Erdut Anlaşması (Sırp-Hırvatça: Erdutski sporazum / Ердутски споразум) ya da resmî adıyla Doğu Slavonya, Baranya ve Batı Sirem Bölgesi Temel Anlaşması, 12 Kasım 1995 tarihinde Hırvatistan Cumhuriyeti yetkilileri ile bölgesinin yerel Sırp yetkilileri arasında Hırvatistan'ın doğusundaki Hırvatistan Savaşı'na barışçıl bir çözüm bulmak amacıyla varılan bir anlaşmadır. Bölgenin merkezi hükûmet kontrolüne (Birleşmiş Milletler tarafından uygulanan) barışçıl bir şekilde yeniden entegrasyonu sürecini başlatmış ve azınlık hakları ve mültecilerin geri dönüşü konusunda bir dizi güvence sağlamıştır. Adını imzalandığı köy olan 'tan almıştır.
Doğu Slavonya, Baranya ve Batı Sirem Bölgesi Temel Anlaşması | |
---|---|
haritası | |
Tür | Barış anlaşması |
İmzalanma | 12 Kasım 1995 |
Yer | , Hırvatistan |
İmzacılar |
|
Taraflar |
|
Vikikaynak'ta Erdut Agreement |
İmzacılar, Hırvatistan'ın eski başbakanı Hrvoje Šarinić ve Yugoslavya Federal Cumhuriyeti yetkililerinin talimatları doğrultusunda tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Sırp Krayina Cumhuriyeti'ni (KSC) temsil eden yerel bir Sırp politikacı olan Milan Milanović idi. Şahitler ise dönemin ABD'nin Hırvatistan Büyükelçisi Peter Galbraith ve Birleşmiş Milletler arabulucusu Thorvald Stoltenberg idi.
Doğu Slavonya, Baranya ve Batı Sirem toprakları daha önce KSC tarafından, ondan önce de tarafından kontrol ediliyordu. Anlaşma, kabul edildi ve Doğu Slavonya, Baranja ve Batı Sirem Birleşmiş Milletler Geçici Yönetimi'nin kurulmasının yolunu açtı. UNTAES sıradan bir BM misyonu olarak değil, kısmen 'ni model alan bir geçiş yönetimi olarak tasarlandı ve bu nedenle UNTAES'e etkin bir Birleşmiş Milletler himayesi olan bölge üzerinde doğrudan ve üstün bir yönetim yetkisi sağladı.
Arka plan
1995 yılında Zagreb'deki yabancı büyükelçilerden oluşan mini Temas Grubu, Hırvatistan Cumhurbaşkanı Franjo Tuđman ve Knin'deki Krayina Sırp Cumhuriyeti liderlerine Hırvatistan Savaşı'nın barışçıl yollardan çözümünü amaçlayan kapsamlı bir öneri hazırladı. olarak bilinen teklif, Krayina'yı Hırvatistan'ın özerk bir bölgesi olarak tanımlayan yeni bir Anayasal Anlaşma temelinde Krajina'nın Hırvat anayasal çerçevesine yeniden entegre edilmesini öneriyordu. Plan Doğu Slavonya için özel bir özerklik değil, iki yıl sürecek bir geçiş dönemi öngörüyordu. Knin'deki Krajina liderleri taslak öneriyi kabul etmeyi reddetti ve bu da daha sonra Şimşek ve Fırtına Operasyonlarına ve tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Krayina'nın tamamen askerî olarak yenilgiye uğramasına yol açarak 200.000'den fazla Sırp mültecinin evlerini terk etmesine neden oldu.
Tarihçe
Bosna barış çabalarının bir parçası olarak ABD Başkanı Bill Clinton da şunları söylemiştir:
Doğu Slavonya'daki durumun çözümü için ... Hırvat egemenliğine ve Z-4 Planı'nın ilkelerine (örneğin Sırpların kendi topraklarında yönetimi, mültecilerin geri dönme hakkı ve orada yaşayan Sırplar için diğer güvenceler) dayanan uzun vadeli bir plan olmalıdır.
Bölgesel özerkliğin Başkan Clinton'ın planlarında önemli bir yer tutmasına ve ABD Büyükelçisi 'in bu özerklik önerisini Ulusal Azınlıkların Haklarına İlişkin Anayasal Hüküm'ün yakın zamanda askıya alınan Glina ve Knin Özerk Bölgesi örneğine dayandırma çabasına rağmen, bu öneri bölgesel özerklik yerine askerî çözümü tercih eden Hırvatistan Hükûmeti tarafından reddedildi. Bu durum uluslararası toplumu bölgesel olmayan ulusal kişisel özerklik, azınlık hakları ve belediyeler arası işbirliği modellerine odaklanmaya ikna etmiştir. Bölgesel özerklik hükümlerinin reddedilmesi, hükümlerine yönelik talepleri güçlendirdi.
Hükümler
Mültecilerin geri dönüşü
Birleşmiş Milletler Geçici Yönetiminden mültecilerin ve yerlerinden edilmiş kişilerin geldikleri yerlere geri dönmelerini sağlaması talep edilmiştir. Aynı haklardan hem bölgeyi terk edenler hem de Hırvatistan'ın diğer bölgelerinden bölgeye gelenler yararlanacaktı.
Toplumlar arası güç paylaşımı
Hem yerel Hırvat hem de Sırp toplulukları tarafından oluşturulan Ortak Uygulama Komiteleri bölgenin yönetiminde UNTAES'e yardımcı oldu. Yerel polis güçleri, eşit sayıda etnik Hırvat ve etnik Sırp'ın yanı sıra bölgedeki diğer tüm topluluklardan daha az sayıda personel içerecek şekilde organize edildi.
Azınlık haklarına ilişkin hükümler
Anlaşmanın kendisi ve UNTAES'in görev süresindeki müteakip gelişmeler ve taahhütler, bugün çok sayıda azınlık kurumunun faaliyet gösterdiği temeli temsil etmektedir. Sırp nüfusun çoğunlukta olduğu Ortak Belediyeler Konseyi'nin kurulması Sırp toplumuna tanınan açık haklardan biriydi. ve haftalık Novosti dergisi gibi diğer kurumlar aynı zamanda kurulmuş, gibi bazıları ise Hırvat yasalarına uygun olarak tescil edilmiştir. Anlaşma, uluslararası kabul görmüş insan hakları ve temel özgürlüklere en üst düzeyde saygı gösterilmesini gerektirmektedir.
Uluslararası etki
Erdut Anlaşması, Ukraynalı diplomatlar tarafından Donbas'taki savaşı durdurmayı amaçlayan Minsk Protokolü çerçevesinde mutabık kalınan Minsk II önlemler paketinin uygulanması için emsal ve karşılaştırılabilir bir vaka olarak gösterildi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c Galbraith, Peter (12 Ekim 2006). "Negotiating Peace in Croatia: a personal account of the road to Erdut". Blitz, Brad K. (Ed.). War and Change in the Balkans. Cambridge University Press. ss. 124-131. ISBN .
- ^ Lukic, Renéo (2006). La politique étrangère de la Croatie, de son indépendance à nos jours, 1991-2006. . s. 193. ISBN .
- ^ Nina Caspersen. "Human Rights in Territorial Peace Agreements". 24 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023.
- ^ Тимошенко, Денис (19 Şubat 2020). "Эрдутское соглашение в Хорватии во многом напоминает Минск-2 – Левченко о совместном патрулировании на Донбассе". (Radio Free Europe/Radio Liberty). 6 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023.
Dış bağlantılar
- Erdut Anlaşması'nın tam metni, BM Barış Gücü 31 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce, Fransızca, Çince, Arapça, Rusça ve İspanyolca dillerinde)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Erdut Anlasmasi Sirp Hirvatca Erdutski sporazum Erdutski sporazum ya da resmi adiyla Dogu Slavonya Baranya ve Bati Sirem Bolgesi Temel Anlasmasi 12 Kasim 1995 tarihinde Hirvatistan Cumhuriyeti yetkilileri ile bolgesinin yerel Sirp yetkilileri arasinda Hirvatistan in dogusundaki Hirvatistan Savasi na bariscil bir cozum bulmak amaciyla varilan bir anlasmadir Bolgenin merkezi hukumet kontrolune Birlesmis Milletler tarafindan uygulanan bariscil bir sekilde yeniden entegrasyonu surecini baslatmis ve azinlik haklari ve multecilerin geri donusu konusunda bir dizi guvence saglamistir Adini imzalandigi koy olan tan almistir Erdut AnlasmasiDogu Slavonya Baranya ve Bati Sirem Bolgesi Temel AnlasmasiharitasiTurBaris anlasmasiImzalanma12 Kasim 1995Yer HirvatistanImzacilarHrvoje Sarinic Milan MilanovicTaraflar Hirvatistan Birlesmis Milletler ABD sahitligindeVikikaynak ta Erdut Agreement Imzacilar Hirvatistan in eski basbakani Hrvoje Sarinic ve Yugoslavya Federal Cumhuriyeti yetkililerinin talimatlari dogrultusunda tek tarafli bagimsizligini ilan eden Sirp Krayina Cumhuriyeti ni KSC temsil eden yerel bir Sirp politikaci olan Milan Milanovic idi Sahitler ise donemin ABD nin Hirvatistan Buyukelcisi Peter Galbraith ve Birlesmis Milletler arabulucusu Thorvald Stoltenberg idi Dogu Slavonya Baranya ve Bati Sirem topraklari daha once KSC tarafindan ondan once de tarafindan kontrol ediliyordu Anlasma kabul edildi ve Dogu Slavonya Baranja ve Bati Sirem Birlesmis Milletler Gecici Yonetimi nin kurulmasinin yolunu acti UNTAES siradan bir BM misyonu olarak degil kismen ni model alan bir gecis yonetimi olarak tasarlandi ve bu nedenle UNTAES e etkin bir Birlesmis Milletler himayesi olan bolge uzerinde dogrudan ve ustun bir yonetim yetkisi sagladi Erdut Anlasmasi nin imzalandigi Adamovich Cseh Kalesi Arka plan1995 yilinda Zagreb deki yabanci buyukelcilerden olusan mini Temas Grubu Hirvatistan Cumhurbaskani Franjo Tuđman ve Knin deki Krayina Sirp Cumhuriyeti liderlerine Hirvatistan Savasi nin bariscil yollardan cozumunu amaclayan kapsamli bir oneri hazirladi olarak bilinen teklif Krayina yi Hirvatistan in ozerk bir bolgesi olarak tanimlayan yeni bir Anayasal Anlasma temelinde Krajina nin Hirvat anayasal cercevesine yeniden entegre edilmesini oneriyordu Plan Dogu Slavonya icin ozel bir ozerklik degil iki yil surecek bir gecis donemi ongoruyordu Knin deki Krajina liderleri taslak oneriyi kabul etmeyi reddetti ve bu da daha sonra Simsek ve Firtina Operasyonlarina ve tek tarafli bagimsizligini ilan eden Krayina nin tamamen askeri olarak yenilgiye ugramasina yol acarak 200 000 den fazla Sirp multecinin evlerini terk etmesine neden oldu Tarihce Bosna baris cabalarinin bir parcasi olarak ABD Baskani Bill Clinton da sunlari soylemistir Dogu Slavonya daki durumun cozumu icin Hirvat egemenligine ve Z 4 Plani nin ilkelerine ornegin Sirplarin kendi topraklarinda yonetimi multecilerin geri donme hakki ve orada yasayan Sirplar icin diger guvenceler dayanan uzun vadeli bir plan olmalidir Bolgesel ozerkligin Baskan Clinton in planlarinda onemli bir yer tutmasina ve ABD Buyukelcisi in bu ozerklik onerisini Ulusal Azinliklarin Haklarina Iliskin Anayasal Hukum un yakin zamanda askiya alinan Glina ve Knin Ozerk Bolgesi ornegine dayandirma cabasina ragmen bu oneri bolgesel ozerklik yerine askeri cozumu tercih eden Hirvatistan Hukumeti tarafindan reddedildi Bu durum uluslararasi toplumu bolgesel olmayan ulusal kisisel ozerklik azinlik haklari ve belediyeler arasi isbirligi modellerine odaklanmaya ikna etmistir Bolgesel ozerklik hukumlerinin reddedilmesi hukumlerine yonelik talepleri guclendirdi HukumlerMultecilerin geri donusu Birlesmis Milletler Gecici Yonetiminden multecilerin ve yerlerinden edilmis kisilerin geldikleri yerlere geri donmelerini saglamasi talep edilmistir Ayni haklardan hem bolgeyi terk edenler hem de Hirvatistan in diger bolgelerinden bolgeye gelenler yararlanacakti Toplumlar arasi guc paylasimi Hem yerel Hirvat hem de Sirp topluluklari tarafindan olusturulan Ortak Uygulama Komiteleri bolgenin yonetiminde UNTAES e yardimci oldu Yerel polis gucleri esit sayida etnik Hirvat ve etnik Sirp in yani sira bolgedeki diger tum topluluklardan daha az sayida personel icerecek sekilde organize edildi Azinlik haklarina iliskin hukumler Anlasmanin kendisi ve UNTAES in gorev suresindeki muteakip gelismeler ve taahhutler bugun cok sayida azinlik kurumunun faaliyet gosterdigi temeli temsil etmektedir Sirp nufusun cogunlukta oldugu Ortak Belediyeler Konseyi nin kurulmasi Sirp toplumuna taninan acik haklardan biriydi ve haftalik Novosti dergisi gibi diger kurumlar ayni zamanda kurulmus gibi bazilari ise Hirvat yasalarina uygun olarak tescil edilmistir Anlasma uluslararasi kabul gormus insan haklari ve temel ozgurluklere en ust duzeyde saygi gosterilmesini gerektirmektedir Uluslararasi etkiErdut Anlasmasi Ukraynali diplomatlar tarafindan Donbas taki savasi durdurmayi amaclayan Minsk Protokolu cercevesinde mutabik kalinan Minsk II onlemler paketinin uygulanmasi icin emsal ve karsilastirilabilir bir vaka olarak gosterildi Ayrica bakinizDayton AnlasmasiKaynakca a b c Galbraith Peter 12 Ekim 2006 Negotiating Peace in Croatia a personal account of the road to Erdut Blitz Brad K Ed War and Change in the Balkans Cambridge University Press ss 124 131 ISBN 0 521 86042 3 Lukic Reneo 2006 La politique etrangere de la Croatie de son independance a nos jours 1991 2006 s 193 ISBN 2763780199 Nina Caspersen Human Rights in Territorial Peace Agreements 24 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2023 Timoshenko Denis 19 Subat 2020 Erdutskoe soglashenie v Horvatii vo mnogom napominaet Minsk 2 Levchenko o sovmestnom patrulirovanii na Donbasse Radio Free Europe Radio Liberty 6 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2023 Dis baglantilarErdut Anlasmasi nin tam metni BM Baris Gucu 31 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Fransizca Cince Arapca Rusca ve Ispanyolca dillerinde