Duruşma, yargılamalarda iddia ve savunma makamlarının delillere dayanarak tartıştıkları sürece denir. Ayrıca taraflar arasında doğan uyuşmazlıklar gene mahkemelerdeki duruşmalarda karara bağlanır.
Duruşmada kişiler genellikle bir avukat tarafından temsil edilir. Önemsiz sayılabilecek olaylar ve konusu küçük miktarlarda para olan uyuşmazlıklar ise avukatsız çözülebilir. Öte yandan kişilerin kendilerini savunma hakları da vardır. Duruşma bir yargıcın başkanlığında yapılır. Ayrıca zabıt kâtibi, mübaşir, davanın tarafları ya da onların vekilleri olan avukatlar, gerekirse tanıklar ve bilirkişiler mahkemede hazır bulunur. Ceza davalarında savcı kamu adına davacı olarak duruşmalara katılır.
Batı'daki ve Türkiye’deki uygulamalar
ABD, Kanada, İngiltere, Avustralya ve Yeni Zelanda gibi ülkelerde duruşma, "hasımlık" temelinde yürütülür. Angloamerikan hukuk sistemi olarak adlandırılan bu sistem, örf ve adet hukukuna göre biçimlenmiştir. Bu sistemle yürütülen duruşmalarda taraflar (hasımlar) kanıtlarını sunar ve tanıklara sorular yöneltirler. Örf ve adet hukukuna göre biçimlenmemiş olan kara Avrupa'sı hukuk sistemi'ni benimsemiş Fransa, Türkiye ve Avrupa'nın öbür ülkelerindeki duruşmalarda "soruşturma" yöntemi uygulanır. Bu sistemde yargıç tanıkları sorgulamak ve olayı aydınlatmak için geniş yetkiye sahiptir.
Ceza davaları adam öldürme, vatana ihanet, ırza tecavüz, ağır saldırı, hırsızlık, yol kesme ve kundakçılık gibi suçlamaları içeren davalardır. Hukuk davaları ise bir hakkın tanınması için açılır.
Bir ceza yargılamasında suçlanan kişi, suçluluğu ispatlanıncaya değin sanık olarak adlandırılır. Sanığı savunan avukata savunma vekili denir. Sanığa suçlamada bulunan savcıya ise, çeşitli ülkelerde farklı adlar verilir. Hukuk davalarında, olayı mahkeme önüne getiren tarafa davacı, karşı tarafa davalı denir.
Hem kara Avrupa'sı hukuk sisteminde, hem de Angloamerikan hukuk sisteminde davalıya ilk olarak, yöneltilen suçlamaları kabul edip etmediği sorulur. Eğer suçu kabul ederse, yargıç başkaca kanıta gerek duymaksızın davayı karara bağlar. Angloamerikan hukuk sisteminde, sanığın suçu kabul etmemesi durumunda bir jüri seçilir. Jüri üyeleri duruşmayı dikkatle izleyeceklerine ve doğruluğuna inandıkları bir karar vereceklerine yemin ederler. Jüri üyeleri kanıtları değerlendirir ve olayla ilgili karara varırlar. Yargıç ise izlenecek yönteme ilişkin jüriye yol gösterir. Jürinin kararından sonra, duruma uyan yasa hükmünü belirlemek ve cezayı saptamak yargıcın görevidir. Jürinin bulunmadığı davalarda kararı doğrudan yargıç verir. Kıta Avrupa'sı hukuk sisteminde duruşma, savcının yürüttüğü hazırlık soruşturmasından sonra yapılır. Türkiye'de de uygulanan bu sistemde ancak suçüstü durumunda hazırlık soruşturması yapılmadan duruşmaya başlanır. Hukuk davalarında, tarafların ya da vekillerinin duruşmada bulunması zorunludur. Ceza davalarında, yasayla belirlenen özel durumlarda sanık bulunmadan da duruşma yapılabilir.
Duruşma oturumu, olayı gündeme getiren kişi tarafından açılır. Ceza davalarında bu kişi savcı da olabilir; özel hukuk davalarında ise davacının kendisi ya da avukatıdır. Bu kişi iddiasını kanıtlarla sunmakla yükümlüdür. Buna "ispat yükümlülüğü" denir. Bu da yargıç ya da jürinin davalının mahkûm olması konusunda ikna edilmesi ya da davacı yararına olabilecek bazı gelişmelerin sağlanmasıyla gerçekleşir.
Kanıtların geçerliliği
Eğer taraflar kanıtlar üzerinde anlaşıyorsa, kanıtların geçerliği tartışılmaz. Bu tür kanıtlar genellikle adli tıp raporu gibi somut belgelerdir. Bu durumda davalının bu zarardan sorumlu olup olmadığının kanıtlanması gerekir.
Anlaşmazlık konusu olan her şeyin kanıtlanması yasal zorunluluktur. Çoğu zaman yeminli tanıkların ifadeleri de kanıt sayılır. Tanıklar doğruyu söyleyeceklerine yemin ederler. Eğer yalan söyledikleri ortaya çıkarsa haklarında "yalan yere tanıklık" suçundan dava açılabilir. Mahkemenin işleyiş biçimine ve kanıtlara ilişkin sorular konusunda yargıç karar verir. Yargıç, kararlara uymayarak duruşma düzenini bozan kişileri, mahkeme salonundan çıkarabilir. Yargıç, duruşma düzenini bozan kişileri tutuklatma yetkisine de sahiptir.
Kanıtlar ortaya koyulduktan sonra her iki tarafın avukatları olayı kendi açılarından değerlendirir. Görüşlerini yargıca, jürili yargılamalarda ise jüriye benimsetmeye ya da onları etkilemeye çalışırlar.
Genellikle iddia makamının, yani savcının ilk konuşmayı yaptığı duruşmada son sözü söyleme hakkı savunmaya aittir. Son olarak yargıç bütün olayı ve kanıtları özetleyerek kararını açıklar.
Karar
Angloamerikan sisteminde jüri kararını vermek üzere mahkeme salonundan çekilir. Bazı ülkelerde kararın oybirliğiyle alınması gerekir, bazılarında ise çoğunluk kararı yeterlidir. Jüri, karara vardıktan sonra duruşma salonuna döner ve kararı açıklar. Eğer jüri son kararda anlaşamazsa yeniden yargılama yapılır. Davalının suçlu bulunması durumunda yargıç cezayı belirler. Bazı yerlerde jüri cezalandırma sürecine de katılır.
Kara Avrupa'sı hukuk sisteminde ise yargıç açık duruşmada gerekçeli kararını verir. Yargıç haksızlığa uğrayan kişinin zararının parayla ölçülebilir bir karşılığı olarak tazminat ödenmesini isteyebilir.
Temyiz
Kararın bozulması için bir üst mahkemeye başvuruda bulunmaya temyiz denir. Hukuk davalarında davayı kaybeden taraf, ceza davalarında ise suçlu bulunan davalı temyize başvurur. Temyize başvurma hakkı çeşitli ülkelerde yasayla düzenlenmiştir.
Türk hukuk sisteminde, ceza davalarında yalnızca suçlu bulunan tarafın değil, bazı durumlarda savcı ya da davacının da temyiz hakkı bulunmaktadır. Aynı durum hukuk davaları için de geçerlidir.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Durusma yargilamalarda iddia ve savunma makamlarinin delillere dayanarak tartistiklari surece denir Ayrica taraflar arasinda dogan uyusmazliklar gene mahkemelerdeki durusmalarda karara baglanir Durusmada kisiler genellikle bir avukat tarafindan temsil edilir Onemsiz sayilabilecek olaylar ve konusu kucuk miktarlarda para olan uyusmazliklar ise avukatsiz cozulebilir Ote yandan kisilerin kendilerini savunma haklari da vardir Durusma bir yargicin baskanliginda yapilir Ayrica zabit katibi mubasir davanin taraflari ya da onlarin vekilleri olan avukatlar gerekirse taniklar ve bilirkisiler mahkemede hazir bulunur Ceza davalarinda savci kamu adina davaci olarak durusmalara katilir Bati daki ve Turkiye deki uygulamalarABD Kanada Ingiltere Avustralya ve Yeni Zelanda gibi ulkelerde durusma hasimlik temelinde yurutulur Angloamerikan hukuk sistemi olarak adlandirilan bu sistem orf ve adet hukukuna gore bicimlenmistir Bu sistemle yurutulen durusmalarda taraflar hasimlar kanitlarini sunar ve taniklara sorular yoneltirler Orf ve adet hukukuna gore bicimlenmemis olan kara Avrupa si hukuk sistemi ni benimsemis Fransa Turkiye ve Avrupa nin obur ulkelerindeki durusmalarda sorusturma yontemi uygulanir Bu sistemde yargic taniklari sorgulamak ve olayi aydinlatmak icin genis yetkiye sahiptir Ceza davalari adam oldurme vatana ihanet irza tecavuz agir saldiri hirsizlik yol kesme ve kundakcilik gibi suclamalari iceren davalardir Hukuk davalari ise bir hakkin taninmasi icin acilir Bir ceza yargilamasinda suclanan kisi suclulugu ispatlanincaya degin sanik olarak adlandirilir Sanigi savunan avukata savunma vekili denir Saniga suclamada bulunan savciya ise cesitli ulkelerde farkli adlar verilir Hukuk davalarinda olayi mahkeme onune getiren tarafa davaci karsi tarafa davali denir Hem kara Avrupa si hukuk sisteminde hem de Angloamerikan hukuk sisteminde davaliya ilk olarak yoneltilen suclamalari kabul edip etmedigi sorulur Eger sucu kabul ederse yargic baskaca kanita gerek duymaksizin davayi karara baglar Angloamerikan hukuk sisteminde sanigin sucu kabul etmemesi durumunda bir juri secilir Juri uyeleri durusmayi dikkatle izleyeceklerine ve dogruluguna inandiklari bir karar vereceklerine yemin ederler Juri uyeleri kanitlari degerlendirir ve olayla ilgili karara varirlar Yargic ise izlenecek yonteme iliskin juriye yol gosterir Jurinin kararindan sonra duruma uyan yasa hukmunu belirlemek ve cezayi saptamak yargicin gorevidir Jurinin bulunmadigi davalarda karari dogrudan yargic verir Kita Avrupa si hukuk sisteminde durusma savcinin yuruttugu hazirlik sorusturmasindan sonra yapilir Turkiye de de uygulanan bu sistemde ancak sucustu durumunda hazirlik sorusturmasi yapilmadan durusmaya baslanir Hukuk davalarinda taraflarin ya da vekillerinin durusmada bulunmasi zorunludur Ceza davalarinda yasayla belirlenen ozel durumlarda sanik bulunmadan da durusma yapilabilir Durusma oturumu olayi gundeme getiren kisi tarafindan acilir Ceza davalarinda bu kisi savci da olabilir ozel hukuk davalarinda ise davacinin kendisi ya da avukatidir Bu kisi iddiasini kanitlarla sunmakla yukumludur Buna ispat yukumlulugu denir Bu da yargic ya da jurinin davalinin mahkum olmasi konusunda ikna edilmesi ya da davaci yararina olabilecek bazi gelismelerin saglanmasiyla gerceklesir Kanitlarin gecerliligiEger taraflar kanitlar uzerinde anlasiyorsa kanitlarin gecerligi tartisilmaz Bu tur kanitlar genellikle adli tip raporu gibi somut belgelerdir Bu durumda davalinin bu zarardan sorumlu olup olmadiginin kanitlanmasi gerekir Anlasmazlik konusu olan her seyin kanitlanmasi yasal zorunluluktur Cogu zaman yeminli taniklarin ifadeleri de kanit sayilir Taniklar dogruyu soyleyeceklerine yemin ederler Eger yalan soyledikleri ortaya cikarsa haklarinda yalan yere taniklik sucundan dava acilabilir Mahkemenin isleyis bicimine ve kanitlara iliskin sorular konusunda yargic karar verir Yargic kararlara uymayarak durusma duzenini bozan kisileri mahkeme salonundan cikarabilir Yargic durusma duzenini bozan kisileri tutuklatma yetkisine de sahiptir Kanitlar ortaya koyulduktan sonra her iki tarafin avukatlari olayi kendi acilarindan degerlendirir Goruslerini yargica jurili yargilamalarda ise juriye benimsetmeye ya da onlari etkilemeye calisirlar Genellikle iddia makaminin yani savcinin ilk konusmayi yaptigi durusmada son sozu soyleme hakki savunmaya aittir Son olarak yargic butun olayi ve kanitlari ozetleyerek kararini aciklar KararAngloamerikan sisteminde juri kararini vermek uzere mahkeme salonundan cekilir Bazi ulkelerde kararin oybirligiyle alinmasi gerekir bazilarinda ise cogunluk karari yeterlidir Juri karara vardiktan sonra durusma salonuna doner ve karari aciklar Eger juri son kararda anlasamazsa yeniden yargilama yapilir Davalinin suclu bulunmasi durumunda yargic cezayi belirler Bazi yerlerde juri cezalandirma surecine de katilir Kara Avrupa si hukuk sisteminde ise yargic acik durusmada gerekceli kararini verir Yargic haksizliga ugrayan kisinin zararinin parayla olculebilir bir karsiligi olarak tazminat odenmesini isteyebilir TemyizKararin bozulmasi icin bir ust mahkemeye basvuruda bulunmaya temyiz denir Hukuk davalarinda davayi kaybeden taraf ceza davalarinda ise suclu bulunan davali temyize basvurur Temyize basvurma hakki cesitli ulkelerde yasayla duzenlenmistir Turk hukuk sisteminde ceza davalarinda yalnizca suclu bulunan tarafin degil bazi durumlarda savci ya da davacinin da temyiz hakki bulunmaktadir Ayni durum hukuk davalari icin de gecerlidir