Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Uzay veya feza, Dünya'nın ötesinde ve gök cisimleri arasında var olan, sonsuz olduğu düşünülen fakat sonsuz olduğu konusunda kesin yargılara varılamayan genişliktir.
Uzay düşüncülerin aksine tamamıyla boş bir alan değildir; düşük yoğunluklu parçacıklar, ağırlıklı olarak hidrojen, helyum ve plazma, ayrıca elektromanyetik radyasyon, manyetik alanlar, nötrinolar, Kozmik toz ve kozmik ışınlar içeren sert vakumsu bir alandır.Büyük Patlama'nın kozmik fon radyasyonuyla belirlenen uzayın taban sıcaklığı 2,7°K kelvindir. bu da (−270,45 °C - 454,81 °F) tekabül etmektedir. Aslında bu sıcaklık Büyük Patlamadan sonra ortaya çıkan ışınımın günümüze gelen dalga boyudur.Galaksiler arasındaki plazma, evrendeki baryonik maddenin yaklaşık yarısını oluşturur. Metreküp başına bir hidrojen atomundan daha az sayı yoğunluğuna ve milyonlarca Kelvin sıcaklığına sahiptir. Büyük patlama sonrası lokal madde konsantrasyonları, yıldızlara ve galaksilere yoğunlaşmıştır. Araştırmalar, çoğu galaksideki kütlenin %90'ının karanlık madde adı verilen bilinmeyen bir biçimde olduğunu ve diğer maddelerle yerçekimsel kuvvetler yoluyla etkileşime girebilen ancak elektromanyetik kuvvetlerle etkileşime girmeyen bir maddenin yoğunluğu ile birlikte olduğu yönündedir.Teleskoplar yardımıyla yapılan gözlemler sonucu, gözlemlenebilir evrendeki çoğunun karanlık enerji olduğu, çok az ayırt edilebilen bir tür vakum enerjisi olduğunu göstermektedir. Evrenin 4,9% , 26,8% karanlık madde ve 68,3% karanlık enerji ile oluştuğu bilim insanlarınca tahmin edilmiştir. Galaksiler arasındaki uzay, evrenin hacminin çoğunu kaplar, ancak galaksiler ve yıldız sistemleri bile neredeyse tamamen boş uzaydan oluşur.
Uzayın insan üzerindeki psikolojik ve fizyolojik etkisi
Uzaya gidiş süreci, uzayda belirli bir süre zaman geçirmek ve geri dönüşler oldukça zor ve meşakkatli bir çalışma olduğu uzmanlarca belirtilir. Uzayın insan üzerinde, kısa vadede ve uzun vadede olmak üzere hem fizyolojik hem de psikolojik etkileri bulunmaktadır. Bir yerçekimsel alanından diğerine geçiş süresince insanın buna, adapte olması zor olduğu belirtilir. Uzaysal yönelim, baş-göz ve el-göz koordinasyonu, denge, hareketliliğini etkiler. Ve bir ihtimal kinetosiz yaşanabilir buna bir diğer tabir ile vücudun kararlı iç dengesini yani homeostazisini kaybetmesinin sonucu olarak kabul edilir. İnsan vücudunda yerçekimi olmadan, kemiklerin mineral kaybettiği ve yoğunluğun ayda %1'in üzerinde kayıplar yaşadığı araştırmalar sonucunda keşfedilmiştir. Bu oran dünya üzerinde sağlıklı yaşlı bir birey ile karşılaştırıldığında, kemik kaybı oranı yılda %1 ila %1,5 arasındadır. Bu şu sonucu ortaya çıkarır; Dünya'ya geri dönüş sonrası, kemik kaybı rehabilitasyonla düzeltilemeyebilir, bu nedenle insan vücudu için ilerleyen yaşlarda osteoporozla ilişkili kırıklar için daha büyük risk altında olma ihtimali doğmaktadır. Bu sebepten dolayı uzayda düzenli egzersiz yapmak zorunluluktur.
Buna ek olarak sağlıklı beslenmek de eklenir. Aksi bir durum Kas gücü, kas dayanıklılığı kaybına yol açar uzayda süzülmek için çaba gerektirmediği için kardiyovasküler bozulma yaşanabilir. Vücuttaki sıvılar başınıza doğru kayar ve bu da gözlerde baskı yaparak görme sorunlarına neden olabilir.Dehidrasyon ve kemiklerden kalsiyum atılımının artması nedeniyle böbrek taşı geliştirmeye yatkınlık seviyesi artar. Üstelik ilaçlar dahi iyileştirme sürecinde etkili olmayabilir çünkü, ilaçlar uzayda vücutta farklı tepki verir. Yeterince yemek de dahil olmak üzere beslenme önemli hale gelir, vücuttaki her hücre ve sistemin işlevi için besinler gerekli olduğundan aksi bir durum yakın vadede kendini belli etmese de gelecekte ciddi sorunlar doğurabilmektedir.
Uzay araştırmaları
1932'de Karl Guthe Jansky adındaki bir mühendisin rastlantı sonucu bulduğu uzaydan gelen radyo yayınları, daha sonraki yıllarda radyoteleskopların doğmasına ve uzayın derinliklerinin dinlenmesine, bu radyo yayınlarının kaynaklarının ve nedenlerinin bulunmasına yol açtı.[]II. Dünya Savaşı sırasında Almanların geliştirdiği V-1 ve V-2 füzeleri daha sonraki yıllarda uzayın keşfi için yapılacak çalışmalarda büyük bir adım oldu. 1947-1956 yılları arasında özellikle ABD, uzay çalışmalarına büyük hız verdi. Yapılan uzay uçuşu denemelerinin hiçbiri bir uzay aracını yörüngeye oturtmayı başaramadı. Bu arada SSCB, 1957 yılında üç kademeli Vostok roketleri ile "Sputnik" adındaki ilk yapma uyduyu Dünya çevresinde yörüngeye oturtarak uzay yarışında öne geçti. Uydulardan elde edilen uzay üzerine bilgiler, canlıların, özellikle insanların uzayda yaşayabilmeleri için hangi koşulların yerine getirilmesi gerektiğini ortaya koydu. Böylece doğdu ve gelişti. Uzayda ilk insan ise 12 Nisan 1961 tarihinde SSCB'nin uzaya gönderdiği Yuri Gagarin oldu. Bu arada, insanların uzay boşluğuna yerleşmelerini sağlamak, uzayı uzaydan izlemek, Dünya üzerinde haberleşme kolaylıkları sağlamak için binlerce uydu yörüngeye yerleştirildi ya da uzayın boşluğuna fırlatıldı. Nihayet 1969 Temmuz'unda Ay'ın Amerikalı astronotlar tarafından ziyaret edilmesi, uzay çalışmalarında ve astronomi tarihinde en önemli adımlardan biri oldu. Günümüzde uzay yarışı sürmektedir. Özellikle, insanlı uzay aracı yapabilen ABD, Rusya ve Çin bu yarışın içindedir.Hindistan ise insan taşıyan mekik geliştirerek bu yarışa katılma aşamasındadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Is the universe finite or infinite?". phys.org (İngilizce). 30 Mart 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2020.
- ^ "Uzay Nedir?". yunus.hacettepe.edu.tr. 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2020.
- ^ "Uzay Nedir?". UZAY.ORG. 12 Şubat 2013. 21 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2020.
- ^ a b c d Coşkuner, Author Buket (13 Şubat 2019). "EVREN NELERDEN OLUŞUR?". KURIOUS. 22 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2020.
- ^ "LAMBDA - Cosmic Background Explorer". lambda.gsfc.nasa.gov. 4 Haziran 2003 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2020.
- ^ a b c "Uzay Ne Kadar Soğuk? • Kozmik Anafor | Türkiye'nin Astronomi Kaynağı". KOZMİK ANAFOR. 27 Ocak 2019. 6 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2020.
- ^ Gupta, Anjali; Galeazzi, M.; Ursino, E. (8 Mayıs 2010). "Detection and Characterization of the Warm-Hot Intergalactic Medium". American Astronomical Society Meeting Abstracts #216 (İngilizce). 216: 318. 13 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2020.
- ^ a b Trimble, V. (1987). "EXISTENCE AND NATURE OF DARK MATTER IN THE UNIVERSE". ANNUAL REVIEW OF ASTRONOMY AND ASTROPHYSICS (İngilizce). 25 (1): 425-472. doi:10.1146/annurev.aa.25.090187.002233. ISSN 0066-4146. 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2020.
- ^ April 2013, Karl Tate 03. "Dark Matter and Dark Energy: The Mystery Explained (Infographic)". Space.com (İngilizce). 4 Nisan 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2020.
- ^ a b c d e f g h i Perez, Jason (30 Mart 2016). "The Human Body in Space". NASA. 28 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2020.
- ^ a b "Uzay yarışı hız kazandı! İşte insanlığın uzay macerası..." Star.com.tr. AA. 12 Nisan 2020. 15 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Uzay veya feza Dunya nin otesinde ve gok cisimleri arasinda var olan sonsuz oldugu dusunulen fakat sonsuz oldugu konusunda kesin yargilara varilamayan genisliktir Teleskop ile cekilmis bir uzay fotografi Samanyolu Uzay dusunculerin aksine tamamiyla bos bir alan degildir dusuk yogunluklu parcaciklar agirlikli olarak hidrojen helyum ve plazma ayrica elektromanyetik radyasyon manyetik alanlar notrinolar Kozmik toz ve kozmik isinlar iceren sert vakumsu bir alandir Buyuk Patlama nin kozmik fon radyasyonuyla belirlenen uzayin taban sicakligi 2 7 K kelvindir bu da 270 45 C 454 81 F tekabul etmektedir Aslinda bu sicaklik Buyuk Patlamadan sonra ortaya cikan isinimin gunumuze gelen dalga boyudur Galaksiler arasindaki plazma evrendeki baryonik maddenin yaklasik yarisini olusturur Metrekup basina bir hidrojen atomundan daha az sayi yogunluguna ve milyonlarca Kelvin sicakligina sahiptir Buyuk patlama sonrasi lokal madde konsantrasyonlari yildizlara ve galaksilere yogunlasmistir Arastirmalar cogu galaksideki kutlenin 90 inin karanlik madde adi verilen bilinmeyen bir bicimde oldugunu ve diger maddelerle yercekimsel kuvvetler yoluyla etkilesime girebilen ancak elektromanyetik kuvvetlerle etkilesime girmeyen bir maddenin yogunlugu ile birlikte oldugu yonundedir Teleskoplar yardimiyla yapilan gozlemler sonucu gozlemlenebilir evrendeki cogunun karanlik enerji oldugu cok az ayirt edilebilen bir tur vakum enerjisi oldugunu gostermektedir Evrenin 4 9 26 8 karanlik madde ve 68 3 karanlik enerji ile olustugu bilim insanlarinca tahmin edilmistir Galaksiler arasindaki uzay evrenin hacminin cogunu kaplar ancak galaksiler ve yildiz sistemleri bile neredeyse tamamen bos uzaydan olusur Uzayin insan uzerindeki psikolojik ve fizyolojik etkisiBruce McCandless II 1984 yilinda Uzay yuruyusu yapan astronot Uzaya gidis sureci uzayda belirli bir sure zaman gecirmek ve geri donusler oldukca zor ve mesakkatli bir calisma oldugu uzmanlarca belirtilir Uzayin insan uzerinde kisa vadede ve uzun vadede olmak uzere hem fizyolojik hem de psikolojik etkileri bulunmaktadir Bir yercekimsel alanindan digerine gecis suresince insanin buna adapte olmasi zor oldugu belirtilir Uzaysal yonelim bas goz ve el goz koordinasyonu denge hareketliligini etkiler Ve bir ihtimal kinetosiz yasanabilir buna bir diger tabir ile vucudun kararli ic dengesini yani homeostazisini kaybetmesinin sonucu olarak kabul edilir Insan vucudunda yercekimi olmadan kemiklerin mineral kaybettigi ve yogunlugun ayda 1 in uzerinde kayiplar yasadigi arastirmalar sonucunda kesfedilmistir Bu oran dunya uzerinde saglikli yasli bir birey ile karsilastirildiginda kemik kaybi orani yilda 1 ila 1 5 arasindadir Bu su sonucu ortaya cikarir Dunya ya geri donus sonrasi kemik kaybi rehabilitasyonla duzeltilemeyebilir bu nedenle insan vucudu icin ilerleyen yaslarda osteoporozla iliskili kiriklar icin daha buyuk risk altinda olma ihtimali dogmaktadir Bu sebepten dolayi uzayda duzenli egzersiz yapmak zorunluluktur Bir astronotun uzay giysisi Buna ek olarak saglikli beslenmek de eklenir Aksi bir durum Kas gucu kas dayanikliligi kaybina yol acar uzayda suzulmek icin caba gerektirmedigi icin kardiyovaskuler bozulma yasanabilir Vucuttaki sivilar basiniza dogru kayar ve bu da gozlerde baski yaparak gorme sorunlarina neden olabilir Dehidrasyon ve kemiklerden kalsiyum atiliminin artmasi nedeniyle bobrek tasi gelistirmeye yatkinlik seviyesi artar Ustelik ilaclar dahi iyilestirme surecinde etkili olmayabilir cunku ilaclar uzayda vucutta farkli tepki verir Yeterince yemek de dahil olmak uzere beslenme onemli hale gelir vucuttaki her hucre ve sistemin islevi icin besinler gerekli oldugundan aksi bir durum yakin vadede kendini belli etmese de gelecekte ciddi sorunlar dogurabilmektedir Uzay arastirmalariDunya nin yuzeyi ve uzay arasindaki alan 1932 de Karl Guthe Jansky adindaki bir muhendisin rastlanti sonucu buldugu uzaydan gelen radyo yayinlari daha sonraki yillarda radyoteleskoplarin dogmasina ve uzayin derinliklerinin dinlenmesine bu radyo yayinlarinin kaynaklarinin ve nedenlerinin bulunmasina yol acti kaynak belirtilmeli II Dunya Savasi sirasinda Almanlarin gelistirdigi V 1 ve V 2 fuzeleri daha sonraki yillarda uzayin kesfi icin yapilacak calismalarda buyuk bir adim oldu 1947 1956 yillari arasinda ozellikle ABD uzay calismalarina buyuk hiz verdi Yapilan uzay ucusu denemelerinin hicbiri bir uzay aracini yorungeye oturtmayi basaramadi Bu arada SSCB 1957 yilinda uc kademeli Vostok roketleri ile Sputnik adindaki ilk yapma uyduyu Dunya cevresinde yorungeye oturtarak uzay yarisinda one gecti Uydulardan elde edilen uzay uzerine bilgiler canlilarin ozellikle insanlarin uzayda yasayabilmeleri icin hangi kosullarin yerine getirilmesi gerektigini ortaya koydu Boylece dogdu ve gelisti Uzayda ilk insan ise 12 Nisan 1961 tarihinde SSCB nin uzaya gonderdigi Yuri Gagarin oldu Bu arada insanlarin uzay bosluguna yerlesmelerini saglamak uzayi uzaydan izlemek Dunya uzerinde haberlesme kolayliklari saglamak icin binlerce uydu yorungeye yerlestirildi ya da uzayin bosluguna firlatildi Nihayet 1969 Temmuz unda Ay in Amerikali astronotlar tarafindan ziyaret edilmesi uzay calismalarinda ve astronomi tarihinde en onemli adimlardan biri oldu Gunumuzde uzay yarisi surmektedir Ozellikle insanli uzay araci yapabilen ABD Rusya ve Cin bu yarisin icindedir Hindistan ise insan tasiyan mekik gelistirerek bu yarisa katilma asamasindadir Ayrica bakinizUzay araci Galaksiler listesi Uluslararasi Uzay Istasyonu Uzay ajanslari listesi Uzay muhendisligi Uzay madenciligi Uzay geometri Buyuk Patlama Atom Baryonlar listesi Uzayzaman Uzay YarisiKaynakca Is the universe finite or infinite phys org Ingilizce 30 Mart 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2020 Uzay Nedir yunus hacettepe edu tr 3 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2020 Uzay Nedir UZAY ORG 12 Subat 2013 21 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2020 a b c d Coskuner Author Buket 13 Subat 2019 EVREN NELERDEN OLUSUR KURIOUS 22 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2020 LAMBDA Cosmic Background Explorer lambda gsfc nasa gov 4 Haziran 2003 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2020 a b c Uzay Ne Kadar Soguk Kozmik Anafor Turkiye nin Astronomi Kaynagi KOZMIK ANAFOR 27 Ocak 2019 6 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2020 Gupta Anjali Galeazzi M Ursino E 8 Mayis 2010 Detection and Characterization of the Warm Hot Intergalactic Medium American Astronomical Society Meeting Abstracts 216 Ingilizce 216 318 13 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2020 a b Trimble V 1987 EXISTENCE AND NATURE OF DARK MATTER IN THE UNIVERSE ANNUAL REVIEW OF ASTRONOMY AND ASTROPHYSICS Ingilizce 25 1 425 472 doi 10 1146 annurev aa 25 090187 002233 ISSN 0066 4146 15 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2020 April 2013 Karl Tate 03 Dark Matter and Dark Energy The Mystery Explained Infographic Space com Ingilizce 4 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2020 a b c d e f g h i Perez Jason 30 Mart 2016 The Human Body in Space NASA 28 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Kasim 2020 a b Uzay yarisi hiz kazandi Iste insanligin uzay macerasi Star com tr AA 12 Nisan 2020 15 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2020