Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Singapur (İngilizce: Singapore, (
Singapur Cumhuriyeti | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Slogan "Majulah Singapura" "İleriye, Singapur" | |||||||||||
 | |||||||||||
| Başkent | Singapur | ||||||||||
| Resmî dil(ler) | İngilizce, Malayca, Çince, Tamilce | ||||||||||
| Demonim | |||||||||||
| Hükûmet | Üniter parlamenter cumhuriyet | ||||||||||
| |||||||||||
| Yasama organı | Parlamento | ||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||
| |||||||||||
| Yüzölçümü | |||||||||||
• Toplam | 719,9 km2 (176.) | ||||||||||
• Su (%) | 1,44 | ||||||||||
| Nüfus | |||||||||||
• 2019 tahminî | 5.703.600 (115..) | ||||||||||
• Yoğunluk | 7.804/km2 (2.) | ||||||||||
| GSYİH (SAGP) | 2021 tahminî | ||||||||||
• Toplam | 600,063 milyar $ (38.) | ||||||||||
• Kişi başına | 102.742 $ (2..) | ||||||||||
| GSYİH (nominal) | 2021 tahminî | ||||||||||
• Toplam | 374,394 milyar $ (38.) | ||||||||||
• Kişi başına | 64.103 $ (8.) | ||||||||||
| Gini (2017) |  45.9orta | ||||||||||
| İGE (2019) |  0.938çok yüksek · 11. | ||||||||||
| Para birimi | Singapur Doları (SGD) | ||||||||||
| Zaman dilimi | UTC+8 () | ||||||||||
| Tarih formatı | gg/aa/yyyy | ||||||||||
| Trafik akışı | sol | ||||||||||
| Telefon kodu | |||||||||||
| İnternet alan adı | .sg | ||||||||||
Singapur tarihi bin yıl önceye uzanır, ancak modern Singapur 1819'da Stamford Raffles tarafından Britanya İmparatorluğu'na bağlı bir ticaret merkezi olarak kuruldu. 1867'de Doğu Asya sömürgeleri yeniden yapılandırılırken Singapur Boğazlar Yerleşimleri'nin bir parçası olarak doğrudan Britanya'ya bağlandı. II. Dünya Savaşı'nda Japonya tarafından 1942 yılında işgal edildi, ancak Japonya'nın teslim olmasıyla 1945'te müstakil bir taç kolonisi olarak yeniden Britanya hakimiyetine girdi. 1959'da kendini yönetme hakkı kazandı ve 1963'te Malay Federasyonu, Kuzey Borneo ve Saravak ile birlikte Malezya'nın kuruluşuna katıldı. Singapur, federal hükûmet ile arasındaki ideoloji farklılıkları nedeniyle 1965 yılında federasyondan çıkarıldı ve bağımsız bir ülke hâline geldi.
Çalkantılı geçen kuruluş yıllarının ardından Singapur, doğal kaynaklar ve hinterland bakımından fakir bir ülke olmasına rağmen dünyanın ticaret merkezlerinden biri olmayı başarmıştır. Singapur ile 1960-1990 arasında hızlı bir kalkınma süreci geçirmiş diğer ülkeler Tayvan, Güney Kore ve Hong Kong, Asya Kaplanları olarak adlandırılmıştır. Günümüzde Singapur gelişmiş bir ülkedir, BM İnsani Gelişme Endeksi'nde dokuzuncu sıradadır. Dünyada en yüksek ikinci kişi başına GSYİH (SAGP)'ye sahiptir. Tüm kredi derecelendirme kuruluşlarından AAA notu almış tek Asya ülkesidir. Dünyanın önemli finans ve yük taşımacılığı merkezlerinden biri olan Singapur 2013'ten beri her yıl yaşamak için en pahalı şehir seçilmiştir, ayrıca bir vergi cenneti olarak tanımlanmaktadır. Singapur eğitim, sağlık, yaşam kalitesi, güvenlik gibi sosyal göstergelerde iyi bir performans sergilemektedir. Ülkenin uygulamakta olduğu sosyal konut sistemi sayesinde ev sahipliği oranı %91 civarındadır. Singapur beklenen yaşam süresi, internet bağlantı hızı ve düşük bebek ölüm oranlarında da önde gelen ülkelerdendir.
Singapur, Westminster modeline dayalı tek meclisli parlamenter sistemle yönetilen üniter bir cumhuriyettir. Ülkede her ne kadar özgür seçimler gerçekleşse de hükûmet siyaset ve toplum üzerinde ciddi bir denetime sahiptir. Ülke bağımsızlığından beri kesintisiz olarak Halk Hareketi Partisi tarafından yönetilmiştir. ASEAN'ın beş kurucu üyesinden biri olan Singapur, Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) ve Pasifik Ekonomik İşbirliği Konseyi'nin (PECC) sekretaryalarına ev sahipliği yapmaktadır. Ayrıca Birleşmiş Milletler, Dünya Ticaret Örgütü, Doğu Asya Zirvesi, Bağlantısızlar Hareketi ve İngiliz Milletler Topluluğu üyesidir.
Tarihçe
Singapur'un tarihi 11. yüzyıla dayanmaktadır. 14. yüzyılda Srivijayan Prens Parameswara'nın egemenliği altındayken adanın önemi arttı. 1613 yılında Açeli akıncıları tarafından yıkılana dek önemli bir liman kenti hâline gelmişti. Stamford Raffles'ın 1819 yılında İngiliz limanı kurmasıyla Singapur'un modern tarihi başladı. İngiliz sömürgesi altında Hindistan-Çin ticaret merkezi ve Güney Asya antrepo ticaret merkezi olmasıyla önem kazandı. Beş yıl içerisinde nüfus 10.000'i geçti ve liman yılda 3.000'i aşkın ticari işleme ev sahipliği yapmaya başladı. 1824'te imzalanan anlaşmayla bölge, Britanya ve Hollanda egemenliği arasında paylaşıldı ve ada, daimi olarak Britanya'nın eline geçti. Süveyş Kanalı'nın 1869'da açılmasıyla Singapur bir zenginleşme ve gelişme dönemine daha girdi. Doğu-Batı ticaretinin giderek artan trafiğini kontrol edebilmek ve yeni buharlı gemilere yakıt aktarabilmek için liman genişletildi ve Çin'den işçiler getirtildi.
19. yüzyılın sonlarında Malay Yarımadası'nda kurulmuş olan kauçuk ve kalay madenleri geliştirilir. Maden ürünleri Singapur'dan Çinli tüccarlar aracılığıyla endüstri ülkelerine ihraç edilir. Bu yeni gelişme Çin'den yeni bir göçmen dalgasını daha getirir. Malaya Federasyonu'nun 1895'te kurulmasıyla Singapur, Malezya'dan ayrılmasıyla günümüz bağımsız Singapur'unun temelleri atılmış oldu.
II. Dünya Savaşı sırasında 1942-1945 yılları arasında İngilizlerin her türlü koruma ve yardımdan yoksun bıraktığı Singapur, Japon İmparatorluğu tarafından işgal edildi. Adı Syonan-to (昭南島 Shōnan-tō, Japoncada "Güney adasının ışığı" anlamında) olarak değiştirilen Singapur, Japonya'nın Büyük Doğu Asya Ortak Refahı Alanı'na dâhil edildi. Savaş sona erdiğinde Singapur, kendi öz yönetimini alana kadar İngiliz kontrolü altına girdi. 1946'da Singapur, Malezya'dan bağımsız bir Britanya Kraliyet Kolonisi oldu. 1948'de ise demokrasi yönünde ilk adım sayılabilecek Yasama Konseyi'nin 22 üyesinden dokuzu için ilk seçimler yapıldı. Konseyin geri kalanı da adaylarla tamamlansa da en yüksek otorite hâlâ Britanya'dan atanan valide bulunmaktaydı.
Kolonilerin bağımsızlıklarına kavuştukları bu dönemde Britanya, 1963'te küçük sömürgelerin kendi başlarına varlıklarını sürdüremeyeceklerini öne sürerek Singapur'u Malaya, Sabah (Kuzey Borneo) ve Saravak ile beraber Malezya Federasyonu'na katılması, fiilen atılmış bir geri adım olarak algılandı. Ancak sosyal huzursuzluk ve iktidardaki Singapur Halk Hareketi Partisi ve Malezya İttifak Partisi arasındaki anlaşmazlıkları Malezya ile Singapur'un ayrılığı sonuçlandı. Başbakan Lee Kuan Yew, Singapur'u federasyondan çıkararak 9 Ağustos 1965 tarihinde tam bağımsız bir cumhuriyet statüsüne kavuşturdu.
31 yıl başbakan olarak görev yapan ve Singapur'un bağımsızlığını kazanmasından sonraki 25 yılın deneyimini yaşayan Lee Kuan Yew, 1990'da görevden çekilerek yerini Goh Chok Tong'a bıraktı.
Fiziksel yapı
Singapur, Endonezya ve Malezya toprakları arasına sıkışmış küçücük bir ada devletidir. Kuzey ve batıdan Johore Boğazı ve doğu ve güneyden Singapur Boğazı ile kapalı dikdörtgen şeklinde bir ülke olan Singapur’un kendine ait 40 kadar adacıkla birlikte yüzölçümü yaklaşık olarak 719,9 km2 civarındadır. Singapur, Malay Yarımadasına 1200 m uzunlukta olan bir demir ve karayolu ile irtibatlıdır. Singapur Adasının uzunluğu, yaklaşık 43 km ve eni ise 22,5 km’dir. Ülke ekvatorun yaklaşık 130 km kadar kuzeyinde bulunmaktadır. Malezya batı kıyısı ile Sumatra Adası arasındaki bir su yolu olan Malacco Boğazı'nın hemen ağzında yer alır.
Singapur arazisi kıyı bölgelerde alçak ve orta bölgelerde az yüksektir. Bu yükseklik tatlı bir meyil halindedir. Ülkenin en yüksek noktası yaklaşık 177 metrelik Timah Dağı'dır. Adada sadece Singapur Nehri bulunmaktadır. Nehir 3 km boyunca akar. Adada herhangi bir göl bulunmamaktadır.
İklim
Singapur, tropikal iklime sahiptir. Sıcaklık ve nem miktarı yüksektir. Yağışlar çok fazladır. Mevsimlere göre nem, ısı ve yağış değişikliği çok azdır. Ekvatorun hemen kuzeyinde yer aldığı ve arazisinin alçak olması sebebiyle hava sıcaklığı, özellikle yaz aylarında çok fazla artmaktadır. Genellikle Ekim-Mayıs ayları arasında yağışlar şiddetlenir. Ekvator'un 135 km kuzeyinde genel olarak 4 mevsim hava güneşlidir. Bununla birlikte Kasım ayından Ocak ayına dek süren kuzeydoğu musonları boyunca çok fazla sağanak görülür. Ülkede neredeyse hiç kar yağmaz.[]
 Singapur iklimi  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 35,2 | 35,2 | 36,0 | 35,8 | 35,4 | 35,0 | 34,0 | 34,2 | 34,4 | 34,6 | 34,2 | 33,8 | 36,0 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 30,4 | 31,7 | 32,0 | 32,3 | 32,2 | 32,0 | 31,3 | 31,4 | 31,4 | 31,7 | 31,1 | 30,2 | 31,5 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 26,5 | 27,1 | 27,5 | 28,0 | 28,3 | 28,3 | 27,9 | 27,9 | 27,6 | 27,6 | 27,0 | 26,4 | 27,5 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | 23,9 | 24,3 | 24,6 | 25,0 | 25,4 | 25,4 | 25,0 | 25,0 | 24,8 | 24,7 | 24,3 | 24,0 | 24,7 |
| En düşük sıcaklık (°C) | 19,4 | 19,7 | 20,2 | 20,7 | 21,2 | 20,8 | 19,7 | 20,2 | 20,7 | 20,6 | 21,1 | 20,6 | 19,4 |
| Ortalama yağış (mm) | 234,6 | 112,8 | 170,3 | 154,8 | 171,2 | 130,7 | 154,4 | 148,9 | 156,5 | 154,6 | 258,5 | 318,6 | 2.165,9 |
| Kaynak: National Environment Agency | |||||||||||||
Doğal kaynaklar
Etrafı Hint Okyanusu'nun suları ile çevrili bu küçük ada devletinin bir zamanlar toprakları tamamen tropikal ormanlarla kaplıydı. Bugün bunların %85'i yok olmuştur. Bu durum hayvan popülasyonlarını da olumsuz etkilemiştir. Doğal kaynakları sınırlı olan ada, dışa bağımlıdır. Singapur'un Hint Okyanusu ile Güney Çin Denizi arasındaki stratejik konumu, hem küçük çapta hem de büyük petrol rafineri merkezlerinde birine ev sahipliği yapmaktadır.
Nüfus ve sosyal yaşam
2014 yılı Haziran ayı sonu verilerine göre Singapur’un nüfusu 5.469.724 kişidir. Bunun yaklaşık olarak 3.870.739'u Singapur'un yerleşik nüfusunu oluşturur. Aynı tarih itibarıyla 1.598.795 Singapur vatandaşı ülke dışında ikamet etmektedir. 719,1 km yüzölçümüne sahip olan ülkede nüfus yoğunluğu yüksek olup, kilometrekareye yaklaşık 7.615 kişi düşer. Yıllık nüfus artış oranı yaklaşık %1,3'tür. Nüfusun çoğu genç ve şehirlidir. Yalnızca %25'lik bir kısmı köylerde ve kırsal bölgede yaşar.
Singapur, diğer Asya ülkelerine nazaran okuma-yazma oranı yüksek olan bir ülkedir. Nüfusun hemen hemen %95,4'ü okur-yazardır. Genç nüfusun %65'i okula devam etmektedir. Birçok sanat okulu ile teknik ve özel okul mevcuttur. Ülkede 5 tane üniversite vardır: National University of Singapore, Nanyang Technological University, SIM University, Singapore Management University
Singapurluların sağlık, sosyal ve kültür hayatları oldukça iyidir. Ülkede 17 modern hastane vardır. İnsan ömrü ortalaması 80 yaşın üzerindedir.
Dil, din ve etnik gruplar
Nüfusun %74'ünü Çin asıllılar, %13'ünü Malaylar ve %9’unu Hintler, gerisini de diğer azınlıklar oluşturur. Nüfusun çoğunluğunu teşkil eden Çinliler, beş ana grupta toplanırlar ve beş büyük lehçeyi kullanırlar: Hokkien, Kantonca, , Hainanca ve Hakkaca. Bunlar genellikle Konfüçyüsçü, Budist veya Taoisttir.
Malaylar ise ikinci büyük grup olup, Malay dilini konuşurlar ve tamamına yakını Müslümandır. Nüfusun %7'lik bir bölümünü meydana getiren Hintlerin ve Pakistanlıların büyük bir kısmı Müslüman, az bir kısmı ise Hindudur. Genellikle Tamil lisanını kullanırlar. Bir miktarda da Avrupalı ve Avrasyalı nüfus vardır. Din bakımından halkın %33,2'si Budist, %18,8'i Hristiyan, %14'ü Müslüman, %5'i Hindu, %10'u Taoist ve geri kalan %0,6'sı diğer dinleri oluşturur. Bir dine ait olmayan kişiler ise toplumun yaklaşık %20'sini oluşturmaktadır.
Din ve dil farklılıklarının büyük boyutlara ulaşması üzerine Singapur hükûmeti, Malay dilini millî dil îlan etti. Diğer Mandarin (Çin lehçelerinden bir kısmı), Tamil ve İngilizceyi de resmî dil olarak kabul etti.
Siyaset
Singapur Cumhuriyeti parlamenter demokrasi sistemine dayanır. Yasama gücü tek meclisli Millet Meclisinin elindedir. Meclis, 94 üyeli olup, üyeler beş senede bir seçilir.
Singapur Parlamentosu, 3 Ocak 1991 tarihinde yaptığı bir Anayasa değişikliği ile cumhurbaşkanını halkın seçmesini öngören bir yasayı kabul etmiş ve Singapur Cumhuriyeti'ni temsili sistemden ayırarak, veto yetkisine sahip olan bir Başkanlık sistemine geçişi sağlamıştır. Ancak, yetkileri kısıtlı olan cumhurbaşkanının, bütçeyi ve kamu kuruluşlarına yapılan atamaları veto yetkisi bulunmakta, ayrıca, kendi iç güvenlik yasası ve dinsel uyum alanındaki yasalar çerçevesinde hükûmetin uygulamalarını ve yolsuzlukla ilgili konularda yürüttüğü soruşturmaları inceleyebilmektedir. Singapur Anayasası'na göre, Cumhurbaşkanı, adayların Anayasada belirtilen şartları haiz olup olmadığını inceleyen ve buna göre karar veren üç kişilik bir Cumhurbaşkanı Seçim Komisyonu tarafından belirlenmektedir. Cumhurbaşkanı, belirlenen adaylar arasından 6 yıl için halk tarafından seçilmektedir.
Singapur Anayasa sisteminde, hükûmetin parlamentodan güvenoyu alma zorunluluğu yoktur. Bu nedenle başbakanın parlamentoya hükûmet programı sunması gibi bir gelenek de bulunmamaktadır. Buna karşılık, cumhurbaşkanı, parlamentoyu açış konuşmasında, gelecek çalışma döneminde hükûmetin izlemesi gereken sosyal ve ekonomik politikaları belirtmekte, bundan sonraki dört oturumda ise, parlamenterler, Cumhurbaşkanı'nın bu konuşması üzerine görüşlerini açıklamaktadırlar. Bir anlamda hükûmet programı cumhurbaşkanı tarafından parlamentoya okunmuş olmaktadır.
Ekonomi
Singapur ekonomisinin büyük bir kısmı ticarete dayanır. Ayrıca ulaştırma, bankacılık, sigortacılık, haberleşme, tamirat ve depolama gibi hizmetlerden de önemli ölçüde gelir elde edilmektedir. Singapur ekonomisinin dayandığı diğer önemli gelir kaynağı endüstridir. Son zamanlarda mevcut işçi gücünün %52’sine yakın bir bölümü, endüstri alanında istihdam edilmiştir. İşçi gücünün %33'lük bir bölümü ticaret ve hizmetlerdeyken, tarım alanında %2 gibi küçük bir işçi grubu kalmıştır. Singapur'un önde gelen endüstri dalları; gemi yapımcılığı, petrol rafinerileri, elektronik aletler, tekstil, gıda ve kereste endüstrisidir. Turizm ülke için önemli bir gelir kaynağıdır. Balıkçılık da, özellikle son zamanlarda ülke ekonomisine önemli ölçüde gelir sağlamaktadır. Ayrıca Singapur, üst üste dördüncü kez iş seyahati yapanlar için en pahalı şehir olma özelliğini sürdürmektedir.
Eğitim
Hayat boyu öğrenme kapsamında düzenlenen en büyük eğitim ve gençlik festivallerinden biri olan Asya Çocuk Festivali burada düzenlenmektedir.
Kültür
Resim galerisi
Notlar
Kaynakça
- ^ a b c . Statistics Singapore. Haziran 2014. 14 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2014.
- ^ . Singstat. Department of Statistics Singapore. 12 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2018.
- ^ a b c d "World Economic Outlook Database, October 2019". IMF.org. International Monetary Fund. 21 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2020.
- ^ . Central Intelligence Agency. 30 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2019.
- ^ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 Aralık 2020. ss. 343-346. ISBN . 15 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
- ^ . Ministry of Information, Communications and the Arts. 8 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2011.
- ^ George P. Landow. . 5 Mayıs 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2006.
- ^ Blackburn, Kevin. "The Collective Memory of the Sook Ching Massacre and the Creation of the Civilian War Memorial of Singapore". Journal of the Malaysian Branch of the Royal Asiatic Society 73, 2 Aralık 2000, 71–90.
- ^ . (Singapore). 31 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2018.
- ^ Statistics Singapore:
- . 12 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2020.
- . 5 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2020.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;singstat1isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ hermes (10 Mart 2016). "English most common home language in Singapore, bilingualism also up: Government survey". 19 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2020.
- ^ . 28 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Singapur Ingilizce Singapore ˈsɪŋ g epɔːr dinle resmi adiyla Singapur Cumhuriyeti Guneydogu Asya da bir ada ulkesi ve sehir devletidir Ekvatorun 1 derece 137 km kuzeyinde Malay Yarimadasi nin guney ucunda yer alan ulke batida Malakka Bogazi guneyde Endonezya ya bagli Riau Adalari ve doguda Guney Cin Denizi ile cevrilidir Ulke topraklari ana ada olan Singapur adasi ile 64 ada ve adaciktan meydana gelir Biri disinda tum adaciklar Singapur adasinin etrafinda yer alir Arazi islahi projeleri sayesinde ulkenin yuzolcumu bagimsizligini kazandigi gunden bu yana 25 artmistir Dunyanin en yogun nufuslu ikinci ulkesi olan Singapur un nufusu 5 7 milyondur Bu nufusun yalnizca 61 i 3 4 milyon Singapur vatandasidir Singapur un resmi dilleri Ingilizce Malayca Cince ve Tamilcedir Ingilizce ortak dil olarak kullanilir Ulkenin cok irkli yapisi anayasa ile guvence altinda alinmistir ve egitim konut ve siyaset alanlarinda ulusal politikalari sekillendirmeye devam etmektedir Singapur Cumhuriyeti Republic of Singapore Ingilizce 新加坡共和国 Cince Xinjiapō GongheguoRepublik Singapura Malayca ச ங கப ப ர க ட யரச Tamilce Ciṅkappur KuṭiyaracuBayrak ArmaSlogan Majulah Singapura Ileriye Singapur Milli mars Majulah Singapura source source track track track track track track track track track track track track track track BaskentSingapurResmi dil ler Ingilizce Malayca Cince TamilceDemonimHukumetUniter parlamenter cumhuriyet CumhurbaskaniTharman Shanmugaratnam BasbakanLawrence Wong Parlamento Baskani BasyargicYasama organiParlamentoTarihce Devlet Olusu29 Ocak 1819 Anayasa nin Kabulu3 Haziran 1959 Birlesik Krallik tan bagimsizlik31 Agustos 1963 Malezya ya Katilisi16 Eylul 1963 Bagimsizlik9 Agustos 1965Yuzolcumu Toplam719 9 km2 176 Su 1 44Nufus 2019 tahmini5 703 600 115 Yogunluk7 804 km2 2 GSYIH SAGP 2021 tahmini Toplam600 063 milyar 38 Kisi basina102 742 2 GSYIH nominal 2021 tahmini Toplam374 394 milyar 38 Kisi basina64 103 8 Gini 2017 45 9 ortaIGE 2019 0 938 cok yuksek 11 Para birimiSingapur Dolari SGD Zaman dilimiUTC 8 Tarih formatigg aa yyyyTrafik akisisolTelefon koduInternet alan adi sg Singapur tarihi bin yil onceye uzanir ancak modern Singapur 1819 da Stamford Raffles tarafindan Britanya Imparatorlugu na bagli bir ticaret merkezi olarak kuruldu 1867 de Dogu Asya somurgeleri yeniden yapilandirilirken Singapur Bogazlar Yerlesimleri nin bir parcasi olarak dogrudan Britanya ya baglandi II Dunya Savasi nda Japonya tarafindan 1942 yilinda isgal edildi ancak Japonya nin teslim olmasiyla 1945 te mustakil bir tac kolonisi olarak yeniden Britanya hakimiyetine girdi 1959 da kendini yonetme hakki kazandi ve 1963 te Malay Federasyonu Kuzey Borneo ve Saravak ile birlikte Malezya nin kurulusuna katildi Singapur federal hukumet ile arasindaki ideoloji farkliliklari nedeniyle 1965 yilinda federasyondan cikarildi ve bagimsiz bir ulke haline geldi Calkantili gecen kurulus yillarinin ardindan Singapur dogal kaynaklar ve hinterland bakimindan fakir bir ulke olmasina ragmen dunyanin ticaret merkezlerinden biri olmayi basarmistir Singapur ile 1960 1990 arasinda hizli bir kalkinma sureci gecirmis diger ulkeler Tayvan Guney Kore ve Hong Kong Asya Kaplanlari olarak adlandirilmistir Gunumuzde Singapur gelismis bir ulkedir BM Insani Gelisme Endeksi nde dokuzuncu siradadir Dunyada en yuksek ikinci kisi basina GSYIH SAGP ye sahiptir Tum kredi derecelendirme kuruluslarindan AAA notu almis tek Asya ulkesidir Dunyanin onemli finans ve yuk tasimaciligi merkezlerinden biri olan Singapur 2013 ten beri her yil yasamak icin en pahali sehir secilmistir ayrica bir vergi cenneti olarak tanimlanmaktadir Singapur egitim saglik yasam kalitesi guvenlik gibi sosyal gostergelerde iyi bir performans sergilemektedir Ulkenin uygulamakta oldugu sosyal konut sistemi sayesinde ev sahipligi orani 91 civarindadir Singapur beklenen yasam suresi internet baglanti hizi ve dusuk bebek olum oranlarinda da onde gelen ulkelerdendir Singapur Westminster modeline dayali tek meclisli parlamenter sistemle yonetilen uniter bir cumhuriyettir Ulkede her ne kadar ozgur secimler gerceklesse de hukumet siyaset ve toplum uzerinde ciddi bir denetime sahiptir Ulke bagimsizligindan beri kesintisiz olarak Halk Hareketi Partisi tarafindan yonetilmistir ASEAN in bes kurucu uyesinden biri olan Singapur Asya Pasifik Ekonomik Isbirligi APEC ve Pasifik Ekonomik Isbirligi Konseyi nin PECC sekretaryalarina ev sahipligi yapmaktadir Ayrica Birlesmis Milletler Dunya Ticaret Orgutu Dogu Asya Zirvesi Baglantisizlar Hareketi ve Ingiliz Milletler Toplulugu uyesidir TarihceSingapur un tarihi 11 yuzyila dayanmaktadir 14 yuzyilda Srivijayan Prens Parameswara nin egemenligi altindayken adanin onemi artti 1613 yilinda Aceli akincilari tarafindan yikilana dek onemli bir liman kenti haline gelmisti Stamford Raffles in 1819 yilinda Ingiliz limani kurmasiyla Singapur un modern tarihi basladi Ingiliz somurgesi altinda Hindistan Cin ticaret merkezi ve Guney Asya antrepo ticaret merkezi olmasiyla onem kazandi Bes yil icerisinde nufus 10 000 i gecti ve liman yilda 3 000 i askin ticari isleme ev sahipligi yapmaya basladi 1824 te imzalanan anlasmayla bolge Britanya ve Hollanda egemenligi arasinda paylasildi ve ada daimi olarak Britanya nin eline gecti Suveys Kanali nin 1869 da acilmasiyla Singapur bir zenginlesme ve gelisme donemine daha girdi Dogu Bati ticaretinin giderek artan trafigini kontrol edebilmek ve yeni buharli gemilere yakit aktarabilmek icin liman genisletildi ve Cin den isciler getirtildi 19 yuzyilin sonlarinda Malay Yarimadasi nda kurulmus olan kaucuk ve kalay madenleri gelistirilir Maden urunleri Singapur dan Cinli tuccarlar araciligiyla endustri ulkelerine ihrac edilir Bu yeni gelisme Cin den yeni bir gocmen dalgasini daha getirir Malaya Federasyonu nun 1895 te kurulmasiyla Singapur Malezya dan ayrilmasiyla gunumuz bagimsiz Singapur unun temelleri atilmis oldu II Dunya Savasi sirasinda 1942 1945 yillari arasinda Ingilizlerin her turlu koruma ve yardimdan yoksun biraktigi Singapur Japon Imparatorlugu tarafindan isgal edildi Adi Syonan to 昭南島 Shōnan tō Japoncada Guney adasinin isigi anlaminda olarak degistirilen Singapur Japonya nin Buyuk Dogu Asya Ortak Refahi Alani na dahil edildi Savas sona erdiginde Singapur kendi oz yonetimini alana kadar Ingiliz kontrolu altina girdi 1946 da Singapur Malezya dan bagimsiz bir Britanya Kraliyet Kolonisi oldu 1948 de ise demokrasi yonunde ilk adim sayilabilecek Yasama Konseyi nin 22 uyesinden dokuzu icin ilk secimler yapildi Konseyin geri kalani da adaylarla tamamlansa da en yuksek otorite hala Britanya dan atanan valide bulunmaktaydi Kolonilerin bagimsizliklarina kavustuklari bu donemde Britanya 1963 te kucuk somurgelerin kendi baslarina varliklarini surduremeyeceklerini one surerek Singapur u Malaya Sabah Kuzey Borneo ve Saravak ile beraber Malezya Federasyonu na katilmasi fiilen atilmis bir geri adim olarak algilandi Ancak sosyal huzursuzluk ve iktidardaki Singapur Halk Hareketi Partisi ve Malezya Ittifak Partisi arasindaki anlasmazliklari Malezya ile Singapur un ayriligi sonuclandi Basbakan Lee Kuan Yew Singapur u federasyondan cikararak 9 Agustos 1965 tarihinde tam bagimsiz bir cumhuriyet statusune kavusturdu 31 yil basbakan olarak gorev yapan ve Singapur un bagimsizligini kazanmasindan sonraki 25 yilin deneyimini yasayan Lee Kuan Yew 1990 da gorevden cekilerek yerini Goh Chok Tong a birakti Fiziksel yapiSingapur haritasi Singapur Endonezya ve Malezya topraklari arasina sikismis kucucuk bir ada devletidir Kuzey ve batidan Johore Bogazi ve dogu ve guneyden Singapur Bogazi ile kapali dikdortgen seklinde bir ulke olan Singapur un kendine ait 40 kadar adacikla birlikte yuzolcumu yaklasik olarak 719 9 km2 civarindadir Singapur Malay Yarimadasina 1200 m uzunlukta olan bir demir ve karayolu ile irtibatlidir Singapur Adasinin uzunlugu yaklasik 43 km ve eni ise 22 5 km dir Ulke ekvatorun yaklasik 130 km kadar kuzeyinde bulunmaktadir Malezya bati kiyisi ile Sumatra Adasi arasindaki bir su yolu olan Malacco Bogazi nin hemen agzinda yer alir Singapur arazisi kiyi bolgelerde alcak ve orta bolgelerde az yuksektir Bu yukseklik tatli bir meyil halindedir Ulkenin en yuksek noktasi yaklasik 177 metrelik Timah Dagi dir Adada sadece Singapur Nehri bulunmaktadir Nehir 3 km boyunca akar Adada herhangi bir gol bulunmamaktadir IklimSingapur tropikal iklime sahiptir Sicaklik ve nem miktari yuksektir Yagislar cok fazladir Mevsimlere gore nem isi ve yagis degisikligi cok azdir Ekvatorun hemen kuzeyinde yer aldigi ve arazisinin alcak olmasi sebebiyle hava sicakligi ozellikle yaz aylarinda cok fazla artmaktadir Genellikle Ekim Mayis aylari arasinda yagislar siddetlenir Ekvator un 135 km kuzeyinde genel olarak 4 mevsim hava guneslidir Bununla birlikte Kasim ayindan Ocak ayina dek suren kuzeydogu musonlari boyunca cok fazla saganak gorulur Ulkede neredeyse hic kar yagmaz kaynak belirtilmeli Singapur iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara YilEn yuksek sicaklik C 35 2 35 2 36 0 35 8 35 4 35 0 34 0 34 2 34 4 34 6 34 2 33 8 36 0Ortalama en yuksek sicaklik C 30 4 31 7 32 0 32 3 32 2 32 0 31 3 31 4 31 4 31 7 31 1 30 2 31 5Ortalama sicaklik C 26 5 27 1 27 5 28 0 28 3 28 3 27 9 27 9 27 6 27 6 27 0 26 4 27 5Ortalama en dusuk sicaklik C 23 9 24 3 24 6 25 0 25 4 25 4 25 0 25 0 24 8 24 7 24 3 24 0 24 7En dusuk sicaklik C 19 4 19 7 20 2 20 7 21 2 20 8 19 7 20 2 20 7 20 6 21 1 20 6 19 4Ortalama yagis mm 234 6 112 8 170 3 154 8 171 2 130 7 154 4 148 9 156 5 154 6 258 5 318 6 2 165 9Kaynak National Environment AgencyDogal kaynaklarEtrafi Hint Okyanusu nun sulari ile cevrili bu kucuk ada devletinin bir zamanlar topraklari tamamen tropikal ormanlarla kapliydi Bugun bunlarin 85 i yok olmustur Bu durum hayvan populasyonlarini da olumsuz etkilemistir Dogal kaynaklari sinirli olan ada disa bagimlidir Singapur un Hint Okyanusu ile Guney Cin Denizi arasindaki stratejik konumu hem kucuk capta hem de buyuk petrol rafineri merkezlerinde birine ev sahipligi yapmaktadir Nufus ve sosyal yasam2014 yili Haziran ayi sonu verilerine gore Singapur un nufusu 5 469 724 kisidir Bunun yaklasik olarak 3 870 739 u Singapur un yerlesik nufusunu olusturur Ayni tarih itibariyla 1 598 795 Singapur vatandasi ulke disinda ikamet etmektedir 719 1 km yuzolcumune sahip olan ulkede nufus yogunlugu yuksek olup kilometrekareye yaklasik 7 615 kisi duser Yillik nufus artis orani yaklasik 1 3 tur Nufusun cogu genc ve sehirlidir Yalnizca 25 lik bir kismi koylerde ve kirsal bolgede yasar Singapur diger Asya ulkelerine nazaran okuma yazma orani yuksek olan bir ulkedir Nufusun hemen hemen 95 4 u okur yazardir Genc nufusun 65 i okula devam etmektedir Bircok sanat okulu ile teknik ve ozel okul mevcuttur Ulkede 5 tane universite vardir National University of Singapore Nanyang Technological University SIM University Singapore Management University Singapurlularin saglik sosyal ve kultur hayatlari oldukca iyidir Ulkede 17 modern hastane vardir Insan omru ortalamasi 80 yasin uzerindedir Dil din ve etnik gruplar 2015 te Singapur un dini yapisiDin YuzdeBudizm 33 2Hristiyanlik 18 8Dinsiz 18 5Islam 14 0Taoizm ve halk dinleri 10 0Hinduizm 5 0Diger 0 6 Nufusun 74 unu Cin asillilar 13 unu Malaylar ve 9 unu Hintler gerisini de diger azinliklar olusturur Nufusun cogunlugunu teskil eden Cinliler bes ana grupta toplanirlar ve bes buyuk lehceyi kullanirlar Hokkien Kantonca Hainanca ve Hakkaca Bunlar genellikle Konfucyuscu Budist veya Taoisttir Evde en cok kullanilan dilDil YuzdeIngilizce 36 9Mandarin 34 9Malayca 10 7Tamilce 3 3Diger 14 2 Malaylar ise ikinci buyuk grup olup Malay dilini konusurlar ve tamamina yakini Muslumandir Nufusun 7 lik bir bolumunu meydana getiren Hintlerin ve Pakistanlilarin buyuk bir kismi Musluman az bir kismi ise Hindudur Genellikle Tamil lisanini kullanirlar Bir miktarda da Avrupali ve Avrasyali nufus vardir Din bakimindan halkin 33 2 si Budist 18 8 i Hristiyan 14 u Musluman 5 i Hindu 10 u Taoist ve geri kalan 0 6 si diger dinleri olusturur Bir dine ait olmayan kisiler ise toplumun yaklasik 20 sini olusturmaktadir Din ve dil farkliliklarinin buyuk boyutlara ulasmasi uzerine Singapur hukumeti Malay dilini milli dil ilan etti Diger Mandarin Cin lehcelerinden bir kismi Tamil ve Ingilizceyi de resmi dil olarak kabul etti SiyasetSingapur Cumhuriyeti parlamenter demokrasi sistemine dayanir Yasama gucu tek meclisli Millet Meclisinin elindedir Meclis 94 uyeli olup uyeler bes senede bir secilir Singapur Parlamentosu 3 Ocak 1991 tarihinde yaptigi bir Anayasa degisikligi ile cumhurbaskanini halkin secmesini ongoren bir yasayi kabul etmis ve Singapur Cumhuriyeti ni temsili sistemden ayirarak veto yetkisine sahip olan bir Baskanlik sistemine gecisi saglamistir Ancak yetkileri kisitli olan cumhurbaskaninin butceyi ve kamu kuruluslarina yapilan atamalari veto yetkisi bulunmakta ayrica kendi ic guvenlik yasasi ve dinsel uyum alanindaki yasalar cercevesinde hukumetin uygulamalarini ve yolsuzlukla ilgili konularda yuruttugu sorusturmalari inceleyebilmektedir Singapur Anayasasi na gore Cumhurbaskani adaylarin Anayasada belirtilen sartlari haiz olup olmadigini inceleyen ve buna gore karar veren uc kisilik bir Cumhurbaskani Secim Komisyonu tarafindan belirlenmektedir Cumhurbaskani belirlenen adaylar arasindan 6 yil icin halk tarafindan secilmektedir Singapur Anayasa sisteminde hukumetin parlamentodan guvenoyu alma zorunlulugu yoktur Bu nedenle basbakanin parlamentoya hukumet programi sunmasi gibi bir gelenek de bulunmamaktadir Buna karsilik cumhurbaskani parlamentoyu acis konusmasinda gelecek calisma doneminde hukumetin izlemesi gereken sosyal ve ekonomik politikalari belirtmekte bundan sonraki dort oturumda ise parlamenterler Cumhurbaskani nin bu konusmasi uzerine goruslerini aciklamaktadirlar Bir anlamda hukumet programi cumhurbaskani tarafindan parlamentoya okunmus olmaktadir EkonomiSingapur ekonomisinin buyuk bir kismi ticarete dayanir Ayrica ulastirma bankacilik sigortacilik haberlesme tamirat ve depolama gibi hizmetlerden de onemli olcude gelir elde edilmektedir Singapur ekonomisinin dayandigi diger onemli gelir kaynagi endustridir Son zamanlarda mevcut isci gucunun 52 sine yakin bir bolumu endustri alaninda istihdam edilmistir Isci gucunun 33 luk bir bolumu ticaret ve hizmetlerdeyken tarim alaninda 2 gibi kucuk bir isci grubu kalmistir Singapur un onde gelen endustri dallari gemi yapimciligi petrol rafinerileri elektronik aletler tekstil gida ve kereste endustrisidir Turizm ulke icin onemli bir gelir kaynagidir Balikcilik da ozellikle son zamanlarda ulke ekonomisine onemli olcude gelir saglamaktadir Ayrica Singapur ust uste dorduncu kez is seyahati yapanlar icin en pahali sehir olma ozelligini surdurmektedir Singapur un panoramik gorunumuEgitimHayat boyu ogrenme kapsaminda duzenlenen en buyuk egitim ve genclik festivallerinden biri olan Asya Cocuk Festivali burada duzenlenmektedir ESSEC Business SchoolKulturResim galerisiNotlar Singapur sehir devletidir Sadece 3 471 900 kisi vatandastir Ingilizce Singapore Malayca Singapura Tamilce ச ங கப ப ர romanize Ciṅkappur Cince 新加坡 romanize XinjiapōKaynakca a b c Statistics Singapore Haziran 2014 14 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Eylul 2014 Singstat Department of Statistics Singapore 12 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Agustos 2018 a b c d World Economic Outlook Database October 2019 IMF org International Monetary Fund 21 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2020 Central Intelligence Agency 30 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ocak 2019 Human Development Report 2020 The Next Frontier Human Development and the Anthropocene PDF United Nations Development Programme 15 Aralik 2020 ss 343 346 ISBN 978 92 1 126442 5 15 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Aralik 2020 Ministry of Information Communications and the Arts 8 Mayis 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Nisan 2011 George P Landow 5 Mayis 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Temmuz 2006 Blackburn Kevin The Collective Memory of the Sook Ching Massacre and the Creation of the Civilian War Memorial of Singapore Journal of the Malaysian Branch of the Royal Asiatic Society 73 2 Aralik 2000 71 90 Singapore 31 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Mart 2018 Statistics Singapore 12 Subat 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Ocak 2020 5 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Ocak 2020 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi singstat1 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme hermes 10 Mart 2016 English most common home language in Singapore bilingualism also up Government survey 19 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2020 28 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Mart 2017