Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Falcon 1, SpaceX şirketi tarafından özel sermaye ile ve üretilmiş olan, bir 'harcanabilir fırlatma sistemidir.Yörüngeye-iki-aşamalı-çıkan türdeki roket her iki aşama için de yakıt olarak LOX/RP-1 karışımını kullanmaktadır, ilk aşamada tek bir Merlin motoru ve ikinci aşamada ise tek bir Kestrel motoru kullanılmaktadır. Roket baştan sona SpaceX tarafından tasarlandı ve özel sermaye ile geliştirilerek yörüngeye çıkabilen ilk başarılı sıvı-yakıt-itkili fırlatma aracı olmuştur.
 Falcon 1 roketi. | |
| Amaç | Yörüngesel fırlatma aracı |
|---|---|
| Üretici | SpaceX |
| Menşei ülke | Amerika Birleşik Devletleri |
| Boyut | |
| Yükseklik | 21 m (69 ft) |
| Çap | 17 m (56 ft) |
| Ağırlık | 28 t (62.000 lb) |
| Kademeler | 2 |
| Kapasite | |
| LEO için yük | |
| Yörünge eğikliği | 9,0 - 9,35° |
| Ağırlık |
|
| SSO için yük | |
| Ağırlık | 200 kg (440 lb) |
| Fırlatma geçmişi | |
| Durum | Hizmet dışı |
| Fırlatma yerleri | |
| Toplam fırlatmalar | 5 |
| Başarı(lar) | 2 |
| Başarısızlık(lar) | 3 |
| Kısmi başarısızlık(lar) | 0 |
| İlk uçuş | 24 Mart 2006 22:30 GMT |
| Son uçuş | 14 Temmuz 2009 03:35 GMT |
| Birinci kademe | |
| Gücünü veren | 1 Merlin 1A (ilk 2 uçuş) 1 Merlin 1C (son 3 uçuş) |
| Maksimum itme kuvveti | 450 kN (100.000 lbf) |
| Özgül itici kuvvet | 255 s (2,50 km/s) (deniz seviyesi) |
| Yanma süresi | 169 s |
| Yakıt | RP-1/LOX |
| İkinci kademe | |
| Gücünü veren | 1 Kestrel |
| Maksimum itme kuvveti | 31 kN (7.000 lbf) |
| Özgül itici kuvvet | 327 s (3,21 km/s) |
| Yanma süresi | 378 s |
| Yakıt | RP-1/LOX |
Araç toplamda 5 adet fırlatma gerçekleştirmiştir. Falcon 1, 28 Eylül 2008 tarihinde, dürdüncü denemede, sahte kütle yükü (işlevsel olmayan elektronin/aviyonik bağlantıları yapılmamış sadece fiziksel bağlantıları olan uzay aracı) ile yörüngeye ulaşmayı başarmıştır. 14 Temmuz 2009 tarihinde Falcon 1; Malezya'ya ait olan uydusunu, SpaceX'in ilk ticari fırlatmasında (toplamda beşinci), başarılı bir şekilde yörüngeye ulaştırmıştır. Beşinci fırlatılışını takiben,Falcon 1'ın kullanımı durdurulmuştur.
SpaceX, Falcon 1'in gelişmiş bir çeşidi olan 'yi duyurmuştur, ancak 2012 Mayıs ayında, SpaceX Falcon 1 için planlanmış olan görev-yüklerinin Falcon 9 uçuşlarına kaydırılarak fazlalık uçuş hacmi dolduracaklarını belirtmiştir; ve 2017 sonuna kadar hiçbir Falcon 1 ya da Falcon 1e uçuşu planı görünmemektedir.
Tarihçe
Daha önce Falcon 1 ile olması planlanan ancak hiç yapılmamış uçuşlar
15 milyon $ değerindeki bir sözleşmenin parçası olarak, 2005'te Falcon 1 uydusunu taşıyacaktır. 2005 Mayıs ayının sonuna doğru, SpaceX Falcon 1'in TacSat-1 uydusunu Vandenberg üssünden fırlatılmasına hazır olduğunu duyurdu. Ancak Hava kuvvetleri son Titan 4'ün yakındaki SLC 4E'den fırlatılana kadar test edilmemiş bir roketin fırlatılmasını istemedi.Falcon 1 fırlatma başarısızlıklarından kaynaklanan daha sonraki gecikmeler yüzünden TacSat-1'in fırlatılması ertelendi. uydusunun Orbital Sciences şirketine ait olan ile, 16 Aralık 2006 tarihinde, fırlatılmasının ardından ABD Savunma bakanlığı TacSat-1'in fırlatılmasına dair ihtiyacı tekrar gözden geçirdi. 2007 Ağustos ayında, Savunma Bakanlığı,TacSat projesine dair tüm hedeflere TacSat-2 sayesinde ulaşıldığı için, TacSat-1'in planlanmış uçuşunu iptal etti.
Tasarım
SpaceX'in verdiği bilgiye göre Falcon 1 roketi, alçak-dünya-yörüngesi'ne gidecek olan uyduların fırlatma başına maliyetini en aza indirmek, güvenilirliği artırmak ve uçuş ortamı ile fırlatma zamanını en uygun hale getirmek üzere tasarlanmıştır. Roket ayrıca, ileride Falcon 9'da tekrar kullanılacak olan bileşenleri ve yapısal tasarımları (işlevsel açıdan) doğrulamak için de kullanılmıştır.
İlk aşama
İlk aşama, sürtme-karıştırmalı-kaynak yöntemi kullanılarak 2219 numaralı Alüminyum alaşımından üretilmiştir. LOX(Sıvı Oksijen) ve RP-1 tankları arasında genel bir bölme ve uçuş basınç dengelemesi içerir. Basınçlandırma yapılmadan taşınabilir ( isogrid roket tasarımında olduğu gibi) ancak uçuş için basınçladırıldığında ek olarak kuvvetlenir ( roketinde olduğu gibi, ama ATLAS II basınçlandırılmadan taşınamıyordu). Ortaya çıkan tasarım,bilinen tüm ilk aşamalar arasındaki, en yüksek sahip olmuştur[]. 'Irvin Parachute Corporation' tarafından üretilen paraşüt sistemi, bir adet yüksek-hızlı (Drogue) ve bir adet ana paraşüt kullanmaktadır.
Falcon 1'in ilk aşaması için güç, pompa-beslemeli Merlin 1C motoru tarafından, RP-1 ve Sıvı oksijen yakılma suretiyle sağlanır. Merlin motoru deniz seviyesinde 410 kilonewton (92,000 lbf) değerindeitkisi ve 245 s değerinde 'özgül itici kuvvet' (vakumda 290 s) sağlar. İlk aşama yaklaşık 169 saniye boyunca tükenene kadar yanmaya devam eder.
İkinci aşama
İkinci aşama Falcon 1 tankları Kriyojenik(aşırı soğutma işlemi)-uyumlu olan yapılmıştır, Falcon 1e roketinde 2195 numaralı Alüminyum-Lityum alaşımının kullanılması planlanıyordu.Helyum basınçlandırma sistemi; yakıtı motora pompalar, yön denetim iticilerine ısıtılmış basınçlı gaz sağlar ve sıfır yerçekimi (zero-gravity) ortamında motorun çalıştırılmasından önce sağlar.Kestrel motoru, atık ısıyı Helyuma ileten titanyumdan yapılmış bir ısı-takas sistemi içerir,böylece Helyum sisteminin çalışma verimini büyük ölçüde artırır. Basınç tankları 'Arde Corporation' tarafından yapılmıştır ve roketlerinde kullanılanlarla aynıdır. Tanklar, bir çeşit bileşik malzeme ile kaplanmış olan inkonel alaşımından yapılmışlardır.[]
İkinci aşama için güç, basınç-beslemeli Kestrel motoru tarafından sağlanır. Kestrel motoru vakumda 31 kilonewton (7,000 lbf) değerinde itki ve vakumda 330 s değerinde 'özgül itici kuvvet' sağlar.
Tekrar kullanılabilirlik
İlk aşamanın asıl olarak suya paraşüt yardımıyla inmesi ve tekrar kullanım için sudan kurtarılması planlanmıştı,ancak bu özellik hiç gösterilmedi. İkinci aşama ise en baştan 'tekrar-kullanım' için tasarlanmamıştı.
Çalışma şekli
Fırlatma sırasında, ilk aşama motoru (Merlin) ateşlenir, fırlatma aracı bağlı tutulurken ve tüm sistemler uçuş bilgisayarı tarafından doğrulanırken motor tam güce ulaştırılır. Eğer sistemler doğru bir şekilde çalışıyorsa, roket serbest bırakılır ve yaklaşık yedi saniye sonra kuleyi tamamen terk etmiş olur. İlk-aşama yaklaşık 2 dakika 49 saniye kadar yanmaya devam eder. Aşama ayrılması ve hava basıncıyla tetiklenen itici sistemle gerçekleştirilir.
İkinci aşamadaki Kestrel motoru yaklaşık altı dakika kadar yanarak, görev-yükünü alçak dünya yörüngesine çıkarır. Birden çok kez başlatılabilme özelliğine sahiptir.
Özel sermaye
Falcon 1 roketi özel sermaye ile geliştirilmiştir. Falcon 1 yapıldığı zaman, daha önce özel sermayeye ile geliştirilmiş olan diğer fırlatma araçları arasında sadece 1982 yılındaki roketi ile ilk olarak 1990 yılında fırlatılan ve ilk aşama olarak büyük bir uçak kullanan roketi bulunmaktaydı.
Falcon 1 özel sermaye ile geliştirilmiş olmasına rağmen, ilk iki Falcon 1 uçuşu, ABD Savunma Bakanlığı tarafından, DARPA'nın kullanımına uygun olan Yeni ABD fırlatma araçlarını değerlendiren bir program çerçevesinde satın alınmıştır.
Fiyatlandırma
SpaceX; fırlatma fiyatlarını yayımlayan birkaç fırlatma sistemi işletmecisinden biridir, fiyatlarının tüm müşterileri için aynı olduğu belirtilmiştir. 2005'te Falcon 1'in maliyeti 5.9 milyon $ (2009'daki enflasyona göre düzeltme yapıldığında 6.4 milyon $) olarak pazarlanmıştı. 2006'dan 2007'ye kadar roket'in çalışır durumdaki maliyeti 6.7 milyon $ olarak bildirilmiştir. 2009'un sonlarına doğru SpaceX Falcon 1 ve 1e fiyatlarının sırasıyla 7 milyon $ ve 8.5 milyon $ olduğunu, çoklu fırlatma sözleşmelerinde küçük indirimlerin olduğunu bildirmiştir, ve 2012 yılında Falcon 1 ve 1e üzerinde uçurulması planlanan görev-yüklerinin Falcon 9 üzerinde ikincil görev-yükü olarak uçurulacağını bildirmiştir.
Falcon 1'in ilk başta 6 milyon $ maliyetle 600 Kg(1300 lb) ağırlığındaki yükü alçak dünya yörünesine çıkarması planlanmıştır ancak daha sonra yük miktarı 420 Kg(930 lb)'a inerken maliyet ise 9 milyon $ değerine çıkmıştır. SpaceX'in amacı minik uyduların fırlatma pazarı rekabetini artırmak idi. Falcon 1'in son uyarlaması olan Falcon 1e'nin, yaklaşık 1000 kg ağırlığındaki yükü 11 milyon $ maliyetle taşıyacağı öngörülüyordu.Araç şu anda kullanım dışıdır (emekliye ayrılmıştır).
Fırlatma yerleri
Tüm uçuşlar, her ikisi de Kwajalein Atolü bölgesinde bulunan, SpaceX'in fırlatma tesisinden ve gerçekleştirilmiştir.
Vandenberg AFB Uzaya Fırlatma Kompleksi 3W sahası, Falcon 1 için seçilen ilk fırlatma sahasıydı, ancak çalıştırma-testi (test-fire) aşamasındayken, bitişik fırlatma rampalarıyla sürekli yaşanan takvim çakışmaları yüzünden bu sahadan vazgeçilmiştir. (Falcon 9'un fırlatılmasında kullanılmış olan)Cape Canaveral AFS Uzaya Fırlatma Kompleksi 40 sahası, Falcon 1 fırlatmaları için düşünülmüştü ancak Falcon 1 emekliye ayrılmadan önce bu seçim kesinleşemedi.
Türevleri
| Falcon 1 Uyarlamaları! width="25%" | Merlin A; 2006-2007 | Merlin C; 2007-2009 | (proposed) | |
|---|---|---|---|
| Aşama 1 | 1 × (Merlin 1A) | 1 × (Merlin 1C) | 1 × Merlin 1C |
| Aşama 2 | 1 × Kestrel | 1 × Kestrel | 1 × Kestrel |
| Yükseklik (max; m) | 21.3 | 22.25 | 26.83 |
| Çap (m) | 1.7 | 1.7 | 1.7 |
| İlk İtki kuvveti (kN) | 318 | 343 | 454 |
| Kalkış ağırlığı (ton) | 27.2 | 33.23 | 38.56 |
| Kaporta (iç) çapı (Inner; m) | 1.5 | 1.5 | 1.71 |
| Görev-Yükü (ADY (LEO) (185 km); kg) | 570 (GEY (SSO) için daha az)[] | 450 (GEY (SSO) için daha az)[] | 1,010 (GEY (SSO) için 430)[] |
| Görev-Yükü (; kg) | - | - | - |
| Fiyat (Milyon ABD $) | 6.7 | 7 | 10.9 |
| en az Yük/kg oranı (ADY (LEO) (185 km);ABD $) | 11,754[] | 15,556[] | 10,800 (GEY (SSO) için 25348)[] |
| en az Yük/kg oranı< (YTY(GTO); ABD $) | - | - | - |
| Başarı oranı (başarılı/toplam) | 0/2 | 2/3 | - |
Fırlatma tarihçesi
Falcon 1 toplamda beş adet fırlatma gerçekleştirmiştir.İlk üçü başarısız olmuştur, ancak ardından yapılan iki uçuş başarılı olmuştur. ile ilk defa özel sermaye ile geliştirilmiş olan bir sıvı-yakıtlı roket yörüngeye çıkmayı başarmıştır. Beşinci fırlatma ise ilk ticari uçuşu olmuştur ve uydusunu Alçak Dünya yörüngesi'ne çıkarmıştır.
Ayrıca bakınız
- (İng:Comparison of orbital launchers families)
- (İng:Comparison of orbital launch systems)
- Vega
Kaynakça
- ^ International Astronautical Federation, United Nations. Office for Outer Space Affairs, International Institute of Space Law (1 Ocak 2006). Highlights in Space 2005: Progress in Space Science, Technology and Applications, International Cooperation and Space Law. United Nations Publications. s. 11. ISBN .
- ^ . Space Launch Report. 10 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2021.
- ^ (PDF). www.georing.biz. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2021.
- ^ a b c . Space Exploration Technologies Corporation. 18 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2010.
- ^ Engel, Max (1 Mart 2013). "Launch Market on Cusp of Change". Satellite Today. 18 Şubat 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Şubat 2013.
SpaceX is not the first private company to try to break through the commercial space launch market. The company, however, appears to be the real thing. Privately funded, it had a vehicle before it got money from NASA, and while NASA’s space station resupply funds are a tremendous boost, SpaceX would have existed without it.
- ^ (PDF). 16 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2015.
- ^ . 18 Ağustos 2007. 8 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2011.
- ^ a b c . SpaceX. 5 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2007.
- ^ a b c d e f g Bjelde, Brian; Max Vozoff; Gwynne Shotwell (Ağustos 2007). . 21st Annual AIAA/USU Conference on Small Satellites, SSC07 ‐ III ‐ 6. 15 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2013.
- ^ (PDF). SpaceX. 6 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2008.
- ^ a b Brown, Mary Beth (8 Eylül 2005). (Basın açıklaması). El Segundo, CA: SpaceX. 15 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2009.
- ^ a b Clarke, Stephen (28 Eylül 2008). "Sweet success at last for Falcon 1 rocket". Spaceflight Now. 3 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Kasım 2009.
- ^ Maney, Kevin (17 Haziran 2005). "Private sector enticing public into final frontier". USAtoday.com. 19 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Nisan 2015.
- ^ a b Hoffman, Carl (22 Mayıs 2007). "Elon Musk Is Betting His Fortune on a Mission Beyond Earth's Orbit". Wired Magazine. 14 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2014.
- ^ "Orbital Marks 25th Anniversary Of Company's Founding" (Basın açıklaması). Orbital Sciences. 2 Nisan 2007. 17 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Nisan 2015.
- ^ . Satnews.com. 21 Mart 2007. 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2015.
- ^ Graham Warwick and Guy Norris, "Blue Sky Thinking: DARPA at 50," Aviation Week & Space Technology, Aug 18-25 2008, page 18.
- ^ SpaceX, Falcon 1 Overview: Pricing and Performance 3 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (website viewed 31 Aug. 2010)
- ^ . Space News. 23 Mayıs 2005. 24 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2015.
- ^ . Wolfram Alpha. 12 Ağustos 2009. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2015.
- ^ Malik, Tariq (24 Mart 2006). . Space.com. 29 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2015.
- ^ Jessy Xavier, “Europes First Vega Rocket Blasts Off Successfully 16 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .,” Oregon Herald, February 13, 2012
- ^ Berger, Brian (9 Ocak 2006). . Space News. 8 Mart 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015.
- ^ Kelly, John (25 Nisan 2007). . Florida Today. 18 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015.
- ^ "SpaceX Falcon 1 Data Sheet" (PDF). SpaceX. 28 Eylül 2008. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015.
|arşiv-url=hatalı: timestamp () - ^ "Falcon 1 Users Guide" (PDF). SpaceX. 28 Eylül 2008. 2 Ekim 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 23 Nisan 2015.
- ^ Clark, Stephen (14 Temmuz 2009). "Commercial launch of SpaceX Falcon 1 rocket a success". Spaceflight Now. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Nisan 2015.
Dış bağlantılar
- Ray, Justin (19 Aralık 2005). ""Damage puts first SpaceX rocket launch on hold"- Hasar İlk SpaceX roketini beklemeye aldırdı-". yayımcı 'Spaceflight Now'. 23 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Nisan 2015.
- ""SpaceX rocket fails first flight"- SpaceX roketinin ilk uçuşu başarısız oldu". BBC News. 24 Mart 2006. 14 Ocak 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Nisan 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Falcon 1 SpaceX sirketi tarafindan ozel sermaye ile ve uretilmis olan bir harcanabilir firlatma sistemidir Yorungeye iki asamali cikan turdeki roket her iki asama icin de yakit olarak LOX RP 1 karisimini kullanmaktadir ilk asamada tek bir Merlin motoru ve ikinci asamada ise tek bir Kestrel motoru kullanilmaktadir Roket bastan sona SpaceX tarafindan tasarlandi ve ozel sermaye ile gelistirilerek yorungeye cikabilen ilk basarili sivi yakit itkili firlatma araci olmustur Falcon 1Falcon 1 roketi AmacYorungesel firlatma araciUreticiSpaceXMensei ulkeAmerika Birlesik DevletleriBoyutYukseklik21 m 69 ft Cap17 m 56 ft Agirlik28 t 62 000 lb Kademeler2KapasiteLEO icin yukYorunge egikligi9 0 9 35 AgirlikIspatlanan 667 km yorunge 180 kg 400 lb Onerilen 185 km yorunge 670 kg 1 480 lb SSO icin yukAgirlik200 kg 440 lb Firlatma gecmisiDurumHizmet disiFirlatma yerleriToplam firlatmalar5Basari lar 2Basarisizlik lar 3Kismi basarisizlik lar 0Ilk ucus24 Mart 2006 22 30 GMTSon ucus14 Temmuz 2009 03 35 GMTBirinci kademeGucunu veren1 Merlin 1A ilk 2 ucus 1 Merlin 1C son 3 ucus Maksimum itme kuvveti450 kN 100 000 lbf Ozgul itici kuvvet255 s 2 50 km s deniz seviyesi Yanma suresi169 sYakitRP 1 LOXIkinci kademeGucunu veren1 KestrelMaksimum itme kuvveti31 kN 7 000 lbf Ozgul itici kuvvet327 s 3 21 km s Yanma suresi378 sYakitRP 1 LOX Arac toplamda 5 adet firlatma gerceklestirmistir Falcon 1 28 Eylul 2008 tarihinde durduncu denemede sahte kutle yuku islevsel olmayan elektronin aviyonik baglantilari yapilmamis sadece fiziksel baglantilari olan uzay araci ile yorungeye ulasmayi basarmistir 14 Temmuz 2009 tarihinde Falcon 1 Malezya ya ait olan uydusunu SpaceX in ilk ticari firlatmasinda toplamda besinci basarili bir sekilde yorungeye ulastirmistir Besinci firlatilisini takiben Falcon 1 in kullanimi durdurulmustur SpaceX Falcon 1 in gelismis bir cesidi olan yi duyurmustur ancak 2012 Mayis ayinda SpaceX Falcon 1 icin planlanmis olan gorev yuklerinin Falcon 9 ucuslarina kaydirilarak fazlalik ucus hacmi dolduracaklarini belirtmistir ve 2017 sonuna kadar hicbir Falcon 1 ya da Falcon 1e ucusu plani gorunmemektedir TarihceDaha once Falcon 1 ile olmasi planlanan ancak hic yapilmamis ucuslar 15 milyon degerindeki bir sozlesmenin parcasi olarak 2005 te Falcon 1 uydusunu tasiyacaktir 2005 Mayis ayinin sonuna dogru SpaceX Falcon 1 in TacSat 1 uydusunu Vandenberg ussunden firlatilmasina hazir oldugunu duyurdu Ancak Hava kuvvetleri son Titan 4 un yakindaki SLC 4E den firlatilana kadar test edilmemis bir roketin firlatilmasini istemedi Falcon 1 firlatma basarisizliklarindan kaynaklanan daha sonraki gecikmeler yuzunden TacSat 1 in firlatilmasi ertelendi uydusunun Orbital Sciences sirketine ait olan ile 16 Aralik 2006 tarihinde firlatilmasinin ardindan ABD Savunma bakanligi TacSat 1 in firlatilmasina dair ihtiyaci tekrar gozden gecirdi 2007 Agustos ayinda Savunma Bakanligi TacSat projesine dair tum hedeflere TacSat 2 sayesinde ulasildigi icin TacSat 1 in planlanmis ucusunu iptal etti TasarimMerlin motorunun Ilk Asama goruntusu SpaceX in verdigi bilgiye gore Falcon 1 roketi alcak dunya yorungesi ne gidecek olan uydularin firlatma basina maliyetini en aza indirmek guvenilirligi artirmak ve ucus ortami ile firlatma zamanini en uygun hale getirmek uzere tasarlanmistir Roket ayrica ileride Falcon 9 da tekrar kullanilacak olan bilesenleri ve yapisal tasarimlari islevsel acidan dogrulamak icin de kullanilmistir Ilk asama Ilk asama surtme karistirmali kaynak yontemi kullanilarak 2219 numarali Aluminyum alasimindan uretilmistir LOX Sivi Oksijen ve RP 1 tanklari arasinda genel bir bolme ve ucus basinc dengelemesi icerir Basinclandirma yapilmadan tasinabilir isogrid roket tasariminda oldugu gibi ancak ucus icin basincladirildiginda ek olarak kuvvetlenir roketinde oldugu gibi ama ATLAS II basinclandirilmadan tasinamiyordu Ortaya cikan tasarim bilinen tum ilk asamalar arasindaki en yuksek sahip olmustur kaynak belirtilmeli Irvin Parachute Corporation tarafindan uretilen parasut sistemi bir adet yuksek hizli Drogue ve bir adet ana parasut kullanmaktadir Falcon 1 in ilk asamasi icin guc pompa beslemeli Merlin 1C motoru tarafindan RP 1 ve Sivi oksijen yakilma suretiyle saglanir Merlin motoru deniz seviyesinde 410 kilonewton 92 000 lbf degerindeitkisi ve 245 s degerinde ozgul itici kuvvet vakumda 290 s saglar Ilk asama yaklasik 169 saniye boyunca tukenene kadar yanmaya devam eder Ikinci asama Ikinci asama Falcon 1 tanklari Kriyojenik asiri sogutma islemi uyumlu olan yapilmistir Falcon 1e roketinde 2195 numarali Aluminyum Lityum alasiminin kullanilmasi planlaniyordu Helyum basinclandirma sistemi yakiti motora pompalar yon denetim iticilerine isitilmis basincli gaz saglar ve sifir yercekimi zero gravity ortaminda motorun calistirilmasindan once saglar Kestrel motoru atik isiyi Helyuma ileten titanyumdan yapilmis bir isi takas sistemi icerir boylece Helyum sisteminin calisma verimini buyuk olcude artirir Basinc tanklari Arde Corporation tarafindan yapilmistir ve roketlerinde kullanilanlarla aynidir Tanklar bir cesit bilesik malzeme ile kaplanmis olan inkonel alasimindan yapilmislardir kaynak belirtilmeli Ikinci asama icin guc basinc beslemeli Kestrel motoru tarafindan saglanir Kestrel motoru vakumda 31 kilonewton 7 000 lbf degerinde itki ve vakumda 330 s degerinde ozgul itici kuvvet saglar Tekrar kullanilabilirlik Ilk asamanin asil olarak suya parasut yardimiyla inmesi ve tekrar kullanim icin sudan kurtarilmasi planlanmisti ancak bu ozellik hic gosterilmedi Ikinci asama ise en bastan tekrar kullanim icin tasarlanmamisti Calisma sekliFirlatma sirasinda ilk asama motoru Merlin ateslenir firlatma araci bagli tutulurken ve tum sistemler ucus bilgisayari tarafindan dogrulanirken motor tam guce ulastirilir Eger sistemler dogru bir sekilde calisiyorsa roket serbest birakilir ve yaklasik yedi saniye sonra kuleyi tamamen terk etmis olur Ilk asama yaklasik 2 dakika 49 saniye kadar yanmaya devam eder Asama ayrilmasi ve hava basinciyla tetiklenen itici sistemle gerceklestirilir Ikinci asamadaki Kestrel motoru yaklasik alti dakika kadar yanarak gorev yukunu alcak dunya yorungesine cikarir Birden cok kez baslatilabilme ozelligine sahiptir Ozel sermayeFalcon 1 roketi ozel sermaye ile gelistirilmistir Falcon 1 yapildigi zaman daha once ozel sermayeye ile gelistirilmis olan diger firlatma araclari arasinda sadece 1982 yilindaki roketi ile ilk olarak 1990 yilinda firlatilan ve ilk asama olarak buyuk bir ucak kullanan roketi bulunmaktaydi Falcon 1 ozel sermaye ile gelistirilmis olmasina ragmen ilk iki Falcon 1 ucusu ABD Savunma Bakanligi tarafindan DARPA nin kullanimina uygun olan Yeni ABD firlatma araclarini degerlendiren bir program cercevesinde satin alinmistir FiyatlandirmaSpaceX firlatma fiyatlarini yayimlayan birkac firlatma sistemi isletmecisinden biridir fiyatlarinin tum musterileri icin ayni oldugu belirtilmistir 2005 te Falcon 1 in maliyeti 5 9 milyon 2009 daki enflasyona gore duzeltme yapildiginda 6 4 milyon olarak pazarlanmisti 2006 dan 2007 ye kadar roket in calisir durumdaki maliyeti 6 7 milyon olarak bildirilmistir 2009 un sonlarina dogru SpaceX Falcon 1 ve 1e fiyatlarinin sirasiyla 7 milyon ve 8 5 milyon oldugunu coklu firlatma sozlesmelerinde kucuk indirimlerin oldugunu bildirmistir ve 2012 yilinda Falcon 1 ve 1e uzerinde ucurulmasi planlanan gorev yuklerinin Falcon 9 uzerinde ikincil gorev yuku olarak ucurulacagini bildirmistir Falcon 1 in ilk basta 6 milyon maliyetle 600 Kg 1300 lb agirligindaki yuku alcak dunya yorunesine cikarmasi planlanmistir ancak daha sonra yuk miktari 420 Kg 930 lb a inerken maliyet ise 9 milyon degerine cikmistir SpaceX in amaci minik uydularin firlatma pazari rekabetini artirmak idi Falcon 1 in son uyarlamasi olan Falcon 1e nin yaklasik 1000 kg agirligindaki yuku 11 milyon maliyetle tasiyacagi ongoruluyordu Arac su anda kullanim disidir emekliye ayrilmistir Firlatma yerleriOmelek Adasi sahilinde tasiyici gemi uzerinde firlatilan Falcon 1 roketi Tum ucuslar her ikisi de Kwajalein Atolu bolgesinde bulunan SpaceX in firlatma tesisinden ve gerceklestirilmistir Vandenberg AFB Uzaya Firlatma Kompleksi 3W sahasi Falcon 1 icin secilen ilk firlatma sahasiydi ancak calistirma testi test fire asamasindayken bitisik firlatma rampalariyla surekli yasanan takvim cakismalari yuzunden bu sahadan vazgecilmistir Falcon 9 un firlatilmasinda kullanilmis olan Cape Canaveral AFS Uzaya Firlatma Kompleksi 40 sahasi Falcon 1 firlatmalari icin dusunulmustu ancak Falcon 1 emekliye ayrilmadan once bu secim kesinlesemedi TurevleriFalcon 1 Uyarlamalari width 25 Merlin A 2006 2007 Merlin C 2007 2009 proposed Asama 1 1 Merlin 1A 1 Merlin 1C 1 Merlin 1CAsama 2 1 Kestrel 1 Kestrel 1 KestrelYukseklik max m 21 3 22 25 26 83Cap m 1 7 1 7 1 7Ilk Itki kuvveti kN 318 343 454Kalkis agirligi ton 27 2 33 23 38 56Kaporta ic capi Inner m 1 5 1 5 1 71Gorev Yuku ADY LEO 185 km kg 570 GEY SSO icin daha az kaynak belirtilmeli 450 GEY SSO icin daha az kaynak belirtilmeli 1 010 GEY SSO icin 430 kaynak belirtilmeli Gorev Yuku kg Fiyat Milyon ABD 6 7 7 10 9en az Yuk kg orani ADY LEO 185 km ABD 11 754 kaynak belirtilmeli 15 556 kaynak belirtilmeli 10 800 GEY SSO icin 25348 kaynak belirtilmeli en az Yuk kg orani lt YTY GTO ABD Basari orani basarili toplam 0 2 2 3 Firlatma tarihcesiFalcon 1 toplamda bes adet firlatma gerceklestirmistir Ilk ucu basarisiz olmustur ancak ardindan yapilan iki ucus basarili olmustur ile ilk defa ozel sermaye ile gelistirilmis olan bir sivi yakitli roket yorungeye cikmayi basarmistir Besinci firlatma ise ilk ticari ucusu olmustur ve uydusunu Alcak Dunya yorungesi ne cikarmistir Ayrica bakiniz Ing Comparison of orbital launchers families Ing Comparison of orbital launch systems VegaKaynakca International Astronautical Federation United Nations Office for Outer Space Affairs International Institute of Space Law 1 Ocak 2006 Highlights in Space 2005 Progress in Space Science Technology and Applications International Cooperation and Space Law United Nations Publications s 11 ISBN 978 9211009897 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Space Launch Report 10 Agustos 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Nisan 2021 PDF www georing biz 14 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 11 Mart 2021 a b c Space Exploration Technologies Corporation 18 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Eylul 2010 Engel Max 1 Mart 2013 Launch Market on Cusp of Change Satellite Today 18 Subat 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Subat 2013 SpaceX is not the first private company to try to break through the commercial space launch market The company however appears to be the real thing Privately funded it had a vehicle before it got money from NASA and while NASA s space station resupply funds are a tremendous boost SpaceX would have existed without it PDF 16 Mayis 2006 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Nisan 2015 18 Agustos 2007 8 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2011 a b c SpaceX 5 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mayis 2007 a b c d e f g Bjelde Brian Max Vozoff Gwynne Shotwell Agustos 2007 21st Annual AIAA USU Conference on Small Satellites SSC07 III 6 15 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Aralik 2013 PDF SpaceX 6 Mart 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Eylul 2008 a b Brown Mary Beth 8 Eylul 2005 Basin aciklamasi El Segundo CA SpaceX 15 Agustos 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Kasim 2009 a b Clarke Stephen 28 Eylul 2008 Sweet success at last for Falcon 1 rocket Spaceflight Now 3 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Kasim 2009 Maney Kevin 17 Haziran 2005 Private sector enticing public into final frontier USAtoday com 19 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Nisan 2015 a b Hoffman Carl 22 Mayis 2007 Elon Musk Is Betting His Fortune on a Mission Beyond Earth s Orbit Wired Magazine 14 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mart 2014 Orbital Marks 25th Anniversary Of Company s Founding Basin aciklamasi Orbital Sciences 2 Nisan 2007 17 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Nisan 2015 Satnews com 21 Mart 2007 28 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Nisan 2015 Graham Warwick and Guy Norris Blue Sky Thinking DARPA at 50 Aviation Week amp Space Technology Aug 18 25 2008 page 18 SpaceX Falcon 1 Overview Pricing and Performance 3 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde website viewed 31 Aug 2010 Space News 23 Mayis 2005 24 Mayis 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Nisan 2015 Wolfram Alpha 12 Agustos 2009 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Nisan 2015 Malik Tariq 24 Mart 2006 Space com 29 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Nisan 2015 Jessy Xavier Europes First Vega Rocket Blasts Off Successfully 16 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Oregon Herald February 13 2012 Berger Brian 9 Ocak 2006 Space News 8 Mart 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Nisan 2015 Kelly John 25 Nisan 2007 Florida Today 18 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Nisan 2015 SpaceX Falcon 1 Data Sheet PDF SpaceX 28 Eylul 2008 Erisim tarihi 23 Nisan 2015 arsiv url hatali timestamp yardim Falcon 1 Users Guide PDF SpaceX 28 Eylul 2008 2 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 23 Nisan 2015 Clark Stephen 14 Temmuz 2009 Commercial launch of SpaceX Falcon 1 rocket a success Spaceflight Now 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Nisan 2015 Dis baglantilarRay Justin 19 Aralik 2005 Damage puts first SpaceX rocket launch on hold Hasar Ilk SpaceX roketini beklemeye aldirdi yayimci Spaceflight Now 23 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Nisan 2015 SpaceX rocket fails first flight SpaceX roketinin ilk ucusu basarisiz oldu BBC News 24 Mart 2006 14 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Nisan 2015