Düzeltici Hareket (Arapça: الحركة التصحيحية, romanize: al-Ḥarakah at-Taṣḥīḥīyah) Düzeltici Devrim veya 1970 darbesi olarak da anılan olay, Suriye'de 13 Kasım 1970'te General Hafız Esad liderliğindeki bir darbeyle başlatılan siyasi bir hareketti. Esad'ın Suriye'de devrimci kabul edilen reform programı, devletin ve Baas partisinin "milliyetçi sosyalist çizgisini" sürdürmeyi ve geliştirmeyi amaçlıyordu. Esad, 2000 yılındaki ölümüne kadar Suriye'yi yönetecekti ve ardından yerine oğlu Beşşar Esad geçti.
Düzeltici Hareket | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Arap Soğuk Savaşı'nın parçası ve Suriye İç Savaşı'nın başlangıcı | |||||||
Hafız Esad hareketin başarısından kısa bir süre sonra | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Esad sadıkları | |||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Salah Cedid (esir) Nureddin el-Etâsî | Hafız Esad Rıfat Esad Mustafa Talas | ||||||
Kayıplar | |||||||
Yok |
Olaylar
Esad, Ürdün'deki Kara Eylül krizine yönelik başarısız Suriye askeri müdahalesinden kısa bir süre sonra iktidarı ele geçirmeyi planlamaya başladı. Esad 1969'dan beri Suriye siyasetinin fiili komutasındayken, Salah Cedid ve destekçileri hala iktidarın tüm resmi tuzaklarını elinde tutuyordu.Cemal Abdünnasır'ın cenazesine katıldıktan sonra Esad, 30 Ekim 1970'te düzenlenen Ulusal Acil Durum Kongresi'ne katılmak için Suriye'ye döndü. Kongrede Esad, parti delegelerinin çoğunluğunu oluşturan Cedid ve destekçileri tarafından kınandı. Ancak Esad, kongreye katılmadan önce kendisine sadık birliklere kongrenin yapıldığı binayı kuşatma emri vermişti. Esad'ın siyasi konumuna yönelik eleştiriler devam etti, ancak Esad'ın askerleri binayı çevrelerken delegelerin çoğu savaşı kaybettiklerini biliyorlardı. Esad ve Mustafa Talas - bu hareketin pratikte çok az etkisi olmasına rağmen - kongre sırasında hükûmet görevlerinden alındı.
Ulusal Kongre 12 Kasım 1970'te dağıldığında, Esad, kendisine sadık olanlara Cedid hükûmetinin önde gelen üyelerini tutuklamalarını emretti. Önde gelen birçok aracı Cedid'e Suriye'nin yurtdışındaki büyükelçiliklerinde görev teklif edilirken, Cedid bunu reddederek Esad'a, "Eğer iktidarı alırsam ölene kadar sokaklarda sürükleneceksin" dedi. Buna karşılık Esad, hayatının geri kalanını Mezzeh Hapishanesi'nde geçirmek üzere Cedid'i hapse attı. Can kaybı olmadı ve ülke darbeden sonra sakin kaldı. Bir şeylerin yolunda gitmediğinin dış dünyaya tek kanıtı, resmi gazetelerin, radyo ve televizyon kanallarının ya yayınlarını durdurması ya da yayından kalkmasıydı. Kısa bir süre sonra Geçici Bölge Komutanlığı kuruldu ve 16 Kasım 1970'te yeni hükûmet ilk kararnamesini yayınladı.
Reformlar
Yerel
Siyasi reformlar
Esad'ın Cedid yanlısı gruptan çok daha küçük olan hizbi, güçlerini pekiştirmek için Eflakçıları en üst pozisyonlara almaya başladı. Esad, Mişel Eflak'ın sempatizanlarına, "Birlikte yeniden inşa edelim ve başarısız olursak, kafamız hep birlikte blokta olacak" diyerek doğrudan çağrıda bulundu. Aralarında bir parti ideoloğu olan Georges Saddiqni ve Baas Partisi'nin 1947'deki kuruluş kongresinin sekreterlerinden biri olan Şakir el-Fahham'ın da bulunduğu tahminen 2.000 kişi Esad'ın davetine yanıt verdi. Bununla birlikte, partideki hakimiyetini güçlendirmeye çalışmasına rağmen, 1970 Bölge Komutanlığı toplantısında, üyeler Esad'ın partiye liderlik edecek bir figüran atama hareketine karşı çıktılar. Sonuç olarak Esad partiden ayrı bir güç üssü kurmaya devam etti.
11. Ulusal Kongre'de Esad, "düzeltici hareketinin" bir parçası olarak, ulusal politikanın genel bir revizyonunu başlattı. Bu revizyonlara, egemenliğini pekiştirmek için getirilen önlemler dahil edildi. Baasçı selefleri, İslam'ın kamusal yaşam ve hükûmet üzerindeki kontrolünü kısıtlamışlardı. Anayasa sadece Müslümanların cumhurbaşkanı olmasına izin verdiği için, Esad, Cedid'in aksine kendisini dindar bir Müslüman olarak sundu. Eğitimli Müslüman sınıf olan ulemanın desteğini almak için Nusayri olmasına rağmen Sünni camilerinde namaz kıldı. Esad'ın aldığı önlemler arasında yaklaşık 2 bin din görevlisinin rütbesinin yükseltilmesi ve din görevlileri ile camilerin inşası bakanı olarak bir alim atanması vardı. Sünni çoğunluğu tatmin etmek için az bilinen bir Sünni öğretmen olan Ahmed el-Hatib'i Devlet Başkanı olarak atadı. Esad ayrıca Sünnileri hükûmette, orduda ve partide üst düzey görevlere atadı. Tüm başbakanları, savunma bakanları ve dışişleri bakanları, kabinesinin çoğunluğu Sünniydi. 1970'lerin başında, Esad Şam Sünni Müftüsü tarafından gerçek bir Müslüman olarak doğrulandı ve Hacca gitti. Konuşmalarında İsrail ile savaşmaktan bahsederken sıklıkla "cihad" ve "şehadet" gibi terimler kullandı.
Darbe, Suriye'nin sosyal ve siyasi yapılarını alt üst etti. Esad'ın mezhebi olan Nusayriler, nüfusun %12'sinden fazla olmamasına rağmen, Suriye'deki hayatın her alanında imrenilen pozisyonları işgal etmeye başladı.
Ekonomik reformlar
Esad, selefinin radikal ekonomik sosyalizm politikasını geri aldı ve özel sektörün ekonomideki rolünü güçlendirdi. Düzeltici Hareket birçok yönden siyasi seçkinler ile Şam burjuvazisi arasında zımni bir ittifakla sonuçlandı.
Dış politika
Reformlar ayrıca - Suriye, Cedid'in kısa ömürlü yönetimi sırasında diplomatik olarak izole edilmiş olduğundan - Suriye'nin diğer Arap devletleriyle ilişkilerini normalleştirmeyi de amaçladı. Esad, İsrail'e karşı güvenlik işbirliğini güçlendirmek için sözde "Kahire-Şam-Riyad eksenini" kurmak için Mısır ve Suudi Arabistan ile birlikte çalışma ilişkileri kurmaya çalıştı. İşbirliği anlaşması etkili oldu ve 1973'te Mısır ve Suriye Ekim Savaşı'nı kazanamayınca, Suudi Arabistan ve diğer Arap petrol üreticileri Batı'ya petrol satmayı bıraktı.
Mirası
Suriye hükûmeti, Düzeltci Hareketi her yıl 16 Kasım'da kutlanan resmi bir tatille anmaktadır.
Doğu Bloku'ndaki komünist hükûmetler çöktüğünde, hükûmet içinde ideolojik bir kriz ortaya çıktı. Ancak Esad ve destekçileri, "Savaşçı Hafız Esad liderliğindeki Düzeltici Hareket" sayesinde, "yaklaşık yirmi yıl" önceden tanıtılan ekonomik ve siyasi çoğulculuk ilkelerinin, Suriye hükûmetini çöküş ihtimalinden koruduğunu belirttiler.
27 Ocak 2000'de Suriye dışişleri bakanı Faruk eş-Şara: "1970 yılında Hafız Esad liderliğinde gerçekleşen Düzeltici Hareket'in modern Arap tarihinde ilk kez olgun ve gerçekçi bir pan-Arap ideolojisini kristalize ettiğini söylerken abartmıyorum." dedi.
Kaynakça
- ^ a b Seale, Patrick (15 Haziran 2000). "Hafez al-Assad". The Guardian. Guardian.co.uk. 30 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2011.
- ^ a b Hinnebusch 2001.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p Seale 1990.
- ^ Lefevre 2013.
- ^ a b Alianak 2007.
- ^ a b Reich 1990.
- ^ a b c d Freedmen 2002.
- ^ Weeden 1999.
- ^ Ayalon 1993.
- ^ a b Ziser 2001.
- ^ Korany & Dessouki 2010.
Bibliyografya
- Middle Eastern Leaders and Islam: A Precarious Equilibrium. Peter Lang. 2007. ISBN .
- The Foreign Policies of Arab States: The Challenge of Globalization. . 2010. ISBN .
- The Middle East After Iraq's Invasion of Kuwait. . 1993. ISBN .
- The Middle East Enters the Twenty-first Century. . 2002. ISBN .
- Syria: Revolution from Above. 1st. Routledge. 2001. ISBN .
- Syria: Revolution from Above. Oxford University Press. 2013. ISBN .
- Asad: The Struggle for the Middle East. University of California Press. 1990. ISBN .
- Political Leaders of the Contemporary Middle East and North Africa: A Biographical Dictionary. Greenwood Publishing Group. 1990. ISBN .
- Asad's Legacy: Syria in Transition. C. Hurst & Co. Publishers. 2001. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Duzeltici Hareket Arapca الحركة التصحيحية romanize al Ḥarakah at Taṣḥiḥiyah Duzeltici Devrim veya 1970 darbesi olarak da anilan olay Suriye de 13 Kasim 1970 te General Hafiz Esad liderligindeki bir darbeyle baslatilan siyasi bir hareketti Esad in Suriye de devrimci kabul edilen reform programi devletin ve Baas partisinin milliyetci sosyalist cizgisini surdurmeyi ve gelistirmeyi amacliyordu Esad 2000 yilindaki olumune kadar Suriye yi yonetecekti ve ardindan yerine oglu Bessar Esad gecti Duzeltici HareketArap Soguk Savasi nin parcasi ve Suriye Ic Savasi nin baslangiciHafiz Esad hareketin basarisindan kisa bir sure sonraTarih13 Kasim 1970BolgeSuriyeSonucSalah Cedid ve muttefiklerinin devrilmesi Baas Suriye Bolge Subesi Gecici Bolge Komutanligi AtanmasiTaraflarSuriye Hukumeti Suriye Baas PartisiEsad sadiklariKomutanlar ve liderlerSalah Cedid esir Nureddin el EtasiHafiz Esad Rifat Esad Mustafa TalasKayiplarYokOlaylarEsad Urdun deki Kara Eylul krizine yonelik basarisiz Suriye askeri mudahalesinden kisa bir sure sonra iktidari ele gecirmeyi planlamaya basladi Esad 1969 dan beri Suriye siyasetinin fiili komutasindayken Salah Cedid ve destekcileri hala iktidarin tum resmi tuzaklarini elinde tutuyordu Cemal Abdunnasir in cenazesine katildiktan sonra Esad 30 Ekim 1970 te duzenlenen Ulusal Acil Durum Kongresi ne katilmak icin Suriye ye dondu Kongrede Esad parti delegelerinin cogunlugunu olusturan Cedid ve destekcileri tarafindan kinandi Ancak Esad kongreye katilmadan once kendisine sadik birliklere kongrenin yapildigi binayi kusatma emri vermisti Esad in siyasi konumuna yonelik elestiriler devam etti ancak Esad in askerleri binayi cevrelerken delegelerin cogu savasi kaybettiklerini biliyorlardi Esad ve Mustafa Talas bu hareketin pratikte cok az etkisi olmasina ragmen kongre sirasinda hukumet gorevlerinden alindi Ulusal Kongre 12 Kasim 1970 te dagildiginda Esad kendisine sadik olanlara Cedid hukumetinin onde gelen uyelerini tutuklamalarini emretti Onde gelen bircok araci Cedid e Suriye nin yurtdisindaki buyukelciliklerinde gorev teklif edilirken Cedid bunu reddederek Esad a Eger iktidari alirsam olene kadar sokaklarda surukleneceksin dedi Buna karsilik Esad hayatinin geri kalanini Mezzeh Hapishanesi nde gecirmek uzere Cedid i hapse atti Can kaybi olmadi ve ulke darbeden sonra sakin kaldi Bir seylerin yolunda gitmediginin dis dunyaya tek kaniti resmi gazetelerin radyo ve televizyon kanallarinin ya yayinlarini durdurmasi ya da yayindan kalkmasiydi Kisa bir sure sonra Gecici Bolge Komutanligi kuruldu ve 16 Kasim 1970 te yeni hukumet ilk kararnamesini yayinladi ReformlarYerel Siyasi reformlar Esad in Cedid yanlisi gruptan cok daha kucuk olan hizbi guclerini pekistirmek icin Eflakcilari en ust pozisyonlara almaya basladi Esad Misel Eflak in sempatizanlarina Birlikte yeniden insa edelim ve basarisiz olursak kafamiz hep birlikte blokta olacak diyerek dogrudan cagrida bulundu Aralarinda bir parti ideologu olan Georges Saddiqni ve Baas Partisi nin 1947 deki kurulus kongresinin sekreterlerinden biri olan Sakir el Fahham in da bulundugu tahminen 2 000 kisi Esad in davetine yanit verdi Bununla birlikte partideki hakimiyetini guclendirmeye calismasina ragmen 1970 Bolge Komutanligi toplantisinda uyeler Esad in partiye liderlik edecek bir figuran atama hareketine karsi ciktilar Sonuc olarak Esad partiden ayri bir guc ussu kurmaya devam etti 11 Ulusal Kongre de Esad duzeltici hareketinin bir parcasi olarak ulusal politikanin genel bir revizyonunu baslatti Bu revizyonlara egemenligini pekistirmek icin getirilen onlemler dahil edildi Baasci selefleri Islam in kamusal yasam ve hukumet uzerindeki kontrolunu kisitlamislardi Anayasa sadece Muslumanlarin cumhurbaskani olmasina izin verdigi icin Esad Cedid in aksine kendisini dindar bir Musluman olarak sundu Egitimli Musluman sinif olan ulemanin destegini almak icin Nusayri olmasina ragmen Sunni camilerinde namaz kildi Esad in aldigi onlemler arasinda yaklasik 2 bin din gorevlisinin rutbesinin yukseltilmesi ve din gorevlileri ile camilerin insasi bakani olarak bir alim atanmasi vardi Sunni cogunlugu tatmin etmek icin az bilinen bir Sunni ogretmen olan Ahmed el Hatib i Devlet Baskani olarak atadi Esad ayrica Sunnileri hukumette orduda ve partide ust duzey gorevlere atadi Tum basbakanlari savunma bakanlari ve disisleri bakanlari kabinesinin cogunlugu Sunniydi 1970 lerin basinda Esad Sam Sunni Muftusu tarafindan gercek bir Musluman olarak dogrulandi ve Hacca gitti Konusmalarinda Israil ile savasmaktan bahsederken siklikla cihad ve sehadet gibi terimler kullandi Darbe Suriye nin sosyal ve siyasi yapilarini alt ust etti Esad in mezhebi olan Nusayriler nufusun 12 sinden fazla olmamasina ragmen Suriye deki hayatin her alaninda imrenilen pozisyonlari isgal etmeye basladi Ekonomik reformlar Esad selefinin radikal ekonomik sosyalizm politikasini geri aldi ve ozel sektorun ekonomideki rolunu guclendirdi Duzeltici Hareket bircok yonden siyasi seckinler ile Sam burjuvazisi arasinda zimni bir ittifakla sonuclandi Dis politika Reformlar ayrica Suriye Cedid in kisa omurlu yonetimi sirasinda diplomatik olarak izole edilmis oldugundan Suriye nin diger Arap devletleriyle iliskilerini normallestirmeyi de amacladi Esad Israil e karsi guvenlik isbirligini guclendirmek icin sozde Kahire Sam Riyad eksenini kurmak icin Misir ve Suudi Arabistan ile birlikte calisma iliskileri kurmaya calisti Isbirligi anlasmasi etkili oldu ve 1973 te Misir ve Suriye Ekim Savasi ni kazanamayinca Suudi Arabistan ve diger Arap petrol ureticileri Bati ya petrol satmayi birakti MirasiSuriye hukumeti Duzeltci Hareketi her yil 16 Kasim da kutlanan resmi bir tatille anmaktadir Dogu Bloku ndaki komunist hukumetler coktugunde hukumet icinde ideolojik bir kriz ortaya cikti Ancak Esad ve destekcileri Savasci Hafiz Esad liderligindeki Duzeltici Hareket sayesinde yaklasik yirmi yil onceden tanitilan ekonomik ve siyasi cogulculuk ilkelerinin Suriye hukumetini cokus ihtimalinden korudugunu belirttiler 27 Ocak 2000 de Suriye disisleri bakani Faruk es Sara 1970 yilinda Hafiz Esad liderliginde gerceklesen Duzeltici Hareket in modern Arap tarihinde ilk kez olgun ve gercekci bir pan Arap ideolojisini kristalize ettigini soylerken abartmiyorum dedi Kaynakca a b Seale Patrick 15 Haziran 2000 Hafez al Assad The Guardian Guardian co uk 30 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2011 a b Hinnebusch 2001 a b c d e f g h i j k l m n o p Seale 1990 Lefevre 2013 a b Alianak 2007 a b Reich 1990 a b c d Freedmen 2002 Weeden 1999 Ayalon 1993 a b Ziser 2001 Korany amp Dessouki 2010 BibliyografyaMiddle Eastern Leaders and Islam A Precarious Equilibrium Peter Lang 2007 ISBN 9780820469249 The Foreign Policies of Arab States The Challenge of Globalization 2010 ISBN 9774163605 The Middle East After Iraq s Invasion of Kuwait 1993 ISBN 0813012147 The Middle East Enters the Twenty first Century 2002 ISBN 0813031109 Syria Revolution from Above 1st Routledge 2001 ISBN 978 0415267793 Syria Revolution from Above Oxford University Press 2013 ISBN 0199365334 Asad The Struggle for the Middle East University of California Press 1990 ISBN 9780520069763 Political Leaders of the Contemporary Middle East and North Africa A Biographical Dictionary Greenwood Publishing Group 1990 ISBN 9780313262135 Asad s Legacy Syria in Transition C Hurst amp Co Publishers 2001 ISBN 9781850654506