Doğanhisar

Doğanhisar, Konya ilinin bir ilçesidir.

Doğanhisar
İlçe
Türkiye'de Bulunduğu Yer
İlçe sınırları haritası
Ülke	Türkiye
İl	Konya
Coğrafi bölge	İç Anadolu Bölgesi
İdare
• Kaymakam	Ayşe Karaca
• Belediye başkanı	Ali Öztoklu (Bağımsız)
Rakım	1200 m
Nüfus  (2018)
• Toplam	16,029
• Kır	-
• Şehir	15.520
Zaman dilimi	(TSİ)
Posta kodu	42930
İl alan kodu	0332
İl plaka kodu	42
Resmî site Belediye

Tarihçe

Doğanhisar, antik dönemde "Phrygia Parōreia" (Dağlık Frigya) olarak adlandırılan coğrafyada yer almaktadır. M.Ö. 500 yıllarında Meteos (Metyos) adıyla Konya'da kurulmuştur. Arkeologlar yer altından çıkan eserlerden yola çıkarak bu tarihlerde bölgede büyük bir şehrin kurulduğu ancak bu şehrin büyük savaşlarda elden ele geçmesi sırasında kalelerin, mabetlerin harap olduğu sonucuna varmaktadırlar. İlçe, 395 yılında Bizans İmparatorluğu tarafından ele geçirilmiş ve M.S 704 ve 708 yılları arasında ise Emevi ve Abbasi Devletleri ordularının taarruzlarına uğramıştır. Bu savaşlarda şehit olan Seyit Ahmet’in mezarı Kızılışık bölgesinde bulunmaktadır.

Malazgirt Savaşı'ndan sonra 1071, Selçukluların batıya yayılmaları ile birlikte 1110 yılında Doğanhisar, Türklerin hakimiyetine geçmiştir. İlçe; 1116, 1143 ve 1189 yıllarında Haçlı Seferleri'ne maruz kalmıştır. 1298 tarihinde Karamanoğulları idaresine geçene kadar Eşrefoğulları ve Hamidoğulları idaresinde kalan ilçe, Fatih Sultan Mehmet devrinde 1467 yılında fiilen Osmanlı topraklarına bağlanmıştır.

İlçenin bugünkü adının nereden geldiğine dair iki farklı görüş bulunmaktadır. Birinci görüşe göre ilçenin adı Selçukluların arması olan doğan kuşunu simgelemekte olup, kalesinin adı ise buna istinaden “Doğan Kalesi” olarak adlandırılmıştır. Daha sonra bu yerleşim birimi Doğanhisar adını almıştır. İkinci görüşe göre ise Doğan Kalesi'nin adı, mezarına ev sahipliği yaptığı 1176 Miryokefalon Savaşı'nda şehit düşen Emir Doğan Bey'den gelmektedir.

Cumhuriyet döneminde Akşehir kazasının Doğanhisar nahiyesi olarak anılmakta iken, Resmi Gazete'de 27 Haziran 1957 tarihinde yayınlanan "Yeniden (78) kaza kurulması ve İzmir vilâyetine bağlı Kuşadası kazasının Aydın vilâyetine bağlanması hakkında Kanun" uyarınca ilçe yapılmıştır.

Coğrafya

Doğanhisar ilçe merkezi, Sultan Dağları'nın kuzeydoğuya bakan eteklerinde kurulmuştur. Konya il merkezine 122 km uzaklıkta bulunmaktadır. Doğuda Ilgın İlçesine, güneyde Hüyük ilçesine, batıda Isparta ili, kuzeybatıda Akşehir ilçesine, kuzeyde Ilgın ilçesine ve Argıthanı kasabasına komşudur. İlçenin yüzölçümü 519.5 km2 olup, denizden yüksekliği 1220 metredir.

İlçe, Konya'nın %1,27'sini, İç Ege Havzası'nın ise %14,19'unu oluşturmaktadır. 2019 MEVKA verilerine göre ilçe toplam alanının %46,03'ü tarım alanı, %40,16'sı ormanlık alan ve %6,07'si çayır-mera alanıdır.

İklim

Bölge iklimi ve bitki örtüsü, Akdeniz iklimi ve Karasal iklim arasında bir geçiş koridoru olma özelliği göstermektedir. Ancak Karasal iklim ağır basmaktadır.

Sağlık

İlçede bir adet devlet hastanesi bulunmaktadır.

İdari durum

Doğanhisar İlçesine bağlı toplam 24 mahalle bulunmaktadır.

Nüfus

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
1960	22.943	5.567	17.376
1965	24.597	5.966	18.631
1970	28.985	8.887	20.098
1975	30.807	9.487	21.320
1980	29.663	7.722	21.941
1985	30.756	8.793	21.963
1990	34.078	9.478	24.600
2000	36.162	9.756	26.406
2007	22.510	5.945	16.565
2008	22.095	6.209	15.886
2009	21.813	6.233	15.580
2010	21.442	5.882	15.560
2011	20.940	5.820	15.120
2012	18.904	5.718	13.186
2013	18.193	18.193	veri yok
2014	17.683	17.683	veri yok
2015	17.069	17.069	veri yok
2016	16.461	16.461	veri yok
2017	16.118	16.118	veri yok
2018	16.029	16.029	veri yok
2019	15.810	15.810	veri yok
2020	15.520	15.520	veri yok
2021	15.134	15.134	veri yok
2022	14.812	14.812	veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Demografi

TÜİK ADNKS verilerine göre ilçe nüfusu 2022 yılı itibarıyla 14.812 kişidir.

2018 TÜİK verilerine göre nüfusun %58,62'sini oluşturan 15-64 yaş arası nüfus grubu en yoğun grubu oluştururken, hemen ardından %27,79 ile 65 yaş üstü nüfus gelmektedir, 0-14 yaş aralığı grubu ise %13,58 ile en düşük yoğunluklu grubu oluşturmaktadır. En yoğun nüfus grubu 55-75 yaş arası nüfustur. Bu veriler, ilçe nüfusunun büyük kısmını yaşlıların oluşturduğunu göstermektedir. İlçedeki iş sahalarının yetersizliği nedeniyle istihdam amaçlı dışarıya yoğun göç verilmekte olduğundan ilçe nüfusu azalma eğilimindedir.

2017 yılı itibarıyla ilçede okuma yazma bilenlerin oranı %95,3'tür.

Ekonomi

Doğanhisar kili; seramik, tuğla, kiremit, çanak ve çömlek üretimi için uygun bir topraktır. Geçmişte toprağının yapısı nedeniyle testicilik ve çömlekçilik Doğanhisar'da önemli bir geçim kaynağı konumundaydı. Doğanhisar'ın nitelikli ve verimli kil yatakları, 9000 yıllık geleneksel terakota üretimini mümkün kılmıştır. İlçenin armasında bulunan testi, ilçenin bu geleneğini simgelemektedir. Günümüzde bu gelenek unutulmaya yüz tutulsa da bu alanda önemli bir potansiyeli bulunmaktadır.

İlçe ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Tarım alanlarında hububat, baklagiller, sebze ve meyve bitkileri üretilmektedir. İlçede illit (bir çeşit kil minerali) yatakları bulunmakta ve halen işletilmektedir. Çıkarılan illit genellikle karayolu aracılığı ile çoğunlukla Bilecik ilinde yer alan seramik fabrikalarına satılmaktadır. İllit madenciliğinin ilçe ekonomisine katkısı yadsınamaz. İlçede sanayi geliri ve sanayileşme yok denecek kadar azdır.

Galeri

Kaynakça

1. ^ Duvar, Gazete (25 Nisan 2024). . 25 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2024. 
2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Haziran 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Aralık 2012. 
3. ^ Ahmet Tırpan, Okay Sütçüoğlu (2012). "Doğanhisar'ın Tarihi Coğrafyası. Tyraion, Thiymbrion, Hadrianapolis adlarının yanlış lokalizasyonuna dair kanıtlar ve Doğanhisar antik kent dokusunun tanımlanması" (PDF). I. Ulusal Doğanhisar Sempozyumu Bildiriler. Erişim tarihi: 1 Kasım 2023. ^[]
4. ^ Şerife Yalçın Yastı (Ocak 2004). "Konya-Çukurçimen ve Doğanhisar çömlekçi killerinin karakterizasyonu ve renklendirici malzeme olarak değerlendirilmesi". 1 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Kasım 2023. 
5. ^ ^{a b c} Turgay Kütükçü (2019). "Doğanhisar'da Sosyal ve Dini Hayat" (PDF). Yüksek Lisans Tezi. 1 Kasım 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Kasım 2023.  Bilinmeyen parametre |Şehir= görmezden gelindi ()
6. ^ (PDF). 2 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
7. ^ ^{a b c d e f} "Doğanhisar İlçe Raporu" (PDF). 2019. 11 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Kasım 2023. 
8. ^ Gülseren Mutlu (2016). . 7 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2023. 
9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2020. 
10. ^  . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
11. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
12. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
13. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
14. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
15. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
16. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
17. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
18. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
19. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
20. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
21. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
22. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
23. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
24. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
25. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
26. ^ ^{a b c d e f g h}
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Doğanhisar Nüfusu - Konya". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
    • "Konya Doğanhisar Nüfusu". nufusune.com. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
27. ^ Müge Tarhan (2019). . 14 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2023. 
28. ^ Serap Ünal (2021). "Ceramic Production from Neolithic Doğanhisar Pottery Culture: Intangible Heritage of Technology Transfer from Past to Present" (PDF). Erişim tarihi: 1 Kasım 2023. ^[]