Dini kozmoloji, evrenin kökeni, evrimi ve nihai kaderinin dini bir bakış açısıyla açıklanmasıdır. Bu, bir yaratılış miti, müteakip evrim, mevcut organizasyon biçimi, doğa, nihai kader veya kader biçimindeki kökene ilişkin inançları içerebilir. Din veya dini mitolojide, her şeyin nasıl ve neden böyle olduğunu ve önemliliğini öne süren çeşitli hikâyeler vardır.
Konfüçyanizm gibi bazı dini kozmolojiler, evrenin mekansal düzenini, insanların tipik olarak içinde yaşadıkları dünya ve dinin "yedi boyutu" gibi diğer boyutlar açısından tanımlar; bunlar ritüel, "deneyimsel ve duygusal", "anlatısal ve efsanevi", doktrinel, etik, sosyal ve maddidir.
Dini mitolojiler, bir yaratıcı tanrı veya daha geniş bir tanrılar panteonunun yaratma eylemi veya sürecinin veya kaosun düzene dönüş veya varoluşun sonsuz döngüsel dönüşümler meselesi olduğu iddiasının ayrıntılarını içerebilir.
Dini kozmoloji, çağdaş astronomi, fizik ve benzeri alanlardan bilgi alan bilimsel bir kozmolojiden tamamen farklıdır ve dünyanın fiziksel yapısı ve evrendeki yeri, yaratılışı ve geleceğine ilişkin tahmin veya kavramlar da farklılık gösterebilir.
Dini kozmolojinin kapsamı, bilimsel kozmolojiden (fiziksel ve kuantum kozmolojisi) daha kapsayıcıdır, çünkü dini kozmoloji deneyimsel gözlem, hipotezlerin test edilmesi ve teoriler ile sınırlı değildir; dini kozmoloji, her şeyin "neden" olduğu gibi olduğu veya göründüğünü açıklayabilir ve bu bağlamda insanların ne yapması gerektiği (dini görev)ni de reçete edebilir.
Dini kozmolojideki varyasyonlar arasında Hindistan Budizmi, Hindu ve Jain ; Çin'in dini inançları, Çin Budizmi, Taoizm ve Konfüçyüsçülük, Japonya'nın Şintoizmi ve Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam gibi İbrahimi inançların inançları yer alıyor. Dini kozmolojiler genellikle metafizik sistemlerin biçimsel mantığına dönüşmüştür, örneğin Platonizm, Neoplatonizm, Gnostisizm, Taoizm, Kabala, Wuxing veya büyük varlık zinciri.
İbrahimi Dinler
Yahudilik ve Hristiyanlık
İncil kozmolojisi
Eski İsraillilerin evreni, su üzerinde yüzen düz bir disk şeklindeki Dünya, yukarıda cennet ve aşağıda yeraltı dünyasından oluşuyordu. İnsanlar yaşamları boyunca Dünya'da ve ölümden sonra yeraltı dünyasında yaşarlardı ve yeraltı ahlaki açıdan tarafsızdı; Yahudiler, Helenistik (M.Ö. 330'dan sonra) dönemde buranın suçların cezalandırıldığı ve doğruların öbür öbür dünyanın cennetinde zevk alacağı şeklindeki Yunan fikrini benimsemeye başladılar. Bu dönemde eski üç seviyeli kozmolojinin yerini, bir dizi eşmerkezli göğün merkezinde uzayda asılı duran küresel bir Dünya kavramı aldı.
Ex nihilo
Tanrı'nın maddeyi yarattığı inancına "creatio ex nihilo" denir. Bu Yahudilik ve Hristiyanlığın çoğu mezhebinin kabul ettiği ortodoksidir. Hristiyanlığın ve Yahudiliğin çoğu mezhepleri, kozmosun yaratılmasından tek, yaratılmamış bir Tanrı'nın sorumlu olduğuna inanır.
İslâm
İslam, Tanrı'nın Dünya ve insanlar da dahil olmak üzere evreni yarattığını öğretir. Amaç, kozmosu, ruhsal yükselişte tefekkür için bir semboller kitabı veya Tanrı'ya giden ruhsal yolculukta insan ruhunun kaçması gereken bir hapishane olarak görselleştirmekti.
Kuran'dan birkaç alıntı kozmolojik olarak şunları not eder:
"Gökleri kuvvetle bina ettik ve şüphesiz biz genişleticiyiz." ( 51:47 ) Sahih İnternational
"Kâfirler görmediler mi ki, biz onları ayırmadan önce, gökler ve yer bitişik idiler. Her canlıyı sudan yarattık. Hâlâ inanmayacaklar mı?" ( 21:30 ) Yusuf Ali tercümesi
"Gökleri, kitapları bir tomar gibi dürdüğümüz, ilk yaratmayı yaptığımız gibi, yenisini de yaratırız. ( 21:104 ) Yusuf Ali tercümesi
Hintli
Budizm'de
Budizm'de, diğer Hint dinlerinde olduğu gibi, evrenin nihai bir başlangıcı veya sonu yoktur. Tüm varoluşu ebedi kabul eder ve yaratıcı bir tanrının olmadığına inanır. Budizm, evreni süreksiz ve her zaman akış halinde görür. Bu kozmoloji, dünyevi varoluş çarkının sonsuz yeniden doğuş ve ölüm döngüleri üzerinde nasıl çalıştığına dair mekanik ayrıntıları zaman içinde geliştiren Samsara teorisinin temelidir. Erken Budist geleneklerinde, Saṃsāra kozmolojisi, varoluş çarkının geri döndüğü beş alemden oluşuyordu. Buna cehennemler (niraya), aç hayaletler (pretas), hayvanlar (tiryak), insanlar (manushya) ve tanrılar (devalar, göksel) dahildir. Daha sonraki geleneklerde, bu liste yarı tanrıları (asuralar) ekleyerek altı yeniden doğuş aleminden oluşan bir listeye dönüşür. "Aç hayalet, göksel, cehennem alemleri" sırasıyla birçok çağdaş Budist geleneğinin ritüel, edebi ve ahlaki alanlarını formüle eder.
Akira Sadakata'ya göre Budist kozmolojisi, Vedik ve Vedik sonrası Hindu geleneklerinde bulunanlardan çok daha karmaşıktır ve olağanüstü sayılar kullanır. Aynı zamanda, Meru Dağı gibi birçok fikir ve kavramı da paylaşır. Budist düşünce, altı kozmolojik alemin birbirine bağlı olduğunu ve cehalet, arzular ve amaçlı karma veya etik ve etik olmayan eylemlerin bir kombinasyonu nedeniyle herkesin bu alemler aracılığıyla yaşamdan yaşam döngüsüne girdiğini savunur.
Hindu kozmolojisi
Budist ve Jain kozmolojisi gibi Hindu kozmolojisi, tüm varoluşu döngüsel kabul eder. Eski kökleri ile Hindu metinleri çok sayıda kozmolojik teori önerir ve tartışır. Hindu kültürü, kozmolojik fikirlerdeki çeşitliliği kabul eder ve bilinen en eski Vedik kutsal kitabı olan Rigveda'da bile zorunlu tek bir bakış açısı yoktur.
Alternatif teoriler, tanrı veya tanrıça tarafından döngüsel olarak yaratılan ve yok edilen bir evreni veya hiçbir yaratıcının olmamasını veya altın bir yumurta veya rahim ( Hiranyagarbha ) veya muazzam boyut ve zaman ölçeklerine sahip kendi kendine yaratılmış çok sayıda evreni içerir. Vedik literatür, bir dizi kozmolojik spekülasyonu içerir, bunlardan biri kozmosun kökenini sorgular ve Nasadiya sukta olarak adlandırılır:
<şiir>
Henüz ne varlık (oturmuş) ne de yokluk vardı. Ne gizlendi? Ve nerede? Ve kimin koruması altında?…Gerçekten kim bilir? Kim beyan edebilir? Nereden doğdu ve bu yaratılış nereden geldi? Devalar (tanrılar), bu dünyanın yaratılışından sonra doğdular, peki kim bilir nereden ortaya çıktı? Kimse nereden olduğunu bilemez yaratılış ortaya çıktı ve onu yaratıp yaratmadığı. Onu en yüksek göklerde araştıran, Yalnız O bilir veya belki de bilmez."
</şiir>
— Rig Veda 10. 129
Zaman, trilyonlarca yıllık döngüsel bir Yuga olarak kavramsallaştırılır. Bazı modellerde Meru Dağı merkezi bir rol oynar.
Hindu kozmolojisi, yaratılışının ötesinde, evrenin yapısıyla ilgili yeniden doğuş, samsara ve karma hakkında 3 lokadan 12 lokaya (dünyalar) kadar farklı teoriler öne sürer.
Bolton, Hinduizm ve diğer Hint dinlerinde bulunan karmaşık kozmolojik spekülasyonların özgül olmadığını, her çağın daha günahkar ve ıstırap dolu hale geldiği Yunan, Roma, İrlanda ve Babil mitolojilerinde de spekülasyonların benzerlerinin bulunduğunu belirtiyor.
Jainizm
Jain kozmolojisi, loka' veya evreni yaratılmamış, sonsuzluktan beri var olan, başlangıcı veya sonu olmayan bir varlık olarak kabul eder. Jain metinleri, evrenin şeklini, bacakları ayrı duran ve kolu beline dayanan bir adama benzetir. Jainizm'e göre bu Evren üstte dar, ortada geniş ve altta tekrar genişliyor.
Ācārya Jinasena'dan <span about="#mwt205" data-cx="[{"adapted":true,"partial":false,"targetExists":true,"mandatoryTargetParams":[],"optionalTargetParams":[]}]" data-mw="{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"IAST","href":"./Şablon:IAST"},"params":{"1":{"wt":"Mahāpurāṇa"}},"i":0}}]}" data-ve-no-generated-contents="true" id="mw5w" title="International Alphabet of Sanskrit transliteration" typeof="mw:Transclusion"><i lang="sa-Latn">Mahāpurāṇa</i></span> şu alıntıyla ünlüdür:
Bazı aptallar dünyayı bir yaratıcının yarattığını iddia ediyorlar. Dünyanın yaratıldığı doktrini tavsiye edilmez ve reddedilmelidir. Tanrı dünyayı yarattıysa, yaratılmadan önce neredeydi? O zamanlar aşkın olduğunu ve desteğe ihtiyacı olmadığını söylüyorsanız, şimdi nerede? Tanrı bu dünyayı herhangi bir hammadde olmadan nasıl yaratabilirdi? Önce bunu, sonra dünyayı o yaptı derseniz, sonsuz bir gerileme ile karşı karşıya kalırsınız.
Çinli
Bir "ilkel evren" Wuji (düşünce) ve Hongjun Laozu, su veya qi vardır. Taiji'ye dönüştü ve ardından Wuxing olarak bilinen her şeye çoğaldı.Pangu efsanesi, kozmik bir yumurtaya dönüşen biçimsiz bir kaosu anlatır. Pangu ortaya çıkar ve dev baltasını savurarak Yin'i Yang'dan ayırır, Dünya'yı (bulanık Yin ) ve Gökyüzünü (açık Yang ) yaratır. Onları ayrı tutmak için Pangu aralarında durmuş ve Gökyüzünü yukarı itmiştir. Pangu öldükten sonra her şey (ondan) olur.
Gnostisizm
Gnostik öğretiler, Neoplatonizm'inkilerle çağdaştı. Gnostisizm, monistik ve dualistik kavramları kapsayan, kesin olmayan bir etikettir. Genellikle Pleroma veya "doluluk" olarak adlandırılan Işığın yüksek dünyaları, Maddenin alt dünyasından kökten farklıdır.
Pleroma'nın ve onun tanrı başlarının (Aeons olarak adlandırılır) ortaya çıkışı, maddi dünyanın ortaya çıktığı yaratılış öncesi kriz (Hristiyan düşüncesindeki "düşüşün" kozmik eşdeğeri) gibi çeşitli Gnostik yazılarda ayrıntılı olarak anlatılmıştır.
Serer dini
Serer dini, yaratıcı tanrı Roog'un çıkış ve sonuç noktası olduğunu varsayar. Çiftçi insanlar olarak ağaçlar, Serer dini kozmolojisi ve yaratılış mitolojisinde önemli bir rol oynar. Serer yüksek rahip ve rahibeleri (Saltigues), Serer ve bazı Cangin dillerinde "Yoonir" olarak bilinen Sirius yıldızının haritasını çıkarır. Bu yıldız Serer çiftçilerinin yaşamı ve Serer ülkesi ile ilgili diğer şeylerin yanı sıra ne zaman tohum ekmeye başlamaları gerektiği konusunda doğru bilgi vermelerini sağlar. "Yoonir", Serer kozmolojisi ve yaratılış mitolojisinde evrenin sembolüdür.
Mali'nin Dogon halkı arasında da Sirius ile ilgili benzer bir inanç dizisi gözlemlendi.
- temelinde
- (Yunan mitolojisi#Dünyanın ve tanrıların kökenleri)
- (Zerdüştlük kozmolojisi)
Kaynakça
- ^ "Religious Dimensions of Confucianism: Cosmology and Cultivation". Philosophy East and West. 48 (1): 5-45. 1998. doi:10.2307/1399924. ISSN 0031-8221. 22 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Haziran 2023. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ a b Aune 2003
- ^ Wright 2002
- ^ Lee 2010
- ^ Zakariya al-Qazwini. ʿAjā'ib al-makhlūqāt wa gharā'ib al-mawjūdāt (The Wonders of Creation). Original published in 1553 AD
- ^ "Cosmology". Oxford Islamic Studies Online. 16 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Haziran 2023.
- ^ An Introduction to Buddhism: Teachings, History and Practices, 2nd, Cambridge, UK: Cambridge University Press, 2013, ss. 36-38, ISBN , 14 Ocak 2023 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 22 Haziran 2023 Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ a b c d Kevin Trainor (2004). Buddhism: The Illustrated Guide. Oxford University Press. ss. 62-63. ISBN . 11 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Haziran 2023.
- ^ a b c d e Jeff Wilson (2010). Saṃsāra and Rebirth, in Buddhism. Oxford University Press. doi:10.1093/obo/9780195393521-0141. ISBN .
- ^ Robert DeCaroli (2004). Haunting the Buddha: Indian Popular Religions and the Formation of Buddhism. Oxford University Press. ss. 94-103. ISBN .
- ^ Akira Sadakata (1997). Buddhist Cosmology: Philosophy and Origins. Kōsei Publishing 佼成出版社, Tokyo. ss. 68-70. ISBN .
- ^ Akira Sadakata (1997). Buddhist Cosmology: Philosophy and Origins. 佼成出版社. ss. 9-12. ISBN .
- ^ Akira Sadakata (1997). Buddhist Cosmology: Philosophy and Origins. 佼成出版社. ss. 27-29. ISBN .
- ^ Randy Kloetzli (1983). Buddhist Cosmology: From Single World System to Pure Land : Science and Theology in the Images of Motion and Light. Motilal Banarsidass. ss. 13, 23-31. ISBN .
- ^ George Michell; Philip H. Davies (1989). The Penguin Guide to the Monuments of India: Buddhist, Jain, Hindu. Penguin. s. 37. ISBN . Yazar eksik
|soyadı1=
() - ^ Sushil Mittal, Gene Thursby (2012). Hindu World. Routledge. s. 284. ISBN .
- ^ a b James G. Lochtefeld (2002). The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: A-M. The Rosen Publishing Group. ss. 156-157. ISBN .
- ^ Randall L. Nadeau (2014). Asian Religions: A Cultural Perspective. Wiley. ss. 133-137. ISBN .
- ^ Charles Lanman, To the unknown god, Book X, Hymn 121, Rigveda, The Sacred Books of the East Volume IX: India and Brahmanism, Editor: , Oxford, pages 46–50
- ^ Kenneth Kramer (January 1986). World Scriptures: An Introduction to Comparative Religions. Paulist Press. ss. 34-. ISBN .
- ^ David Christian (1 Eylül 2011). Maps of Time: An Introduction to Big History. University of California Press. ss. 18-. ISBN . 23 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Haziran 2023.
- ^ Robert N. Bellah (2011). Religion in Human Evolution. Harvard University Press. ss. 510-511. ISBN .
- ^ Graham Chapman; Thackwray Driver (2002). Timescales and Environmental Change. Routledge. ss. 7-8. ISBN . Yazar eksik
|soyadı1=
() - ^ Ludo Rocher (1986). The Purāṇas. Otto Harrassowitz Verlag. ss. 123-125, 130-132. ISBN . 6 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Haziran 2023.
- ^ John E. Mitchiner (2000). Traditions Of The Seven Rsis. Motilal Banarsidass. ss. 141-144. ISBN .
- ^ Deborah A. Soifer (1991). The Myths of Narasimha and Vamana: Two Avatars in Cosmological Perspective. SUNY Press. s. 51. ISBN .
- ^ Roshen Dalal (2010). Hinduism: An Alphabetical Guide. Penguin Books. s. 83. ISBN .
- ^ John A. Grimes (1996). A Concise Dictionary of Indian Philosophy: Sanskrit Terms Defined in English. State University of New York Press. s. 95. ISBN .
- ^ Robert Bolton (2001). The Order of the Ages: World History in the Light of a Universal Cosmogony. Sophia Perennis. ss. 64-78. ISBN .
- ^ Donald Alexander Mackenzie (1915). Mythology of the Babylonian People. Bracken Books. ss. 310-314. ISBN .
- ^ “This universe is not created nor sustained by anyone; It is self sustaining, without any base or support” “Nishpaadito Na Kenaapi Na Dhritah Kenachichch Sah Swayamsiddho Niradhaaro Gagane Kimtvavasthitah” [Yogaśāstra of Ācārya Hemacandra 4.106] Tr by Dr. A. S. Gopani
- ^ See Hemacandras description of universe in Yogaśāstra “…Think of this loka as similar to man standing akimbo…”4.103-6
- ^ "《太一生水》之混沌神話". 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Haziran 2023.
- ^ 道教五方三界諸天「氣數」說探源[]
- ^ . 7 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2023.
- ^ . 17 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2023.
- ^ The Encyclopedia of Saints. New York, NY: Facts on File. 2001. s. 396. ISBN .
- ^ a b Clémentine Faïk-Nzuji Madiya, Canadian Museum of Civilization, Canadian Centre for Folk Culture Studies, International Centre for African Language, Literature and Tradition (Louvain, Belgium). . pp 5, 27, 115
- ^ Guinness World Records, Sigui : "Longest religious ceremony." (retrieved March 13, 2020)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dini kozmoloji evrenin kokeni evrimi ve nihai kaderinin dini bir bakis acisiyla aciklanmasidir Bu bir yaratilis miti muteakip evrim mevcut organizasyon bicimi doga nihai kader veya kader bicimindeki kokene iliskin inanclari icerebilir Din veya dini mitolojide her seyin nasil ve neden boyle oldugunu ve onemliligini one suren cesitli hikayeler vardir Tanri 6 gunluk yaratilis sonrasi dinleniyor Julius Schnorr von Carolsfeld 1860 Konfucyanizm gibi bazi dini kozmolojiler evrenin mekansal duzenini insanlarin tipik olarak icinde yasadiklari dunya ve dinin yedi boyutu gibi diger boyutlar acisindan tanimlar bunlar rituel deneyimsel ve duygusal anlatisal ve efsanevi doktrinel etik sosyal ve maddidir Dini mitolojiler bir yaratici tanri veya daha genis bir tanrilar panteonunun yaratma eylemi veya surecinin veya kaosun duzene donus veya varolusun sonsuz dongusel donusumler meselesi oldugu iddiasinin ayrintilarini icerebilir Dini kozmoloji cagdas astronomi fizik ve benzeri alanlardan bilgi alan bilimsel bir kozmolojiden tamamen farklidir ve dunyanin fiziksel yapisi ve evrendeki yeri yaratilisi ve gelecegine iliskin tahmin veya kavramlar da farklilik gosterebilir Dini kozmolojinin kapsami bilimsel kozmolojiden fiziksel ve kuantum kozmolojisi daha kapsayicidir cunku dini kozmoloji deneyimsel gozlem hipotezlerin test edilmesi ve teoriler ile sinirli degildir dini kozmoloji her seyin neden oldugu gibi oldugu veya gorundugunu aciklayabilir ve bu baglamda insanlarin ne yapmasi gerektigi dini gorev ni de recete edebilir Dini kozmolojideki varyasyonlar arasinda Hindistan Budizmi Hindu ve Jain Cin in dini inanclari Cin Budizmi Taoizm ve Konfucyusculuk Japonya nin Sintoizmi ve Yahudilik Hristiyanlik ve Islam gibi Ibrahimi inanclarin inanclari yer aliyor Dini kozmolojiler genellikle metafizik sistemlerin bicimsel mantigina donusmustur ornegin Platonizm Neoplatonizm Gnostisizm Taoizm Kabala Wuxing veya buyuk varlik zinciri Ibrahimi DinlerYahudilik ve Hristiyanlik Incil kozmolojisi Eski Israillilerin evreni su uzerinde yuzen duz bir disk seklindeki Dunya yukarida cennet ve asagida yeralti dunyasindan olusuyordu Insanlar yasamlari boyunca Dunya da ve olumden sonra yeralti dunyasinda yasarlardi ve yeralti ahlaki acidan tarafsizdi Yahudiler Helenistik M O 330 dan sonra donemde buranin suclarin cezalandirildigi ve dogrularin obur obur dunyanin cennetinde zevk alacagi seklindeki Yunan fikrini benimsemeye basladilar Bu donemde eski uc seviyeli kozmolojinin yerini bir dizi esmerkezli gogun merkezinde uzayda asili duran kuresel bir Dunya kavrami aldi Ex nihilo Tanri nin maddeyi yarattigi inancina creatio ex nihilo denir Bu Yahudilik ve Hristiyanligin cogu mezhebinin kabul ettigi ortodoksidir Hristiyanligin ve Yahudiligin cogu mezhepleri kozmosun yaratilmasindan tek yaratilmamis bir Tanri nin sorumlu olduguna inanir Islam Zekeriya el Kazvini ye gore kozmoloji Dunya duz kabul edilir ve Kaf Dagi da dahil olmak uzere bir dizi dagla cevrilidir Dunya kozmik bir okyanusta yasayan Bahamut ta duran bir okuz tarafindan destekleniyor okyanus bir melegin veya cinlerin tepesinde oturan bir kasenin icindedir Islam Tanri nin Dunya ve insanlar da dahil olmak uzere evreni yarattigini ogretir Amac kozmosu ruhsal yukseliste tefekkur icin bir semboller kitabi veya Tanri ya giden ruhsal yolculukta insan ruhunun kacmasi gereken bir hapishane olarak gorsellestirmekti Kuran dan birkac alinti kozmolojik olarak sunlari not eder Gokleri kuvvetle bina ettik ve suphesiz biz genisleticiyiz 51 47 Sahih International Kafirler gormediler mi ki biz onlari ayirmadan once gokler ve yer bitisik idiler Her canliyi sudan yarattik Hala inanmayacaklar mi 21 30 Yusuf Ali tercumesi Gokleri kitaplari bir tomar gibi durdugumuz ilk yaratmayi yaptigimiz gibi yenisini de yaratiriz 21 104 Yusuf Ali tercumesiHintliBudizm de Budizm de diger Hint dinlerinde oldugu gibi evrenin nihai bir baslangici veya sonu yoktur Tum varolusu ebedi kabul eder ve yaratici bir tanrinin olmadigina inanir Budizm evreni sureksiz ve her zaman akis halinde gorur Bu kozmoloji dunyevi varolus carkinin sonsuz yeniden dogus ve olum donguleri uzerinde nasil calistigina dair mekanik ayrintilari zaman icinde gelistiren Samsara teorisinin temelidir Erken Budist geleneklerinde Saṃsara kozmolojisi varolus carkinin geri dondugu bes alemden olusuyordu Buna cehennemler niraya ac hayaletler pretas hayvanlar tiryak insanlar manushya ve tanrilar devalar goksel dahildir Daha sonraki geleneklerde bu liste yari tanrilari asuralar ekleyerek alti yeniden dogus aleminden olusan bir listeye donusur Ac hayalet goksel cehennem alemleri sirasiyla bircok cagdas Budist geleneginin rituel edebi ve ahlaki alanlarini formule eder Akira Sadakata ya gore Budist kozmolojisi Vedik ve Vedik sonrasi Hindu geleneklerinde bulunanlardan cok daha karmasiktir ve olaganustu sayilar kullanir Ayni zamanda Meru Dagi gibi bircok fikir ve kavrami da paylasir Budist dusunce alti kozmolojik alemin birbirine bagli oldugunu ve cehalet arzular ve amacli karma veya etik ve etik olmayan eylemlerin bir kombinasyonu nedeniyle herkesin bu alemler araciligiyla yasamdan yasam dongusune girdigini savunur Hindu kozmolojisi Budist ve Jain kozmolojisi gibi Hindu kozmolojisi tum varolusu dongusel kabul eder Eski kokleri ile Hindu metinleri cok sayida kozmolojik teori onerir ve tartisir Hindu kulturu kozmolojik fikirlerdeki cesitliligi kabul eder ve bilinen en eski Vedik kutsal kitabi olan Rigveda da bile zorunlu tek bir bakis acisi yoktur Alternatif teoriler tanri veya tanrica tarafindan dongusel olarak yaratilan ve yok edilen bir evreni veya hicbir yaraticinin olmamasini veya altin bir yumurta veya rahim Hiranyagarbha veya muazzam boyut ve zaman olceklerine sahip kendi kendine yaratilmis cok sayida evreni icerir Vedik literatur bir dizi kozmolojik spekulasyonu icerir bunlardan biri kozmosun kokenini sorgular ve Nasadiya sukta olarak adlandirilir lt siir gt Henuz ne varlik oturmus ne de yokluk vardi Ne gizlendi Ve nerede Ve kimin korumasi altinda Gercekten kim bilir Kim beyan edebilir Nereden dogdu ve bu yaratilis nereden geldi Devalar tanrilar bu dunyanin yaratilisindan sonra dogdular peki kim bilir nereden ortaya cikti Kimse nereden oldugunu bilemez yaratilis ortaya cikti ve onu yaratip yaratmadigi Onu en yuksek goklerde arastiran Yalniz O bilir veya belki de bilmez lt siir gt Rig Veda 10 129 Zaman trilyonlarca yillik dongusel bir Yuga olarak kavramsallastirilir Bazi modellerde Meru Dagi merkezi bir rol oynar Hindu kozmolojisi yaratilisinin otesinde evrenin yapisiyla ilgili yeniden dogus samsara ve karma hakkinda 3 lokadan 12 lokaya dunyalar kadar farkli teoriler one surer Bolton Hinduizm ve diger Hint dinlerinde bulunan karmasik kozmolojik spekulasyonlarin ozgul olmadigini her cagin daha gunahkar ve istirap dolu hale geldigi Yunan Roma Irlanda ve Babil mitolojilerinde de spekulasyonlarin benzerlerinin bulundugunu belirtiyor Jainizm Jain kozmolojisi loka veya evreni yaratilmamis sonsuzluktan beri var olan baslangici veya sonu olmayan bir varlik olarak kabul eder Jain metinleri evrenin seklini bacaklari ayri duran ve kolu beline dayanan bir adama benzetir Jainizm e gore bu Evren ustte dar ortada genis ve altta tekrar genisliyor Acarya Jinasena dan lt span about mwt205 data cx amp quot adapted amp quot true amp quot partial amp quot false amp quot targetExists amp quot true amp quot mandatoryTargetParams amp quot amp quot optionalTargetParams amp quot data mw amp quot parts amp quot amp quot template amp quot amp quot target amp quot amp quot wt amp quot amp quot IAST amp quot amp quot href amp quot amp quot Sablon IAST amp quot amp quot params amp quot amp quot 1 amp quot amp quot wt amp quot amp quot Mahapuraṇa amp quot amp quot i amp quot 0 data ve no generated contents true id mw5w title International Alphabet of Sanskrit transliteration typeof mw Transclusion gt lt i lang sa Latn gt Mahapuraṇa lt i gt lt span gt su alintiyla unludur Bazi aptallar dunyayi bir yaraticinin yarattigini iddia ediyorlar Dunyanin yaratildigi doktrini tavsiye edilmez ve reddedilmelidir Tanri dunyayi yarattiysa yaratilmadan once neredeydi O zamanlar askin oldugunu ve destege ihtiyaci olmadigini soyluyorsaniz simdi nerede Tanri bu dunyayi herhangi bir hammadde olmadan nasil yaratabilirdi Once bunu sonra dunyayi o yapti derseniz sonsuz bir gerileme ile karsi karsiya kalirsiniz CinliBir ilkel evren Wuji dusunce ve Hongjun Laozu su veya qi vardir Taiji ye donustu ve ardindan Wuxing olarak bilinen her seye cogaldi Pangu efsanesi kozmik bir yumurtaya donusen bicimsiz bir kaosu anlatir Pangu ortaya cikar ve dev baltasini savurarak Yin i Yang dan ayirir Dunya yi bulanik Yin ve Gokyuzunu acik Yang yaratir Onlari ayri tutmak icin Pangu aralarinda durmus ve Gokyuzunu yukari itmistir Pangu oldukten sonra her sey ondan olur GnostisizmGnostik ogretiler Neoplatonizm inkilerle cagdasti Gnostisizm monistik ve dualistik kavramlari kapsayan kesin olmayan bir etikettir Genellikle Pleroma veya doluluk olarak adlandirilan Isigin yuksek dunyalari Maddenin alt dunyasindan kokten farklidir Pleroma nin ve onun tanri baslarinin Aeons olarak adlandirilir ortaya cikisi maddi dunyanin ortaya ciktigi yaratilis oncesi kriz Hristiyan dusuncesindeki dususun kozmik esdegeri gibi cesitli Gnostik yazilarda ayrintili olarak anlatilmistir Serer diniSerer dini yaratici tanri Roog un cikis ve sonuc noktasi oldugunu varsayar Ciftci insanlar olarak agaclar Serer dini kozmolojisi ve yaratilis mitolojisinde onemli bir rol oynar Serer yuksek rahip ve rahibeleri Saltigues Serer ve bazi Cangin dillerinde Yoonir olarak bilinen Sirius yildizinin haritasini cikarir Bu yildiz Serer ciftcilerinin yasami ve Serer ulkesi ile ilgili diger seylerin yani sira ne zaman tohum ekmeye baslamalari gerektigi konusunda dogru bilgi vermelerini saglar Yoonir Serer kozmolojisi ve yaratilis mitolojisinde evrenin semboludur Mali nin Dogon halki arasinda da Sirius ile ilgili benzer bir inanc dizisi gozlemlendi Astroteoloji temelinde Yunan mitolojisi Dunyanin ve tanrilarin kokenleri Zerdustluk kozmolojisiKaynakca Religious Dimensions of Confucianism Cosmology and Cultivation Philosophy East and West 48 1 5 45 1998 doi 10 2307 1399924 ISSN 0031 8221 22 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Haziran 2023 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b Aune 2003 Wright 2002 Lee 2010 Zakariya al Qazwini ʿAja ib al makhluqat wa ghara ib al mawjudat The Wonders of Creation Original published in 1553 AD Cosmology Oxford Islamic Studies Online 16 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Haziran 2023 An Introduction to Buddhism Teachings History and Practices 2nd Cambridge UK Cambridge University Press 2013 ss 36 38 ISBN 978 0521676748 14 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 22 Haziran 2023 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b c d Kevin Trainor 2004 Buddhism The Illustrated Guide Oxford University Press ss 62 63 ISBN 978 0 19 517398 7 11 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Haziran 2023 a b c d e Jeff Wilson 2010 Saṃsara and Rebirth in Buddhism Oxford University Press doi 10 1093 obo 9780195393521 0141 ISBN 978 0195393521 Robert DeCaroli 2004 Haunting the Buddha Indian Popular Religions and the Formation of Buddhism Oxford University Press ss 94 103 ISBN 978 0 19 803765 1 Akira Sadakata 1997 Buddhist Cosmology Philosophy and Origins Kōsei Publishing 佼成出版社 Tokyo ss 68 70 ISBN 978 4 333 01682 2 Akira Sadakata 1997 Buddhist Cosmology Philosophy and Origins 佼成出版社 ss 9 12 ISBN 978 4 333 01682 2 Akira Sadakata 1997 Buddhist Cosmology Philosophy and Origins 佼成出版社 ss 27 29 ISBN 978 4 333 01682 2 Randy Kloetzli 1983 Buddhist Cosmology From Single World System to Pure Land Science and Theology in the Images of Motion and Light Motilal Banarsidass ss 13 23 31 ISBN 978 0 89581 955 0 George Michell Philip H Davies 1989 The Penguin Guide to the Monuments of India Buddhist Jain Hindu Penguin s 37 ISBN 978 0140081442 Yazar eksik soyadi1 yardim Sushil Mittal Gene Thursby 2012 Hindu World Routledge s 284 ISBN 978 1134608751 a b James G Lochtefeld 2002 The Illustrated Encyclopedia of Hinduism A M The Rosen Publishing Group ss 156 157 ISBN 978 0 8239 3179 8 Randall L Nadeau 2014 Asian Religions A Cultural Perspective Wiley ss 133 137 ISBN 978 1 118 47195 1 Charles Lanman To the unknown god Book X Hymn 121 Rigveda The Sacred Books of the East Volume IX India and Brahmanism Editor Oxford pages 46 50 Kenneth Kramer January 1986 World Scriptures An Introduction to Comparative Religions Paulist Press ss 34 ISBN 978 0 8091 2781 8 David Christian 1 Eylul 2011 Maps of Time An Introduction to Big History University of California Press ss 18 ISBN 978 0 520 95067 2 23 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Haziran 2023 Robert N Bellah 2011 Religion in Human Evolution Harvard University Press ss 510 511 ISBN 978 0 674 06309 9 Graham Chapman Thackwray Driver 2002 Timescales and Environmental Change Routledge ss 7 8 ISBN 978 1 134 78754 8 Yazar eksik soyadi1 yardim Ludo Rocher 1986 The Puraṇas Otto Harrassowitz Verlag ss 123 125 130 132 ISBN 978 3 447 02522 5 6 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Haziran 2023 John E Mitchiner 2000 Traditions Of The Seven Rsis Motilal Banarsidass ss 141 144 ISBN 978 81 208 1324 3 Deborah A Soifer 1991 The Myths of Narasimha and Vamana Two Avatars in Cosmological Perspective SUNY Press s 51 ISBN 978 0 7914 0799 8 Roshen Dalal 2010 Hinduism An Alphabetical Guide Penguin Books s 83 ISBN 978 0 14 341421 6 John A Grimes 1996 A Concise Dictionary of Indian Philosophy Sanskrit Terms Defined in English State University of New York Press s 95 ISBN 978 0 7914 3067 5 Robert Bolton 2001 The Order of the Ages World History in the Light of a Universal Cosmogony Sophia Perennis ss 64 78 ISBN 978 0 900588 31 0 Donald Alexander Mackenzie 1915 Mythology of the Babylonian People Bracken Books ss 310 314 ISBN 978 0 09 185145 3 This universe is not created nor sustained by anyone It is self sustaining without any base or support Nishpaadito Na Kenaapi Na Dhritah Kenachichch Sah Swayamsiddho Niradhaaro Gagane Kimtvavasthitah Yogasastra of Acarya Hemacandra 4 106 Tr by Dr A S Gopani See Hemacandras description of universe in Yogasastra Think of this loka as similar to man standing akimbo 4 103 6 太一生水 之混沌神話 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Haziran 2023 道教五方三界諸天 氣數 說探源 olu kirik baglanti 7 Kasim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Haziran 2023 17 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Haziran 2023 The Encyclopedia of Saints New York NY Facts on File 2001 s 396 ISBN 1438130260 a b Clementine Faik Nzuji Madiya Canadian Museum of Civilization Canadian Centre for Folk Culture Studies International Centre for African Language Literature and Tradition Louvain Belgium 0 660 15965 1 pp 5 27 115 Guinness World Records Sigui Longest religious ceremony retrieved March 13 2020