Ebubekir Efendi (d. Şehrizor - ö. 29 Ağustos 1880, Cape Town), dinî eğitim vermek için Güney Afrika'ya gönderilen Kürt asıllı Osmanlı alimi.
Ebubekir Efendi | |
---|---|
Doğum | 1814/1823 Şehrizor, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 29 Ağustos 1880 Cape Town, Güney Afrika |
Hayatı
Hoşnav aşireti Kürtlerinden olduğu belirtilen Ebubekir Efendi 1814 veya 1823 yılında Şehrizor'un Hoşnav köyünde doğdu. İlk eğitimini burada aldıktan sonra İstanbul'da beş yıl kalarak eğitimine devam etti. Ardından Bağdat'a dönerek eğitimini tamamladıktan sonra ailesinin göç ettiği Erzurum'a yerleşti.
Güney Afrika'ya gönderilmesi
1805 yılından beri Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı'nın hakimiyetinde olan Ümit Burnu'nda Hindistan ve Malezya asıllı Müslümanlar yaşamaktaydı. Müslümanların arasında dini uygulamalarda ve inançlarda farklılıkların olması aralarında çatışmaların yaşanmasına sebep oluyordu. 16 Nisan 1862'de Müslümanlar aralarındaki anlaşmazlığı giderecek doğru dini eğitim almak için İngiliz valisine başvurarak Osmanlı İmparatorluğu'ndan din alimi talep ettiler. Sömürge valisinin Londra'yı haberdar etmesi üzerine Kraliçe Victoria, Sultan Abdülaziz'e bir mektup göndererek bir din alimi göndermesini talep eder.
Hariciye Nazırlığı Ahmed Cevdet Paşa'yı bir din alimi belirlemesi için görevlendirir. Ahmed Cevdet Paşa, Ebubekir Efendi'yi tavsiye eder. 26 Mayıs 1862'de, Divan-ı Ahkam-ı Adliyye'de alınan karar uyarınca Ebubekir Efendi'nin gönderilmesi Sultan Abdülaziz tarafından onaylanır. Ebubekir Efendi'ye 25 lira maaş bağlanarak 7500 kuruş yol harçlığı ve bir yardımcı ile gerekli olan kitaplar temin edilecekti.
Ebubekir Efendi 3 Eylül 1862'de İstanbul'dan hareket ederek Paris üzerinden Londra'ya ulaştı. Burada iki ay kaldıktan sonra Liverpool'dan yola çıkarak 17 Ocak 1863'te Cape Town'a ulaştı. İngiliz vali ve Müslümanlar tarafından ilgiyle karşılandı. Halkın dini inancı üzerine araştırma yaptı: Bıyıklarını kesmeyenlerin Müslüman kabul edilmeyeceği, sakalını kesenin kafir olacağı, nikâh kıyılırken tarafların sarılıp öpüşmesinin zorunlu olduğu gibi tuhaf inançların ve cenaze defnedilirken cesedin önce ayağının mı yoksa başının mı önce toprağa konulacağı tarzında gereksiz tartışmaların olduğunu gördü.
Ebubekir Efendi eğitime öncelik vererek Cape Town'da erkekler için bir mektep açtırdı. Yardımcısı Ömer Lütfi ile beraber öğrencilere ilk Kur'an okumayı öğretmeye başladılar. Hem vaaz veriyor hem de yetişkinlere de eğitim veriyordu. Kadınlar için de bir okul açılmıştı. Afrikaansın yanında İngilizceyi de öğrendi. Çevre bölgelerden de dini öğrenmek için gelen Müslümanlar oluyordu. Vaaz vermek için Ebubekir Efendi birkaç kez Mozambik'e gitmişti. Halk üzerinde etkisi olan imamların muhalefetiyle karşılaştıysa da bu sorunların da üstesinden geldi. Arapça ve Afrikaans eserler yazdı.
1870 yılında Beyanü'd-din adlı eserinden ötürü Mecidiye Nişanı verilmiştir. Beyanü'd-din ve Merasidü'din adlı eserlerini bastırmak için 1877 yılında İstanbul'a gitti. Her iki eserinden de yerel dilde bin beş yüzer adet basılması kararlaştırıldı. Tekrar Cape Town'a dönerek faaliyetlerine devam eden Ebubekir Efendi 29 Ağustos 1880 tarihinde burada öldü.
Ailesi
İlk evliliğini Hollandalı bir kadınla yapan Ebubekir Efendi, ikinci evliliğini James Cook'un akrabası olan Jeremiah Cook'un kızıyla yapmıştır. İkinci evliliğinden Ahmed Ataullah, Hişam Nimetullah ve Ömer Celaleddin adlarında üç oğlu olmuştur. Büyük oğlu Ahmed Ataullah, Kimberley'de 1884 yılında açılan ilk Osmanlı okulunun müdürü olmuştur ve daha sonra Singapur'un ilk Osmanlı konsolosu olmuştur.
Kaynakça
- ^ . timeturk.com. 23 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2017.
- ^ Abdülkadir Konuksever. . aljazeera.com.tr. 25 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2017.
- ^ Ömer Aymalı. "Güney Afrika'da bir Osmanlı alimi: Ebubekir Efendi". dunyabulteni.net. 7 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mayıs 2017.
- ^ TDV İslam Ansiklopedisi, 10, sayfa: 277
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ebubekir Efendi d Sehrizor o 29 Agustos 1880 Cape Town dini egitim vermek icin Guney Afrika ya gonderilen Kurt asilli Osmanli alimi Ebubekir EfendiDogum1814 1823 Sehrizor Osmanli ImparatorluguOlum29 Agustos 1880 Cape Town Guney AfrikaHayatiHosnav asireti Kurtlerinden oldugu belirtilen Ebubekir Efendi 1814 veya 1823 yilinda Sehrizor un Hosnav koyunde dogdu Ilk egitimini burada aldiktan sonra Istanbul da bes yil kalarak egitimine devam etti Ardindan Bagdat a donerek egitimini tamamladiktan sonra ailesinin goc ettigi Erzurum a yerlesti Guney Afrika ya gonderilmesi 1805 yilindan beri Buyuk Britanya ve Irlanda Birlesik Kralligi nin hakimiyetinde olan Umit Burnu nda Hindistan ve Malezya asilli Muslumanlar yasamaktaydi Muslumanlarin arasinda dini uygulamalarda ve inanclarda farkliliklarin olmasi aralarinda catismalarin yasanmasina sebep oluyordu 16 Nisan 1862 de Muslumanlar aralarindaki anlasmazligi giderecek dogru dini egitim almak icin Ingiliz valisine basvurarak Osmanli Imparatorlugu ndan din alimi talep ettiler Somurge valisinin Londra yi haberdar etmesi uzerine Kralice Victoria Sultan Abdulaziz e bir mektup gondererek bir din alimi gondermesini talep eder Hariciye Nazirligi Ahmed Cevdet Pasa yi bir din alimi belirlemesi icin gorevlendirir Ahmed Cevdet Pasa Ebubekir Efendi yi tavsiye eder 26 Mayis 1862 de Divan i Ahkam i Adliyye de alinan karar uyarinca Ebubekir Efendi nin gonderilmesi Sultan Abdulaziz tarafindan onaylanir Ebubekir Efendi ye 25 lira maas baglanarak 7500 kurus yol harcligi ve bir yardimci ile gerekli olan kitaplar temin edilecekti Ebubekir Efendi 3 Eylul 1862 de Istanbul dan hareket ederek Paris uzerinden Londra ya ulasti Burada iki ay kaldiktan sonra Liverpool dan yola cikarak 17 Ocak 1863 te Cape Town a ulasti Ingiliz vali ve Muslumanlar tarafindan ilgiyle karsilandi Halkin dini inanci uzerine arastirma yapti Biyiklarini kesmeyenlerin Musluman kabul edilmeyecegi sakalini kesenin kafir olacagi nikah kiyilirken taraflarin sarilip opusmesinin zorunlu oldugu gibi tuhaf inanclarin ve cenaze defnedilirken cesedin once ayaginin mi yoksa basinin mi once topraga konulacagi tarzinda gereksiz tartismalarin oldugunu gordu Ebubekir Efendi egitime oncelik vererek Cape Town da erkekler icin bir mektep actirdi Yardimcisi Omer Lutfi ile beraber ogrencilere ilk Kur an okumayi ogretmeye basladilar Hem vaaz veriyor hem de yetiskinlere de egitim veriyordu Kadinlar icin de bir okul acilmisti Afrikaansin yaninda Ingilizceyi de ogrendi Cevre bolgelerden de dini ogrenmek icin gelen Muslumanlar oluyordu Vaaz vermek icin Ebubekir Efendi birkac kez Mozambik e gitmisti Halk uzerinde etkisi olan imamlarin muhalefetiyle karsilastiysa da bu sorunlarin da ustesinden geldi Arapca ve Afrikaans eserler yazdi 1870 yilinda Beyanu d din adli eserinden oturu Mecidiye Nisani verilmistir Beyanu d din ve Merasidu din adli eserlerini bastirmak icin 1877 yilinda Istanbul a gitti Her iki eserinden de yerel dilde bin bes yuzer adet basilmasi kararlastirildi Tekrar Cape Town a donerek faaliyetlerine devam eden Ebubekir Efendi 29 Agustos 1880 tarihinde burada oldu AilesiIlk evliligini Hollandali bir kadinla yapan Ebubekir Efendi ikinci evliligini James Cook un akrabasi olan Jeremiah Cook un kiziyla yapmistir Ikinci evliliginden Ahmed Ataullah Hisam Nimetullah ve Omer Celaleddin adlarinda uc oglu olmustur Buyuk oglu Ahmed Ataullah Kimberley de 1884 yilinda acilan ilk Osmanli okulunun muduru olmustur ve daha sonra Singapur un ilk Osmanli konsolosu olmustur Kaynakca timeturk com 23 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2017 Abdulkadir Konuksever aljazeera com tr 25 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2017 Omer Aymali Guney Afrika da bir Osmanli alimi Ebubekir Efendi dunyabulteni net 7 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mayis 2017 TDV Islam Ansiklopedisi 10 sayfa 277