Doğu Pomeranya Taarruzu ya da Doğu Pomeranya Stratejik Taarruz Harekâtı, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde Kızıl Ordu'nun Pomeranya ve Batı Prusya'daki Wehmacht kuvvetlerine karşı giriştiği ve 10 Şubat - 4 Nisan 1945 tarihleri arasında gerçekleşmiş bir genel taarruz harekâtıdır. Harekât, Sovyet kaynaklarında birbirini izleyen alt operasyonlar olarak değerlendirilmektedir.
Doğu Pomeranya Taarruzu | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi | |||||||
Danzig'de Kızıl Ordu birlikleri ve araçları, Mart 1945 | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Almanya | Sovyetler Birliği Polonya | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Walter Weiß Dietrich von Saucken | Konstantin Rokossovski | ||||||
Güçler | |||||||
2. Ordu | 2. Beyaz Rusya Cephesi 1. Polonya Ordusu | ||||||
Kayıplar | |||||||
? | 225.692 (52.740'i ölü) kayıpları 8.668 |
- 10 Şubat - 6 Mart 1945
- 7 - 31 Mart 1945
- 1 - 18 Mart 1945
- 18 Mart - 4 Nisan 1945
Planlama
Sovyet planlamasında harekâta, Berlin yönünde ilerleyecek olan Mareşal Jukov komutasındaki 1. Beyaz Rusya Cephesi kuvvetlerinin sağ (kuzey) kanadını örtmek için gerek duyulmuştu. Bu örtme, Mareşal Konstantin Rokossovski'nin 2. Beyaz Rusya Cephesi tarafından yerine getirilecektir. Mareşal Rokossovski'nin birincil hedefi, Vistül Nehrinin kuzey kesiminden Pomeranya üzerine ilerlemek ve bölgenin en önemli yerleşimi olan Danzig'i almaktı. Ancak Doğu Prusya Taarruzu sırasında Mareşal Rokossovski, taarruz eksenini yönünde kuzeye çevirme emri almıştır. Bu manevra, Pomeranya'da ciddi büyüklükte bir Alman kuvvetini, Mareşal Jukov'un sağ kanadını tehdit eder bir durumda bıraktı.
Mareşal Rokossovski'nin Doğu Prusya Taarruz Harekâtı'nın ilk evresi sona erdiğinde, komutası altındaki 2. Beyaz Rusya Cephesi kuvvetleri Pomeranya üzerinden kuzeye taarruz için yeniden gruplandı. Böylece bir Alman karşı taarruzu olasılığı iyice azalacaktı. Mareşal Konev'in 1. Ukrayna Cephesi kuvvetleri de aynı sıralarda daha güneyde Silezya Taarruzu'nu yürütüyor olduklarından 1. Beyaz Rusya Cephesi'nin sol kanacını da örtecekti. Bu bağlamda STAVKA, Berlin yönündeki genel taarruzunu, kanatların güvenliğini sağlamak için bir süre geciktirdi. Aslında Berlin Taarruzu daha önceki planlamaya göre Şubat'ta başlayacak ve Nisan ayı içinde sonuçlanacaktı.
Stalin'in Berlin taarruzunu Şubat ayından Nisan ayına ertelemesi, hem askeri tarihçiler arasında hem de bazı Sovyet generalleri arasında tartışma konusu olmuştur. İleri sürülen fikir, Şubat'ta yapılacak Berlin Harekâtı'nın daha hızlı ve çok daha düşük kayıpla yapılabilecek güvenli bir şansı olduğudur. Bu konudaki diğer sav ise büyük Alman kuvvetlerinin kanatlarda bırakarak Berlin üzerine yürümenin, etkili bir Alman karşı taarruzuna şans tanıyacağı ve savaşın daha uzun bir süre devam etmesine neden olacağı yönündedir. Gerçekten de bir Alman karşı taarruz girişimi olan Gündönümü Harekâtı (Operation Sonnenwende) Pomeranya'da bir sürpriz harekât olarak gerçekleştirilmiştir. Her halükarda gecikme, Kızıl Ordu'nun Viyana Taarruzu'yla Avusturya'nın büyük bir bölümünü işgal etmesine olanak da sağlamıştır.
Alman istihbaratı
Alman istihbarat servisi, Sovyet ordularının Berlin'e yürümeden önce Pomeranya'da bir harekâta girişeceklerini, 13 Şubat gibi erken bir tarihte öğrenmiştir. Pomeranya'dan Doğu Prusya sınırındaki Elblag'a kadar geniş bir cepheyi savunma durumunda olan 2. Ordu, daha kısa mevzilere çekilmeyi talep etmişti. Fakat tüm daha geri hatlara çekilme taleplerinde olduğu gibi Hitler tarafından kabul edilmedi. Viltül Nehri üzerindeki Grudziądz, 18 Şubat'ta kuşatıldı ve kentteki Alman 83. Piyade Tümeni, bir sonraki ay teslim oldu.
Kuvvetler
Kızıl Ordu
Harekâta katılan Kızıl Ordu birlikleri, esas olarak Mareşal Konstantin Rokossovski komutasındaki 2. Beyaz Rusya Cephesi kuvvetleridir. Ayrıca Mareşal Jukov komutasındaki 1. Beyaz Rusya Cephesi kuvvetlerinin doğu kanat kuvvetlerinden bir kısmı da harekâta katılmıştı. Bu kuvvetler, , 1. Muhafız Tank Ordusu ve 'dur.
Wehrmacht
Harekât içinde yer alan Alman kuvvetleri, Vistül Ordular Grubu'na bağlı General Walter Weiß komutasındaki 2. Ordu'dur. Bu ordu, 46. Panzer Kolordusu, , , 23. Kolordu ve ile Danzig ve garnizonlarıdır. Ayrıca General Erhard Raus'un 3. Panzer Ordusu'nun doğu kanat kuvvetlerinden ile da muharebelere katılmıştır.
Bu tarihlerde Alman 2. Ordu'su, tehlikeli biçimde kadro eksikliği çekiyordu ve bünyesindeki birliklerin büyük çoğunluğu farklı yerlerden derlenmişti ve bir kısmı spesifik birliklerdi. 3. Panzer Ordusu'nun bünyesindeki 11. Panzer Ordusu, esasen Litvanya ve Doğu Prusya'daki muharebeler sırasında büyük ölçüde güç kaybetmiş ve yeniden teşkil edilmiştir. Halihazırda Königsberg savunmasında bulunmaktadır.
Taarruz
Yarma
Mareşal Rokossovski'nin 2. Beyaz Rusya Cephesi'nin esas taarruzu 24 Şubat 1945 tarihinde, Cephe kuvvetlerine yeni katılan taze bir kuvvet olan General Kozlov'un 19. Ordu'suyla başladı. Başlangıçta sağlanan 20 km'lik bir ilerlemeden sonra sert Alman direnmesi karşısında taarruz durdu. Bunun üzerine 26 Şubat'ta cephe hattının 40 km kadar derinlik kazandığı doğusunda muharebeye sokuldu ve General Kozlov görevde alındı. 3. Muhafız Tank Kolordusu 27 Şubat'ta Baldenburg'da cephe hattını yardı. Aynı gün, 3. Muhafız Süvari Kolordusu da daha güneyde Szczecinek üzerinde kontrolü sağladı.
General Weib, aceleyle 7. Panzer Tümeni'nden kalanlarla 7. Panzer Kolordusu'nu bir araya getirip Rummelsburg'da, Alman 19. Ordu'sunun kanadında ortaya çıkan tehdide müdahale etti. Ancak, 2 Mart'ta Koslin'deki Sovyet yarmasından sonra 2. Ordu, Alman Vistül Ordular Grubu'ndan tümüyle ayrı düşmüştü.
1. Beyaz Rusya Cephesi'nin taarruza katılması
Mareşal Jukov'un 1. Beyaz Rusya Cephesi'nin sağ kanadı, 3. Vurucu Ordu, 1. ve 2. Muhafız Tank Orduları yeniden gruplandırılarak 1 Mart'ta taarruzu Reetz'de kuzey yönünde yenilemiştir. General Guderian'ın General Raus'un geri çekilme talebini reddetmesinin ardından 3. Panzer Ordusu'nun tüm sol kanadı imha edildi, sağ kanat ise Batı Pomeranya'daki Stettin yönünde geri çekildi.
İlerleyen Sovyet tank birlikleri 4 Mart'ta Baltık kıyılarına ulaşarak Alman kuvvetlerini Pomeranya'da bir dizi kuşatma içinde tuzağa düşürdüler. 2. Ordu, tahkim edilmiş Danzig (Gdansk) yönünde çekilmeye başladı. Bu arada 3. Panzer Ordusu'nun 10. SS Kolordusu, Dramburg'da kuşatılmıştı.
İkinci evre
Doğu Pomeranya Stratejik Taarruz Harekâtı'nın ikinci aşaması Mareşal Rokossovski'nin taarruzuyla 6 Mart 1945 tarihinde başladı. Sovyet 2. Vurucu Ordu'sunun kuşatıcı tarzda ilerlediği Malburg Kalesi Alman savunması tarafından iki gün sonra 10 Mart'ta boşaltıldı. Daha doğuda Elblag ise aynı gün Kızıl Ordu kuvvetlerinin eline geçti. General Weib, Elblag'ın elde tutulamayacağı konusunda kesin görüş ileri sürdü ve 9 Mart'ta görevde alınarak yerine General Dietrich von Saucken atandı. Ancak, Alman 2. Ordu'suna bağlı birlikler kargaşalık içinde Danzig ve Gdynia yönünde çekildiler. Orada 2. Beyaz Rusya Cephesi kuvvetlerince yeniden kuşatıldılar. Bu arada Mareşal Jukov'un kuvvetleri, 3. Panzer Ordusu'nun kalıntılarını aşağı Oder Nehri'nin doğu kıyılarından çıkardı. Son Alman köprübaşı Altdamm da Kızıl Ordu birliklerinin eline geçti.
Kolberg kuşatması
Pomeranya'dan çok sayıda sivil, bir sahil kenti olan Kolberg'e kaçmıştı. Bu kent de 4 Mart 1945 tarihinde Kızıl Ordu birliklerince kuşatılmıştır. Kent savunması, deniz üzerinden tahliyenin tamamlandığı 18 Mart tarihine kadar dayanmıştır.
Danzig kuşatması
Doğu Prusya'dan batıya tahliyenin ana limanı olan Danzig - Gdynia, bölgenin tahkim edilmiş olmasının da sayesinde, tahliye işlemleri tamamlanana kadar General von Sauckken'e bağlı kuvvetlerce savunuldu.
Mareşal Rokossovski, nihai taarruzuna 15 Mart 1945 tarihinde başladı. Esas darbe Danzig ve Gdynia ile Sopot arasında sahil kesimiydi. Taarruz, birbirine paralel taarruz eksenleri üzerinden hareket eden 49. ve 70. Ordular tarafından yapıldı. Her ne kadar Alman birlikleri inatla direndilerse de Sovyet ileri unsurları 19 Mart'ta Sopot'a hakim yüksek araziye ulaştılar. Öte yandan aynı tarihte 4. Panzer Tümeni, Danzig'in dış mahallelerinden çekilmektedir. Sovyet 70. Ordu'su, 22 Mart'ta sahile ulaşarak Alman savunmasını böldü. Gdynia 26 Mart 1945 tarihinde Kızıl Ordu birliklerince alındı. Alman asıllı sivil halk, civar bölgelerden tahliye edilmişti.
Ayrıca bakınız
- Doğu Prusya Taarruzu Daha doğuda 3. Beyaz Rusya Cephesi'nin eşzamanlı genel taarruzu
Dipnotlar
Kaynakça
İngilizce Wikipedia maddesinden yararlanılmıştır. East Pomeranian Offensive
- Red Storm on the Reich: The Soviet March on Germany, 1945 - Christopher Duffy
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dogu Pomeranya Taarruzu ya da Dogu Pomeranya Stratejik Taarruz Harekati II Dunya Savasi nin Dogu Cephesi nde Kizil Ordu nun Pomeranya ve Bati Prusya daki Wehmacht kuvvetlerine karsi giristigi ve 10 Subat 4 Nisan 1945 tarihleri arasinda gerceklesmis bir genel taarruz harekatidir Harekat Sovyet kaynaklarinda birbirini izleyen alt operasyonlar olarak degerlendirilmektedir Dogu Pomeranya TaarruzuII Dunya Savasi Dogu CephesiDanzig de Kizil Ordu birlikleri ve araclari Mart 1945Tarih10 Subat 4 Nisan 1945BolgePomeranyaSonucSovyet zaferiTaraflar Almanya Sovyetler Birligi PolonyaKomutanlar ve liderlerWalter Weiss Dietrich von SauckenKonstantin RokossovskiGucler2 Ordu2 Beyaz Rusya Cephesi 1 Polonya OrdusuKayiplar 225 692 52 740 i olu kayiplari 8 66810 Subat 6 Mart 1945 7 31 Mart 1945 1 18 Mart 1945 18 Mart 4 Nisan 1945PlanlamaSovyet planlamasinda harekata Berlin yonunde ilerleyecek olan Maresal Jukov komutasindaki 1 Beyaz Rusya Cephesi kuvvetlerinin sag kuzey kanadini ortmek icin gerek duyulmustu Bu ortme Maresal Konstantin Rokossovski nin 2 Beyaz Rusya Cephesi tarafindan yerine getirilecektir Maresal Rokossovski nin birincil hedefi Vistul Nehrinin kuzey kesiminden Pomeranya uzerine ilerlemek ve bolgenin en onemli yerlesimi olan Danzig i almakti Ancak Dogu Prusya Taarruzu sirasinda Maresal Rokossovski taarruz eksenini yonunde kuzeye cevirme emri almistir Bu manevra Pomeranya da ciddi buyuklukte bir Alman kuvvetini Maresal Jukov un sag kanadini tehdit eder bir durumda birakti Maresal Rokossovski nin Dogu Prusya Taarruz Harekati nin ilk evresi sona erdiginde komutasi altindaki 2 Beyaz Rusya Cephesi kuvvetleri Pomeranya uzerinden kuzeye taarruz icin yeniden gruplandi Boylece bir Alman karsi taarruzu olasiligi iyice azalacakti Maresal Konev in 1 Ukrayna Cephesi kuvvetleri de ayni siralarda daha guneyde Silezya Taarruzu nu yurutuyor olduklarindan 1 Beyaz Rusya Cephesi nin sol kanacini da ortecekti Bu baglamda STAVKA Berlin yonundeki genel taarruzunu kanatlarin guvenligini saglamak icin bir sure geciktirdi Aslinda Berlin Taarruzu daha onceki planlamaya gore Subat ta baslayacak ve Nisan ayi icinde sonuclanacakti Stalin in Berlin taarruzunu Subat ayindan Nisan ayina ertelemesi hem askeri tarihciler arasinda hem de bazi Sovyet generalleri arasinda tartisma konusu olmustur Ileri surulen fikir Subat ta yapilacak Berlin Harekati nin daha hizli ve cok daha dusuk kayipla yapilabilecek guvenli bir sansi oldugudur Bu konudaki diger sav ise buyuk Alman kuvvetlerinin kanatlarda birakarak Berlin uzerine yurumenin etkili bir Alman karsi taarruzuna sans taniyacagi ve savasin daha uzun bir sure devam etmesine neden olacagi yonundedir Gercekten de bir Alman karsi taarruz girisimi olan Gundonumu Harekati Operation Sonnenwende Pomeranya da bir surpriz harekat olarak gerceklestirilmistir Her halukarda gecikme Kizil Ordu nun Viyana Taarruzu yla Avusturya nin buyuk bir bolumunu isgal etmesine olanak da saglamistir Alman istihbaratiAlman istihbarat servisi Sovyet ordularinin Berlin e yurumeden once Pomeranya da bir harekata giriseceklerini 13 Subat gibi erken bir tarihte ogrenmistir Pomeranya dan Dogu Prusya sinirindaki Elblag a kadar genis bir cepheyi savunma durumunda olan 2 Ordu daha kisa mevzilere cekilmeyi talep etmisti Fakat tum daha geri hatlara cekilme taleplerinde oldugu gibi Hitler tarafindan kabul edilmedi Viltul Nehri uzerindeki Grudziadz 18 Subat ta kusatildi ve kentteki Alman 83 Piyade Tumeni bir sonraki ay teslim oldu KuvvetlerKizil Ordu Harekata katilan Kizil Ordu birlikleri esas olarak Maresal Konstantin Rokossovski komutasindaki 2 Beyaz Rusya Cephesi kuvvetleridir Ayrica Maresal Jukov komutasindaki 1 Beyaz Rusya Cephesi kuvvetlerinin dogu kanat kuvvetlerinden bir kismi da harekata katilmisti Bu kuvvetler 1 Muhafiz Tank Ordusu ve dur Wehrmacht Harekat icinde yer alan Alman kuvvetleri Vistul Ordular Grubu na bagli General Walter Weiss komutasindaki 2 Ordu dur Bu ordu 46 Panzer Kolordusu 23 Kolordu ve ile Danzig ve garnizonlaridir Ayrica General Erhard Raus un 3 Panzer Ordusu nun dogu kanat kuvvetlerinden ile da muharebelere katilmistir Bu tarihlerde Alman 2 Ordu su tehlikeli bicimde kadro eksikligi cekiyordu ve bunyesindeki birliklerin buyuk cogunlugu farkli yerlerden derlenmisti ve bir kismi spesifik birliklerdi 3 Panzer Ordusu nun bunyesindeki 11 Panzer Ordusu esasen Litvanya ve Dogu Prusya daki muharebeler sirasinda buyuk olcude guc kaybetmis ve yeniden teskil edilmistir Halihazirda Konigsberg savunmasinda bulunmaktadir TaarruzYarma Maresal Rokossovski nin 2 Beyaz Rusya Cephesi nin esas taarruzu 24 Subat 1945 tarihinde Cephe kuvvetlerine yeni katilan taze bir kuvvet olan General Kozlov un 19 Ordu suyla basladi Baslangicta saglanan 20 km lik bir ilerlemeden sonra sert Alman direnmesi karsisinda taarruz durdu Bunun uzerine 26 Subat ta cephe hattinin 40 km kadar derinlik kazandigi dogusunda muharebeye sokuldu ve General Kozlov gorevde alindi 3 Muhafiz Tank Kolordusu 27 Subat ta Baldenburg da cephe hattini yardi Ayni gun 3 Muhafiz Suvari Kolordusu da daha guneyde Szczecinek uzerinde kontrolu sagladi General Weib aceleyle 7 Panzer Tumeni nden kalanlarla 7 Panzer Kolordusu nu bir araya getirip Rummelsburg da Alman 19 Ordu sunun kanadinda ortaya cikan tehdide mudahale etti Ancak 2 Mart ta Koslin deki Sovyet yarmasindan sonra 2 Ordu Alman Vistul Ordular Grubu ndan tumuyle ayri dusmustu 1 Beyaz Rusya Cephesi nin taarruza katilmasi Maresal Jukov un 1 Beyaz Rusya Cephesi nin sag kanadi 3 Vurucu Ordu 1 ve 2 Muhafiz Tank Ordulari yeniden gruplandirilarak 1 Mart ta taarruzu Reetz de kuzey yonunde yenilemistir General Guderian in General Raus un geri cekilme talebini reddetmesinin ardindan 3 Panzer Ordusu nun tum sol kanadi imha edildi sag kanat ise Bati Pomeranya daki Stettin yonunde geri cekildi Ilerleyen Sovyet tank birlikleri 4 Mart ta Baltik kiyilarina ulasarak Alman kuvvetlerini Pomeranya da bir dizi kusatma icinde tuzaga dusurduler 2 Ordu tahkim edilmis Danzig Gdansk yonunde cekilmeye basladi Bu arada 3 Panzer Ordusu nun 10 SS Kolordusu Dramburg da kusatilmisti Ikinci evre Dogu Pomeranya Stratejik Taarruz Harekati nin ikinci asamasi Maresal Rokossovski nin taarruzuyla 6 Mart 1945 tarihinde basladi Sovyet 2 Vurucu Ordu sunun kusatici tarzda ilerledigi Malburg Kalesi Alman savunmasi tarafindan iki gun sonra 10 Mart ta bosaltildi Daha doguda Elblag ise ayni gun Kizil Ordu kuvvetlerinin eline gecti General Weib Elblag in elde tutulamayacagi konusunda kesin gorus ileri surdu ve 9 Mart ta gorevde alinarak yerine General Dietrich von Saucken atandi Ancak Alman 2 Ordu suna bagli birlikler kargasalik icinde Danzig ve Gdynia yonunde cekildiler Orada 2 Beyaz Rusya Cephesi kuvvetlerince yeniden kusatildilar Bu arada Maresal Jukov un kuvvetleri 3 Panzer Ordusu nun kalintilarini asagi Oder Nehri nin dogu kiyilarindan cikardi Son Alman koprubasi Altdamm da Kizil Ordu birliklerinin eline gecti Kolberg kusatmasiPomeranya dan cok sayida sivil bir sahil kenti olan Kolberg e kacmisti Bu kent de 4 Mart 1945 tarihinde Kizil Ordu birliklerince kusatilmistir Kent savunmasi deniz uzerinden tahliyenin tamamlandigi 18 Mart tarihine kadar dayanmistir Danzig kusatmasiDogu Prusya dan batiya tahliyenin ana limani olan Danzig Gdynia bolgenin tahkim edilmis olmasinin da sayesinde tahliye islemleri tamamlanana kadar General von Sauckken e bagli kuvvetlerce savunuldu Maresal Rokossovski nihai taarruzuna 15 Mart 1945 tarihinde basladi Esas darbe Danzig ve Gdynia ile Sopot arasinda sahil kesimiydi Taarruz birbirine paralel taarruz eksenleri uzerinden hareket eden 49 ve 70 Ordular tarafindan yapildi Her ne kadar Alman birlikleri inatla direndilerse de Sovyet ileri unsurlari 19 Mart ta Sopot a hakim yuksek araziye ulastilar Ote yandan ayni tarihte 4 Panzer Tumeni Danzig in dis mahallelerinden cekilmektedir Sovyet 70 Ordu su 22 Mart ta sahile ulasarak Alman savunmasini boldu Gdynia 26 Mart 1945 tarihinde Kizil Ordu birliklerince alindi Alman asilli sivil halk civar bolgelerden tahliye edilmisti Ayrica bakinizDogu Prusya Taarruzu Daha doguda 3 Beyaz Rusya Cephesi nin eszamanli genel taarruzuDipnotlar Disbaglanti Rusca soldat ru 5 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde son erisim 18 04 2008 Duffy Sh 170 Duffy Sh 186 187 Duffy Sh 187 Duffy Sh 188 Duffy Sh 223KaynakcaIngilizce Wikipedia maddesinden yararlanilmistir East Pomeranian Offensive Red Storm on the Reich The Soviet March on Germany 1945 Christopher Duffy