken Dogan Gures Hayri Kozakcioglu Demir Berberoglu ve gibi bazi onde gelen DYP milletvekilleri guvenoylamasina katilmadilar RP li hukumete acikca karsi cikmis olan Cefi Kamhi ise cekimser kaldi Refahyol Hukumeti ve sona ermesine neden olan 28 Subat sureci daha sonra cesitli yonlerden tez calismalarina konu olmustur Partinin kurulmasiKendisini Yeni Olusumcular olarak adlandiran bir grup DYP li milletvekili 7 Ocak 1997 de Refahyol Hukumeti ne tepki olarak istifa etti ve Demokrat Turkiye Partisi ni kurdu Partinin ilk genel baskani DYP nin eski genel baskanlarindan olan Husamettin Cindoruk oldu Ismet Sezgin Mehmet Ali Yilmaz Ersin Faralyali Necdet Menzir Yildirim Avci ve Baki Tug gibi onde gelen milletvekilleri de yeni kurulan partide yer aldilar 18 Haziran da Necmettin Erbakan basbakanliktan istifa etti Istifasinin nedeninin basbakanligi Tansu Ciller e devretmek oldugunu belirtti Bu on aciklamaya ragmen ertesi gun 19 Haziran da Cumhurbaskani Suleyman Demirel hukumet kurma gorevini o sirada TBMM cogunlugu olan DYP lideri Tansu Ciller e vermeyip ANAP genel baskani Mesut Yilmaz a verdi Yeni kurulan ve istifalarla buyuyen Demokrat Turkiye Partisi nin katilimiyla 30 Haziran da Mesut Yilmaz Bulent Ecevit ve Husamettin Cindoruk la birlikte 55 Turkiye Cumhuriyeti Hukumeti ni kurdu Bu koalisyon ANASOL D olarak da adlandirildi Cumhuriyet Halk Partisi de hukumeti disaridan destekledi 28 Subat sureci sonrasindaki siyasi faaliyetleri18 Nisan 1999 da yapilan genel secimlerde 0 58 lik oy oraniyla parlamentoya giremedi Bunun uzerine Cindoruk genel baskanliktan istifa etti yerine Ismet Sezgin getirildi 2002 Nisan inda yapilan kongrede Ismet Sezgin koltugunu Mehmet Ali Bayar a birakti Ancak 2002 Genel Secimleri nde DYP ile ittifak yapan DTP bu partinin secim barajini asamamasi uzerine gene TBMM ye giremedi Secim maglubiyetinden sonra Bayar da istifa etti Yerine ise Sema Kucuksoz secildi DTP Bayar dan sonra 3 kez genel baskan degistirmesine ragmen guc kaybetmeye devam etti Kasim 2004 te yapilan 4 olaganustu kongrede genel baskanliga eski bakanlardan Yasar Okuyan getirildi 15 Mayis 2005 te yapilan 3 olagan kongrede DTP nin adi Hurriyet ve Degisim Partisi olarak degistirildi Hurriyet ve Degisim Partisi 2008 de Halkin Yukselisi Partisi ne katildi Demokrat Turkiye Partisi ve secimlerGenel secimler Turkiye Buyuk Millet MeclisiSecim Genel Baskan Oy Oran Sandalye1999 Husamettin Cindoruk 179 871 0 58 0 550Yerel secimler Secim Genel Baskan Il Genel Meclisi BelediyeOy 1999 Husamettin Cindoruk 292 224 0 93 14Kaynakca Turkiye Cumhuriyeti hukumetleri hurriyet com tr Hurriyet 17 Mart 2003 3 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Agustos 2020 TBMM 27 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Subat 2011 Turkiye Buyuk Millet Meclisi 30 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Subat 2011 a b Neziroglu Dr Irfan Yilmaz Aralik 2013 PDF TBMM s 7398 8 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Eylul 2020 Hurriyet 29 Ekim 1998 25 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Subat 2011 Sendika org 26 Mart 2010 4 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Eylul 2020 Hasan Aydin 22 Nisan 2020 Anayol bozulmadan Refahyol arayisi Milliyet gazetesi 1 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Eylul 2020 Hasan Aydin 24 Ocak 1997 Ankara Milliyet gazetesi Erisim tarihi 19 Eylul 2020 Ozyanik Secil 2005 Ankara Ankara Universitesi Kamu Yonetimi Ve Siyaset Bilimi Siyaset Bilimi Anabilim Dali 4 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Eylul 2020 Resmen Demokrat Turkiye Partisi Milliyet gazetesi 8 Ocak 1997 18 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mart 2009 Hurriyet gazetesi 25 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mart 2009