Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Denizkızı Eftelya Işılay (Atanasia Yeorgiadu, Yunan: Αθανασία Γεωργιάδου, d. 1891, İstanbul - ö. 15 Mart 1939, İstanbul), Osmanlı Rumu ses sanatçısı ve kantocu.
Deniz Kızı Eftalya | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Atanasia Yeorgiadu 1891 Büyükdere, İstanbul |
| Ölüm | 15 Mart 1939 (48 yaşında) İstanbul |
| Ölüm sebebi | Kalp yetmezliği |
| Meslek | Şarkıcı · Kantocu |
| Evlilik | Sadi Işılay |
| Müzikal kariyeri | |
| Tarzlar | Klasik Türk müziği, Kanto |
| Etkin yıllar | 1923-1939 |
Yaşam öyküsü
1891 yılında Büyükdere'de doğdu.
Müziksever bir subay olan babası Yorgaki Efendi'nin, konuklarına saz çaldığı zamanlarda şarkılar söyleyerek müzik yaşamına başlayan Eftelya, Galata semtinin çalgılı kahvelerinde sahneye çıktı. İlk dönemlerde, adının kantocular arasında geçmemesinin nedeni, o zamanlarda şarkı ve türkü yorumlamasından kaynaklanmaktadır. Udi Yorgo Bacanos'un ağabeyi müzisyen Aleko Bacanos, Eftelya'nın sesinden etkilenerek Gel ey denizin nazlı kızı nuş-i şarab et adlı dönemin ünlü şarkılarından birini bestelemiştir.
Eftelya Hanım'ın Galata kahvelerinde başlayan müzik yaşamı, Türk müziğinin önemli bestecilerinden kemancı Sadi Işılay ile evliliğinden sonra değişti. Eftelya Hanım, bu evlilik sayesinde 1923’te başlayan mübadelede Yunanistan’a gönderilmekten kurtuldu. Mübadele yıllarını zevci Sadi Bey ile birlikte Fransa'da geçirdi. İlk plaklarını 1923-26 yılları arasında Paris’te Pathé firması için doldurdu. Aynı dönem Avrupa ve Orta Doğu'da konserler verdi.
Yeniden İstanbul’a döndükleri 1927'de Columbia plak şirketi İstanbul’da faaliyete geçmiş, Türkiye’nin ilk resmi müzik okulu olan Dârülelhan’ın Anadolu'dan derlediği halk ezgilerinin kayıt alınması için işbirliği yapmıştı. 100 plaklık çalışmanın 56 tanesini Tamburacı Osman Pehlivan'ın tamburası eşliğinde Denizkızı Eftelya okudu.Gayrimüslim sanatçı olmasından dolayı tepki çekmemek amacıyla, doldurduğu 30 kadar plakta kendi adı yerine takma Türk isimleri kullandı.
Atatürk'ün huzuruna çıkıp söylediği şarkılar beğenildikten sonra sanatçı, 1930 yılından sonra doldurduğu plaklarda adını gizlememiş, adı plâk kapaklarında "Deniz Kızı Eftelya Hanım" biçimiyle yer almıştır. Deniz Kızı Eftelya isminin nereden geldiğini kendisi şöyle açıklamıştır:
| “ | Ben beş-altı yaşımdan beri bu ismi taşırım... Hatta daha garibi “Eftelya” ismini yadırgarım... Asıl ismim “Denizkızı” imiş gibi gelir... Denizkızı ismi bana nasıl verildi? Çok küçüktüm. Babam saza pek meraklı idi. Babamın misafirleri geldiği zaman o saz çalar, ben de şarkı söylerdim. Büyükdere’de otururduk. Mehtaplı gecelerde daima sandal gezileri yapardık... O zaman babam sandalda bütün gece bana şarkı söyletirdi... Sesim az zamanda bütün Boğaziçi’nde meşhur olmuştu. Geceleri mehtapta bizim sandalın arkasına 20-30 sandal takılır, beni dinlerlerdi. Fakat hiç kimse benim kim olduğumu bilmiyordu. Halbuki incecik sesiyle şarkı söyleyen bu gece şarkıcısına bir isim koymak lazımdı. 'Denizkızı' demeye başladılar... İşte Denizkızı, bu beş yaşındaki Eftelya idi. | „ |
1934 yılında, Sahibinin Sesi şirketinin 7 nolu katalogundaki tanırım yazısında Deniz Kızı Eftelya'dan şöyle bahsedilir:
| “ | Deniz Kızı Bayan Eftelya Sadi'yi musiki âleminde tanımayan hemen hiç kimse yok gibidir, muhteşem ve kudretli sesiyle senelerden beri musikî erbabını peşinden sürükleyen ve hâlâ bugün bile sanat sahasında aynı lezzet ve zevk ile dinlenen Deniz Kızı daima okuyor ve alkışlanıyor, o bı sıfatı çocukken kazanmıştır. Pederi çok musikî meraklısı idi. Mehtaplı gecelerde boğazın binbir gece masallarını yaşatan sahillerinde saz âlemi yapılırdı. Bayan Eftelya o zaman şakrak ve gür sesiyle sakin suları dalgalandırır, kayalara çarpan dalgaların âkisleri dinleyenleri çıldırtırdı. Hayranları ona pek haklı olarak Deniz Kızı unvanını verdiler. Birkaç sene evvel Bayan Eftelya kıymetli sanatkârlarımızdan Bay Kemanî Sadi'yle evlenerek bu suretle sanatını dahi evlendirmiş oldu. .kendilerinden çok daha büyük muvaffakiyetler bekleriz. | „ |
Şirket-i Hayriye 1930’lı yıllarda eski bir geleneği canlandırmak amacıyla Boğaziçi Mehtap Âlemleri (Mehtabiye) düzenledi. Dört Şirket-i Hayriye vapuru süslendi ve 375 kuruşa biletler satışa sunuldu. İlk program 4 Ağustos 1936 tarihinde yapıldı. Bir sal üzerinde sahne hazırlandı, bir zeybek takımı ve Şehir Tiyatrosu aktörlerinden Hâzım Körmükçü bu sahnede Denizkızı Eftelya ile beraber yer aldı.
45 yaşındaki Eftelya Hanım, o geceki performansında çok üşüyerek hastalandı ve bir daha sağlığına kavuşamadı. 15 Mart 1939’da kalp yetmezliği nedeniyle öldü. Naaşı, Aya Triada Kilisesi'nde düzenlenen cenaze törenin ardından Şişli Rum Ortodoks Mezarlığı'na defnedildi.
Diskografi
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Taş plak (1930 sonrası)
- Bir Gün Ne Olurdu / İstanbul Yosması (Columbia - 1931)
- Cigaranı Yak Gidelim / Dümtek (Sahibinin Sesi - 1932)
- Dizlerine Kapansam / Karlı Dağlar (Sahibinin Sesi - 1932)
- Ne Olur / Sarı Kızın Ayağında Yemeni (Sahibinin Sesi - 1932)
- Aydın Kızı / Yeşil Ördek (Sahibinin Sesi - 1932)
- Bana Bir Tatlı Haber / Prozit Şerefe (Sahibinin Sesi - 1932)
- Benli / Köylü Kızı (Sahibinin Sesi - 1932)
- Bu Yaz Geçen Günlerimiz / Yalova Şarkısı (Columbia - 1932)
- Zehra / Kadıköylü (Columbia - 1932)
- Daktilo / İsterim Şarkı (Sahibinin Sesi - 1933)
- Beni Baştan Çıkardın / Yozgat’a Gelin Giderken (Sahibinin Sesi - 1933)
- Dilber Zühre / Gel Bana Bu Yaz Ayşem (Sahibinin Sesi - 1933)
- Çalıkuşu - Buzlu Bira (Columbia - 1933)
- Rakı Ver / Ben Seninle Başbaşa (Columbia - 1933)
- Heybeliden Bir Mehtap Hatırası / Saçından Örülü Bir Ağ (Columbia - 1933)
- Zayıf Mı Şişman Mı / Yarım Kalan Şarkı (Columbia - 1933)
- Avare Gönül / Derdinle Çektiğimi (Sahibinin Sesi - 1934)
- Naimem / Oğlan Gel Gel Yanıma (Sahibinin Sesi - 1934)
- Arap Kızı / Züğürt Âşık ( - 1935)
- Kapı Çaldıkça Oynuyor Yüreğim / Unuttum Seni Yüzüme Gülme (Columbia - 1935)
- Şekerim / Biz Heybeli’de Her Gece (Columbia - 1936)
Albüm
- Kadıköylü (Kalan - 1998)
Kaynakça
- ^ . İstanbul Kadın Müzesi. 20 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020.
- ^ a b c d İstanbul Temaşa Hayatında Kadınlar. Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı. 2008.
- ^ a b . Independent Türkçe. 15 Mart 2021. 2 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2021.
- ^ a b Deniz kızı Eftelya Hanım s.14 24 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Erişim tarihi: 22 Mayıs 2016
- ^ (PDF). Cumhuriyet. 16 Mart 1939. 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020.
- ^ Ünlü, Cemal (2004). . Pan Yayıncılık. 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020.
- ^ "Denizkızı Eftalya – Kadıköylü". Discogs. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Denizkizi Eftelya Isilay Atanasia Yeorgiadu Yunan A8anasia Gewrgiadoy d 1891 Istanbul o 15 Mart 1939 Istanbul Osmanli Rumu ses sanatcisi ve kantocu Deniz Kizi EftalyaDogumAtanasia Yeorgiadu 1891 Buyukdere IstanbulOlum15 Mart 1939 48 yasinda IstanbulOlum sebebiKalp yetmezligiMeslekSarkici KantocuEvlilikSadi IsilayMuzikal kariyeriTarzlarKlasik Turk muzigi KantoEtkin yillar1923 1939Yasam oykusu1891 yilinda Buyukdere de dogdu Muziksever bir subay olan babasi Yorgaki Efendi nin konuklarina saz caldigi zamanlarda sarkilar soyleyerek muzik yasamina baslayan Eftelya Galata semtinin calgili kahvelerinde sahneye cikti Ilk donemlerde adinin kantocular arasinda gecmemesinin nedeni o zamanlarda sarki ve turku yorumlamasindan kaynaklanmaktadir Udi Yorgo Bacanos un agabeyi muzisyen Aleko Bacanos Eftelya nin sesinden etkilenerek Gel ey denizin nazli kizi nus i sarab et adli donemin unlu sarkilarindan birini bestelemistir Eftelya Hanim in Galata kahvelerinde baslayan muzik yasami Turk muziginin onemli bestecilerinden kemanci Sadi Isilay ile evliliginden sonra degisti Eftelya Hanim bu evlilik sayesinde 1923 te baslayan mubadelede Yunanistan a gonderilmekten kurtuldu Mubadele yillarini zevci Sadi Bey ile birlikte Fransa da gecirdi Ilk plaklarini 1923 26 yillari arasinda Paris te Pathe firmasi icin doldurdu Ayni donem Avrupa ve Orta Dogu da konserler verdi Yeniden Istanbul a dondukleri 1927 de Columbia plak sirketi Istanbul da faaliyete gecmis Turkiye nin ilk resmi muzik okulu olan Darulelhan in Anadolu dan derledigi halk ezgilerinin kayit alinmasi icin isbirligi yapmisti 100 plaklik calismanin 56 tanesini Tamburaci Osman Pehlivan in tamburasi esliginde Denizkizi Eftelya okudu Gayrimuslim sanatci olmasindan dolayi tepki cekmemek amaciyla doldurdugu 30 kadar plakta kendi adi yerine takma Turk isimleri kullandi Ataturk un huzuruna cikip soyledigi sarkilar begenildikten sonra sanatci 1930 yilindan sonra doldurdugu plaklarda adini gizlememis adi plak kapaklarinda Deniz Kizi Eftelya Hanim bicimiyle yer almistir Deniz Kizi Eftelya isminin nereden geldigini kendisi soyle aciklamistir Ben bes alti yasimdan beri bu ismi tasirim Hatta daha garibi Eftelya ismini yadirgarim Asil ismim Denizkizi imis gibi gelir Denizkizi ismi bana nasil verildi Cok kucuktum Babam saza pek merakli idi Babamin misafirleri geldigi zaman o saz calar ben de sarki soylerdim Buyukdere de otururduk Mehtapli gecelerde daima sandal gezileri yapardik O zaman babam sandalda butun gece bana sarki soyletirdi Sesim az zamanda butun Bogazici nde meshur olmustu Geceleri mehtapta bizim sandalin arkasina 20 30 sandal takilir beni dinlerlerdi Fakat hic kimse benim kim oldugumu bilmiyordu Halbuki incecik sesiyle sarki soyleyen bu gece sarkicisina bir isim koymak lazimdi Denizkizi demeye basladilar Iste Denizkizi bu bes yasindaki Eftelya idi 1934 yilinda Sahibinin Sesi sirketinin 7 nolu katalogundaki tanirim yazisinda Deniz Kizi Eftelya dan soyle bahsedilir Deniz Kizi Bayan Eftelya Sadi yi musiki aleminde tanimayan hemen hic kimse yok gibidir muhtesem ve kudretli sesiyle senelerden beri musiki erbabini pesinden surukleyen ve hala bugun bile sanat sahasinda ayni lezzet ve zevk ile dinlenen Deniz Kizi daima okuyor ve alkislaniyor o bi sifati cocukken kazanmistir Pederi cok musiki meraklisi idi Mehtapli gecelerde bogazin binbir gece masallarini yasatan sahillerinde saz alemi yapilirdi Bayan Eftelya o zaman sakrak ve gur sesiyle sakin sulari dalgalandirir kayalara carpan dalgalarin akisleri dinleyenleri cildirtirdi Hayranlari ona pek hakli olarak Deniz Kizi unvanini verdiler Birkac sene evvel Bayan Eftelya kiymetli sanatkarlarimizdan Bay Kemani Sadi yle evlenerek bu suretle sanatini dahi evlendirmis oldu kendilerinden cok daha buyuk muvaffakiyetler bekleriz Sirket i Hayriye 1930 li yillarda eski bir gelenegi canlandirmak amaciyla Bogazici Mehtap Alemleri Mehtabiye duzenledi Dort Sirket i Hayriye vapuru suslendi ve 375 kurusa biletler satisa sunuldu Ilk program 4 Agustos 1936 tarihinde yapildi Bir sal uzerinde sahne hazirlandi bir zeybek takimi ve Sehir Tiyatrosu aktorlerinden Hazim Kormukcu bu sahnede Denizkizi Eftelya ile beraber yer aldi 45 yasindaki Eftelya Hanim o geceki performansinda cok usuyerek hastalandi ve bir daha sagligina kavusamadi 15 Mart 1939 da kalp yetmezligi nedeniyle oldu Naasi Aya Triada Kilisesi nde duzenlenen cenaze torenin ardindan Sisli Rum Ortodoks Mezarligi na defnedildi DiskografiBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Tas plak 1930 sonrasi Bir Gun Ne Olurdu Istanbul Yosmasi Columbia 1931 Cigarani Yak Gidelim Dumtek Sahibinin Sesi 1932 Dizlerine Kapansam Karli Daglar Sahibinin Sesi 1932 Ne Olur Sari Kizin Ayaginda Yemeni Sahibinin Sesi 1932 Aydin Kizi Yesil Ordek Sahibinin Sesi 1932 Bana Bir Tatli Haber Prozit Serefe Sahibinin Sesi 1932 Benli Koylu Kizi Sahibinin Sesi 1932 Bu Yaz Gecen Gunlerimiz Yalova Sarkisi Columbia 1932 Zehra Kadikoylu Columbia 1932 Daktilo Isterim Sarki Sahibinin Sesi 1933 Beni Bastan Cikardin Yozgat a Gelin Giderken Sahibinin Sesi 1933 Dilber Zuhre Gel Bana Bu Yaz Aysem Sahibinin Sesi 1933 Calikusu Buzlu Bira Columbia 1933 Raki Ver Ben Seninle Basbasa Columbia 1933 Heybeliden Bir Mehtap Hatirasi Sacindan Orulu Bir Ag Columbia 1933 Zayif Mi Sisman Mi Yarim Kalan Sarki Columbia 1933 Avare Gonul Derdinle Cektigimi Sahibinin Sesi 1934 Naimem Oglan Gel Gel Yanima Sahibinin Sesi 1934 Arap Kizi Zugurt Asik 1935 Kapi Caldikca Oynuyor Yuregim Unuttum Seni Yuzume Gulme Columbia 1935 Sekerim Biz Heybeli de Her Gece Columbia 1936 Album Kadikoylu Kalan 1998 Kaynakca Istanbul Kadin Muzesi 20 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Temmuz 2020 a b c d Istanbul Temasa Hayatinda Kadinlar Kadin Eserleri Kutuphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfi 2008 a b Independent Turkce 15 Mart 2021 2 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mayis 2021 a b Deniz kizi Eftelya Hanim s 14 24 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim tarihi 22 Mayis 2016 PDF Cumhuriyet 16 Mart 1939 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Temmuz 2020 Unlu Cemal 2004 Pan Yayincilik 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Temmuz 2020 Denizkizi Eftalya Kadikoylu Discogs 8 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Temmuz 2020