Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Düz Dünya modeli, Dünya'nın şeklinin bir düzlem veya daire (disk) olarak algılandığı eski bir kavramdır. Klasik döneme kadar Yunanistan, Helenistik döneme kadar Yakın Doğu'nun Tunç Çağı ve Demir Çağı medeniyetleri, Gupta dönemine kadar Hindistan (MS yüzyılın başlarında) ve 17. yüzyıla kadar Çin dâhil olmak üzere birçok antik kültür, düz bir Dünya kozmografisini onaylamıştır.
fikri, antik Yunan felsefesinde Pisagor (MÖ 6. yy.) ile ortaya çıkmıştır ancak çoğu Sokrates öncesi düşünür (MÖ 6-5. yy.) düz Dünya modelini savunmaya devam etmiştir. MÖ 4. yüzyılın başlarında, Platon küresel bir Dünya hakkında yazmıştır. MÖ 330 civarında, eski öğrencisi Aristoteles, küresel bir Dünya için güçlü elde etmiştir. Dünyanın küresel şeklinin bilgisi yavaş yavaş Helenistik dünyanın ötesine yayılmaya başlamıştır.
Bilimsel gerçeğe ve Dünya'nın küreselliğinin açıklığına rağmen sözde bilimsel düz Dünya komplo teorileri, modern düz Dünya toplulukları ve giderek artan bir şekilde sosyal medyayı kullanan bağımsız bireyler tarafından benimsenmektedir.
Tarih
Düz Dünya inancı
Batı Asya
Erken Mısır ve Mezopotamya düşüncesinde, dünya okyanusta yüzen bir disk olarak tasvir edilmiştir. Benzer bir model MÖ 8. yüzyıldan kalma Homerik açıklamada yer almıştır: "Dünya'nın dairesel yüzeyini çevreleyen kişileştirilmiş su kütlesi olan Okeanos, tüm yaşamın ve muhtemelen tüm tanrıların babasıdır." Antik Mısır'ın piramit metinleri ve tabut metinleri benzer bir kozmografi göstermektedir: (Okyanus), nbwt ("kuru topraklar" veya "Adalar") ile çevrilmiştir.
İbrani kozmolojinin, Antik Yakın Doğu kültürlerinin kozmolojilerinden geldiğine inanan uzmanlar, İsraillilerin ayrıca, Dünya'yı cennetten ayıran, üstünde kemerli bir kubbe bulunan suda yüzen bir disk olduğunu hayal ettiklerine inanmaktadır. Bu görüşe göre, İbraniler, antik insanların çoğunda olduğu gibi, gökyüzünün içine gömülmüş Güneş, Ay, gezegenler ve yıldızlar ile gökyüzünün sağlam bir kubbe olduğuna inanmıştır.Kitâb-ı Mukaddes'le ilgilenen apolojistlere göreyse antik İbrani kozmolojisi o kadar taklit edici ya da yekpare değildi.
Antik Yunan
Şairler
Hem Homeros hem de Hesiodos,Aşil'in Kalkanı'nda bir daire kozmografisi tanımlamıştır. Dünya'yı çevreleyen (gaiaokhos) bir deniz (Okeanos) ve bir diskin bu şiirsel geleneği aynı zamanda Kıbrıslı ,Mimnermos,Eshilos ve Rodoslu Apollonios'ta da görülmektedir.
Aşil'in kalkanını çevreleyen okyanusta bulunan disk kozmografisinin Homeros tanımı, Truva Savaşı'nın anlatımına devam eden 'un (MS 4. yüzyıl) eserinde çok daha sonra tekrarlanmıştır.
Filozoflar
Bazı Sokrates öncesi düşünürler Dünya'nın düz olduğuna inanıyordu: çeşitli kaynaklara göre Thales (yaklaşık MÖ 550),Leukippos (yaklaşık MÖ 440) ve Aristoteles'e göre Demokritos (yaklaşık MÖ 460-370).
Thales, Dünya'nın bir kütük gibi suda yüzdüğünü düşünmüştür. Bununla birlikte, Thales'in aslında yuvarlak bir Dünya'ya inandığı iddia edilmiştir.Anaksimandros (yaklaşık MÖ 550), Dünya'yı sabit tutan düz, dairesel bir tepesi olan kısa bir silindir olduğuna inanıyordu; böylece Dünya, her şeyle aynı uzaklıktaydı.Miletli Anaksimenes, "Dünya düzdür ve havada ilerler; aynı şekilde, Güneş, Ay ve hepsi ateşli olan diğer cennetsel cisimler, düzlüklerinden dolayı havaya çıkarlar." görüşüne inanmıştır.Ksenofanes (yaklaşık MÖ 550); Dünya'nın düz olduğunu, üst tarafının havaya temas ettiğini ve alt tarafın sınırsız olarak uzadığını düşünüyordu.
Dünya'nın düz olduğuna dair inanış, MÖ 5. yüzyılda da devam etmiştir. Anaksagoras (yaklaşık MÖ 450), Dünya'nın düz olduğuna; öğrencisi Archelaus ise düz Dünya'nın güneşin herkes için aynı anda doğmamasına ve batmamasına izin vermek için bir daire gibi ortadan çöktüğüne inanmıştır.
Tarihçiler
Miletli Hekataios, Dünya'nın düz ve suyla çevrili olduğuna inanıyordu.Herodot, Herodot Tarihi adlı eserinde suyun Dünya'yı sardığı inancıyla alay etmiştir; ancak çoğu klasik dönem uzmanı, Dünya'nın değişmez "uçları" veya "kenarları" tanımları nedeniyle Heredot'un Dünya'nın düz olduğuna inandığını kabul etmektedir.
Avrupa
Antik İskandinav ve Cermen halkları, bir okyanusla çevrili Dünya'ya sahip düz Dünya kozmografisine, Yer'in ekseni -bir Dünya ağacı (Yggdrasill)- veya ortada direk () olduğuna inanıyordu. Dünya'yı saran okyanusta Jörmungand adında bir yılan otururdu.Gylfaginning'de (VIII) muhafaza edilen İskandinav yaratılış söylentisinde Dünya'nın yaratılması sırasında etrafına geçilemez bir denizin yerleştirildiğini belirtir:
Ve Jafnhárr şöyle dedi: "Yaralarından serbestçe akan ve rahatlayan kandan, denizi yarattılar; Dünya'yla birlikte şekil verip sağlamlaştırdıkları vakit denizi yuvarlak halka şeklinde serdiler. (...) ve üstünden geçmek çoğu insan için zor olabilir."
Doğu Asya
(Antik Çin)'deki egemen inanç, Dünya'nın düz ve kare olduğu ve göklerin yuvarlak olduğu ve 17. yüzyılda Avrupa astronomisinin ortaya çıkışına kadar neredeyse sorgulanmayan bir varsayım olduğu yönündeydi. İngiliz sinolog Cullen, antik Çin astronomisinde yuvarlak bir Dünya kavramı olmadığı görüşünü vurgulamıştır:
"Dünya'nın şekli üzerindeki Çin düşüncesi, ilk çağlardan on yedinci yüzyıldaki Cizvit misyonerleri aracılığıyla ilk kez modern bilim ile ilk temaslarına kadar değişmeden kaldı. Gökler, Dünya'yı kapsayan bir şemsiye gibi (Kai Tian teorisi) veya onu çevreleyen bir küre (Hun Tian teorisi) gibi veya göksel cisimler serbestçe yüzerken maddeden yoksun olarak tanımlanırken (Hsüan yeh teorisi), belki birazcık şişkin olmasına rağmen Dünya her zaman düzdü."
Yumurta modeli Zhang Heng (MS 78-139) gibi Çinli gök bilimciler tarafından genellikle gökleri küresel olarak tanımlamak için kullanılmıştır:
"Gökler tavuk yumurtası gibidir ve Tatar yayı mermisi kadar yuvarlaktır; Dünya, yumurtanın sarısı gibidir ve merkezde yatar."
Modern Dönem
Avrupa’da yaşanan bilimsel devrim sonrasında Dünya’nın düz olduğu pek de tartışılmadı. Ta ki İngiltere’de 1838 yılına kadar. Yazar Samuel B. Rowbotham’ın Old Bedford nehrinde yapılan deney sonucunda Modern Düz Dünyacılar ortaya çıktı. 1870 yılında bu deney tekrarlandı ve bu iddia iyice popülerlik kazandı. İnternet'in ortaya çıkması ile Dünya'nın düz olduğuna inananlar düşüncelerini geniş kesimlere ulaştırabilme olanağı buldu.
Türklerde Düz Dünya
Türklerdeki Düz Dünya düşüncesi İslamiyet öncesi Türk inançları ile başlamıştı. Daha sonraları İslam’a geçiş ile birlikte Türk düşünürlerin bir kısmı hem Küre hem de Düz Dünya’yı savunmuştur. 21. yüzyılda ortaya çıkan sosyal medya platformları ile Düz Dünya yaygınlık kazanmıştır, bir Düz Dünya derneği ise Adana’da Doğukan Özkan tarafından kurulmuştur.
Dinlerde Dünya’nın Şekli
İslam’da Dünya’nın Şekli
İslam dünyasında bazı İslam bilginleri Dünya’nın düz olduğunu savunmuşlardır. Ayrıca yuvarlak olduğunu da savunanlar vardır. Batlamyus’un fikirlerinin yayılması ile birlikte Küre fikri daha da yaygınlaştı. Gazzâlî ve Fahreddîn er-Râzî gibi alimler Dünya’nın yuvarlak olduğunu savunmuştur. Ebû Ali el-Cübbaî gibi bazı alimlerde düz olduğunu savundular. Modern dönemde de durum Orta Çağ'daki ile benzer.
Orta Doğu: İslam alimleri
Abbasi Halifeliği, MS 9. yüzyılda astronomi ve matematikte büyük bir gelişme gördü. Geçmişteki Müslüman alimler küresel bir Dünya'ya inanıyorlardı.
Kuran, Dünya'nın (el-arḍ) "yayıldığından" bahseder. Yunan kozmolojisinin İslam dünyasına girmesinden önce, ilk Müslümanlar da Dünya'yı düz olarak görme eğilimindeydiler ve Yunan felsefesini reddeden Müslüman gelenekçiler daha sonra bu görüşe bağlı kalmaya devam ederken, çeşitli teologlar farklı görüşlere sahipti. Örneğin, Kuran 13:3'te Allah'ın Dünya'yı gerdiğini söyleyen ayet, bir tefsirinde, El-Maverdi tarafından "dünyanın bir top gibi yuvarlak olduğunu iddia edenlere cevaben" yazıldığı şeklinde yorumlanmıştır. Küresel bir Dünya'ya karşı aynı argüman, 13. yüzyılda Kurtubi tarafından yine bir tefsirde yapıldı ve bunun fıkıh alimlerinin görüşü olduğu söylendi.
10. yüzyıldan itibaren, bazı Müslüman gelenekçiler küresel bir Dünya fikrini benimsemeye başladılar. Örneğin, Kur'an'ın yeryüzünün yayılmasıyla ilgili ifadeleri ile ilgili olarak, 12. yüzyıl tefsiri, Fahreddin er -Razi'nin Tefsirü'l -Kabir (er-Razi) Tefsirinde şöyle der: Ve yaydığımız Dünya'nın düz olduğunu mu gösteriyor? Cevap veririz: Evet, çünkü Dünya yuvarlak olmasına rağmen muazzam bir küredir ve bu devasa kürenin her bir küçük parçası bakıldığında, düz gibi görünür. Hal böyle olunca, bu onların kafa karışıklıklarını giderecektir. Bunun delili, Allah'ın (anlamı yorumlayan): 'Dağlar kazık gibidir' [en-Nebe' 78:7] ayetidir. Bu dağların geniş düz yüzeyleri olsa da onlara evtad (mandal) adını verdi. Bu durumda da aynı şey geçerli." 11. yüzyılda İbn Hazm, "Kanıtlar Dünya'nın bir küre olduğunu gösteriyor, ancak halk bunun tersini söylüyor" iddiasında bulundu. "Müslümanların imamı olmayı hak edenlerden hiçbiri dünyanın yuvarlak olduğunu reddetmemiştir. Ve biz bunu inkar anlamına gelen hiçbir şey, tek bir kelime bile almadık."
Flat Earth Society
Türkçesi Düz Dünya Topluluğu. 1956 yılında Samuel Shenton tarafından kuruldu. Kurum Dünya’nın şeklinin düz olduğunu kanıtlamaya çalışıyor. 1990 ve 2001 arasında geriledi. 2004 senesinde bir site olarak tekrar yükselişe geçti.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . Institut für Literaturwissenschaft (Almanca). Universität Stuttgart. n.d. 29 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.
- ^ Ragep, F. Jamil (2009). "Astronomy". Encyclopaedia of Islam, THREE. doi:10.1163/1573-3912_ei3_COM_22652. 8 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Temmuz 2022.
- ^ Glick, Thomas F.; Livesey, Steven J.; Wallis, Faith (2005). Medieval science, technology, and medicine : an encyclopedia. Routledge encyclopedias of the Middle Ages, 11. New York: New York : Routledge. ISBN . OCLC 61228669. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.
- ^ Cullen, C. (February 1976). "A Chinese Eratosthenes of the Flat Earth: A Study of a Fragment of Cosmology in Huai Nan Tzu 淮南子". . Cambridge University Press (24 Aralık 2009 tarihinde yayınlandı). 39 (1): 106-127. doi:10.1017/s0041977x00052137. ISSN 0041-977X. 8 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.
- ^ MacDougall, Robert (n.d.). "Strange enthusiasms: a brief history of American pseudoscience". columbia.edu. Columbia University. 19 Nisan 2000 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Temmuz 2016.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Ambroseisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Dureisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ H. and H. A. Frankfort, J. A. Wilson ve T. Jacobsen, Before Philosophy (Baltimore: Penguin, 1949) 54.
- ^ Gottlieb, Anthony (2000). The Dream of Reason. Penguin. s. 6. ISBN .
- ^ Pyramid Texts, Utterance 366, 629a–29c: "Behold, thou art great and round like the Great Round; Behold, thou are bent around, and art round like the Circle which encircles the nbwt; Behold, thou art round and great like the Great Circle which sets."(Faulkner 1969, 120)
- ^ Ancient Near Eastern Texts, Pritchard, 1969, p. 374.
- ^ Coffin Texts, Spell 714.
- ^ Berlin, Adele (2011). "Cosmology and creation". Berlin, Adele; Grossman, Maxine (Ed.). The Oxford Dictionary of the Jewish Religion. Oxford University Press. ISBN .
- ^ Seely, Paul H. (1991). (PDF). Westminster Theological Journal. Cilt 53. ss. 227-40. 5 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2010.
- ^ İlyada, 28. 606.
- ^ The Shield of Heracles, 314–16, çev. Hugh G. Evelyn-White, 1914.
- ^ The shield of Achilles and the poetics of ekphrasis, Andrew Sprague Becker, Rowman & Littlefield, 1995, p. 148.
- ^ Professor of Classics (Emeritus) Mark W. Edwards in his The Iliad. A commentary (1991, p. 231) has noted of Homer's usage of the flat Earth disc in the Iliad: "Okeanos...surrounds the pictures on the shield and he surrounds the disc of the Earth on which men and women work out their lives". Quoted in The shield of Achilles and the poetics of ekphrasis, Andrew Sprague Becker, Rowman & Littlefield, 1995, s. 148
- ^ Stasinus of Cyprus wrote in his Cypria (lost, only preserved in fragment) that Oceanus surrounded the entire Earth: deep eddying Oceanus and that the Earth was flat with furthest bounds, these quotes are found preserved in Athenaeus, Deipnosophistae, VIII. 334B.
- ^ Mimnermus of Colophon (630BC) details a flat Earth model, with the sun (Helios) bathing at the edges of Oceanus that surround the Earth (Mimnermus, frg. 11)
- ^ Seven against Thebes, verse 305; Prometheus Bound, 1, 136; 530; 665 (which also describe the 'edges' of the Earth).
- ^ Apollonius Rhodius, in his Argonautica (3rd century BC) included numerous flat Earth references (IV. 590 ff): "Now that river, rising from the ends of the Earth, where are the portals and mansions of Nyx (Night), on one side bursts forth upon the beach of Okeanos."
- ^ Posthomerica (V. 14). "Here [on the shield of Achilles] Tethys' all-embracing arms were wrought, and Okeanos fathomless flow. The outrushing flood of Rivers crying to the echoing hills all round, to right, to left, rolled o'er the land." Translation by Way, A.S. 1913.
- ^ Sambursky, Samuel (Ağustos 1987). The Physical World of the Greeks. Princeton University Press. s. 12. ISBN .
- ^ Burch, George Bosworth (1954). "The Counter-Earth". Osiris. 11 (1). Saint Catherines Press. ss. 267-94. doi:10.1086/368583.
- ^ De Fontaine, Didier (2002). . Memorie della Società Astronomica Italiana, Special Issue. 1 (3). ss. 257-62. Bibcode:2002MmSAI..73S.257D. 25 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2007.
- ^ Aristotle, De Caelo, 294b13–21
- ^ Aristotle, De Caelo, II. 13. 3; 294a 28: "Many others say the Earth rests upon water. This... is the oldest theory that has been preserved, and is attributed to Thales of Miletus"
- ^ O'Grady, Patricia F. (2002). Thales of Miletus: the beginnings of Western science and philosophy. Aldershot: . ss. 87-107. ISBN .
- ^ Pseudo-Plutarch. Placita Philosophorum. V.3, Ch.10: Perseus Digital Library. 12 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2014.
- ^ , Refutation of all Heresies, i. 6
- ^ Anaximander; Fairbanks (editor and translator), Arthur. . The Hanover Historical Texts Project. 24 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2019. (Plut., Strom. 2 ; Dox. 579).
- ^ Hippolytus, Refutation of all Heresies, i. 7; Cf. Aristotle, De Caelo, 294b13–21
- ^ Xenophanes 21B28, quoted in Achilles, Introduction to Aratus 4
- ^ , ii. 8
- ^ Hippolytus, Refutation of all Heresies, i. 9
- ^ FGrH F 18a.
- ^ Herodotus knew of the conventional view, according to which the river Ocean runs around a circular flat Earth (4.8), and of the division of the world into three – Jacoby, RE Suppl. 2.352 ff yet rejected this personal belief (Histories, 2. 21; 4. 8; 4. 36)
- ^ The history of Herodotus, George Rawlinson, Appleton and company, 1889, s. 409
- ^ The Sacred Tree in Religion and Myth, Mrs. J. H. Philpot, Courier Dover Publications, 2004, s. 113.
- ^ "The world was a flat disk, with the Earth in the center and the sea all around. Thus the serpent is about as far away from the center, where men and gods lived" (Norse mythology: a guide to the Gods, heroes, rituals, and beliefs, John Lindow Oxford University Press, 2002) s. 253.
- ^ One of the earliest literary references to the world encircling water snake comes from Bragi Boddason who lived in the 9th century, in his Ragnarsdrápa (XIV)
- ^ "Gylfaginning". Sacred-texts.com. 5 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2013.
- ^ Needham, Joseph (1986). Science and Civilization in China: Volume 3. Taipei: Caves Books, Ltd. ss. 498.
- ^ Martzloff, Jean-Claude (1993–94). "Space and Time in Chinese Texts of Astronomy and of Mathematical Astronomy in the Seventeenth and Eighteenth Centuries". Chinese Science, 11. ss. 66-92 [s. 69]. JSTOR 43290474. 7 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Haziran 2019.
- ^ Cullen, Christopher (1980). "Joseph Needham on Chinese Astronomy". . 87 (1). ss. 39-53 [ss. 42, 49]. doi:10.1093/past/87.1.39. JSTOR 650565.
- ^ Cullen, Christopher (1976). "A Chinese Eratosthenes of the Flat Earth: A Study of a Fragment of Cosmology in Huai Nan tzu 淮 南 子". Bulletin of the School of Oriental and African Studies. 39 (1). ss. 106-27 [ss. 107-09]. doi:10.1017/S0041977X00052137.
- ^ Cullen, Christopher (1976). "A Chinese Eratosthenes of the Flat Earth: A Study of a Fragment of Cosmology in Huai Nan tzu 淮 南 子". Bulletin of the School of Oriental and African Studies. 39 (1). ss. 106-27 [p. 107]. doi:10.1017/S0041977X00052137.
- ^ Needham, Joseph (1959). Science and Civilisation in China. 3. Cambridge University Press. s. 219. ISBN .
- ^ . www.diledebiyat.net. 5 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2021.
- ^ . 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Tafsir Al-Mawardi". 18 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2021.
- ^ "Tafsir al-Qurtubi". 23 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2021.
- ^ Q88:20 2 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 50+ translations, islamawakened.com
- ^ . www.altafsir.com. 29 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2021.
- ^ Ash-Shareef, Abdurrahim Khairullah Omar (15 Kasım 2014). "Aspects of Ancient Muslim Scholars' Induction Drawn from the Holy Qur'an in Proving Earth is Spherical". Journal of Education and Practice. Cilt 5. ss. 210-218. CiteSeerX 10.1.1.832.9945 $2.
- ^ Ash-Shareef (15 Kasım 2014). "Aspects of Ancient Muslim Scholars' Induction Drawn from the Holy Qur'an in Proving Earth is Spherical". Journal of Education and Practice. 5: 210-218.
- ^ For example, see verses Q15:19 [Kuran 15:19], Q20:53 [Kuran 20:53], Q50:7 [Kuran 50:7], and Q51:48 [Kuran 51:48].
- ^ Damien Janos, "Qur'ānic cosmography in its historical perspective: some notes on the formation of a religious worldview", Religion 2012, pp217-8
- ^ . 29 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 29 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . www.altafsir.com. 29 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2021.
- ^ "https://en.wikipedia.org/wiki/Flat_Earth". 22 Ocak 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi.
|başlık=dış bağlantı ()
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Duz Dunya modeli Dunya nin seklinin bir duzlem veya daire disk olarak algilandigi eski bir kavramdir Klasik doneme kadar Yunanistan Helenistik doneme kadar Yakin Dogu nun Tunc Cagi ve Demir Cagi medeniyetleri Gupta donemine kadar Hindistan MS yuzyilin baslarinda ve 17 yuzyila kadar Cin dahil olmak uzere bircok antik kultur duz bir Dunya kozmografisini onaylamistir Orlando Ferguson tarafindan 1893 yilinda cizilen duz Dunya haritasi fikri antik Yunan felsefesinde Pisagor MO 6 yy ile ortaya cikmistir ancak cogu Sokrates oncesi dusunur MO 6 5 yy duz Dunya modelini savunmaya devam etmistir MO 4 yuzyilin baslarinda Platon kuresel bir Dunya hakkinda yazmistir MO 330 civarinda eski ogrencisi Aristoteles kuresel bir Dunya icin guclu elde etmistir Dunyanin kuresel seklinin bilgisi yavas yavas Helenistik dunyanin otesine yayilmaya baslamistir Bilimsel gercege ve Dunya nin kureselliginin acikligina ragmen sozde bilimsel duz Dunya komplo teorileri modern duz Dunya topluluklari ve giderek artan bir sekilde sosyal medyayi kullanan bagimsiz bireyler tarafindan benimsenmektedir TarihDuz Dunya inanci Bati Asya Bilinen en eski Dunya haritasi olan Babil haritasi MO 6 yuzyil Babil Erken Misir ve Mezopotamya dusuncesinde dunya okyanusta yuzen bir disk olarak tasvir edilmistir Benzer bir model MO 8 yuzyildan kalma Homerik aciklamada yer almistir Dunya nin dairesel yuzeyini cevreleyen kisilestirilmis su kutlesi olan Okeanos tum yasamin ve muhtemelen tum tanrilarin babasidir Antik Misir in piramit metinleri ve tabut metinleri benzer bir kozmografi gostermektedir Okyanus nbwt kuru topraklar veya Adalar ile cevrilmistir Ibrani kozmolojinin Antik Yakin Dogu kulturlerinin kozmolojilerinden geldigine inanan uzmanlar Israillilerin ayrica Dunya yi cennetten ayiran ustunde kemerli bir kubbe bulunan suda yuzen bir disk oldugunu hayal ettiklerine inanmaktadir Bu goruse gore Ibraniler antik insanlarin cogunda oldugu gibi gokyuzunun icine gomulmus Gunes Ay gezegenler ve yildizlar ile gokyuzunun saglam bir kubbe olduguna inanmistir Kitab i Mukaddes le ilgilenen apolojistlere goreyse antik Ibrani kozmolojisi o kadar taklit edici ya da yekpare degildi Antik Yunan Sairler Hem Homeros hem de Hesiodos Asil in Kalkani nda bir daire kozmografisi tanimlamistir Dunya yi cevreleyen gaiaokhos bir deniz Okeanos ve bir diskin bu siirsel gelenegi ayni zamanda Kibrisli Mimnermos Eshilos ve Rodoslu Apollonios ta da gorulmektedir Asil in kalkanini cevreleyen okyanusta bulunan disk kozmografisinin Homeros tanimi Truva Savasi nin anlatimina devam eden un MS 4 yuzyil eserinde cok daha sonra tekrarlanmistir Filozoflar Anaksimandros un kayip olan ilk Dunya haritasinin muhtemel goruntusu Bazi Sokrates oncesi dusunurler Dunya nin duz olduguna inaniyordu cesitli kaynaklara gore Thales yaklasik MO 550 Leukippos yaklasik MO 440 ve Aristoteles e gore Demokritos yaklasik MO 460 370 Thales Dunya nin bir kutuk gibi suda yuzdugunu dusunmustur Bununla birlikte Thales in aslinda yuvarlak bir Dunya ya inandigi iddia edilmistir Anaksimandros yaklasik MO 550 Dunya yi sabit tutan duz dairesel bir tepesi olan kisa bir silindir olduguna inaniyordu boylece Dunya her seyle ayni uzakliktaydi Miletli Anaksimenes Dunya duzdur ve havada ilerler ayni sekilde Gunes Ay ve hepsi atesli olan diger cennetsel cisimler duzluklerinden dolayi havaya cikarlar gorusune inanmistir Ksenofanes yaklasik MO 550 Dunya nin duz oldugunu ust tarafinin havaya temas ettigini ve alt tarafin sinirsiz olarak uzadigini dusunuyordu Dunya nin duz olduguna dair inanis MO 5 yuzyilda da devam etmistir Anaksagoras yaklasik MO 450 Dunya nin duz olduguna ogrencisi Archelaus ise duz Dunya nin gunesin herkes icin ayni anda dogmamasina ve batmamasina izin vermek icin bir daire gibi ortadan coktugune inanmistir Tarihciler Miletli Hekataios Dunya nin duz ve suyla cevrili olduguna inaniyordu Herodot Herodot Tarihi adli eserinde suyun Dunya yi sardigi inanciyla alay etmistir ancak cogu klasik donem uzmani Dunya nin degismez uclari veya kenarlari tanimlari nedeniyle Heredot un Dunya nin duz olduguna inandigini kabul etmektedir Avrupa Antik Iskandinav ve Cermen halklari bir okyanusla cevrili Dunya ya sahip duz Dunya kozmografisine Yer in ekseni bir Dunya agaci Yggdrasill veya ortada direk olduguna inaniyordu Dunya yi saran okyanusta Jormungand adinda bir yilan otururdu Gylfaginning de VIII muhafaza edilen Iskandinav yaratilis soylentisinde Dunya nin yaratilmasi sirasinda etrafina gecilemez bir denizin yerlestirildigini belirtir Ve Jafnharr soyle dedi Yaralarindan serbestce akan ve rahatlayan kandan denizi yarattilar Dunya yla birlikte sekil verip saglamlastirdiklari vakit denizi yuvarlak halka seklinde serdiler ve ustunden gecmek cogu insan icin zor olabilir Dogu Asya 12 yuzyildan kalma ve Asya kozmografisine dayanan bir illustrasyon Antik Cin deki egemen inanc Dunya nin duz ve kare oldugu ve goklerin yuvarlak oldugu ve 17 yuzyilda Avrupa astronomisinin ortaya cikisina kadar neredeyse sorgulanmayan bir varsayim oldugu yonundeydi Ingiliz sinolog Cullen antik Cin astronomisinde yuvarlak bir Dunya kavrami olmadigi gorusunu vurgulamistir Dunya nin sekli uzerindeki Cin dusuncesi ilk caglardan on yedinci yuzyildaki Cizvit misyonerleri araciligiyla ilk kez modern bilim ile ilk temaslarina kadar degismeden kaldi Gokler Dunya yi kapsayan bir semsiye gibi Kai Tian teorisi veya onu cevreleyen bir kure Hun Tian teorisi gibi veya goksel cisimler serbestce yuzerken maddeden yoksun olarak tanimlanirken Hsuan yeh teorisi belki birazcik siskin olmasina ragmen Dunya her zaman duzdu Yumurta modeli Zhang Heng MS 78 139 gibi Cinli gok bilimciler tarafindan genellikle gokleri kuresel olarak tanimlamak icin kullanilmistir Gokler tavuk yumurtasi gibidir ve Tatar yayi mermisi kadar yuvarlaktir Dunya yumurtanin sarisi gibidir ve merkezde yatar Modern Donem Avrupa da yasanan bilimsel devrim sonrasinda Dunya nin duz oldugu pek de tartisilmadi Ta ki Ingiltere de 1838 yilina kadar Yazar Samuel B Rowbotham in Old Bedford nehrinde yapilan deney sonucunda Modern Duz Dunyacilar ortaya cikti 1870 yilinda bu deney tekrarlandi ve bu iddia iyice populerlik kazandi Internet in ortaya cikmasi ile Dunya nin duz olduguna inananlar dusuncelerini genis kesimlere ulastirabilme olanagi buldu Turklerde Duz DunyaTurklerdeki Duz Dunya dusuncesi Islamiyet oncesi Turk inanclari ile baslamisti Daha sonralari Islam a gecis ile birlikte Turk dusunurlerin bir kismi hem Kure hem de Duz Dunya yi savunmustur 21 yuzyilda ortaya cikan sosyal medya platformlari ile Duz Dunya yayginlik kazanmistir bir Duz Dunya dernegi ise Adana da Dogukan Ozkan tarafindan kurulmustur Dinlerde Dunya nin SekliIslam da Dunya nin Sekli Islam dunyasinda bazi Islam bilginleri Dunya nin duz oldugunu savunmuslardir Ayrica yuvarlak oldugunu da savunanlar vardir Batlamyus un fikirlerinin yayilmasi ile birlikte Kure fikri daha da yayginlasti Gazzali ve Fahreddin er Razi gibi alimler Dunya nin yuvarlak oldugunu savunmustur Ebu Ali el Cubbai gibi bazi alimlerde duz oldugunu savundular Modern donemde de durum Orta Cag daki ile benzer Orta Dogu Islam alimleri Abbasi Halifeligi MS 9 yuzyilda astronomi ve matematikte buyuk bir gelisme gordu Gecmisteki Musluman alimler kuresel bir Dunya ya inaniyorlardi Kuran Dunya nin el arḍ yayildigindan bahseder Yunan kozmolojisinin Islam dunyasina girmesinden once ilk Muslumanlar da Dunya yi duz olarak gorme egilimindeydiler ve Yunan felsefesini reddeden Musluman gelenekciler daha sonra bu goruse bagli kalmaya devam ederken cesitli teologlar farkli goruslere sahipti Ornegin Kuran 13 3 te Allah in Dunya yi gerdigini soyleyen ayet bir tefsirinde El Maverdi tarafindan dunyanin bir top gibi yuvarlak oldugunu iddia edenlere cevaben yazildigi seklinde yorumlanmistir Kuresel bir Dunya ya karsi ayni arguman 13 yuzyilda Kurtubi tarafindan yine bir tefsirde yapildi ve bunun fikih alimlerinin gorusu oldugu soylendi 10 yuzyildan itibaren bazi Musluman gelenekciler kuresel bir Dunya fikrini benimsemeye basladilar Ornegin Kur an in yeryuzunun yayilmasiyla ilgili ifadeleri ile ilgili olarak 12 yuzyil tefsiri Fahreddin er Razi nin Tefsiru l Kabir er Razi Tefsirinde soyle der Ve yaydigimiz Dunya nin duz oldugunu mu gosteriyor Cevap veririz Evet cunku Dunya yuvarlak olmasina ragmen muazzam bir kuredir ve bu devasa kurenin her bir kucuk parcasi bakildiginda duz gibi gorunur Hal boyle olunca bu onlarin kafa karisikliklarini giderecektir Bunun delili Allah in anlami yorumlayan Daglar kazik gibidir en Nebe 78 7 ayetidir Bu daglarin genis duz yuzeyleri olsa da onlara evtad mandal adini verdi Bu durumda da ayni sey gecerli 11 yuzyilda Ibn Hazm Kanitlar Dunya nin bir kure oldugunu gosteriyor ancak halk bunun tersini soyluyor iddiasinda bulundu Muslumanlarin imami olmayi hak edenlerden hicbiri dunyanin yuvarlak oldugunu reddetmemistir Ve biz bunu inkar anlamina gelen hicbir sey tek bir kelime bile almadik Flat Earth SocietyTurkcesi Duz Dunya Toplulugu 1956 yilinda Samuel Shenton tarafindan kuruldu Kurum Dunya nin seklinin duz oldugunu kanitlamaya calisiyor 1990 ve 2001 arasinda geriledi 2004 senesinde bir site olarak tekrar yukselise gecti Ayrica bakinizFlat Earth SocietyKaynakca Institut fur Literaturwissenschaft Almanca Universitat Stuttgart n d 29 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2022 Ragep F Jamil 2009 Astronomy Encyclopaedia of Islam THREE doi 10 1163 1573 3912 ei3 COM 22652 8 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Temmuz 2022 Glick Thomas F Livesey Steven J Wallis Faith 2005 Medieval science technology and medicine an encyclopedia Routledge encyclopedias of the Middle Ages 11 New York New York Routledge ISBN 0 415 96930 1 OCLC 61228669 Erisim tarihi 4 Nisan 2022 Cullen C February 1976 A Chinese Eratosthenes of the Flat Earth A Study of a Fragment of Cosmology in Huai Nan Tzu 淮南子 Cambridge University Press 24 Aralik 2009 tarihinde yayinlandi 39 1 106 127 doi 10 1017 s0041977x00052137 ISSN 0041 977X 8 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Nisan 2022 MacDougall Robert n d Strange enthusiasms a brief history of American pseudoscience columbia edu Columbia University 19 Nisan 2000 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Temmuz 2016 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Ambrose isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Dure isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme H and H A Frankfort J A Wilson ve T Jacobsen Before Philosophy Baltimore Penguin 1949 54 Gottlieb Anthony 2000 The Dream of Reason Penguin s 6 ISBN 978 0 393 04951 0 Pyramid Texts Utterance 366 629a 29c Behold thou art great and round like the Great Round Behold thou are bent around and art round like the Circle which encircles the nbwt Behold thou art round and great like the Great Circle which sets Faulkner 1969 120 Ancient Near Eastern Texts Pritchard 1969 p 374 Coffin Texts Spell 714 Berlin Adele 2011 Cosmology and creation Berlin Adele Grossman Maxine Ed The Oxford Dictionary of the Jewish Religion Oxford University Press ISBN 9780199730049 Seely Paul H 1991 PDF Westminster Theological Journal Cilt 53 ss 227 40 5 Mart 2009 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2 Subat 2010 Ilyada 28 606 The Shield of Heracles 314 16 cev Hugh G Evelyn White 1914 The shield of Achilles and the poetics of ekphrasis Andrew Sprague Becker Rowman amp Littlefield 1995 p 148 Professor of Classics Emeritus Mark W Edwards in his The Iliad A commentary 1991 p 231 has noted of Homer s usage of the flat Earth disc in the Iliad Okeanos surrounds the pictures on the shield and he surrounds the disc of the Earth on which men and women work out their lives Quoted in The shield of Achilles and the poetics of ekphrasis Andrew Sprague Becker Rowman amp Littlefield 1995 s 148 Stasinus of Cyprus wrote in his Cypria lost only preserved in fragment that Oceanus surrounded the entire Earth deep eddying Oceanus and that the Earth was flat with furthest bounds these quotes are found preserved in Athenaeus Deipnosophistae VIII 334B Mimnermus of Colophon 630BC details a flat Earth model with the sun Helios bathing at the edges of Oceanus that surround the Earth Mimnermus frg 11 Seven against Thebes verse 305 Prometheus Bound 1 136 530 665 which also describe the edges of the Earth Apollonius Rhodius in his Argonautica 3rd century BC included numerous flat Earth references IV 590 ff Now that river rising from the ends of the Earth where are the portals and mansions of Nyx Night on one side bursts forth upon the beach of Okeanos Posthomerica V 14 Here on the shield of Achilles Tethys all embracing arms were wrought and Okeanos fathomless flow The outrushing flood of Rivers crying to the echoing hills all round to right to left rolled o er the land Translation by Way A S 1913 Sambursky Samuel Agustos 1987 The Physical World of the Greeks Princeton University Press s 12 ISBN 9780691024110 Burch George Bosworth 1954 The Counter Earth Osiris 11 1 Saint Catherines Press ss 267 94 doi 10 1086 368583 De Fontaine Didier 2002 Memorie della Societa Astronomica Italiana Special Issue 1 3 ss 257 62 Bibcode 2002MmSAI 73S 257D 25 Agustos 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Agustos 2007 Aristotle De Caelo 294b13 21 Aristotle De Caelo II 13 3 294a 28 Many others say the Earth rests upon water This is the oldest theory that has been preserved and is attributed to Thales of Miletus O Grady Patricia F 2002 Thales of Miletus the beginnings of Western science and philosophy Aldershot ss 87 107 ISBN 9780754605331 Pseudo Plutarch Placita Philosophorum V 3 Ch 10 Perseus Digital Library 12 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2014 Refutation of all Heresies i 6 Anaximander Fairbanks editor and translator Arthur The Hanover Historical Texts Project 24 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Haziran 2019 Plut Strom 2 Dox 579 Hippolytus Refutation of all Heresies i 7 Cf Aristotle De Caelo 294b13 21 Xenophanes 21B28 quoted in Achilles Introduction to Aratus 4 ii 8 Hippolytus Refutation of all Heresies i 9 FGrH F 18a Herodotus knew of the conventional view according to which the river Ocean runs around a circular flat Earth 4 8 and of the division of the world into three Jacoby RE Suppl 2 352 ff yet rejected this personal belief Histories 2 21 4 8 4 36 The history of Herodotus George Rawlinson Appleton and company 1889 s 409 The Sacred Tree in Religion and Myth Mrs J H Philpot Courier Dover Publications 2004 s 113 The world was a flat disk with the Earth in the center and the sea all around Thus the serpent is about as far away from the center where men and gods lived Norse mythology a guide to the Gods heroes rituals and beliefs John Lindow Oxford University Press 2002 s 253 One of the earliest literary references to the world encircling water snake comes from Bragi Boddason who lived in the 9th century in his Ragnarsdrapa XIV Gylfaginning Sacred texts com 5 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Subat 2013 Needham Joseph 1986 Science and Civilization in China Volume 3 Taipei Caves Books Ltd ss 498 Martzloff Jean Claude 1993 94 Space and Time in Chinese Texts of Astronomy and of Mathematical Astronomy in the Seventeenth and Eighteenth Centuries Chinese Science 11 ss 66 92 s 69 JSTOR 43290474 7 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Haziran 2019 Cullen Christopher 1980 Joseph Needham on Chinese Astronomy 87 1 ss 39 53 ss 42 49 doi 10 1093 past 87 1 39 JSTOR 650565 Cullen Christopher 1976 A Chinese Eratosthenes of the Flat Earth A Study of a Fragment of Cosmology in Huai Nan tzu 淮 南 子 Bulletin of the School of Oriental and African Studies 39 1 ss 106 27 ss 107 09 doi 10 1017 S0041977X00052137 Cullen Christopher 1976 A Chinese Eratosthenes of the Flat Earth A Study of a Fragment of Cosmology in Huai Nan tzu 淮 南 子 Bulletin of the School of Oriental and African Studies 39 1 ss 106 27 p 107 doi 10 1017 S0041977X00052137 Needham Joseph 1959 Science and Civilisation in China 3 Cambridge University Press s 219 ISBN 978 0 521 05801 8 www diledebiyat net 5 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mart 2021 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Tafsir Al Mawardi 18 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2021 Tafsir al Qurtubi 23 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2021 Q88 20 2 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde 50 translations islamawakened com www altafsir com 29 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2021 Ash Shareef Abdurrahim Khairullah Omar 15 Kasim 2014 Aspects of Ancient Muslim Scholars Induction Drawn from the Holy Qur an in Proving Earth is Spherical Journal of Education and Practice Cilt 5 ss 210 218 CiteSeerX 10 1 1 832 9945 2 Ash Shareef 15 Kasim 2014 Aspects of Ancient Muslim Scholars Induction Drawn from the Holy Qur an in Proving Earth is Spherical Journal of Education and Practice 5 210 218 For example see verses Q15 19 Kuran 15 19 Q20 53 Kuran 20 53 Q50 7 Kuran 50 7 and Q51 48 Kuran 51 48 Damien Janos Qur anic cosmography in its historical perspective some notes on the formation of a religious worldview Religion 2012 pp217 8 29 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi 29 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi www altafsir com 29 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2021 https en wikipedia org wiki Flat Earth 22 Ocak 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi baslik dis baglanti yardim