Draco, SpaceX tarafından fırlatma araçlarında ve uzay kapsüllerinde kullanılmak üzere tasarlanmış olan Hipergolik sıvı yakıtlı roket motoru ailesidir. Şimdiye kadar iki çeşidi üretilmiştir : Draco ve SuperDraco.
Uluslararası Uzay İstasyonuna yaklaşan bir SpaceX Dragon uzayaracı, 18 adet Draco iticisinden birini ateşlerken. | |
Üretici | SpaceX |
---|---|
Menşe Ülke | ABD |
Tasarımcı | |
Kullanım Amacı | (Reaction control system) |
Bağlantılı olduğu | Dragon (uzay aracı) |
Durumu | Kullanımda |
Sıvı-yakıtlı motor | |
İtici Yakıt | NTO / |
Genel Bilgiler | |
İtki (Vakumda) | 400 N (90 lbf) |
Draco , Dragon uzayaracında kullanılan küçük bir roket motorudur, motor ayrıca Falcon 9'un ve Falcon Heavy roketlerinde, uzay aracına uzay boşluğunda (attitude control) sağlamak için kullanılmaktadır.
roket motorları küçük Draco iticileriyle aynı saklanabilir (storable) (kriyojenik olmayan) yakıtı kullanmaktadır, ancak 100 kat daha fazla itki üretmektedir. Daha büyük olan Super Draco motorları Dragon uzay aracının gelecekte alçak dünya yörüngesine yapılacak olan mürettebatlı uçuşlarda kullanılacak olan uyarlamalarında (launch-escape system) kapsamında ve ayrıca Mars'a gönderilmesi önerilmiş olan Red Dragon robotik sondasının atmosfere giriş, alçalış ve iniş yönetiminde kullanılması planlanmaktadır.
Draco
Draco iticileri, yakıtı ve azot tetroksit oksitleyicisinin karışımı olan bir (storable propellant) kullanarak, 400 newton (90 lbf) kadar itki üretir . Draco motorunun ürettiği itki miktarı, 1960'larda Apollo Hizmet ve Ay Modülleri için geliştirilen motorunun ürettiğine benzer miktardadır ve apoje/perije manevraları, yörünge düzeltme ve (uzayda 3B) konum yönetimi için kullanılmaktadır.
Dragon uzayaracında (attitude control) ve manevra işlemleri için 18 adet Draco iticisi kullanılmaktadır. Bu sistem tüm eksenlerde çifte-yedekli (dual-redundant) değildir; dönüşsel (rotational) ve konum-kaydırma (translational) işlemleri en az 7 adet itici gerektirmektedir.
Falcon 9'un ikinci-aşamasında 4 adet Draco iticisi (reaction control system - RCS) olarak kullanılmaktadır.
SuperDraco
SuperDraco en yüksek itki miktarında ateşlenirken. | |
Üretici | SpaceX |
---|---|
Menşe Ülke | ABD |
Kullanım Amacı | (LAS (Launch Abort System)), itici yardımıyla iniş (powered landing) |
Bağlantılı olduğu | Dragon V2, (DragonFly test vehicle) |
Durumu | Geliştirme aşamasında |
Sıvı-yakıtlı motor | |
İtici Yakıt | NTO / |
Genel Bilgiler | |
İtki (Vakumda) | 73 kN (16400 lbf) |
Özgül itici kuvvet (Deniz Seviyesinde) | 235 saniye |
Ateşleme Süresi | 25 saniye |
Yakıt Hacmi | 1388 kg (3060 lbs) |
1 Şubat 2012 tarihinde, SpaceX (storable propellant) roket motorunun daha güçlü olan yeni bir uyarlamasını geliştirmeyi tamamladıklarını duyurmuştur, bu yeni motor SuperDraco olarak adlandırılmaktadır. Bu yüksek-itkili hipergolik yakıtlı -RCS iticisi Draco hipergolik yakıtlı motordan yaklaşık 200 kat daha büyük olan- yeni motor; itki çıkış değerini ayarlayabilme özelliği ve aynı Draco iticisinde olduğu gibi, pek çok kez yeniden başlatılabilme özelliği sağlamaktadır ve aynı paylaşılan hipergolik sevk yakıtını kullanmaktadır. Asıl olarak SpaceX'in Dragon uzayaracının üzerindeki (LAS) kullanılacaktır. NASA basın bildirisine göre, motorun ateşlemeden sonra en yüksek itki miktarına ulaşması 100 ms sürmektedir. Fırlatma iptal sırasında, 8 adet SuperDraco motorunun 5 saniye boyunca en yüksek itkide ateşleme gerçekleştirmesi beklenmektedir. Motorun geliştirilmesinin finansmanı kısmi olarak NASA'nın CCDev 2 programı tarafından karşılanmıştır.
SuperDraco'lar hem Mürettebatlı Dragon aracında hem de, itkili-iniş (propulsive-landing) teknolojisinin çeşitli yönlerinin (flight test) kullanılması planlanan düşük-yükseklik için tekrar-kullanılabilir örnek (prototip) roket olan, roketinde kullanılacaktır. Motor 73 kN (16400 lbf) itki üretebiliyor olmasına rağmen DragonFly testi sırasında motorların itkileri,aracın sağlamlığını korumak amacıyla, 68170 newton (15325 lbf) değerine (kısılacaktır) (daralma) . 8 adet Super Draco motorunun tümünün ateşlenmesi 6 Mayıs 2015 tarihinde 9am EST zamanında SpaceX Mürettebatlı Dragon Rampa İptal Testi sırasında gerçekleşmiştir.
SuperDraco motorları birden çok defa yeniden başlatılabilme özelliğine sahiptirler ve ayrıca (itki miktarlarını kısabilme) (daralma) özellikleri sayesinde Dragon kapsülünün sırasında kesin denetim sağlama özelliğine sahiptirler.
2012 itibarıyla, SpaceX tarafından geliştirilmiş en güçlü ikinci motor olan SuperDraco motoru Draco itici motorlarından yaklaşık 200 kat daha güçlüdür. Karşılaştırılacak olursa, SpaceX'in Falcon 1 fırlatma aracının kullanılan Kestrel motorundan iki kat daha güçlüdür ve (Merlin 1D) motorunun itkisinin yaklaşık 1/9'una denk itki üretebilmektedir.
SuperDraco iticilerinin Dünyaya itkili-inişte kullanılmalarına ek olarak, Ames Araştırma Merkezi, bilimsel araştırma amaçlı uygulanabilirliğini araştırmıştır. Ön inceleme sonuçları, son yavaşlama kısmının ters-itki (retro-propulsion) için SuperDraco iticisinin işlev sınırları içerisinde olduğunu göstermiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c . SpaceX. 10 Aralık 2007. 4 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2010.
- ^ (Basın açıklaması). SpaceX. 9 Aralık 2008. 12 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2014.
- ^ a b (PDF). SpaceX. 2009. 29 Nisan 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2010.
- ^ Servidia, Pablo (Şubat 2005). "Spacecraft Thruster Control Allocation Problems" (PDF). IEEE Transactions on Automatic Control. 50 (2). 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Ağustos 2015.
- ^ a b c NASA; SpaceX (31 Ekim 2011). (PDF). 8m.net. 16 Haziran 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2012.
- ^ a b "Finding of No Significant Impact (FONSI) and Record of Decision (ROD)" (PDF). Federal Aviation Administration. 5 Mart 2014. 23 Mart 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 17 Temmuz 2014.
- ^ a b c d James, Michael; Salton, Alexandria; Downing, Micah (12 Kasım 2013), Draft Environmental Assessment for Issuing an Experimental Permit to SpaceX for Operation of the Dragon Fly Vehicle at the McGregor Test Site, Texas, May 2014 – Appendices (PDF), Blue Ridge Research and Consulting, LCC, s. 12, 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF), erişim tarihi: 18 Ağustos 2015
- ^ a b "SpaceX Test Fires Engine Prototype for Astronaut Escape System". NASA. 1 Şubat 2012. 1 Şubat 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ağustos 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ağustos 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ağustos 2015.
- ^ . Satnews Daily. 27 Mayıs 2014. 29 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2014.
- ^ NASA Ames Research Center (1 Kasım 2011). (PDF). 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2012.
Dış bağlantılar
- Çoklu Draco Test Ateşlemeleri20 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Beş adet Draco iticisi dizisinin çeşitli aralıklarla test ateşlemeleri, SpaceX 2010-01-27.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Draco SpaceX tarafindan firlatma araclarinda ve uzay kapsullerinde kullanilmak uzere tasarlanmis olan Hipergolik sivi yakitli roket motoru ailesidir Simdiye kadar iki cesidi uretilmistir Draco ve SuperDraco Draco Uluslararasi Uzay Istasyonuna yaklasan bir SpaceX Dragon uzayaraci 18 adet Draco iticisinden birini ateslerken Uretici SpaceXMense Ulke ABDTasarimciKullanim Amaci Reaction control system Baglantili oldugu Dragon uzay araci Durumu KullanimdaSivi yakitli motorItici Yakit NTO Genel BilgilerItki Vakumda 400 N 90 lbf Draco Dragon uzayaracinda kullanilan kucuk bir roket motorudur motor ayrica Falcon 9 un ve Falcon Heavy roketlerinde uzay aracina uzay boslugunda attitude control saglamak icin kullanilmaktadir roket motorlari kucuk Draco iticileriyle ayni saklanabilir storable kriyojenik olmayan yakiti kullanmaktadir ancak 100 kat daha fazla itki uretmektedir Daha buyuk olan Super Draco motorlari Dragon uzay aracinin gelecekte alcak dunya yorungesine yapilacak olan murettebatli ucuslarda kullanilacak olan uyarlamalarinda launch escape system kapsaminda ve ayrica Mars a gonderilmesi onerilmis olan Red Dragon robotik sondasinin atmosfere giris alcalis ve inis yonetiminde kullanilmasi planlanmaktadir DracoDraco iticileri yakiti ve azot tetroksit oksitleyicisinin karisimi olan bir storable propellant kullanarak 400 newton 90 lbf kadar itki uretir Draco motorunun urettigi itki miktari 1960 larda Apollo Hizmet ve Ay Modulleri icin gelistirilen motorunun urettigine benzer miktardadir ve apoje perije manevralari yorunge duzeltme ve uzayda 3B konum yonetimi icin kullanilmaktadir Dragon uzayaracinda attitude control ve manevra islemleri icin 18 adet Draco iticisi kullanilmaktadir Bu sistem tum eksenlerde cifte yedekli dual redundant degildir donussel rotational ve konum kaydirma translational islemleri en az 7 adet itici gerektirmektedir Falcon 9 un ikinci asamasinda 4 adet Draco iticisi reaction control system RCS olarak kullanilmaktadir SuperDracoSuperDraco SuperDraco en yuksek itki miktarinda ateslenirken Uretici SpaceXMense Ulke ABDKullanim Amaci LAS Launch Abort System itici yardimiyla inis powered landing Baglantili oldugu Dragon V2 DragonFly test vehicle Durumu Gelistirme asamasindaSivi yakitli motorItici Yakit NTO Genel BilgilerItki Vakumda 73 kN 16400 lbf Ozgul itici kuvvet Deniz Seviyesinde 235 saniyeAtesleme Suresi 25 saniyeYakit Hacmi 1388 kg 3060 lbs 1 Subat 2012 tarihinde SpaceX storable propellant roket motorunun daha guclu olan yeni bir uyarlamasini gelistirmeyi tamamladiklarini duyurmustur bu yeni motor SuperDraco olarak adlandirilmaktadir Bu yuksek itkili hipergolik yakitli RCS iticisi Draco hipergolik yakitli motordan yaklasik 200 kat daha buyuk olan yeni motor itki cikis degerini ayarlayabilme ozelligi ve ayni Draco iticisinde oldugu gibi pek cok kez yeniden baslatilabilme ozelligi saglamaktadir ve ayni paylasilan hipergolik sevk yakitini kullanmaktadir Asil olarak SpaceX in Dragon uzayaracinin uzerindeki LAS kullanilacaktir NASA basin bildirisine gore motorun ateslemeden sonra en yuksek itki miktarina ulasmasi 100 ms surmektedir Firlatma iptal sirasinda 8 adet SuperDraco motorunun 5 saniye boyunca en yuksek itkide atesleme gerceklestirmesi beklenmektedir Motorun gelistirilmesinin finansmani kismi olarak NASA nin CCDev 2 programi tarafindan karsilanmistir SuperDraco lar hem Murettebatli Dragon aracinda hem de itkili inis propulsive landing teknolojisinin cesitli yonlerinin flight test kullanilmasi planlanan dusuk yukseklik icin tekrar kullanilabilir ornek prototip roket olan roketinde kullanilacaktir Motor 73 kN 16400 lbf itki uretebiliyor olmasina ragmen DragonFly testi sirasinda motorlarin itkileri aracin saglamligini korumak amaciyla 68170 newton 15325 lbf degerine kisilacaktir daralma 8 adet Super Draco motorunun tumunun ateslenmesi 6 Mayis 2015 tarihinde 9am EST zamaninda SpaceX Murettebatli Dragon Rampa Iptal Testi sirasinda gerceklesmistir SuperDraco motorlari birden cok defa yeniden baslatilabilme ozelligine sahiptirler ve ayrica itki miktarlarini kisabilme daralma ozellikleri sayesinde Dragon kapsulunun sirasinda kesin denetim saglama ozelligine sahiptirler 2012 itibariyla SpaceX tarafindan gelistirilmis en guclu ikinci motor olan SuperDraco motoru Draco itici motorlarindan yaklasik 200 kat daha gucludur Karsilastirilacak olursa SpaceX in Falcon 1 firlatma aracinin kullanilan Kestrel motorundan iki kat daha gucludur ve Merlin 1D motorunun itkisinin yaklasik 1 9 una denk itki uretebilmektedir SuperDraco iticilerinin Dunyaya itkili iniste kullanilmalarina ek olarak Ames Arastirma Merkezi bilimsel arastirma amacli uygulanabilirligini arastirmistir On inceleme sonuclari son yavaslama kisminin ters itki retro propulsion icin SuperDraco iticisinin islev sinirlari icerisinde oldugunu gostermistir Ayrica bakinizKestrel roket motoru Merlin roket motoru ailesi Raptor roket motoru Kaynakca a b c SpaceX 10 Aralik 2007 4 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2010 Basin aciklamasi SpaceX 9 Aralik 2008 12 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Temmuz 2014 a b PDF SpaceX 2009 29 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2010 Servidia Pablo Subat 2005 Spacecraft Thruster Control Allocation Problems PDF IEEE Transactions on Automatic Control 50 2 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Agustos 2015 a b c NASA SpaceX 31 Ekim 2011 PDF 8m net 16 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 14 Mayis 2012 a b Finding of No Significant Impact FONSI and Record of Decision ROD PDF Federal Aviation Administration 5 Mart 2014 23 Mart 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 17 Temmuz 2014 a b c d James Michael Salton Alexandria Downing Micah 12 Kasim 2013 Draft Environmental Assessment for Issuing an Experimental Permit to SpaceX for Operation of the Dragon Fly Vehicle at the McGregor Test Site Texas May 2014 Appendices PDF Blue Ridge Research and Consulting LCC s 12 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan PDF erisim tarihi 18 Agustos 2015 a b SpaceX Test Fires Engine Prototype for Astronaut Escape System NASA 1 Subat 2012 1 Subat 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2012 Arsivlenmis kopya 12 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Agustos 2015 Arsivlenmis kopya 18 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Agustos 2015 Arsivlenmis kopya 9 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Agustos 2015 Satnews Daily 27 Mayis 2014 29 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mayis 2014 NASA Ames Research Center 1 Kasim 2011 PDF 19 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 1 Mayis 2012 Dis baglantilarCoklu Draco Test Ateslemeleri20 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bes adet Draco iticisi dizisinin cesitli araliklarla test ateslemeleri SpaceX 2010 01 27