Denali ili veya Denali Borough, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin İç Alaska coğrafi bölgesinde Kızılderili Alaska Atabasklarınca meskun olan bir ili. Borough terimi diğer eyaletlerden farklı olarak Alaska'da yaklaşık county-equivalent terimi ile benzerdir. İlin yönetim merkezi 'dir.
Denali ili | |
---|---|
Denali Borough | |
![]() | |
Ülke | |
Eyalet | Alaska |
Merkez | |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 33.090 km² |
Nüfus (2020) | |
• Toplam | 1,585 |
• Yoğunluk | 0.048/km² |
Zaman dilimi | UTC-09.00 () |
• Yaz (YSU) | UTC-08.00 () |
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgzTHpjMkwwMWhjRjl2Wmw5QmJHRnphMkZmYUdsbmFHeHBaMmgwYVc1blgwUmxibUZzYVY5Q2IzSnZkV2RvTG5OMlp5OHpNREJ3ZUMxTllYQmZiMlpmUVd4aGMydGhYMmhwWjJoc2FXZG9kR2x1WjE5RVpXNWhiR2xmUW05eWIzVm5hQzV6ZG1jdWNHNW4ucG5n.png)
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTlpTDJJNUwwRnNZWE5yWVY5eVlXNW5aUzVxY0djdk1qWXdjSGd0UVd4aGMydGhYM0poYm1kbExtcHdadz09LmpwZw==.jpg)
Adı, Denali (Mount McKinley) dağının adından gelir. O da Atabask dillerinde "büyük biri" anlamına gelir. Dağa Ahtnalar Dghelaayce’e adını verirler.
Coğrafya
Toplam alanı 33.086 km² olup, 33.021 km² kara ve 64 km² de sudur.
Nüfus
2000 sayımına göre nüfusu 785 hane, 452 aile ve 1.893 kişidir. Amerika yerlisi % 4.75, Beyaz % 85.74, Siyah % 1.43, Asyalı % 1.53, Pasifik adalı % 0.37, diğerleri % 0.95, iki ya da çok ırklı % 5.23, Latin kökenli % 2.48 dir.
Yerli Halk
Yörede Batı Ahtnalarının (Tsaay Hwt’aene) Cantwell/Denali Band kabile teşkilatı bulunur. Cantwell (Yidateni Na’) ile Denali (Dghelaayce’e) yörelerinde yaşarlar.
Tarih
Ekonomi
İlin batısında yer alır. Neredeyse bütün bölge sakinleri bu parktaki karayolunun 70 millik şeridinde yaşarlar. ilin ticari ve ulaşım ihtiyaçları Fairbanks'deki işletmeler tarafından sağlanır.
Yöredeki en büyük ilk işverenler :
- Usibelli Coal Mine Inc
- Denali Borough School District
- Aramark Sports LLC
- Golden Valley Elec Assn Inc
- Alaska Hotel Properties LLC
- State of AK (excludes U of A)
- BAE Systms Technology Soltn & Serv Inc
- Tekstar Inc
- Denali Borough
- Alaska Geographic Association
- Totem Enterprises Inc
Yerli Yapılanması
ANCSA Yapılanması
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgyTHpZekwwRk9RMU5CWDFKbFoybHZibUZzWDBOdmNuQnZjbUYwYVc5dWMxOU5ZWEF1YW5Cbkx6STJNSEI0TFVGT1ExTkJYMUpsWjJsdmJtRnNYME52Y25CdmNtRjBhVzl1YzE5TllYQXVhbkJuLmpwZw==.jpg)
ABD'nin Alaska'yı 1867 yılında Ruslardan satın almasından bu yana 100 yıldır çözülemeyen yerlilerinin (Eskimo ve Kızılderililerin) toprak taleplerini çözmek üzere ABD Kongresinde 18 Aralık 1971 tarihinde başkan Richard Nixon tarafından imzalanarak yürülüğe giren ve ABD tarihinin en büyük toprak talebini karşılayan yasa olan Alaska Yerli Talepleri Çözümleme Yasası (ANCSA) gereği ayrılan 12 coğrafi bölgeden (geographic region) biri de Ahtna Bölgesi (Ahtna Bölgesi ) coğrafi bölgesidir. Bu bölgede 8 Haziran 1972 tarihinde Ahtna, Incorporated adlı bölge şirketi (regional corporation) kurulmuş ve buna bağlı olarak da 11 tane köy şirketi (village corporation) oluşturulmuştur. İlde 1 tanesi bulunmaktadır. Bölge şirketi arazinin yeraltı hakkına, köy şirketleri de yerüstü hakkına sahiptir.
Yöredeki Ahtna, Incorporated bölge şirketine bağlı köy şirketleri ve bulunduğu yerler:
- Yedetena Na Corporation : Cantwell, Chistochina
Eğitim
Yörede tek okul bölgesi (School District) bulunmaktadır.
- Denali Borough Borough Okul Bölgesi (İngilizce Denali Borough Borough School District): Merkezi Healy'dedir. Bölgeye bağlı okullar : Anderson School, Cantwell School, Tri-Valley School, Denali PEAK, Homeschool-Correspondence
Flora ve Fauna
Milli Parklar ve Koruma alanları
- (part)
- (part)
Kasaba ve köyleri
Sınır komşuları
Dipnotlar
- ^ John E. Smelcer (2009, Ahtna Noun Dictionary[] (= Mt. McKinley/Denali Dghelaayce’e [Gall-eye-kek-eh] (ce’e means ―large or big) )
- ^ . 15 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2010.
- ^ . 28 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2010.
- ^ . 27 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2010.
Dış bağlantılar
- Denali Borough resmi web sitesi26 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Denali ili veya Denali Borough Amerika Birlesik Devletlerine bagli Alaska eyaletinin Ic Alaska cografi bolgesinde Kizilderili Alaska Atabasklarinca meskun olan bir ili Borough terimi diger eyaletlerden farkli olarak Alaska da yaklasik county equivalent terimi ile benzerdir Ilin yonetim merkezi dir Denali iliIlDenali BoroughUlke ABDEyaletAlaskaMerkezYuzolcumu Toplam33 090 km Nufus 2020 Toplam1 585 Yogunluk0 048 km Zaman dilimiUTC 09 00 Yaz YSU UTC 08 00 Denali Eyalet ParkiOnde Denali Eyalet Parki geride Denali Dagi ve Alaska Siradaglari Adi Denali Mount McKinley daginin adindan gelir O da Atabask dillerinde buyuk biri anlamina gelir Daga Ahtnalar Dghelaayce e adini verirler CografyaToplam alani 33 086 km olup 33 021 km kara ve 64 km de sudur Nufus2000 sayimina gore nufusu 785 hane 452 aile ve 1 893 kisidir Amerika yerlisi 4 75 Beyaz 85 74 Siyah 1 43 Asyali 1 53 Pasifik adali 0 37 digerleri 0 95 iki ya da cok irkli 5 23 Latin kokenli 2 48 dir Yerli HalkYorede Bati Ahtnalarinin Tsaay Hwt aene Cantwell Denali Band kabile teskilati bulunur Cantwell Yidateni Na ile Denali Dghelaayce e yorelerinde yasarlar TarihEkonomiIlin batisinda yer alir Neredeyse butun bolge sakinleri bu parktaki karayolunun 70 millik seridinde yasarlar ilin ticari ve ulasim ihtiyaclari Fairbanks deki isletmeler tarafindan saglanir Yoredeki en buyuk ilk isverenler Usibelli Coal Mine Inc Denali Borough School District Aramark Sports LLC Golden Valley Elec Assn Inc Alaska Hotel Properties LLC State of AK excludes U of A BAE Systms Technology Soltn amp Serv Inc Tekstar Inc Denali Borough Alaska Geographic Association Totem Enterprises IncYerli YapilanmasiANCSA YapilanmasiAlaska Yerli Bolge Sirketleri dagilim haritasi ABD nin Alaska yi 1867 yilinda Ruslardan satin almasindan bu yana 100 yildir cozulemeyen yerlilerinin Eskimo ve Kizilderililerin toprak taleplerini cozmek uzere ABD Kongresinde 18 Aralik 1971 tarihinde baskan Richard Nixon tarafindan imzalanarak yuruluge giren ve ABD tarihinin en buyuk toprak talebini karsilayan yasa olan Alaska Yerli Talepleri Cozumleme Yasasi ANCSA geregi ayrilan 12 cografi bolgeden geographic region biri de Ahtna Bolgesi Ahtna Bolgesi cografi bolgesidir Bu bolgede 8 Haziran 1972 tarihinde Ahtna Incorporated adli bolge sirketi regional corporation kurulmus ve buna bagli olarak da 11 tane koy sirketi village corporation olusturulmustur Ilde 1 tanesi bulunmaktadir Bolge sirketi arazinin yeralti hakkina koy sirketleri de yerustu hakkina sahiptir Yoredeki Ahtna Incorporated bolge sirketine bagli koy sirketleri ve bulundugu yerler Yedetena Na Corporation Cantwell ChistochinaEgitimYorede tek okul bolgesi School District bulunmaktadir Denali Borough Borough Okul Bolgesi Ingilizce Denali Borough Borough School District Merkezi Healy dedir Bolgeye bagli okullar Anderson School Cantwell School Tri Valley School Denali PEAK Homeschool CorrespondenceFlora ve FaunaMilli Parklar ve Koruma alanlari part part Kasaba ve koyleriCantwellSinir komsulariDipnotlar John E Smelcer 2009 Ahtna Noun Dictionary olu kirik baglanti Mt McKinley Denali Dghelaayce e Gall eye kek eh ce e means large or big 15 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Eylul 2010 28 Eylul 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Eylul 2010 27 Ekim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Eylul 2010 Dis baglantilarDenali Borough resmi web sitesi26 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde