Edegül, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Edegül | |
---|---|
Ardahan'ın konumu | |
Edegül Edegül'ün Ardahan'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Ardahan |
İlçe | Merkez |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 1788 m |
Nüfus (2022) | |
• Toplam | 92 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0478 |
İl plaka kodu | 75 |
Posta kodu | 75110 |
Tarihçe
Edegül, bir Ahıska Türkü yerleşimidir. Köyün bu zamana kadarki bilinen isimleri Adagül ve Edegül'dür. Bu ad 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine Adagül (اداكول) olarak kaydedilmiştir. Köyün adı zaman içinde Edegül'e (ۀدەكول) dönüşmüştür.
Edegül, 16. yüzyılın ortasında Ortodoks-Kıpçak Atabekler Hükümetin'den Osmanlı Devleti’ne geçti. Bu yüzyılın sonunda Çıldır Eyaleti içinde Ardahan-i Büzürg livasının Güney nahiyesine bağlandı. 1595 Osmanlı Mufassal defterine göre köy, 21 haneden oluşuyordu. Her hanenin ispenç vergisi vermekle yükümlü kılınması, o zamanlarda köyde yaşayanların Hrıstiyan olduğunu göstermektedir.
Edegül, üç yüzyılı aşkın bir süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra 93 Harbi'nde Rusların eline geçti. Rus idaresinin Adagül (Адагюль) biçiminde kaydettiği Edegül, Ardahan sancağının (okrug) Ardahan kazasına (uçastok) bağlıydı. Bu kazada yer alan Değirmendere nahiyesinin köylerinden biri olan Edegül'de 1886 yılında 59 kişi yaşıyordu.
Edegül, Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Rus idaresinin son bulmasının ardından bir süre Gürcistan’ın sınırları içinde kaldı. Kızıl Ordu’nun Gürcistan’ı işgali daha sona ermeden Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında, 16 Mart 1921’de imzalanan Moskova Antlaşması’yla Türkiye’ye bırakıldı. 1928 tarihli köy listesinde “Edegül” olarak kaydedilmiş olan köy, bu tarihte Kars ilinin Ardahan ilçesi Yalnızçam kazasına bağlıydı. 1992 yılında Ardahan il olunca, Edegül de bu ilin merkez ilçesinin köyü haline geldi.
Rus idaresi sırasında Ardahan bölgesini gezen Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli, 1917 yılında Edegül'ün gerçek bir Gürcü köyü olduğunu, burada 26 hanede 533 Müslüman Gürcünün yaşadığını ve köydeki eski kilisenden geriye sadece duvarların kaldığını yazmıştır. Ancak, Rusların 1886 ve 1909 yaptığı nüfus sayımlarında köy nüfusunun 1886'da 59, 1909'da 112 kişi olması ve aynı zamanda iki nüfus sayımında da köy nüfusunun "Türk" olarak kaydedilmesi bu iddianın asılsız olduğunu göstermektedir.
Coğrafya
Köy, Ardahan il merkezine 10 km uzaklıktadır. Ardahan’ın batısında yer almaktadır. Köyün dört tarafından akarsular geçmektedir. Güneyinden Kura Nehri, kuzeyinden Sahara Dağı'ndan gelen akarsu, doğusundan Kamere Dağı'ndan dağından gelen akarsu ve batısından Bilbilan Dağı'ndan gelen akarsu geçmektedir. Edegül'ün rakımı yaklaşık 1800 metredir. Doğuda Ardahan, kuzeyde Kıraç ve Kazlıköy, kuzeydoğuda Derindere ve Çetinsu, batıda Dedegül, güneyde Akyaka ve Ağzıpek köyleri ile komşudur.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 92 |
2021 | 87 |
2020 | 84 |
2019 | 87 |
2018 | 81 |
2017 | 99 |
2016 | 85 |
2015 | 88 |
2014 | 95 |
2013 | 98 |
2012 | 104 |
2011 | 106 |
2010 | 106 |
2009 | 102 |
2008 | 90 |
2007 | 89 |
2000 | 130 |
1990 | 214 |
1985 | 277 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Ardahan Merkez Edegül Köy Nüfusu". Nufusune.com. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ "Edegül - Nisanyanmap.com". 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Nisan 2021.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), s. 429". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ocak 2021.
- ^ a b "Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 760". 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ocak 2021.
- ^ AHISKA BÖLGESİNDE KIPÇAKLARIN TARİHİ (XI-XVI. YÜZYILLAR ARASI) (PDF). T.C.NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü. 2018. s. 258. 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), s. 429; II. cilt (1941), s. 420". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ocak 2021.
- ^ a b ""Ardahan kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ocak 2021.
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.
- ^ Konstantine Martvileli, “Ardahan Bölgesinde” (Gürcüce), Sakartvelo gazetesi, 7 Ekim 1917, Sayı: 220.
- ^ "Ардаганский округ". 23 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 21 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ . www.nufusune.com. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
Dış bağlantılar
- Edegül, Ardahan için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Edegul Ardahan ilinin Merkez ilcesine bagli bir koydur EdegulKoyArdahan in konumuEdegulEdegul un Ardahan daki konumuUlkeTurkiyeIlArdahanIlceMerkezCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1788 mNufus 2022 Toplam92Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0478Il plaka kodu75Posta kodu75110TarihceEdegul bir Ahiska Turku yerlesimidir Koyun bu zamana kadarki bilinen isimleri Adagul ve Edegul dur Bu ad 1595 tarihli Osmanli mufassal defterine Adagul اداكول olarak kaydedilmistir Koyun adi zaman icinde Edegul e ۀدەكول donusmustur Edegul 16 yuzyilin ortasinda Ortodoks Kipcak Atabekler Hukumetin den Osmanli Devleti ne gecti Bu yuzyilin sonunda Cildir Eyaleti icinde Ardahan i Buzurg livasinin Guney nahiyesine baglandi 1595 Osmanli Mufassal defterine gore koy 21 haneden olusuyordu Her hanenin ispenc vergisi vermekle yukumlu kilinmasi o zamanlarda koyde yasayanlarin Hristiyan oldugunu gostermektedir Edegul uc yuzyili askin bir sure Osmanli egemenliginde kaldiktan sonra 93 Harbi nde Ruslarin eline gecti Rus idaresinin Adagul Adagyul biciminde kaydettigi Edegul Ardahan sancaginin okrug Ardahan kazasina ucastok bagliydi Bu kazada yer alan Degirmendere nahiyesinin koylerinden biri olan Edegul de 1886 yilinda 59 kisi yasiyordu Edegul Birinci Dunya Savasi ndan sonra Rus idaresinin son bulmasinin ardindan bir sure Gurcistan in sinirlari icinde kaldi Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali daha sona ermeden Sovyet Rusya ile Ankara Hukumeti arasinda 16 Mart 1921 de imzalanan Moskova Antlasmasi yla Turkiye ye birakildi 1928 tarihli koy listesinde Edegul olarak kaydedilmis olan koy bu tarihte Kars ilinin Ardahan ilcesi Yalnizcam kazasina bagliydi 1992 yilinda Ardahan il olunca Edegul de bu ilin merkez ilcesinin koyu haline geldi Rus idaresi sirasinda Ardahan bolgesini gezen Gurcu arastirmaci Konstantine Martvileli 1917 yilinda Edegul un gercek bir Gurcu koyu oldugunu burada 26 hanede 533 Musluman Gurcunun yasadigini ve koydeki eski kilisenden geriye sadece duvarlarin kaldigini yazmistir Ancak Ruslarin 1886 ve 1909 yaptigi nufus sayimlarinda koy nufusunun 1886 da 59 1909 da 112 kisi olmasi ve ayni zamanda iki nufus sayiminda da koy nufusunun Turk olarak kaydedilmesi bu iddianin asilsiz oldugunu gostermektedir CografyaKoy Ardahan il merkezine 10 km uzakliktadir Ardahan in batisinda yer almaktadir Koyun dort tarafindan akarsular gecmektedir Guneyinden Kura Nehri kuzeyinden Sahara Dagi ndan gelen akarsu dogusundan Kamere Dagi ndan dagindan gelen akarsu ve batisindan Bilbilan Dagi ndan gelen akarsu gecmektedir Edegul un rakimi yaklasik 1800 metredir Doguda Ardahan kuzeyde Kirac ve Kazlikoy kuzeydoguda Derindere ve Cetinsu batida Dedegul guneyde Akyaka ve Agzipek koyleri ile komsudur Edegul Koyu nden bir resim NufusYillara gore koy nufus verileri2022 922021 872020 842019 872018 812017 992016 852015 882014 952013 982012 1042011 1062010 1062009 1022008 902007 892000 1301990 2141985 277Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 11 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p Ardahan Merkez Edegul Koy Nufusu Nufusune com 20 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2020 Edegul Nisanyanmap com 23 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Nisan 2021 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt I cilt 1947 s 429 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ocak 2021 a b Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 760 5 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ocak 2021 AHISKA BOLGESINDE KIPCAKLARIN TARIHI XI XVI YUZYILLAR ARASI PDF T C NECMETTIN ERBAKAN UNIVERSITESI Sosyal Bilimler Enstitusu Mudurlugu 2018 s 258 15 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan PDF Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt I cilt 1947 s 429 II cilt 1941 s 420 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ocak 2021 a b Ardahan kazasi 1886 Yili Rusca 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ocak 2021 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1934 2 cilt s 41 Konstantine Martvileli Ardahan Bolgesinde Gurcuce Sakartvelo gazetesi 7 Ekim 1917 Sayi 220 Ardaganskij okrug 23 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c d YerelNet org tr 21 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Nisan 2020 www nufusune com 20 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 Dis baglantilarEdegul Ardahan icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft