Dört İmparator Yılı, adını 69 yılında birbiri ardınca Roma İmparatorluğu tahtına çıkan Galba, Otho, Vitellius ve Vespasian adlı imparatorlardan alır.
68 yılında İmparator Nero'ya düzenlenen suikastin ardından İmparatorluk, Marcus Antonius'un öldüğü MÖ 30 yılından beri ilk kez kısa süreli de olsa bir iç savaşla karşı karşıya kalmıştı. Haziran 68 ve Aralık 69 tarihleri arasında Roma, nihayetinde Flavius Hanedanı'nın kurucusu Vespasian'ın taca çıkışına kadar birbiri ardınca İmparatorluk yapan Galba, Otho ve Vitellius tahta çıkışlarını ve düşüşlerine tanıklık etti. İç savaşın bu dönemi Roma İmparatorluğu'ndaki döngüsel politik karışıklıkların sembolü oldu. Bu iç savaşın neden olduğu askeri ve politik anarşinin, 'nındaki bozgun gibi ciddi yan etkileri oldu.
Veraset
Nero'dan Galba'ya
65 yılında Pisonia, cumhuriyet'i yeniden canlandırmayı amaçlayan bir komplo tertiplediyse de başarısız oldu. 67 sonu ya da 68 başında, valisi , valisi Servius Sulpicius Galba'yı Nero'nun yerine geçirebilmek amacıyla onun vergi politikasını bahane ederek isyan etti.
Vindex'in Galya'daki isyanı başarısız oldu. Germanya sınırında konuşlu Roma Lejyonları, Vindex'i karşılamak ve hain olarak karşı koymak için harekete geçti. önderliğindeki Ren ordusu Vindex'i bozguna uğrattı, ardından Vindex intihar etti. Galba, Senato tarafından ilan edilen ilk "halk düşmanı" dır.
Haziran 68'de, Senato kendini Nero'dan koruyabilmek için inisiyatif aldı ve onu "halk düşmanı" ilan ederek Galba'yı İmparator seçti. Kendi kendine imparator olmak isteyen Nymphidius Sabinus, Praetorian muhafızlara, Nero'ya ihanet etmeleri için rüşvet verdi. Nero, suikast sonucu öldürüldü. Galba, imparator olarak tanındı ve Lejyonlarının başında şehre girişi sevinçle karşılandı.
- Galba'nın Lejyon'ları: , I Macriana liberatrix, , ve .
Galba'dan Otho'ya
Olayların bu yönde gelişmesi, Germen lejyonlarına, sadâkatlarına karşılık olarak bekledikleri ödülü getirmedi ancak suçlamaktan ziyade Galba'nın tahta giden yolunu tıkadılar. Komutanları Rufus'un yeri hemen yeni imparator tarafından değiştirildi. , valisi olarak atandı. Germanya'nın sadakatine olan politik güvenin azalaması, İmparatorluğun Batavia'lı muhafızlarının görevden alınmasına ve bunun üzerine Batavia'lıların isyan etmeleriyle sonuçlandı.
Galba, uzun süre popüler kalamadı. Roma'ya doğru olan yürüyüşü sırasında onu hemen kabullenmeyen şehirleri yıkmış ya da çok sayıda cezaya mahkûm etmişti. Roma'da Galba, Nero'nun tüm reformlarını birçok önemli insanın menfaatlerine dokunacak şekilde iptal etti. Selefleri gibi Galba'da bir komplo korkusuyla birçok senatör ve equites'i mahkemeye çıkartmaksızın idam ettirdi. Ordu da mutlu değildi. Güvenli bir şekilde Roma'ya girdikten sonra askerlere kendisini desteklemeleri karşılığında söz verdiği ödülleri vermekten vazgeçti. Üstelik, yeni yıla girilen 1 Ocak 69'da Germanya Inferior eyaleti Lejyonları yeni imparatora sadakat ve bağlılık yemini etmeyi reddettiler. İlerleyen günlerde Lejyonlar valileri olan Vitellius'u imparator ilan edeceklerdi.
Ren Lejyonlarını kaybettiği bilgisinin kendisine ulaşması üzerine Galba panikledi. Genç senatör 'u varisi olarak evlatlık edindi. Bunu yaparak, birçok insanı ve ayrıca kendi payına onursal bir mevkii arzusundaki, tutkulu ve etkili bir adam olan Marcus Salvius Otho'yu da küstürdü. Otho, imparatordan yana oldukça dertli olan Praetorian muhafızlara kendi tarafına geçmeleri için rüşvet verdi. Galba bu askeri darbe'yi haber aldığı zaman durumu normale döndürmek için sokaklara çıktı. Bu bir hataydı çünkü çok fazla taraftar toplayamamıştı. Kısa bir süre sonra Praetorian Muhafız tarafından Roma Forumu'nda öldürüldü.
- Otho'nun Lejyonları: ve
Otho'dan Vitellius'a
Otho, Senato tarafından aynı gün içinde imparator olarak tanındı. Bunca kargaşanın ardından yeni imparator bir derin bir nefes alma ile selamlandı. Hırslı ve açgözlü olduğu halde, Otho kayıtlara geçecek herhangi bir zorbalık ya da acımasızlık yapmadı ve dürüst bir imparator olması beklendi. Her halukarda, Vitellius'un Germanya'dan İtalya'ya yürüme şeklinden rahatsız olmuştu.
Vitellius'un arkasında, İmparatorluğun en seçkin Lejyonları olan ve Germen savaşlarında bulunmuş kıdemli askerlerden oluşan ve gibi lejyonlar vardı. Sonradan anlaşılacağı üzere bu, güce sahip olduğunun en iyi kanıtıydı. Otho, yeni bir iç savaş başlatmak için pek hevesli değildi ve barış teklif etmek bir ajan gönderdi ve Vitellius'u kendi evlatlık oğlu olmaya davet etti. Çok geçti çünkü Vitellius'un generalleri ordunun yarısının başında İtalya'ya girmişti. Art arda birkaç seri küçük zaferden sonra, nihayet Otho 'nda bozguna uğratıldı. Kaçmak ya da karşı-atak denemek yerine, Otho anarşiye bir son vermeye karar verdiği sırada bir suikaste kurban gitti. İmparatorluğu üç aydan biraz daha uzun sürdü.
- Vitellius'un Lejyonları: , , , , , ve
- Otho'nun Lejyonları:
Vitellius'tan Vespasian'a
Otho'un suikaste uğradığı haberinin gelmesi üzerine Vitellius, Senato tarafından imparator olarak tanındı. Bu tanıma, Vitellius'un Roma'yı düzenlesi içindi. Her nedense, saltanatı pek de hayırlı başlamadı. Vitellius, Roma halkının ortak belleğinde Pontifex Maximus'un göreve geldiği gün olduğu için batıl bir inançla uğursuz sayılan bir günü 'nın (MÖ 390) yıldönümü kutlamaları için seçtiğinde şehir büyük bir şüpheye düştü. Olaylar, bu şüphelerinde kısmen haklı olduklarını ispat edecekti. Sıkıca korunan tahtla birlikte, Vitellius bir dizi şölen ve akşam yemeği düzenledi (Suetonius'a göre sabah, öğle ve akşam olmak üzere üç defa) ve zafer kutlamaları için düzenlenen askeri geçit törenleri imparatorluk hazinesini iflasın eşiğine getirdi. Borçlar kısa sürede arttı ve borç verenler paralarını geri istemeye başladılar. Vitellius, borç verenlerden en istekli olanların işkenceyle idam edilmesini emrederek şiddete meyilli doğasını gösterdi. İmparatorluğun finansal durumunun felakete doğru sürüklenmesi üzerine, Vitellius kendisini varis olarak adlandıran birçok vatandaşı ve ayrıca müşterek varisçi olduğu diğerlerini de öldürme inisiyatifini kullandı. Ayrıca, her türlü olası rakibini takip ederek, öldürmek için onlara güç sözü vererek saraya davet etmekle meşgul oldu.
Aynı sırada, Mısır ve Ortadoğu eyaletlerinden ile , Vespasian' imparator ilan ettiler. Vespasian, 67 yılında özel bir emirle Nero tarafından Yahudiye eyaletine 'nı bastırmak için gönderilmişti ve orada Suriye eyaleti valisi Gaius Licinius Mucianus'un desteğini kazanmıştı. Yahudiye ve Suriye'den toplanmış güçlü bir ordu, Mucianus'un komutasında Roma'ya doğru harekete geçti. Vespasian'ın kendisi, Roma için hayati öneme sahip olan ve Mısır'dan yapılan tahıl tedarikini kontrol edebilmek için gittiği İskenderiye'de 1 Temmuz'da İmparator ilan edildi. Vespasian'ın oğlu Titus, Yahudi isyanıyla ilgilenmek için Judaea'da (Yahudiye) kaldı. Doğu Lejyonları daha Roma'ya varmadan önce, Raetia ve Moesia'daki Tuna Lejyonları da Ağustos'ta Vespasian'ı imparator ilan ettiler ve Vespasian, tarafından İtalya'ya davet edildi. Ekim'de, Primus yönetimindeki Lejyonlar İkinci 'nda Vitellius'un ordusuna karşı ezici bir zafer kazandılar. Düşmanlar tarafından kuşatıldığında, Vitellius kenti kendi tarafına çekebilmek için ihtiyacı olduğu yerdelerde rüşvet vererek ya da güç vadederek son bir girişimde bulundu. Kendisini reddedecek olan tek kabile Batavianlar gibi Müttefiki olan birkaç kabileden zorla asker toplamayı denedi. Tuna ordusu şimdi Roma'ya çok yakındı. Tehlikenin ciddiyetini kavradığında, Vitellius son bir girişimde bulundu ve 'nin eşlik ettiği ajanlarını ateşkes ilan etmek ve barış görüşmelerine başlamak için gönderdi. Ertesi gün, haberciler ordunu şehrin kapılarında olduğu haberi ile geri döndüler. Vitellius saklanmak için içeri gitti ve bir kaçış hazırlığına girişti ancak son bir kez sarayı ziyaret etmeye karar verdi. Burada Vespasian'ın adamları tarafından yakalandı ve öldürüldü. Başkent ele geçirildiğinde Jüpiter Tapınağı'nı ateşe verildi.
Senato birkaç gün sonra Vespasian'ı imparator olarak onayladı. Tarih 69 yılının 21 Aralığıydı ve yıl Galba'nı saltanatında başlamıştı.
- Vitellius'un Lejyonları:
- Vespasian'ın Lejyonları: ,
Sonuçları
Vespasian, Vitellius'un ölümünden sonra İmparatorluğuna karşı herhangi bir doğrudan tehlike ile karşılaşmadı. Flavius Hanedanı'nın kurucusu oldu ve 79 yılında doğal nedenlerden dolayı öldü.
Tarih dizin
68
- Nisan - Hispania Tarraconensis eyaleti valisi Galba ve Gallia Lugdunensis eyaleti valisi Vindex, İmparator Nero'ya karşı ayaklandı.
- Mayıs - Ren Lejyonları, Vindex'i Galya'da bozguna uğrattı ve öldürdü.
- Haziran - Nero, 8 Haziran'da Senato tarafından halk düşmanı (hostis) ilan edildi ve 9 Haziran'da suikaste kurban gitti; aynı gün, Galba İmparator olarak tanındı.
- Kasım - Vitellius, Germania Inferior eyaleti valisi olarak atandı.
69
- 1 Ocak - Ren Lejyonları Galba'ya bağlılık yemini etmeyi reddetti.
- 2 Ocak - Vitellius, Ren Lejyonları tarafından imparator ilan edildi.
- 15 Ocak - Galba, Praetorian muhafızlar'ca öldürüldü ve aynı gün Senato Otho'yu imparator olarak onayladı.
- 14 Nisan - Vitellius, Otho'yu bozguna uğrattı.
- 16 Nisan - Otho, suikaste kurban gitti ve Vitellius İmparator olarak kabul edildi.
- 1 Temmuz - 'daki Roma ordusunun komutanı Vespasian, komutası altındaki Mısır lejyonu tarafından imparator ilan edildi.
- August - Tuna Lejyonları Vespasian'ı desteklediğini açıkladı ve Eylül de onun adına İtalya'yı istila etti.
- Ekim - Tuna ordusu Vitellius'u bozguna uğrattı ve Vespasian Mısır'ı işgal etti.
- 20 Aralık -Vitellius, İmparatorluk sarayında askerler tarafından öldürüldü.
- 21 Aralık - Vespasian imparator olarak tanındı.
Ayrıca bakınız
- Tacitus,
- Beş İmparator Yılı (193)
- Altı İmparator Yılı (238)
Kaynakça
- Roma Savaşları, Adrian Goldsworthy
- On iki Sezar, , Kitabın tamamı; Project Gutenberg: On iki Sezar'ın Hayatları27 Eylül 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Dört imparator yılı, Peter Greenhalgh (1975), İngilizce
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dort Imparator Yili adini 69 yilinda birbiri ardinca Roma Imparatorlugu tahtina cikan Galba Otho Vitellius ve Vespasian adli imparatorlardan alir 68 yilinda Imparator Nero ya duzenlenen suikastin ardindan Imparatorluk Marcus Antonius un oldugu MO 30 yilindan beri ilk kez kisa sureli de olsa bir ic savasla karsi karsiya kalmisti Haziran 68 ve Aralik 69 tarihleri arasinda Roma nihayetinde Flavius Hanedani nin kurucusu Vespasian in taca cikisina kadar birbiri ardinca Imparatorluk yapan Galba Otho ve Vitellius tahta cikislarini ve dususlerine taniklik etti Ic savasin bu donemi Roma Imparatorlugu ndaki dongusel politik karisikliklarin sembolu oldu Bu ic savasin neden oldugu askeri ve politik anarsinin nindaki bozgun gibi ciddi yan etkileri oldu VerasetNero dan Galba ya 65 yilinda Pisonia cumhuriyet i yeniden canlandirmayi amaclayan bir komplo tertiplediyse de basarisiz oldu 67 sonu ya da 68 basinda valisi valisi Servius Sulpicius Galba yi Nero nun yerine gecirebilmek amaciyla onun vergi politikasini bahane ederek isyan etti Vindex in Galya daki isyani basarisiz oldu Germanya sinirinda konuslu Roma Lejyonlari Vindex i karsilamak ve hain olarak karsi koymak icin harekete gecti onderligindeki Ren ordusu Vindex i bozguna ugratti ardindan Vindex intihar etti Galba Senato tarafindan ilan edilen ilk halk dusmani dir Haziran 68 de Senato kendini Nero dan koruyabilmek icin inisiyatif aldi ve onu halk dusmani ilan ederek Galba yi Imparator secti Kendi kendine imparator olmak isteyen Nymphidius Sabinus Praetorian muhafizlara Nero ya ihanet etmeleri icin rusvet verdi Nero suikast sonucu olduruldu Galba imparator olarak tanindi ve Lejyonlarinin basinda sehre girisi sevincle karsilandi Galba nin Lejyon lari I Macriana liberatrix ve Galba dan Otho ya Olaylarin bu yonde gelismesi Germen lejyonlarina sadakatlarina karsilik olarak bekledikleri odulu getirmedi ancak suclamaktan ziyade Galba nin tahta giden yolunu tikadilar Komutanlari Rufus un yeri hemen yeni imparator tarafindan degistirildi valisi olarak atandi Germanya nin sadakatine olan politik guvenin azalamasi Imparatorlugun Batavia li muhafizlarinin gorevden alinmasina ve bunun uzerine Batavia lilarin isyan etmeleriyle sonuclandi Galba uzun sure populer kalamadi Roma ya dogru olan yuruyusu sirasinda onu hemen kabullenmeyen sehirleri yikmis ya da cok sayida cezaya mahkum etmisti Roma da Galba Nero nun tum reformlarini bircok onemli insanin menfaatlerine dokunacak sekilde iptal etti Selefleri gibi Galba da bir komplo korkusuyla bircok senator ve equites i mahkemeye cikartmaksizin idam ettirdi Ordu da mutlu degildi Guvenli bir sekilde Roma ya girdikten sonra askerlere kendisini desteklemeleri karsiliginda soz verdigi odulleri vermekten vazgecti Ustelik yeni yila girilen 1 Ocak 69 da Germanya Inferior eyaleti Lejyonlari yeni imparatora sadakat ve baglilik yemini etmeyi reddettiler Ilerleyen gunlerde Lejyonlar valileri olan Vitellius u imparator ilan edeceklerdi Ren Lejyonlarini kaybettigi bilgisinin kendisine ulasmasi uzerine Galba panikledi Genc senator u varisi olarak evlatlik edindi Bunu yaparak bircok insani ve ayrica kendi payina onursal bir mevkii arzusundaki tutkulu ve etkili bir adam olan Marcus Salvius Otho yu da kusturdu Otho imparatordan yana oldukca dertli olan Praetorian muhafizlara kendi tarafina gecmeleri icin rusvet verdi Galba bu askeri darbe yi haber aldigi zaman durumu normale dondurmek icin sokaklara cikti Bu bir hataydi cunku cok fazla taraftar toplayamamisti Kisa bir sure sonra Praetorian Muhafiz tarafindan Roma Forumu nda olduruldu Otho nun Lejyonlari veOtho dan Vitellius a Otho Senato tarafindan ayni gun icinde imparator olarak tanindi Bunca kargasanin ardindan yeni imparator bir derin bir nefes alma ile selamlandi Hirsli ve acgozlu oldugu halde Otho kayitlara gececek herhangi bir zorbalik ya da acimasizlik yapmadi ve durust bir imparator olmasi beklendi Her halukarda Vitellius un Germanya dan Italya ya yurume seklinden rahatsiz olmustu Vitellius un arkasinda Imparatorlugun en seckin Lejyonlari olan ve Germen savaslarinda bulunmus kidemli askerlerden olusan ve gibi lejyonlar vardi Sonradan anlasilacagi uzere bu guce sahip oldugunun en iyi kanitiydi Otho yeni bir ic savas baslatmak icin pek hevesli degildi ve baris teklif etmek bir ajan gonderdi ve Vitellius u kendi evlatlik oglu olmaya davet etti Cok gecti cunku Vitellius un generalleri ordunun yarisinin basinda Italya ya girmisti Art arda birkac seri kucuk zaferden sonra nihayet Otho nda bozguna ugratildi Kacmak ya da karsi atak denemek yerine Otho anarsiye bir son vermeye karar verdigi sirada bir suikaste kurban gitti Imparatorlugu uc aydan biraz daha uzun surdu Vitellius un Lejyonlari veOtho nun Lejyonlari Vitellius tan Vespasian a Otho un suikaste ugradigi haberinin gelmesi uzerine Vitellius Senato tarafindan imparator olarak tanindi Bu tanima Vitellius un Roma yi duzenlesi icindi Her nedense saltanati pek de hayirli baslamadi Vitellius Roma halkinin ortak belleginde Pontifex Maximus un goreve geldigi gun oldugu icin batil bir inancla ugursuz sayilan bir gunu nin MO 390 yildonumu kutlamalari icin sectiginde sehir buyuk bir supheye dustu Olaylar bu suphelerinde kismen hakli olduklarini ispat edecekti Sikica korunan tahtla birlikte Vitellius bir dizi solen ve aksam yemegi duzenledi Suetonius a gore sabah ogle ve aksam olmak uzere uc defa ve zafer kutlamalari icin duzenlenen askeri gecit torenleri imparatorluk hazinesini iflasin esigine getirdi Borclar kisa surede artti ve borc verenler paralarini geri istemeye basladilar Vitellius borc verenlerden en istekli olanlarin iskenceyle idam edilmesini emrederek siddete meyilli dogasini gosterdi Imparatorlugun finansal durumunun felakete dogru suruklenmesi uzerine Vitellius kendisini varis olarak adlandiran bircok vatandasi ve ayrica musterek varisci oldugu digerlerini de oldurme inisiyatifini kullandi Ayrica her turlu olasi rakibini takip ederek oldurmek icin onlara guc sozu vererek saraya davet etmekle mesgul oldu Ayni sirada Misir ve Ortadogu eyaletlerinden ile Vespasian imparator ilan ettiler Vespasian 67 yilinda ozel bir emirle Nero tarafindan Yahudiye eyaletine ni bastirmak icin gonderilmisti ve orada Suriye eyaleti valisi Gaius Licinius Mucianus un destegini kazanmisti Yahudiye ve Suriye den toplanmis guclu bir ordu Mucianus un komutasinda Roma ya dogru harekete gecti Vespasian in kendisi Roma icin hayati oneme sahip olan ve Misir dan yapilan tahil tedarikini kontrol edebilmek icin gittigi Iskenderiye de 1 Temmuz da Imparator ilan edildi Vespasian in oglu Titus Yahudi isyaniyla ilgilenmek icin Judaea da Yahudiye kaldi Dogu Lejyonlari daha Roma ya varmadan once Raetia ve Moesia daki Tuna Lejyonlari da Agustos ta Vespasian i imparator ilan ettiler ve Vespasian tarafindan Italya ya davet edildi Ekim de Primus yonetimindeki Lejyonlar Ikinci nda Vitellius un ordusuna karsi ezici bir zafer kazandilar Dusmanlar tarafindan kusatildiginda Vitellius kenti kendi tarafina cekebilmek icin ihtiyaci oldugu yerdelerde rusvet vererek ya da guc vadederek son bir girisimde bulundu Kendisini reddedecek olan tek kabile Batavianlar gibi Muttefiki olan birkac kabileden zorla asker toplamayi denedi Tuna ordusu simdi Roma ya cok yakindi Tehlikenin ciddiyetini kavradiginda Vitellius son bir girisimde bulundu ve nin eslik ettigi ajanlarini ateskes ilan etmek ve baris gorusmelerine baslamak icin gonderdi Ertesi gun haberciler ordunu sehrin kapilarinda oldugu haberi ile geri donduler Vitellius saklanmak icin iceri gitti ve bir kacis hazirligina giristi ancak son bir kez sarayi ziyaret etmeye karar verdi Burada Vespasian in adamlari tarafindan yakalandi ve olduruldu Baskent ele gecirildiginde Jupiter Tapinagi ni atese verildi Senato birkac gun sonra Vespasian i imparator olarak onayladi Tarih 69 yilinin 21 Araligiydi ve yil Galba ni saltanatinda baslamisti Vitellius un Lejyonlari Vespasian in Lejyonlari Sonuclari Vespasian Vitellius un olumunden sonra Imparatorluguna karsi herhangi bir dogrudan tehlike ile karsilasmadi Flavius Hanedani nin kurucusu oldu ve 79 yilinda dogal nedenlerden dolayi oldu Tarih dizin68 Nisan Hispania Tarraconensis eyaleti valisi Galba ve Gallia Lugdunensis eyaleti valisi Vindex Imparator Nero ya karsi ayaklandi Mayis Ren Lejyonlari Vindex i Galya da bozguna ugratti ve oldurdu Haziran Nero 8 Haziran da Senato tarafindan halk dusmani hostis ilan edildi ve 9 Haziran da suikaste kurban gitti ayni gun Galba Imparator olarak tanindi Kasim Vitellius Germania Inferior eyaleti valisi olarak atandi 69 1 Ocak Ren Lejyonlari Galba ya baglilik yemini etmeyi reddetti 2 Ocak Vitellius Ren Lejyonlari tarafindan imparator ilan edildi 15 Ocak Galba Praetorian muhafizlar ca olduruldu ve ayni gun Senato Otho yu imparator olarak onayladi 14 Nisan Vitellius Otho yu bozguna ugratti 16 Nisan Otho suikaste kurban gitti ve Vitellius Imparator olarak kabul edildi 1 Temmuz daki Roma ordusunun komutani Vespasian komutasi altindaki Misir lejyonu tarafindan imparator ilan edildi August Tuna Lejyonlari Vespasian i destekledigini acikladi ve Eylul de onun adina Italya yi istila etti Ekim Tuna ordusu Vitellius u bozguna ugratti ve Vespasian Misir i isgal etti 20 Aralik Vitellius Imparatorluk sarayinda askerler tarafindan olduruldu 21 Aralik Vespasian imparator olarak tanindi Ayrica bakinizTacitus Bes Imparator Yili 193 Alti Imparator Yili 238 KaynakcaRoma Savaslari Adrian Goldsworthy On iki Sezar Kitabin tamami Project Gutenberg On iki Sezar in Hayatlari27 Eylul 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dort imparator yili Peter Greenhalgh 1975 IngilizceOtho Vitellius Vespasian