Dev, birçok farklı kültürün efsane, folklor, mitoloji ve masallarında yer alan bir doğaüstü yaratık.
Özellikleri
Genellikle insan görünümünde fakat anormal büyüklükte ve çok kuvvetli tasvir edilmiştir. Kadın veya erkek olabilir. Farklı bölgelerin mitolojilerinde kökenlerine dair farklı inanışlar vardır. Örneğin Hint-Avrupa mitolojilerinin çoğunda, kaos ile ilişkilendirilmiş lanetli bir ırktır ve yabani bir doğası vardır. Çoğunlukla tanrılarla arasında husumet vardır (örneğin, Yunan mitolojisindeki titanlar). Bazı hikâye ve efsanelerde insan yiyen canavarlar olarak da tasvir edilirler. Masallarda yaşadıkları yerler, genellikle mağaralar, ormanlar ve dağlardır.
Dünya kültürlerinde
Devlere pek çok kültürde rastlanır. Örneğin, "dev" kelimesinin kökeni Sanskritçede (Eski Hintçe) yer alır ve bu dilde asıl anlamı "tanrı" demektir. Deva tanrıları, Devi ise tanrıçaları adlandırmakta kullanılan bir sözcüktür. Bu kelime daha sonra Fars kültürüne geçmiştir ve günümüzdeki biçimiyle "dev" anlamını kazanmıştır.
Diğer halklarda da dev ve benzeri varlıklara rastlanır. Örneğin; Bulgar mitolojisinde, devlere İspolin adı verilir ve insandan önce dünyanın onların hâkimiyeti altında olduğu söylenir. Onlar dağlarda yaşayan ve sık sık çiğ et ile beslenen varlıklardır ve ejderhalara karşı savaşmışlardır. İspolinler kendisini zehirlediği için böğürtlenden çok korkar, bu yüzden bu bitki için kurbanlar sunar.
Osmanlı edebiyatında devler kötü niyetli yaratıklar olarak görünür. Şeytanlar gibi onlar da İblis'e tabidir. Şeytanların aksine devler, İblis hâlâ bir melekken, yeryüzünde cin ile zaten yaşadılar. Asi olarak kabul edilirler ve her zaman kendilerine söylenenin tersini yaparlar. Büyülü güçleri de vardır. Meleklerle cinler arasındaki savaşta sürgün edildiler. Bir kısmı İblis'e katıldı ve cehennem’e gitti. Diğer bir kısım ise dünyanın kenarına indirildi. Dünyaya döndüklerinde, kötü koku gelişlerini müjdeliyor. Pek çok hikâyede kahramanların ve peygamberlerin düşmanı olarak görünürler. Kesikbaş Destanı'nda Ali, kesik bir kafa ile karşılaşır. Kuran'ı okuyabilen Ali daha sonra adamın kafasını kesen devi yenmek ve adamı geri getirmek için cehenneme inmek zorundadır.
William Cody, otobiyografisinde Pawnee Kızılderililerinin bir efsanesinde gördüğü çok büyük kemiklerden bahseder. Kızılderililer bir bufalo kadar hızlı ve güçlü olan bu insanların eski çağlarda yaşadığını, günümüzdeki bir adamın üç katı büyüklüğünde olduklarını, tek elleriyle bir hayvanı tutup yiyebildiklerini söylerler.
Devlere, Semavi dinler olarak inanılan dinler ve diğer eski inançlarda da göndermeler yapılmıştır. Genellikle tasvir aynıdır; ilk insanın yaradılışından evvel yaşamış "Tanrı Oğulları" olarak bilinen ve tanrının insan oğullarıyla ilişkiye giren yedi meleğinden türemişlerdir. Hanok kitabına göre Nuh da doğduğunda bahsi geçen devlerle aynı özelliklere sahipti. Devler hakkında birçok araştırma ve az da olsa belgesel yapılmıştır. Birkaç mite göre de devler fazlaca büyük bir insan türüdür ve insanlar gibi yaşarlar. Bazı mitler (örneğin İskandinav mitleri) devleri savaşçı olduğunda ve kötü olduğunda hemfikirdir. Ancak bazı Yunan mitleri ise devlerin dağlarda yaşayan ve barışçıl, insanlarınkinden büyük şehirlere sahip bir ırktır der.
Ana Dev / Dev Anası
Masallarda dev anaları çok iri memeli olarak tasvir edilirler. Memelerinin birini sol omuzuna, birini sağ omuzuna atarlar. Kahraman gizlice gelip dev anasının arkasına attığı memesinden sütünü emer. Böylece dev anasının "oğlu" (veya "kızı") olur, dev anası da ona bir daha dokunmaz. Dev anaları masallarda olumlu karakterler olarak da yer alabilirler. Örneğin:
- "Biraz dinlenmek için mağaraya girince köşede bir dev anası görmüş. Dev anası sağ memesini sol omuzuna, sol memesini sağ omuzuna atmış, hamur yoğuruyormuş."
Baba Dev / Dev Atası
Erkek devlerin çoğu yalnız başlarına, mağaralarda, altın köşklerinde ya da görkemli saraylarında yaşarlar. Genellikle kötü karakterli olarak betimlenirler. İnsanlara daima kötülük yapar, zarar verirler. Kahramanın başarması gereken işlerin önündeki en büyük engel çoğu zaman bu devlerdir. Kahraman genellikle devlerin aptallığından veya akılsızlığından yararlanarak onları yener. Bu durum Türk folklorunda olduğu kadar Yunan, Avrupa ve Hint efsanelerinde de aynıdır. İngiliz halk edebiyatında devlerin bazılarının aptallığından bahsedilir. Bazen de onların zaaflarından yararlanılır. Örneğin:
- "Yukarı çıkar, bir kapıyı açar. Bir de ne görsün; yarı belinden yukarısı çıplak, kocaman bir dev. Kız hemen koşar; "Babacığım" diye devin boynuna sarılır, ellerini öper. Dev kıza der ki: Kız eğer sen bana babacığım demeseydin ben seni hemen burada yerdim. Şimdi sen benim evladım oldun."
Kaynakça
- ^ . 12 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2012.
- ^ Doerfer, Gerhard (1998). Türkische Folklore-Texte aus Chorasan. Wolfram Hesche. Wiesbaden. ISBN . OCLC 41560839.
- ^ The Life of Buffalo Bill (page 207), by William Cody
- ^ Ignacz Kunos, Türk Masalları, (Çev: Necmi Seren) İstanbul, 1975, "Öküz Kız", s.33
- ^ K. M. Briggs, The Fairies in English Tradition and Literature, p 63 University of Chicago Press, London, 1967
- ^ Pertev Naili Boratav, Az Gittik Uz Gittik, Ankara, 1969, Can Kuşu - Çor Kuşu", s.136
İç bağlantılar
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Dev ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Masal Metinlerine Göre Devler, Nuri Taner 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dev bircok farkli kulturun efsane folklor mitoloji ve masallarinda yer alan bir dogaustu yaratik Davud ve CalutOzellikleriGenellikle insan gorunumunde fakat anormal buyuklukte ve cok kuvvetli tasvir edilmistir Kadin veya erkek olabilir Farkli bolgelerin mitolojilerinde kokenlerine dair farkli inanislar vardir Ornegin Hint Avrupa mitolojilerinin cogunda kaos ile iliskilendirilmis lanetli bir irktir ve yabani bir dogasi vardir Cogunlukla tanrilarla arasinda husumet vardir ornegin Yunan mitolojisindeki titanlar Bazi hikaye ve efsanelerde insan yiyen canavarlar olarak da tasvir edilirler Masallarda yasadiklari yerler genellikle magaralar ormanlar ve daglardir Dunya kulturlerindeDevlere pek cok kulturde rastlanir Ornegin dev kelimesinin kokeni Sanskritcede Eski Hintce yer alir ve bu dilde asil anlami tanri demektir Deva tanrilari Devi ise tanricalari adlandirmakta kullanilan bir sozcuktur Bu kelime daha sonra Fars kulturune gecmistir ve gunumuzdeki bicimiyle dev anlamini kazanmistir Diger halklarda da dev ve benzeri varliklara rastlanir Ornegin Bulgar mitolojisinde devlere Ispolin adi verilir ve insandan once dunyanin onlarin hakimiyeti altinda oldugu soylenir Onlar daglarda yasayan ve sik sik cig et ile beslenen varliklardir ve ejderhalara karsi savasmislardir Ispolinler kendisini zehirledigi icin bogurtlenden cok korkar bu yuzden bu bitki icin kurbanlar sunar Osmanli edebiyatinda devler kotu niyetli yaratiklar olarak gorunur Seytanlar gibi onlar da Iblis e tabidir Seytanlarin aksine devler Iblis hala bir melekken yeryuzunde cin ile zaten yasadilar Asi olarak kabul edilirler ve her zaman kendilerine soylenenin tersini yaparlar Buyulu gucleri de vardir Meleklerle cinler arasindaki savasta surgun edildiler Bir kismi Iblis e katildi ve cehennem e gitti Diger bir kisim ise dunyanin kenarina indirildi Dunyaya donduklerinde kotu koku gelislerini mujdeliyor Pek cok hikayede kahramanlarin ve peygamberlerin dusmani olarak gorunurler Kesikbas Destani nda Ali kesik bir kafa ile karsilasir Kuran i okuyabilen Ali daha sonra adamin kafasini kesen devi yenmek ve adami geri getirmek icin cehenneme inmek zorundadir William Cody otobiyografisinde Pawnee Kizilderililerinin bir efsanesinde gordugu cok buyuk kemiklerden bahseder Kizilderililer bir bufalo kadar hizli ve guclu olan bu insanlarin eski caglarda yasadigini gunumuzdeki bir adamin uc kati buyuklugunde olduklarini tek elleriyle bir hayvani tutup yiyebildiklerini soylerler Devlere Semavi dinler olarak inanilan dinler ve diger eski inanclarda da gondermeler yapilmistir Genellikle tasvir aynidir ilk insanin yaradilisindan evvel yasamis Tanri Ogullari olarak bilinen ve tanrinin insan ogullariyla iliskiye giren yedi meleginden turemislerdir Hanok kitabina gore Nuh da dogdugunda bahsi gecen devlerle ayni ozelliklere sahipti Devler hakkinda bircok arastirma ve az da olsa belgesel yapilmistir Birkac mite gore de devler fazlaca buyuk bir insan turudur ve insanlar gibi yasarlar Bazi mitler ornegin Iskandinav mitleri devleri savasci oldugunda ve kotu oldugunda hemfikirdir Ancak bazi Yunan mitleri ise devlerin daglarda yasayan ve bariscil insanlarinkinden buyuk sehirlere sahip bir irktir der Ana Dev Dev AnasiMasallarda dev analari cok iri memeli olarak tasvir edilirler Memelerinin birini sol omuzuna birini sag omuzuna atarlar Kahraman gizlice gelip dev anasinin arkasina attigi memesinden sutunu emer Boylece dev anasinin oglu veya kizi olur dev anasi da ona bir daha dokunmaz Dev analari masallarda olumlu karakterler olarak da yer alabilirler Ornegin Biraz dinlenmek icin magaraya girince kosede bir dev anasi gormus Dev anasi sag memesini sol omuzuna sol memesini sag omuzuna atmis hamur yoguruyormus dd dd Baba Dev Dev AtasiErkek devlerin cogu yalniz baslarina magaralarda altin kosklerinde ya da gorkemli saraylarinda yasarlar Genellikle kotu karakterli olarak betimlenirler Insanlara daima kotuluk yapar zarar verirler Kahramanin basarmasi gereken islerin onundeki en buyuk engel cogu zaman bu devlerdir Kahraman genellikle devlerin aptalligindan veya akilsizligindan yararlanarak onlari yener Bu durum Turk folklorunda oldugu kadar Yunan Avrupa ve Hint efsanelerinde de aynidir Ingiliz halk edebiyatinda devlerin bazilarinin aptalligindan bahsedilir Bazen de onlarin zaaflarindan yararlanilir Ornegin Yukari cikar bir kapiyi acar Bir de ne gorsun yari belinden yukarisi ciplak kocaman bir dev Kiz hemen kosar Babacigim diye devin boynuna sarilir ellerini oper Dev kiza der ki Kiz eger sen bana babacigim demeseydin ben seni hemen burada yerdim Simdi sen benim evladim oldun dd dd Kaynakca 12 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2012 Doerfer Gerhard 1998 Turkische Folklore Texte aus Chorasan Wolfram Hesche Wiesbaden ISBN 3 447 04111 0 OCLC 41560839 The Life of Buffalo Bill page 207 by William Cody Ignacz Kunos Turk Masallari Cev Necmi Seren Istanbul 1975 Okuz Kiz s 33 K M Briggs The Fairies in English Tradition and Literature p 63 University of Chicago Press London 1967 Pertev Naili Boratav Az Gittik Uz Gittik Ankara 1969 Can Kusu Cor Kusu s 136Ic baglantilarEmegen Kiklop Patagonlar Tepegoz Titan YalmavuzDis baglantilarWikimedia Commons ta Dev ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Masal Metinlerine Gore Devler Nuri Taner 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde